رییس اداره سلامت مادران وزارت بهداشت ضمن تشریح علل شایع مرگ‌ومیر مادران باردار در کشور و اقدامات انجام شده در جهت کاهش آن، در عین حال به زنان توصیه کرد که زمان ازدواج و بارداری خود را به تاخیر نیندازند.
دکتر نسرین چنگیزی درباره میزان مرگ‌ومیر مادران باردار در ایران گفت: در کشورهای مختلف هر سه سال یک بار روند کاهشی مرگ و میر مادران اندازه‌گیری و بررسی می‌شود. بر اساس اندازه‌گیری‌های این روند در ایران در سال ٨۶ تا ٨٨ میزان مرگ مادران باردار ٢٣/۶۶ درصد در در هر ۱۰۰ هزار موالید زنده، در سال ۸۹ تا ۹۱ این میزان در ۱۰۰ هزار موالید زنده ۲١/٣٣، در سال‌های ۹۲ تا ۹۴ این میزان١٩.۶ درصد بوده است. همچنین در سال‌های ۹۵ و ۹۶ میزان مرگ و میر مادران در ۱۰۰ هزار موالید زنده به عدد ۱۹ رسیده است، اما باید به این آمار میزان مرگ و میر سال ۹۷ نیز اضافه شود تا آمار سه ساله این دوره نیز مشخص شود.
روند نزولی مرگ و میر مادران باردار در سال جاری
وی افزود: در عین حال در مقایسه شش ماهه اول سال ۹۶ و ۹۷ (در شش ماهه سال ٩٧، ١٣٢ مورد مرگ مادر و در شش ماهه سال ۹۶، ۱۵۳ مورد داشتیم) شاهد روند نزولی مرگ و میر مادران باردار در سال ٩٧ هستیم. به طور کلی مرگ و میر مادران در ایران یک روند نزولی را طی کرده است.
ایران؛ پیشرو در شاخص کاهش مرگ و میر مادران باردار
چنگیزی با بیان اینکه ایران یکی از کشورهای موفق در رسیدن به اهداف توسعه هزاره در برنامه پنجم بوده است، گفت: بنا بر این اهداف از سال ۱۹۹۰ تا ۲۰۱۵ باید میزان مرگ و میر مادران به ۷۵ درصد کاهش می‌یافت. کشورهای بسیار کمی به این هدف رسیدند که ایران یکی از این کشورها است و حتی بیشتر از ۷۵% مرگ مادران باردار را کاهش داد.
وی ادامه داد: گزارش سازمان جهانی بهداشت در سال ۲۰۱۵ نشان می‌دهد که ایران یکی از کشورهای موفق در کاهش مرگ مادران باردار در توسعه هزاره بوده است. در عین حال ایران باید طی ۱۲ سال آینده مسیرش را در کاهش مرگ و میر مادران باردار طوری تعیین کند که عملا موضوعی به نام علل قابل پیشگیری مرگ نداشته باشد و اگر مرگ مادری رخ می‌دهد، به معنای آن باشد که هیچ کاری برای زنده ماندن او نتوانسته انجام دهد.
شایع‌ترین علل مرگ و میر مادران باردار در ایران
چنگیزی با بیان اینکه علل شایع مرگ و میر مادران باردار در ایران، خونریزی خصوصا خونریزی‌های پس از زایمان، مسمومیت‌های حاملگی و در نهایت عفونت‌ها هستند، گفت: برای روند کاهش مرگ مادران و به صفر رساندن علل قابل پیشگیری، باید عدد مرگ مادر را به عدد زیر ١٠ در هر ١٠٠ هزار موالید زنده برسانیم. بر این اساس باید تغییراتی در برنامه‌ریزی‌ها و استراتژی‌ها داشته باشیم که از چند جنبه در سال جاری تغییرات در برنامه‌ریزی‌هایمان را آغاز کردیم.
