حجتالاسلاموالمسلمین سیدابراهیم رئیسی رئیس قوه قضائیه عصر روز چهارشنبه ۲۲ اسفند ۹۷ در حاشیه اجلاس مجلس خبرگان رهبری، در گفتوگو با پایگاه اطلاعرسانی KHAMENEI.IR به بیان تحلیل خود از محتوا و ابعاد مختلف بیانیهی «گام دوم انقلاب» پرداخت.
وی در این گفتگو با اشاره به حفظ و استمرارِ آرمانهای انقلاب اسلامی در طول ۴۰ سال گذشته و دستیابی نظام اسلامی به دستاوردهای مختلف در عرصههای گوناگون، به نقش رهبریِ انقلاب در این زمینه اشاره کرد و گفت: امامین انقلاب یعنی حضرت امام خمینی در دههی ابتداییِ انقلاب و حضرت آیتالله خامنهای در این سه دهه، انقلاب اسلامی را از هرگونه انحراف و افراط و تفریطی حفظ کردند.
نایب رئیس مجلس خبرگان رهبری، «آرمانگرایی واقعبینانه» را نگاه حاکم بر بیانیهی گام دوم دانست و محافل علمیِ حوزه و دانشگاه را به تعمق در این بیانیه و تبیین و بسط مفاهیم مطرح شده در آن فراخواند.
حاصل این گفتگو در قالب گفتار زیر تنظیم شده و متن آن در اختیار مخاطبان محترم قرار گرفته است.
* نقطهی عطفی در تاریخ انقلاب اسلامی
بیانیهی گام دوم نقطهی عطفی در تاریخ انقلاب اسلامی است. هم نشانگر پیشرفتهایی است که در چهل سالِ انقلاب اسلامی برای ایران، منطقه و جهان اسلام به دست آمده و هم راهبردی برای آیندهی نظام و حرکت انقلاب است.
این بیانیه ابعاد مختلفی دارد. یک بُعدش نگاه واقعبینانه به شرایط امروز است. بیانیه کاملاً نگاهی واقعبینانه نسبت به امروزِ ایران اسلامی دارد و ضمن اینکه چشماندازها و آرمانها را نشان میدهد کاملا نگاه واقعبینانه دارد. بهعنوان مثال، در مسئلهی عدالت اگر کسی به این بیانیه نگاه کند میبیند کاملاً نگاه واقعبینانه در رابطه با عدالت حاکم است. در مورد اقتصاد و اقتصاد مقاومتی، نگاه، کاملاً واقعبینانه است. در مورد علم و فنآوری کاملاً نگاه واقعبینانهای بر آن حاکم است. در مسئلهی حفظ آرمانهای انقلاب اسلامی در این ۴۰ سال و تداوم جریان انقلاب، کاملاً نگاه واقعبینانهای دارد. امروز نه دوست نه دشمن، هیچ کس منکر تفوق و برتری انقلاب اسلامی در همهی جبههها نیست و این خیلی مهم است که بعد از چهل سال دست برتر را در همهی قضایا جمهوری اسلامی ایران دارد. یعنی اگر ما بخواهیم شرایط خودمان را در مقابل شرایط دشمن ترسیم کنیم باید بگوییم حقیقتاً دشمن در حال افول است و ما در حال صعودیم. این بیانیه کاملاً این وضعیت را ترسیم کرده و به تصویر کشیده است.
