گزارش «القدس العربی» از طرح استیضاح ظریف: اصولگرایان تندرو به دنبال تسویه حساب هستند / آیا یک پیروزی رایگان به حساب اعتدال‌گرایان و اصلاح‌طلبان منظور می‌شود؟

حسن فحص در القدس العربی نوشت: گروهی از نمایندگان اصولگرا در مجلس ایران، تلاش می کنند تا با تماس با همکاران خود، امضاهای لازم برای درخواست استیضاح ظریف، وزیر خارجه این کشور را فراهم کنند؛ آنچه که از نظر ایشان، می تواند موجب برکناری وی از وزارت خارجه ایران شود.

به گزارش «انتخاب»، این رسانه عرب زبان ادامه داد: این تحرکات، در ظاهر، پس از صحبتهای ظریف در مورد وجود پولشویی در این کشور، آغاز شد، اما در واقع، اینگونه اقدامات، در راستای تسویه حساب با ظریف، در مورد برجام است.

انتظار می رود که این جدال در نهایت با اشاره هایی مبنی بر ضرورت پایان دادن به آن، ختم شود، تا به این شکل انسجام و توافق ملی حفظ شده و وحدت در صف داخلی نظام، تقویت شود و در ادامه، مراکز تصمیم گیری در نظام، بتوانند با تحریمهای آمریکا و پیامدهای ان در داخل مقابله کرده و جایگاه منطقه ای ایران را حفظ کنند.

صحبتهای ظریف در مورد وجود عملیات پولشویی در ایران، درست در زمانی مطرح شد که وزیر خارجه ایران به خوبی از حساسیت مرحله ای که ایران و روابط آن با جامعه بین المللی در حال طی کردن است، آگاه است و می داند که هر تصمیمی می تواند دارای ابعادی بین المللی باشد و بر تلاشهای دولت برای محدود کردن پیامدهای تحریمها، تاثیری منفی داشته باشد. در مقابل اما، به نظر می رسد جناح تندرو در بین اصولگرایان، زمان و موضوع نامناسبی را برای حمله به ظریف و پشت او، حسن روحانی، دولت او و برجام انتخاب کرده است؛ چرا که استیضاح ظریف احتمالا به آراء لازم برای برکناری وی دست نمی یابد و در ادامه، شکست اصولگرایان در این باره، به معنای اعطای یک پیروزی رایگان به جناح اعتدال گرا و اصلاح طلب است.

علاوه بر اینکه حتی در صورت نهایی شدن برکناری ظریف، وی در داخل ایران و در سطح بین المللی بعنوان یک شخصیت محوری باقی مانده و تبدیل به نمادی ملی می شود؛ بویژه پس از موضع گیریهای حکیمانه او در برابر درخواست امریکا برای تغییر رفتار ایران در منطقه. به این ترتیب، جایگزین کردن شخص دیگری به جای ظریف، هرگز هدف اصولگرایان را محقق نمی کند.

برکناری ظریف، می تواند دلیل محکمی باشد مبنی بر اینکه جهات سیاسی در داخل ایران، موانعی را برابر او قرار داده و به کارشکنی مشغولند. علاوه بر اینکه چنین برکناری می تواند در نهایت به معنای مخالت مجلس ایران با برنامه ها و سیاستهای دولت و وزارت خارجه برای مقابله با آمریکا و چگونگی تعامل با دولتهای اروپایی باشد.

در واقع، صحبتهای ظریف در مورد پولشویی، بهانه خوبی به جریان اصولگرایان تند رو داد تا مساله استیضاح وی را مطرح کنند؛ چرا که پیش از این، اصولگرایان با بی تاثیر خواندن برجام از ضرورت استیضاح ظریف صحبت می کردند.

جدال اساسی بین دولت روحانی و جناح اصولگرای ایران در مورد چگونگی تعامل این کشور با تحولات جدید بین المللی و داخلی است و در حالی که دولت روحانی به ضرورت اظهار نرمش بیشتر و هماهنگی بین جریان های سیاسی مختلف برای تقویت وحدت ملی تاکید می کند، اصولگراها به این شکل، انجام هرگونه اقدام سیاسی یا اقتصادی مثبت از سوی روحانی و کادر دولتی اش را نفی می کنند! البته باید در نظر داشته باشیم که این به اصطلاح انتفاضه جناح تندروی ایران در برابر دولت روحانی و حمله آنها به توافق هسته ای، پدیده تازه ای نیست و از نخستین روز اعلام امضای این توافق، شروع شد.

مصونیتی که مساله توافق هسته ای به ظریف بخشیده است، مانع از آن می شود که حمله اصولگرایان به او به نتیجه ای برسد. در حقیقت، در صورتی که روحانی و وزیر خارجه او از این تنگنای داخلی رهایی یابند، این مساله می تواند شاخص واضحی باشد که نشان می دهد نظام ایران به دنبال آن است تا با چالش های بین المللی با عقلانیت بیشتری برخورد کرده و در شرایط حساس حاضر، باب جدیدی را برای دخالت دیگر دولتها در مسائل ایران، نگشاید.

علاوه بر اینکه با باقی ماندن ظریف در منصب خود، در می یابیم که جریان محافظه کار و تند رو در ایران در حال از دست دادن تاثیر خود بوده و اکنون با قوایی منطقی تر مواجه شده است که به آن اجازه اثرگذاری در تمام زمینه های مورد نظرش را نمی دهد.

البته تهران باید در نظر داشته باشد که نرمشی که دولت روحانی اساس موضعگیریهای خود قرار داده است، در رابطه با واشنگتن و دیگر پرونده های منطقه ای، نیازمند انقباض و انبساط بیشتری است تا این نقش عاقلانه ایران به روشنی ترسیم شده و حجم نفوذ آن در منطقه، کاملا مشخص شود، به نحوی که نه شکستی برای ایران به شمار آید و نه امتیاز دهی از سوی آمریکا.

مترجم: مریم نصرالهی