راشاتودی نوشت: سریال چرنوبیل با بینندگانی بین المللی و جهانی به پایان رسید و با استقبال زیادی رو به رو شد اما آیا این سریال، یک روایت مستند و مبتنی بر واقعیت بود؟ آیا سریال چرنوبیل به رویدادهایی که در آن زمان رخ داده بودند وفادار است؟ واقعیت ها تناقضاتی متعدد با این سریال دارند و راشاتودی سعی کرده این تناقضات را در گفتگو با ژنرال نیکولای تاراکانوف بررسی کند.
به گزارش سرویس خواندنی های انتخاب، بر خلاف روایت سریال، در دنیای واقعی، هیچکس به سربازان تازه کار اجازه نداد تا گاوهای چرنوبیل را بکشند و معدنچیان هرگز برهنه کار نکرده بودند، این ها مستنداتی است که ژنرال نیکولای تاراکانوف، که در سال 1986 فرماندهی نظامی کنترل فاجعه چرنوبیل را بر عهده داشت تعریف می کند.
ژنرال تاراکانوف یکی از مهره های اصلی رویدادهای پس از فاجعه چرنوبیل در سال 1986 بود که دوز بالایی از اشعه را دریافت می کرد و مسئول نیروهای پاکسازی منطقه بود. تاراكانوف وظیفه آموزش مداوم نیروهای پاکسازی منطقه را بر عهده داشت و اقداماتی تحسین بر انگیز در این حوزه انجام داد. وی در حال حاضر 85 ساله است و تمام قسمت های مینی سریال جدید HBO را تماشا کرده است. نقش او در سریال را بازیگر اسکاتلندی رالف اینسون ایفا کرده و به نظر می رسد ژنرال تاراکانوف واقعی از ژنرال تاراکانوف سریال به شدت راضی است و بازی او را دوست دارد. در ادامه گفتگوی راشاتودی با ژنرال تاراکانوف را مطالعه خواهیم کرد:
به طور کلی این فاجعه چه پیامدهایی داشت؟
این رویداد واقعا چشم اندازی وحشتناک داشت. چه چیزی در زمین می تواند یک ساختار تمام بتن را تخریب کند؟ یک بمب هسته ای؟ یک حادثه عظیم؟ من نمیتوانم آنچه را که در آن زمان اتفاق افتاده تصور کنم. در نتیجه انفجار، تمام زباله ها و گرد و غبار به هوا فرستاده شد. 300 هزار متر مکعب خاک در اطراف محوطه چرنوبیل شخم زده و در کامیون ها قرار داده شد و به مکان های دیگری فرستاده شد تا دفن شود.خاک با 300 هزار متر مکعب سنگ خرد شده جایگزین شد و با بتن پوشش داده شد.قصه اش مفصل است. اما نمی توانیم منکر شویم که برای همه این ها سربازانی بودند که با مهارت از پس این ماجرا بر آمدند. به همین دلیل است که وقتی از من میپرسیدند ماجرا چگونه تمام شد، همیشه می گفتم؛ دانشمندان مهم بودند،من خودم دارای مدرک دکترا هستم اما سربازان قهرمانان اصلی این داستان بودند. هنگامی که شما در مورد تاریخ جنگ فکر می کنید، همیشه رهبران نظامی، ژنرال های بزرگ مانند ژووک و ورشیلوف (فرماندهان ارتش سرخ در طول جنگ جهانی دوم را به یاد می آورید) را به یاد می آورید. اما چه كسی تمام جنگها را انجام داد؟ این سربازان بود.
میزان تابش دریافتی سربازان تا چه میزان بالا بود؟
سربازانی که تحت فرمان من کار کردند، در هر دو بخش پشت بام و زمین و اطراف محوطه نیروگاه دوز اشعه 20 رم دریافت می کردند که حداکثر دوز مجاز در طول زمان جنگ بود، البته در برخی موارد نادر نیز افراد در معرض سطوح بالاتر قرار گرفتند . و این تنها به دلیل نظارت ضعیف فرمانده یا بی توجهی سربازان به مسائل ایمنی بود.
به این ترتیب، تمام سربازان در زمان صلح دوزهای تابش در زمان جنگ را دریافت کردند؟
بله، درست است.اما بدون آنها، تمام عملیات غیرممكن بود.
بنابراین حادثه چرنوبیل همانند وقوع جنگ در خاک شوروی بود؟
بله، یک جنگ واقعی، یک جنگ هسته ای.
و این فاجعه چند ماه طول کشید!
بله. متاسفانه
ماهها قبل از آنکه کار شما با هدف اصلی حذف لایه های خاک و تخریب ناحیه آسیب دیده شروع شود بود ما اساسا یک جنگ هسته ای داشتیم و این موضوع چه مدت طول کشید؟
من از آوریل تا دسامبر را در نظر می گیرم یعنی درست تا زمانی که ما تعمیر و راه اندازی دوباره راکتور سوم، که در کنار چهارم بود را انجام دادیم. سربازان به طور منظم از ارتش فراخوانده شدند تا پنج ماه برای کمک به ما خدمت کنند، که به طور رسمی، آنها برای برگزاری دوره های آموزشی آماده می شدند.