* تمدن نوین اسلامی دستیافتنی است
بیانیهی گام دوم از سوی دیگر ابعاد مختلف انقلاب و برکات و اهداف مهمی که انقلاب اسلامی داشته را تبیین میکند که این موضوع جدا از اهداف امام خمینی، خط امام رحمهالله و جدا از هدفِ تأسیس نظام اسلامی نیست. معلوم میشود آن اهدافی که برای تأسیس اصل نظام مدنظر بوده امروز بعد از چهل سال شاهد تحققشان هستیم با این قید که نظام ما در جهت سیر صعودی، به طرف آن آرمانهای بلند در حال حرکت است. به هیچ عنوان جریان پرخُروش انقلاب ایستایی و توقف نداشته و همواره در مسیر پویایی بوده است و لذا این حرکت میتواند آن تمدنی که رهبر انقلاب در بیانیهی جامعشان فرمودند را نوید دهد. یعنی رسیدن به آن تمدن و مدنیتی که رهبر انقلاب نوید آن را دادند کاملاً دستیافتنی است. ممکن است کسی بگوید این مدنیتِ جدید امروز در مقابل تمدن مغرب زمین چگونه میتواند خودنمایی کند؟ در پاسخ باید گفت ما این چهل سال شاهد داریم که این تمدن میتواند در جهان جای خودش را باز کند. عناصری چون حقخواهی، خداخواهی، عدالتخواهی و... که در این مدنیت هست باعث میشود فطرتهای بیدار بشر این نگاه و این پیام را کاملاً بتوانند دنبال کنند.
* گفتمانِ ولایت را باید حفظ کرد
نکتهی بسیار مهم اینکه انقلاب اسلامی از ابتدای پیروزی هرگز از شعارها و مسیر خودش منحرف نشده است. بسیاری تلاش کردند اما امامین انقلاب یعنی امامرحمهالله بزرگوارمان در دههی ابتداییِ انقلاب و رهبر انقلاب در این سه دهه در جهت حفظ انقلاب از هرگونه انحراف و افراط و تفریطی حرکت و سُکانداری کردند.
مقایسهی انقلاب فرانسه یا انقلاب روسیه با انقلاب ما کاملاً نشان میدهد که انقلاب ما دچار افراط و تفریط نشده است. بله دولتهای مختلف آمدند، سلایق مختلف سیاسی آمدند در مجلس و دولت و بخشهای مختلف اما چون گفتمانِ ولایت در کشور ما گفتمان واحدی هست، گفتمان غالب در کشور گفتمان امامرحمهالله و رهبری بوده است. رهبر انقلاب در بحث انسان ۲۵۰ ساله میفرمایند گفتمان ائمه علیهمالسلام از امیرالمؤمنین علیهالسلام تا وجود مقدس فرزند امام عسگری علیهالصلوهوالسلام یک گفتمان واحد است. یعنی کأنه یک انسانِ ۲۵۰ ساله است. این گفتمان را شما در نگاه امامین انقلاب هم میبینید. همان گفتمانی که امامرحمهالله دارد، همان گفتمان را رهبر انقلاب اسلامی هم دارند، که این گفتمان غالب را باید حفظ کرد.
* با نگاهِ پژوهش، تبیین و بسط به این بیانیه نگاه کنید
پیشنهاد من به عنوان یک طلبه به همهی محافل علمی و حوزوی و دانشگاهی آن است که این متن را به عنوان یک متن قابل مطالعه، قابل مباحثه، قابل تحقیق و پژوهش و قابل بسط و توسعه نگاه کنند. این مفاهیم باید کاملاً تبیین شود. تبیینِ مفاهیم عالیای که در این بیانیه به کار برده شده برای نسل فعلی و آینده لازم هست تا کاملاً چشم انداز آینده را نشان دهد و اینکه رسیدن به جامعهی اسلامی، دولت اسلامی و تمدن اسلامی حتماً امکانپذیر و کاملاً قابل دستیابی است. کسی نباید فکر کند وقتی ما سخن از تمدن میگوییم این تمدن، یک امر آرمانیِ دست نایافتنی است. این بیانیه کاملاً ترسیم و مشخص میکند که تمدن اسلامی امری دستیافتنی است. نیازمند یک حرکت جهادی و یک عزم راسخ در دولتمردان به صورت عام یعنی همهی کسانی که در حکومت مشغولند، هستیم و با این عزم راسخ رسیدن به آن قلههای تمدنی کاملاً امکانپذیر و انشااللّه دست یافتنی است.