تحلیلگر مسائل بین الملل نامه دیوان لاهه به وزیر خارجه آمریکا را نشانه اهمیت و حساسیت این موضوع از نگاه حقوق بین الملل دانست و گفت: ایران به تعهداتش در برجام عمل کرده و احتمال می‌رود رای دادگاه به نفع ایران صادر شود؛ بنابراین بی توجهی کاخ سفید به نامه به سود آنها نخواهد بود.
رییس دیوان بین المللی دادگستری در نامه‌ای رسمی خطاب به «مایک پمپئو» وزیر خارجه آمریکا، به واشنگتن هشدار داد طوری عمل کند که آرای آینده دیوان در مورد درخواست‌های ایران بلااثر نشود.
به گفته «محسن محبی» رییس مرکز حقوقی بین المللی ریاست جمهوری، موضوع دادخواست ایران این است که اقدام آمریکا در برگرداندن تحریم‌های یک جانبه، خلاف تعهدات بین المللی واشنگتن در عهدنامه سال ۱۳۳۴ است. به موجب این عهدنامه آمریکا متعهد شده بود با اتباع ایرانی رفتار منصفانه داشته باشد و مانع از مراودات پولی و بانکی نشود.
«علی خرم» تحلیلگر، کارشناس روابط بین الملل و نماینده اسبق ایران در دفتر ژنو سازمان ملل متحد در گفت: وگو با ایرنا اظهارداشت: چارچوب توافق هسته ای، فرآیند اجرای آن و اعلام پایبندی ایران به برجام از سوی آژانس بین المللی انرژی هسته ای، هیچ راه فرار حقوقی و قانونی برای آمریکا در راستای عملیاتی کردن تحریم‌ها باقی نگذاشته است.
وی افزود: پس از اینکه دونالد ترامپ به طور یکجانبه و بدون هیچ دلیل فنی یا حقوقی از توافق هسته‌ای خارج شد، با اعتراض کشور‌های جهان به ویژه اعضای گروه ۱+۵ قرار گرفت.
خرم ادامه داد: آن زمان پیشنهاد شد علیه آمریکا به صورت رسمی شکایت شود؛ به عبارتی علیه این کشور در سیستم دادگاه لاهه شکایتی ثبت شود و آنها به این قضیه رسیدگی کنند تا پشتوانه حقوقی- قانونی ایران در این زمین بیشتر شود.
این تحلیلگر مسائل بین الملل تاکید کرد «از نظر حقوق و قوانین بین الملل، ایران در موضوع نقض توافق از سوی آمریکا ذی حق است» و افزود: دو ماه پیش این شکایت صورت گرفت، اما هنوز دادگاه لاهه قضاوت نکرده، اما نامه این دادگاه به دولت آمریکا گویای این است که آنها هیچ اقدامی در زمینه تحریم انجام ندهند؛ زیرا دادگاه لاهه باید اظهارنظر کند که آیا تحریم‌های آمریکا قانونی است یا خیر. وی افزود: اگر این تحریم‌ها قانونی بود ادامه دهند، در غیر اینصورت نباید هیچ تحریمی را علیه ایران اعمال کنند.
خرم، نامه رییس دیوان بین المللی دادگستری را در این مقطع زمانی به نفع ایران دانست و افزود: به یقین اروپایی‌ها نیز در این کار موثر بوده و هستند؛ زیرا همه جهان به ترامپ و عملکرد او معترض است؛ وی نه فقط در موضوع توافق هسته‌ای بلکه درخصوص معاهده‌هایی همچون توافق آب و هوایی «پاریس»، «نفتا» و موارد دیگری که به نفع بشریت است رفتاری غیرعقلانی و بدون کارشناسی داشته و آنها را نقض کرده و خشم جهانی را سبب شده است.
نماینده اسبق ایران در دفتر ژنو سازمان ملل متحد، مخالفت کاخ سفید با این نامه را سبب انزوای واشنگتن در جامعه بین المللی دانست و گفت: اینکه پمپئو و ترامپ به نظر دادگاه لاهه احترام بگذارند به سود ایران است و احتمالا رای دادگاه نیز به نفع ایران صادر شود، اما اگر به این نامه توجه نکنند، بیشتر از امروز در جهان منزوی شده و برخی کشور‌های عربی به همراه رژیم صهیونیستی که با آمریکا همکاری می‌کنند، از نظر حقوقی - قانونی منزوی خواهند شد.
این کارشناس مسائل بین الملل، بر ضرورت تداوم رویکرد عقلانی ایران در جامعه ببین المللی تاکید و بیان کرد: در این شرایط بهتر است رویکرد معقولی داشته باشیم و با روش‌های حقوقی بتوانیم آمریکا را زیر سوال ببریم؛ با ایجاد اجماع به سود ایران، این امکان فراهم می‌شود که منافع خود را در این زمینه تامین کنیم؛ در غیر این صورت جهان نیز از ما دور خواهد شد.
خرم افزود: شاید نخستین بار در طول تاریخ است که از منظر حقوقی و قانونی همه چیز به نفع ماست. به این معنا که همه قوانین و کشور‌ها از ما حمایت می‌کنند، زیرا ما در توافق هسته‌ای به تعهداتمان عمل کرده ایم و آژانس بین المللی انرژی هسته‌ای برای دوازدهمین بار پایبندی ایران را تایید کرده است.
این تحلیلگر مسائل بین الملل با تاکید بر اینکه از نظر قانونی و حقوقی، راه گریزی برای واشنگتن وجود ندارد، ادامه داد: راه فراری در توافق و فرآیند اجرای برجام برای آمریکا وجود ندارد که با استناد به آن بتواند علیه ما تحریمی را عملیاتی کند؛ از نظر حقوقی آمریکا مجبور است با نامه دادگاه لاهه موافقت کرده و به آن احترام بگذارد مگر اینکه بار دیگر بر خلاف حقوق بین الملل عمل کند.