وی افزود: یکی از این جنبه‌ها، بررسی مناطقی بوده است که بیشترین میزان مرگ و میر قابل اجتناب مادران در آنها رخ می‌دهد. در این بررسی و تحلیل شرایط مرگ، میزان مرگ و میر مادران باردار در تعدادی از کلان مناطق که شامل چند استان کشور هستند، زیاد است. برای کاهش این میزان مرگ‌ومیر، خود این استان‌ها همراه شده‌اند و وزارت بهداشت به عنوان تسهیل‌گر و حمایتگر آنها در این کار به آنها کمک می‌کند. برنامه‌های خاص در این زمینه این است که زیرساخت، نیروی انسانی، چرخه کار، فرآیند ارائه خدمات این استان‌ها در حال بررسی قرار گیرد و بر اساس همان بررسی‌ها، یک مدل رفتاری اصلاح فرآیند ایجاد شود که حداقل برای پنج سال (از سال ۹۸) در این استان‌ها مستقر شود. نکته قابل توجه این است که این مدل بر اساس شرایط محلی برای هر استان متفاوت است و بعد از نظر و تایید خود استان برای پنج سال در آنجا اجرا می‌شود. همچنین هر سال این طرح پایش و ارزیابی می‌شود و یک گزارش سه ساله از اقدامات این استان‌ها تهیه و بر اساس آن ادامه روند کار مشخص می‌شود.
برنامه‌ای برای "کمک به مادران برای زندگی بهتر"
رییس اداره سلامت مادران وزارت بهداشت ادامه داد: در جنبه دیگر تعدادی از دانشگاه‌ها در مقایسه با کل کشور با بیشترین میزان مرگ‌ومیر با علل قابل پیشگیری را بررسی کردیم و در حال پیگیری برنامه‌های آموزشی و اجرایی در ۲۳ دانشگاه کشور هستیم. یکی از این برنامه‌ها برنامه‌ای با نام "کمک به مادران برای زندگی بهتر" است که این برنامه با همکاری صندوق کودکان ملل متحد انجام می‌شود. این آموزش‌ها در سطوح مختلف و حتی در خارج از بیمارستان نیز انجام می‌شود.
وی با بیان اینکه در بخش خونریزی‌های بعد از زایمان نیز مشکل ما احیای مایعات و الکترولیت برای کمک به مادران و بهبود شرایط آنهاست تا مشکل خاصی برایشان پیش نیاید، گفت: بر همین اساس یک پروتکل بین تخصصی به نام "پروتکل اجرایی مرگ مادران به دلیل خونریزی" آغاز کردیم. دو گروه متخصین زنان و بیهوشی این پروتکل را طراحی کرده‌اند و حدود مسئولیت متخصصین زنان و بیهوشی در آن مطرح شده است. همچنین پزشکی قانونی در جلسات این طرح شرکت کرده و مبانی قانونی آن را بررسی کرده‌اند. این پروتکل در مرحله نهایی است و منتظر نظر نهایی گروه متخصصین بیهوشی هستیم.
زمان ازدواج و بارداری را به تاخیر نیندازید
چنگیزی درباره افزایش سن بارداری و عوارض آن گفت: به تمام زنان توصیه می‌کنیم زود ازدواج کنند و زمان ازدواج و بارداری خود را به تاخیر نیندازند. به طور کلی سن بالای ۳۵ سال برای بارداری به مراقبت‌های خاص‌تری نسبت به سن زیر ۳۵ سال نیازمند است. همچنین در سنین بالا برای بارداری، مشکلات ناباروری و مشکلات خاص آنها مطرح است. همچنین استدعای خاص ما از زنان این است که تا قبل از ٣۵ سالگی به تعدادی که می‌خواهند، بچه‌دار شوند. اما در صورتی که بالای ۳۵ سال باردار می‌شوند باید بدانند نیازمند مراقبت خاص هستند و این مراقبت‌ها نیازمند پیگیری است.
وی افزود: مراقبت‌هایی که مراکز بهداشتی به آنها توصیه می‌کند و ارجاعاتی که به آنها داده می‌شود را حتما باید با هوشیاری انجام دهند. اگر در مراکز بهداشتی، مادران به هر دلیلی به سطوح تخصصی ارجاع می‌شوند، از آنها خواهشمندیم به بیمارستان‌های دولتی و فوق تخصصی دولتی که با راهنماهای بالینی سلامت مادران آشنا هستند، مراجعه کنند.
ایسنا
احتمالا شما هم شنیده اید که می گویند وقتی سر درد گرفتید اول یک لیوان آب بخورید و اگر سردردتان بهتر نشد مسکن بخورید. اما شاید نمی دانید که چرا این توصیه مطرح می شود و واقعا چه تاثیری روی سلامتی دارد.
