با توجه به افزایش مشکل نازایی در جامعه، تبیان در گفتگو با دکتر احمد وثوق، معاون تخصصی پژوهشگاه رویان به تعریف درستی از ناباروی پرداخته و توصیه‌هایی به زوج‌های جوان دارد.
نازایی
ناباروی یکی از مشکلاتی است که از قدیم‌الایام گریبان‌گیر زوجین جوان بوده، معضلی که با گذر زمان نه تنها از شدت آن کم نشده بلکه شیوع بیشتری پیدا کرده است. خوشبختانه سرعت علم و تکنولوژی خود را با این تغییرات و زمان همراه کرده، به طوری‌که در حال حاضر، شرایط مناسب درمان این مشکل در کشور ایران جایگاه خوبی را کسب کرده است. به همین سبب تبیان در گفتگو با دکتر احمد وثوق، معاون تخصصی پژوهشگاه رویان مشکل ناباروری را از جهات مختلف بررسی کرده و توصیه‌هایی به زوجین جوان ارائه می‌دهد.
سهم مساوی خانم وآقا در ناباروری
دکتر وثوق در تعریف زوجین نابارور می‌گوید: «زوج‌های جوان در سن باروری، اگر در طول مدت یک سال (12 سیکل) طبق برنامه، آموزش و اقدامات صحیح در راستای فرزنددار شدن تلاش کرده و بارور نشوند، به آن‌ها زوجین نابارور گفته می‌شود. به طور کلی در سطح دنیا که فاصله زیادی هم با ایران ندارد، 15 درصد زوج‌ها در سن باروری دچار مشکل ناباروری هستند. در 40 موارد مشکل از طرف خانم هاست. 40 درصد دیگر ناباروری به علت مشکلات آقایان رخ داده، در ده درصد موارد هم هر دو سهیم هستند. 10 درصد موارد هم هیچ علتی برای ناباروری پیدا نمی‌شود، اما زوجین به طور طبیعی باردار نمی‌شوند.»
میزان موفقیت درمان‌های ناباروری با دستگاه‌ها و روش‌های پیشرفته در مراکز درمان ناباروری و مرکز رویان که استانداردهای جهانی را دارد، به ازای هر انتقال جنین 40 درصد است یعنی از هر 100 بیماری که در سیکل میکرواینجکشن و موارد مشابه قرار می‌گیرند، 60 مورد آن‌ها نتیجه نمی‌گیرند
محدودیت سن خانم‌ها در باروری
یکی از عواملی که در روند فرزنددار شدن تأثیر زیادی دارد، سن زوجین است. بالا رفتن سن ازدواج و یا سن فرزندآوری موجب رخ‌دادن ناباروری در خانواده‌ها شده است. دکتر وثوق با بیان اهمیت سن در قدرت باروری و داشتن یک زایمان سالم و بدون مشکل معتقد است: «بهترین سن برای باروری خانم‌ها بین 18 تا 40 سال است. در افراد زیر 18 سال و مخصوصاً بالای 40 سال قدرت باروری در خانم‌ها به صورت مشخصی کاهش می‌یابد. قدرت باروری در آقایان ممکن است بالاتر از 40 سال نیز ادامه داشته باشد. بنابراین با توجه به اینکه دوران باروری خانم‌ها محدودتر می باشد، خانم‌ها باید تلاش کنند در همین سن بارور شوند.»
عوامل مؤثر در پیشگیری از نازایی
یکی از اولویت‌های مهم در مبارزه با هر آسیب و معضلی، پیشگیری است. ناباروری هم از این امر مستثنی نبوده و افراد می‌توانند با رعایت نکات و دانستن مسائلی، درصد بالایی از احتمال مبتلا شدن به نازایی جلوگیری کنند. «برای جلوگیری از ناباروری، نوع و کیفیت زندگی که افراد برای خود انتخاب می کنند بسیار مهم است. کیفیت زندگی باید به گونه‌ای باشد که به قدرت باروری فرد آسیبی نرساند. این کیفیت می‌تواند به نوع انتخاب شغل و مواد غذایی که مصرف می‌شود تا دچار شدن به بیماریی‌هایی که فرد در طول زندگی به آن دچار می‌شود مرتبط باشد. به عنوان مثال مشاغلی هستند که به باروری آسیب می‌زنند. افرادی که در پمپ بنزین‌ها کار کرده و در معرض آلودگی با سرب هستند باید بدانند که آلودگی سربی علت مهمی در ناباروری است. اشعه ایکس هم اثرات منفی برای باروری فرد دارد. بنابراین کسانی‌که به خاطر شغل‌شان در معرض اشعه ایکس هستند باید به این نکته توجه کنند و با اقدامات پیشگیرانه از آسیب‌‌های موجود در امان بمانند. همچنین مصرف مواد مخدر، سیگار و الکل در ناباروری تاثیر دارد.»
عفونت‌ها را جدی بگیرید
یکی از علت‌های مهم در ناباروری، وجود عفونت است. به گفته کارشناسان، احتمال بروز عفونت رحم در زنانی که زایمان سزارین انجام داده‌اند، 10 برابر بیشتر از افرادی است که طبیعی زایمان می‌کنند. همچنین زنانی که دچار کم‌خونی هستند، به جهت اینکه مقاومت بدن آن‌ها بسیار پایین‌تر از افراد عادی است بیشتر در معرض خطر گرفتار شدن به عفونت‌ها هستند.
