تماشا کنید / تقسیم خزر؛ سهم ایران چند درصد است؟ / کنوانسیون رژیم حقوقی دریای خزر چه میگوید؟
روز گذشته، ۵ کشور ساحلی دریای خزر سرانجام ۲۱ سال پس از از آغاز مذاکرات، کنوانسیون رژیم حقوقی این دریا را امضا کردند. در این کنوانسیون بستر و زیر بستر دریا تقسیم نشده و این موضوع به مذاکرات کشورها واگذار شده است. ویدیوی زیر مروری است بر هرآنچه در تعیین رژیم حقوقی دریای خزر تا به امروز گذشته؛ از عهدنامه گلستان و ترکمنچای تا قراردادهای ایران و شوروی در سالهای ۱۹۲۱ و ۱۹۴۰ و سرانجام کنوانسیون تعیین رژیم حقوقی دریای خزر.
نظام حقوقی دریای خزر بر مبنای معاهدات میان ایران و شوروی، حاکمیت مشاع بود، به این معنا که بجز منطقه انحصاری مشخص شده برای هر یک از طرفین، در سایر مناطق حق بهره برداری از تمام دریا برای طرفین محفوظ است. این رژیم در ساختار حقوق بین الملل چندان متداول نیست، ولی از دید حقوق بین الملل، نظام حاکمیت و بهره برداری مشترک میان چند کشور از سوی دیوان بین المللی دادگستری به رسمیت شناخته شده است.
این پنجمین توافقی است که میان کشورهای ساحلی دریای خزر درباره رژیم حقوقی این دریا امضا میشود. توافقهای پیشین از عهدنامه گلستان گرفته تا قرارداد ۱۹۴۰ همگی میان دو کشور یعنی ایران و اتحاد جماهیر شوروی سابق بسته شده بود.
البته در این بین کشورهای دیگر ساحلی نیز توافقهایی دو به دو با یکدیگر داشته و در خصوص تقسیم کف دریا و نیز استفاده از منابع طبیعی آن، قراردادهایی امضا کرده اند.
شرایط ویژه ایران که در نقشه جغرافیایی کمترین خط ساحلی را در میان دیگر کشورها دارد، باعث شده بود کشورهای دیگر سهم کمتری را برای ایران قائل شوند که البته مورد پذیرش ایران واقع نشده بود. از این رو، در توافق اخیر، مسئله تقسیم دریا باز هم مسکوت ماند و به توافقات بین کشورها موکول شد.
ویدیوی زیر مروری است بر هرآنچه در تعیین رژیم حقوقی دریای خزر تا به امروز گذشته؛ از عهدنامه گلستان و ترکمنچای تا قراردادهای ایران و شوروی در سالهای ۱۹۲۱ و ۱۹۴۰ و سرانجام کنوانسیون تعیین رژیم حقوقی دریای خزر که میان ۵ کشور ساحلی در قزاقستان امضا شد.