حجت الاسلام والمسلمین محمدرضا زائری در آخرین شب مراسم سخنرانی و عزاداری در انجمن اندیشه و قلم با اشاره به خاطره ای از حضور خودش در لبنان گفت: ابتداي زماني كه در لبنان بودم، براي كار اداري خيلي اذيت شدم و از عصبانيت به متصدي مربوطه گفتم: تو مسلمان نيستي؟ انتظار داشتم كه او مثل یک ايرانی، برآشوبد و بگويد چرا ناسزا مي گويي، معلوم است که مسلمانم!
اما او مرا نگاه كرد و به سادگي گفت: نه. اين نگاه براي من بسيار آموزنده بود كه تفاوت ادبيات محفلي ما را با ادبيات انساني نشان داد. هر قشر و محفلي براي خود ادبياتي دارد و اين ايراد ندارد، اما اينكه اين ادبيات را براي عموم بكار بگيريم، مشكل زاست.
به گزارش انتخاب، مدیر مسئول ماهنامه خیمه اینگونه به حرف هایش ادامه داد: نوجواني سوال كرد چرا نمي توانم مسيحي شوم؟ روحاني جلسه به او گفت؛ قرآن مي گويد فقط دين اسلام را خدا مي پذيرد، به او گفتم؛ سوال اين نوجوان برون ديني است، اگر او قرآن را قبول داشت كه نمي خواست مسيحي شود، نمي توانيم با استناد به قرآن به او جواب بدهيم. باید حواس مان باشد که بدليل فناوري رسانه و عصر جهاني شدن، مخاطب ما، فرهنگ جهاني و دسترسي به محصولات فرهنگي جهان دارد، با اين مخاطب ديگر نمي توان با ادبيات محفلي و سنتي گذشته سخن بگويیم.
نویسنده کتاب حجاب بی حجاب با تاکید بر ویژگی های مخاطب در این روزگار گفت: مخاطب امروز ديگر اعتقادات، پيش فرض ها و سنتهاي ما را ندارد، بنابراين در حوزه هايي نظير حجاب، موسيقي و رفتار، مخاطب با زبان ما ارتباط برقرار نمي كند. يعني ما يك چيزي مي گوييم، طرف مقابل چيز ديگري مي فهمد. اين مساله زماني كه موضوع دين و اعتقادات و اهل بيت است، مشكل ساز مي شود، چون عدم برقراري ارتباط موجب شكاف عميق اجتماعي مي شود.
زائری با اشاره به این نکته که ما جز چند مورد معدود مانند شهيد بهشتي و امام موسي صدر، كمتر سخنوري داريم كه دین را با زبان انساني معرفي كرده باشد، افزود: عنصر فراگير در ميان انسانها انصاف است كه بالاترين جايگاه را در دين دارد؛ انصاف يعني نصف كردن حق، يعني براي ديگران هم به اندازه خود حق قائل شدن. پيامبر مي فرمايد: اگر در جمعي حتي يك فرد منصف باشد، خدا به آن جمع رحمت مي كند. يا اينكه دعاي هيچ كس را تحقير نكن، گاهي دعاي يك يهودي در حق مسلمان به اجابت مي رسد. انصاف، يعني ديدن ديگري. در ارتباط و برقراري رابطه كلامي هم بايد ديگري را ديد و به زبان، فهم و فرضيات او احترام گذاشت و نيمي از فضاي گفتگو را به او اختصاص داد. امام حسين (ع) در حركت خود، دقيقا در مسير انصاف حركت كردند، يعني در ادبيات و گفتمان خود به مخاطب توجه داشت. پيام عاشورا به اين دليل جهاني شد كه ادبيات و منطقش انساني بود نه محفلي.
این فعال فرهنگی با اشاره به لزوم استفاده از زبان منطقی و عقلانی گفت: حضرت امير، اگر در مسجد كوفه با ادبيات درون ديني صحبت مي كند اما در پيام به مالك براي حكومت مصر، به او توصيه مي كند كه با عموم انسانها، با زبان و منطق عقلانيت و فطرت انساني سخن بگو. در زمان ظهور، امام زمان (ع) خود را بعنوان فرزند حسين معرفي مي كند، يعني مردم آخرالزمان سيدالشهدا را به خوبي مي شناسند، اين بخاطر ادبيات جهاني امام حسين است. امروز در نظريات علمي داريم كه رسانه امتداد حواس بشر است. همين مساله كه در روايت داريم و به آن نپرداخته ايم كه مهدويت از بستر رسانه براي برقراري ارتباط با انسانها استفاده مي كند. اينكه سيدالشهدا مي گويد؛ اگر دين نداريد حداقل در زندگي دنيا آزاده باشيد، اين سخن مخاطب جهاني و فراگير دارد، انسان را به آزادگي و انصاف كه در همه انسانها مشترك است دعوت مي كند.
وی در پایان سخنانش به این نکته اشاره کرد: به امام سجاد (ع) گفتند دعا كنيد محتاج مردم نشوم. حضرت فرمودند كه همه مردم به هم محتاجند، ما چنین چیزی در دین مان نداریم. این نگاه بلند انسانی ائمه اطهار را نشان می دهد که باید به احترام آن، سربالا گرفت.
حجت‌الاسلام محمدرضا زائری،پژوهشگر دینی، با اشاره به رفتار امامان شیعه در حیات خود، در تحلیل علت دین‌گریزی در جامعه گفت: مردم به جای ائمه و رفتارهای آنها، ما روحانیون را به عنوان نماد دین می‌بینند و چون ادبیات ما با زور، تهدید و حذف سوال و انتقاد شکل گرفته، بخشی از مردم از دین زده شده‌اند.