یک بخش در سریال چرنوبیل وجود که از دید من واقعا نازل و غیرمنطقی بود. آنها(سازندگان سریال) یک پسر را نشان می دهند که هیچ چیز بلد نیست و خیلی سریع به او یک لباس داده و لحظاتی بعد او را آموزش می دهند که چگونه حیوانات را شکار کند. منظورم این است که واقعا چنین سیستمی در ارتش احمقانه است، هیچ چیز حتی اندکی شبیه به چنین روایتی نبود و این یک اشتباه جدی در سریال است.
شما می گویید که حیوانات را هرگز قتل عام نمی کردید؟ یعنی به شیوه ای که در سریال نشان داده شد رفتار نمی کردید؟
نه، ما این کار را انجام دادیم اما هرگز در مناطق مسکونی چنین رفتاری نکردیم. واضح تر بگویم هرگز در یک منطقه مسکونی گاو، انسان، یا سگی وجود نداشت که مورد تیراندازی قرار بگیرد. اما در جنگل ها، جایی که حیوانات وحشی از جمله گوزن و گاوها سرگردان بودند چنین کاری انجام می شد. اما این کار توسط یک سرباز که هیچ چیز نمی داند انجام نمی شد.
همه مردانی که در این اقدام شرکت کردند بالاتر از سن قانونی بودند و بیشتر آنان از 30 تا 40 سال سن داشتند.درست است که اغلب آنها هیچ چیز در مورد آینده نمی دانستند و با ورد به پایگاه های اطراف چرنوبیل آموختند چه کنند، اما آنها افرادی تازه کار یا کم سن و سال نبودند.
معدنچیان که از سراسر روسیه احضار شده اند، از جمله تولا و دونتسک، یک تونل بزرگ را زیر راکتور بدون ماشین آلات حفر کردند و به صورت دستی صدها متر مکعب زمین را که پس از آن به محل دفن منتقل شد، از هم شکافتند، زمانی که معدنچیان شروع به کار برهنه کردند سریال یک نقطه حماسی خلق می کند که قرار است اهمیت و فداکاری کار معدنچیان را نشان دهد، آیا واقعا این ماجرا اتفاق افتاد؟
نه، البته منظورم این نیست که من هیچوقت آنها را برهنه ندیدم اما این موضوع گاهی و به ندرت رخ می داد نه در کل عملیات. آنها تصور می کردند که پایین رآکتور هنوز بسیار گرم است، زیرا گرافیت همچنان سوزانده می شود و در حدود 800 درجه دما داشت و به همین دلیل تلاش شد با کمک نیتروژن مایع برای ایجاد یک اثر خنک کننده مانند یخچال دما را پایین بیاوریم.
آیا واقعا مردم محلی به خبرها دسترسی نداشتند؟
کمیسیون روز بعد از انفجار، به رهبری معاون شورای وزیران اتحاد شوروی؛ بوریس شربینا، وارد چرنوبیل شد. من او را به خوبی می شناختم. والری لگاسوف؛ شیمیدان برجسته و رئیس کمیسیون تحقیق در مورد فاجعه چرنوبیل نیز در آنجا حضور داشت و یک تیم از پزشکان و ژنرال ها نیز همراهشان بود. با این حال انتشار بیانیه و اطلاعیه های هشدار حدود 36 ساعت طول کشید و تا آن زمان مردم به امور روزمره خود می پرداختند؛ کودکان به مدارس رفتند، والدینشان برای کار کردن در محل کار خود حاضر شدند و حتی برخی کودکان باهوش از معلمان خود پرسیده بودند: "آیا ما باید در چنین مواردی لباس های محافظی بپوشیم و در خانه بمانیم؟ آیا این درست نیست؟" اما هیچ کس ناراحت نبود. حتی برخی مراسم ازدواج خود را نیز در این شرایط برگزار کردند.ماهیگیران به ماهیگیری رفتند و من اعتقاد دارم که بوریس شربینا شخصا مسئول تمام این موارد است و من آن را مسئولانه می گویم، همانطور که او را به خوبی می شناختم او ده سال پیش از دنیا رفت. او خود را در معرض دوزهای بالایی از تابش قرار داد تا اوضاع را آرام کند اما هشدار به مردم کمی بیشتر از حد عادی طول کشید.
چرا لگاسوف خودکشی کرد؟ آیا احساس کرد که او مسئول پیامدهای فاجعه و آگاهی رسانی است؟
آنها او را محکوم کردند، می توانم این را مستقیم بگویم. وزیر اسلاوکیس، که من خیلی خوب می دانستم او را تحت نظر دارد. او با یک گزارش به وین رفت و در بازگشت تاکید داشت که ما باید روی مسائل ایمنی تمرکز کنیم و حتی موسسه ای برای ایمنی هسته ای بسازیم. بنابراین آنها این موسسه را تاسیس کردند اما محدودیت هایی شدید ایجاد کردند تا هیچ یک از اطلاعات سری موسسه ایمنی جایی درز پیدا نکند.