واقعیت های بارداری بعد از 35 سالگی
در میان مردان نیز عفونت‌هایی باعث ناباروری در آن‌ها می‌شود. «به عنوان مثال اریون بیماری است که در آن غدد بناگوشی ورم کرده و در موارد بسیاری به باروری آقایان آسیب می‌زند. بنابراین با دیدن علایمی چون التهاب و ورم در زیر لاله گوش که با درد، تب، گردن‌درد، کسالت، بی‌حالی و بی‌اشتهایی همراه است باید سریعا نزد پزشک متخصص رفت. بهترین راه جلوگیری از بیماری اوریون، تزریق واکسن است که باید از سوی والدین جدی گرفته شود. همچنین والدین در بدو تولد نوزاد توجه داشته باشند که معاینات دقیقی توسط پزشک بر نوزاد انجام شده تا اشکالات موجود فهمیده و رفع شود.»
ناباروری در ایران معنایی ندارد
احمد وثوق در پاسخ به این سؤال که احتمال ناباروری در ایران چند درصد است می‌گوید: «ناباروری در ایران جز در موارد خیلی محدود و خاص معنایی ندارد. درصدی از زوج‌ها که به دلیل اختلالات ژنتیکی و یا بیماری‌های اکتسابی به صورت کامل پتانسیل باروریشان را از دست داده باشند، طوری که با هیچ امکان و روشی نشود قدرت باروری را در آن‌ها پیدا و یا تقویت کرد، این‌ها دچار ناباروری کامل بوده و درمانی برای این موارد وجود ندارد. اگر این موارد خاص را حذف کنیم، تمام روش‌های باروری در ایران قابل انجام بوده و نزدیک 95 درصد زوجین نابارور به شرط مراجعه صحیح و تداوم دوره درمان و توانایی متقبل شدن هزینه‌های درمانی، می‌توانند بارور شوند.»
بهترین سن برای باروری خانم‌ها بین 18 تا 40 سال است. در افراد زیر 18 سال و مخصوصاً بالای 40 سال قدرت باروری در خانم‌ها به صورت مشخصی کاهش می‌یابد. قدرت باروری در آقایان ممکن است بالاتر از 40 سال نیز ادامه داشته باشد. بنابراین با توجه به اینکه دوران باروری خانم‌ها محدودتر می باشد، خانم‌ها باید تلاش کنند در همین سن بارور شوند
طول درمان ناباروری متفاوت است
وی طول دوره‌های درمان زوجین را بسته به نوع مشکل آن‌ها متفاوت دانسته و ادامه می‌دهد: «مشکل بعضی زوجین خیلی سطحی بوده و طی یکی دو سیکل درمان و مصرف اندک دارویی با کمترین هزینه درمان می‌شوند. بعضی دیگر نیازمند جراحی هستند. در گروهی که مشکلات‌شان جدی‌تر است، تشخیص علت ناباروری و درمان در آن‌ها زمان بیشتری می‌طلبد، به طوری‌که گاهی لازم است بیش از یک سال تحت درمان پی‌در‌پی قرار گیرند.»
هیچ پوشش پایه‌ای برای درمان ناباروری وجود ندارد
پزشک پژوهشگاه رویان با اشاره به حمایت بیمه از داروهای ناباروری می‌گوید: «تا به این زمان، هیچ پوشش پایه‌ای برای درمان ناباروری وجود نداشته و تنها با بودجه‌ای که دولت برای کمک به زوج‌های نابارور اختصاص داده، داروهای ناباروری با ملاک داروهای ساخت ایران، تحت پوشش بیمه قرار گرفته است.»
توصیه‌ای برای شروع درمان ناباروری
توصیه دکتر وثوق به زوج های جوان در رابطه با شروع درمان ناباروری این است: «برای بچه‌دار شدن زمان را از دست ندهید. با گذشت زمان و بالا رفتن سن، باروری سخت‌تر و همچنین خطرات بارداری برای مادر و جنین بیشتر می‌شود. توصیه می‌کنیم در همان اوایل ازدواج اقدام به فرزندآوری کنند که اگر نابارور هم باشند، با اقدام به موقع، نتیجه بهتری خواهند گرفت.اگر بعد از یک سال تلاش درست، باروری اتفاق نیفتاد، زوجین حتماً با هم به یک مرکز درمان ناباروری که هم‌زمان زوجین را پذیرش می‌کند مراجعه کرده و کار درمانی را با هم شروع کنند.گاهی اوقات علت ناباروری فقط یک آموزش بهداشتی است که بعد از آموزش، بدون هیچ تداخل پزشکی صاحب فرزند می‌شوند. گاهی با تنظیم سیکل خانم و مداخله مختصر و دادن دارویی کم هزینه، باروری اتفاق می‌افتد. خیلی اوقات مشکل یک بیماری عفونی است که با از بین رفتن عفونت بارور می‌شوند. تشخیص صحیح و به موقع علت ناباروری، سیر درمان را بسیار راحت و سریع می‌کند.»
میزان موفقیت درمان‌های ناباروری
نکته آخری که دکتر وثوق به آن اشاره می‌کند این است که :«میزان موفقیت درمان‌های ناباروری با دستگاه‌ها و روش‌های پیشرفته در مراکز درمان ناباروری و مرکز رویان که استانداردهای جهانی را دارد، به ازای هر انتقال جنین 40 درصد است یعنی از هر 100 بیماری که در سیکل میکرواینجکشن و موارد مشابه قرار می‌گیرند، 60 مورد آن‌ها نتیجه نمی‌گیرند. بنابراین هیچ مسیر درمانی در ناباروری نیست که صد در صد و به سرعت جواب دهد و این کار نیازمند زمان مناسب است.»
تبیان
