سرویس تاریخ «انتخاب»:سیزدهم مرداد ماه سال ۱۳۵۸ دکتر ابراهیم یزدی، وزیر امور خارجه دولت موقت، طی مصاحبه ای با روزنامه کیهان اعلام کرد که دولت موقت تصمیم گرفته جنگندههای اف ۱۴ را که در رژیم گذشته از آمریکا خریداری شده بود، به این کشور باز پس دهد و یا به هر کشوری که مایل باشد، بفروشد. تصمیمی که البته با مخالفت شورای انقلاب و مسئولین ارتش روبهرو شد و هرگز به اجرا درنیامد. دکتر روحانی، رئیسجمهور، که آن زمان مامور سر و سامان دادن به ارتش، از جانب شورای انقلاب بود در خاطرات خود در این باره چنین نوشته است:
... موضوع دیگری که در تابستان ۱۳۵۸ روی داد و باعث نگرانی فراوانی شد، مسئله پس دادن هواپیماهای اف ۱۴ به آمریکا بود. در آن زمان دکتر یزدی، وزیر امور خارجه، در یک مصاحبه مطبوعاتی اعلام کرد ما با آمریکاییها صحبت کردیم که جنگندهها اف ۱۴ را به آنها پس بدهیم. یکی از افسران ارتش با نگرانی فراوان این خبر را به من داد و گفت: اینها میخواهند هواپیماهای اف ۱۴ (تام کت) را به آمریکاییها پس بدهند. ما در ستاد ارتش، خیلی صحبت کردیم و متوجه شدیم این کار مانند پس دادن هواپیماهای اف ۱۶ در زمان بختیار، خیانت بسیار بزرگی است که باید جلوی آن را گرفت. تصمیم مشابهی درباره نیروگاه اتمی بوشهر اتخاذ شد که کار راهاندازی آن را متوقف کرد. مسئول سازمان انرژی در آن زمان آقای فریدون سحابی بود، ایشان در توجیه این کار میگفت: نه تنها راهاندازی نیروگاه بوشهر نیاز به بودجه زیادی دارد، بلکه برق تولیدی آن نیز بسیار گران تمام میشود و لذا راهاندازی آن به نفع ایران نیست. همانطور که قبلا اشاره کردم، در دوران اقامت امام در پاریس نیز همین بحثها مطرح بود و توضیح دادم که آمریکاییها با دیدن نشانههای آشکار پیروزی انقلاب به این فکر افتادند که نگذارند نیروگاه اتمی بوشهر راهاندازی گردد و هواپیماهای اف ۱۶ به دست نیروهای انقلاب بیفتد. آنها حتی باعث شدند قرارداد خرید زیردریایی از آلمان که مبلغ آن هم پرداخت شده بود، در زمان بختیار فسخ شود! البته بعدا آلمان همان زیردریاییها را به اسرائیل فروخت. بنابراین آمریکاییها نمیخواستند سلاحهای مدرن و استراتژیک در اختیار ایران باشد. در این میان فقط هواپیماهای اف ۱۴ در دست ایران بود که آن را هم میخواستند پس بگیرند، زیرا در خاورمیانه فقط ایران از این نوع هواپیما در اختیار داشت؛ حتی اسرائیل و عربستان هم از این نوع هواپیماها نداشتند.
روزی که وزیر امور خارجه اعلام کرد که دولت قصد دارد هواپیماهای اف ۱۴ را به آمریکا پس بدهد؛ من بسیار نگران شدم و به دکتر بهشتی زنگ زدم و قرار ملاقات گذاشتم و در دیدار با ایشان درباره این ماجرا صحبت کردم و گفتم اجرای این تصمیم بسیار خطرناک و مانند تقلیل دوره سربازی به یک سال، نوعی خیانت است. دکتر بهشتی در پاسخ گفت: این آقایان در شورای انقلاب، موضوع فروش هواپیماهای اف ۱۴ را مطرح کردند و گفتند: ما قادر به استفاده از این هواپیماها نیستیم، زیرا کادر فنی و خلبانان این جنگندهها آمریکاییها بودند و با رفتن آنها از کشور کسی توانایی پرواز و تعمیرات این هواپیماها را ندارد. گفتم: چنین چیزی نیست و ما به تعداد کافی خلبان و متخصص فنی داریم. این حرفها بیپایه است و آقایان میخواهند هواپیماها را به آمریکا پس بدهند.
بعد از این دیدار، من موضوع را پیگیری کردم و با آیتالله خامنهای و دیگران صحبت کردم بالاخره این تصمیم با مخالفت شدید دکتر بهشتی، آیتالله خامنهای و آیتالله هاشمی در شورای انقلاب به اجرا درنیامد و در نهایت هواپیماها به آمریکا پس داده نشد. این هواپیماها در دوران دفاع مقدس نقش بسیار موثر و استثنایی در حفاظت از آسمان ایران و مراکز حساس و حیاتی کشور داشتند. بنده در دوران جنگ در یک سخنرانی در دانشگاه تهران به همین ماجرا اشاره کردم و گفتم که دولت موقت با این تصمیم، خطای بزرگی مرتکب شد، ولی جلوی این کار گرفته شد. پس از آن سخنرانی، دکتر یزدی مصاحبه کرد و اظهار داشت که چنین تصمیمی در کار نبوده و ما نمیخواستیم هواپیماها را پس بدهیم. من همان وقت، اسناد آن را از مذاکرات شورای انقلاب جمعآوری کردم و با متن مصاحبه آقای ابراهیم یزدی در سخنرانی دیگری با استناد به اسناد و مدارک، دوباره درباره فروش فروش هواپیماها صحبت کردم و روشن کردم که در دوران دولت موقت، دولت قصد فروش هواپیماها به آمریکا را داشته است.
من چون در جریان کار بودم، تردید ندارم که موضوع فروش جنگندههای اف ۱۴ طرحی بوده که آمریکاییها طراحی کرده بودند و با فریب دولت موقت، طرح آن را به شورای انقلاب برده بودند تا فروش هواپیماها را به تصویب شورای انقلاب برسانند. بعدها که صورت مذاکرات شورای انقلاب را درباره موضوع مزبور مطالعه کردم دیدم که آقای بازرگان و یزدی اصرار داشتند که هواپیماهای اف 14 به آمریکا پس داده شود، ولی در مقابل دکتر بهشتی، آیتالله خامنهای و آقای هاشمی با پافشاری گفتهاند که این تصمیم درست نیست و ما باید هواپیماها را حفظ کنیم. به این ترتیب خوشبختانه جلوی این کار گرفته شد و این خیانت تحقق پیدا نکرد. بعدها در جریان جنگ تحمیلی دیدیم که هواپیماها چقدر نقش موثر داشتند و وجود آنها چقدر اهمیت داشت. در حال حاضر نیز، هواپیماهای اف ۱۴ هنوز جزو بهترین و پیشرفتهترین جنگندهها به شمار میروند و از آنها به خوبی استفاده میشود...
منبع: خاطرات دکتر حسن روحانی؛ انقلاب اسلامی (۱۳۴۱-۱۳۵۷) جلد اول، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ۱۳۸۷، ۵۹۰-۵۹۳.