چرا لگاسوف تحت فشار بود؟
چه کسی می داند؟ با تمام بازی های قدرت. به نظر می رسید که او حتی نمیتوانست به اندازه کافی برای خود در شورای علمی رای جمع کند. او یک دانشمند برجسته و یک ستاره بود اما مورد غضب برخی گروه ها نیز بود.بنابراین در پایان ماه اوت 1987 سعی کرد زندگی خود را پایان دهد.. همسر من در آن زمان در بیمارستان دولتی کار می کرد. آنها زندگی او را نجات دادند اما چند ماه بعد او دوباره خودکشی کرد.
این سریال نشان می دهد که شما تصدیق می کنید که حتی نظامیانی که در عملیات شرکت کردند، در مورد میزان تابش واقعی و میزان واقعی فاجعه اطلاعات نداشته باشند، آیا این درست است؟
نه، این بی معنی است، زیرا می توانم همه چیز را بگویم. در آن جلسه، جایی که یوری سامویلنکو معاون مهندس ارشد در ایستگاه هسته ای چرنوبیل گزارش داد که ربات ها به درستی کار نکرده اند و هنوز سطح تابشی زیادی در سقف های انرژی هسته ای اول، دوم و سوم وجود دارد شربینا بسیار افسرده و نا امید بود و گفت، پس چه کاری بدون روبات انجام می شود؟ و پس از آن یک نفر،اکنون نمی توانم به یاد بیاورم که دقیقا چه فردی بود، گفت، تنها گزینه ما بیوربات است. اما بلافاصله می دانستم که او سربازان را در ذهن دارد.
در سریال گفته می شود که لگاسوف پیشنهاد استفاده از سربازان را روی پشت بام داد
لگاسوف اصلا در این جلسه حضور نداشت!
بنابراین، در آن زمان روشن شد که حل مسئله بدون دخالت انسان غیر قابل اجتناب است ؟
بله
نظرتان در مورد ژنرال ناراکانوف سریال چیست؟
بازیگران بسیار عالی بازی کرده اند و من بازیگری که نقشم را ایفا می کند بسیار دوست داشتم و بارها حس کردم او خود من است. البته برخی تفاوت ها نیز در مورد نقش من وجود داشت برای مثال من به سربازان و افسران جوایزی دادم یاد برایشان سخنرانی تشویقی کردم.
روش ورود به پشت بام در سریال با واقعیت تطابق داشت؟
مشابه بود. البته، در واقعیت بسیار پیچیده تر بود. بعد از اینکه گروه پنج نفره آموزش داده شد، یک افسر سربازان را به این محل می برد. یک افسر همراه آنها رفته و به حفره خمیده در سقف نیروگاه هسته ای هدایتشان می کرد. وظیفه آنها این بود که از پله ها صعود کنند و با یک بیل سنگ ها را سر دهند. افسر مسیریابی در پایین پله ها ایستاده و دو دکمه را اجرا می کرد. یکی برای کرنومتر و دیگری برای راه اندازی یک آژیر. بنابراین، به محض اینکه سربازان به بالای پله ها میرسیدند، آماده انجام کارهایی بودند که من یا دستیارم به آنها داده بودم، افسر کرونومتر را شروع می کرد و پنج دقیقه بعد او به دکمه آژیر ضربه می زد. آژیر خیلی بلند بود که همه در چرنوبیل آن را می شنیدند.
آیا سربازها یک بار به بالا صعود می کردند؟
فقط یک مورد اجباری بود. اما بعضی از داوطلبان دو بار یا حتی سه بار رفتند من سرباز چبان را به یاد می آورم اولین بار او 8 رم، بار دوم، 15 رم تشعشع داشت. ما به هریک پنج هزار روبل می دادیم اما او این کار را برای پول انجام نداد. او می خواست ثابت کند که می تواند این کار را انجام دهد.
در هر مورد، قبل از اینکه آنها بتوانند دوباره به آنجا بروند، مجبور به انجام آزمایشات پزشکی در بیمارستان می شدند. یک سیستم کنترل بسیار دقیق وجود داشت و تمام فرماندهان نیز مرتب بررسی می شدند.
*رویا پاک سرشت
این روزها حیات در روستای پریپیت، که نزدیک ترین منطقه به محل حادثه چرنوبیل محسوب می شود، جریان دارد. چرنوبیل که روزی مرکز مرگبار ترین حادثه هسته ای جهان بود، در حال حاضر یک مقصد گردشگری شگفت انگیز و بسیار محبوب است. اما تابش کشنده هنوز هم در اطراف محوطه چرنوبیل وجود دارد. پس چرا گردشگری در این منطقه رایج و شرایط امن است؟
