دوشنبه ۲۴ مرداد ۱۴۰۱ | Monday, 15 August 2022
  • ارتباط با انتخاب
  • |
  • پیوندها
  • |
  • آب و هوا
  • |
  • اوقات شرعی
  • |
  • مجله الکترونیک
  • |
  • نظرسنجی
دوشنبه ۲۴ مرداد ۱۴۰۱ | Monday, 15 August 2022
  • صفحه نخست
  • سیاست
  • بین الملل
  • تاریخ
  • اقتصاد
  • اجتماع
  • فناوری
  • فرهنگ و هنر
  • حوادث
  • ورزش
  • خواندنی ها
  • سلامت
  • ویدیو
  • عکس
جستجو
ویدئو جدیدترین اخبار پربیننده ترین
لایو خبر عکس خواندنی ها اخبار ویژه
  • صفحه نخست
  • سیاست
  • بین الملل
  • تاریخ
  • اقتصاد
  • اجتماع
  • فناوری
  • فرهنگ و هنر
  • حوادث
  • ورزش
  • خواندنی ها
  • سلامت
  • ویدیو
  • عکس
  • درباره انتخاب
  • ارتباط با انتخاب
  • پیوندها
  • آب و هوا
  • اوقات شرعی
  • مجله الکترونیک
  • نظرسنجی
  • آرشیو
ویدیو / از تجارت خون چه می‌دانید؟ + زیرنویس فارسی

ویدیو / از تجارت خون چه می‌دانید؟ + زیرنویس فارسی

ویدیو /  افشاگری رئیس پلیس راهور در خصوص تخلفات عجیب در برخی مراکز معاینه فنی‌ با سیخ کباب!

ویدیو / افشاگری رئیس پلیس راهور در خصوص تخلفات عجیب در برخی مراکز معاینه فنی‌ با سیخ کباب!

ویدیو / حال و هوای خانه مرحوم ابتهاج پیش از ورود پیکرش به ایران

ویدیو / حال و هوای خانه مرحوم ابتهاج پیش از ورود پیکرش به ایران

ویدیو / خوشحالی جالب دختران والیبال ایران در رختکن پس از شکستن طلسم ۵۶ ساله

ویدیو / خوشحالی جالب دختران والیبال ایران در رختکن پس از شکستن طلسم ۵۶ ساله

ویدیو / درگیری سرمربیان چلسی و تاتنهام پس از پایان شهرآورد لندن

ویدیو / درگیری سرمربیان چلسی و تاتنهام پس از پایان شهرآورد لندن

ویدیو / هجوم حشرات به موزه هنرهای معاصر

ویدیو / هجوم حشرات به موزه هنرهای معاصر

کد خبر: ۵۰۶۴۰
تعداد نظرات: ۷ نظر
تاریخ انتشار: ۴۴ : ۱۳ - ۰۱ بهمن ۱۳۹۰
صفحه نخست >> سیاست
پ

همسر مهدی بازرگان: ناسزاگویان ابراز ندامت کردند

پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) :
تاریخ ایرانی: «در این موقع ۳۴ سال از عمرم می‌گذرد و زنم ملک خانم یک سال و یک ماه است به عقدم درآمده است، در خانه ملکی میرزا عبدالعظیم خان قریب، که نقشه ساختمانش را داده‌ام به اتفاق برادر بزرگم آقای احمد آقا و خانواده گرامی‌اش، بدری خانم با ۷ اولاد سکنی داریم.» مهدی بازرگان این را روز ۱۸ شهریور ۱۳۱۹ نوشت، در سالگرد ازدواجش با خانم ملک طباطبایی، دختر حاج سیدحسین طباطبایی؛ ازدواجی که با استقراض مخارجش تامین شد. حاصل این وصلت پنج فرزند بود به نام‌های زهرا، عبدالعلی، فرشته، فتانه و محمد نوید. فرزندان بازرگان با وجود سال‌های متمادی زندان و مبارزه وی، از توجه و تربیت پدر محروم نماندند چنانکه خانم ملک طباطبایی می‌گوید بازرگان از درون زندان نیز پیگیر تحصیل و تربیت فرزندان بود. در ادامه پاسخ‌های همسر بازرگان به پرسش‌های «تاریخ ایرانی» را می‌خوانید:

 

***

 

لطفا از آشنایی و ازدواجتان با مرحوم مهندس بازرگان بگوئید. چه شد پسر حاج عباسقلی بازرگان به خواستگاری دختر حاج طباطبایی رفت و این وصلت چگونه سر گرفت؟

 

ما هیچ‌گونه آشنایی با هم نداشتیم، قبل از ازدواج همدیگر را ندیده بودیم. عنان و اختیار زندگی همه ما در دست و تشخیص مادرم بود و زندگی ما را عملا او اداره می‌کرد. مادرم دقت داشت که مرد متدین و دارای تحصیلاتی را از میان خواستگاران انتخاب کند و خود بدون مشورت با من بسیاری را رد می‌کرد. در شانزده سالگی‌ام، ازدواج خواهرم ـ که عروس خانواده آیت‌الله میرزا احمد آشتیانی بود- موجب شد که خانواده بازرگان با من آشنایی یافتند و این خواستگاری صورت گرفت.

 

 

زندگی با فعالی سیاسی که سال‌ها زندان و فعالیت سیاسی و حزبی و مسوولیت نخست‌وزیری را تجربه کرد و بدعهدی ایام دید و چشید، چه ویژگی‌هایی داشت که در فراق ایشان نوشتید: «همسری را از دست دادم که برایم یک دوست، یک مشوق و یک پدر بود و همه چیزم به حساب می‌آمد... با رفتن او خلاء تحمل‌ناپذیری زندگی‌ام را احاطه کرد.» (مجله ایران فردا، اسفند ۷۳)

 

آرمان‌گرایی، افکار و عقاید و نیز استحکام شخصیت او به مرور در من که دختری جوان و ناپخته بودم تاثیر مفید و مثبت خود را بخشید. به فکر و عقیده او احترام می‌گذاشتم. البته نبود او و زندان‌های طولانی مدت او مساله ساده‌ای نبود. تحمل فراغ پدر خانواده و بزرگ کردن فرزندان و کنار آمدن با مشکلات آنان بدون حضور او کار سنگینی بود. اما ایمانی که به خداوند داشتم و امیدی که صحبت‌های او در خلال ملاقات‌ها می‌بخشید، سرمایه ادامه زندگی می‌شد.

 

 

سال‌ها دوری مرحوم بازرگان از خانه یا فعالیت‌های سیاسی و اجرایی چگونه بر عمق رابطه‌شان با همسر و فرزندان تاثیر نگذاشت و هر آنچه نقل شده از توجه وافر ایشان به خانواده است؟ چگونه است که مرحوم بازرگان توانست هم مرد سیاست و مبارزه باشد و هم مرد خانواده؟

 

مکاتبات بازرگان از درون زندان با خانواده هر یک آموزه‌ای مفید بود. در آن زمان ارتباط زندانی سیاسی با خانواده‌اش به کلی منقطع نبود. او حتی گاهی وقت پزشک بچه‌ها را می‌توانست از درون زندان تنظیم کند، حالات و رفتار بچه‌ها و درس و کارنامه‌ها و نمرات را در خلال ملاقات‌ها دائما پیگیری می‌کرد و تلاش داشت تا جای ممکن خلاء وجودی خود را با این پیگیری‌ها جبران کند.

 

 

عبدالعلی بازرگان در خاطرات خود به دفترچه‌ای اشاره کرده که پدرش در آن رشد و تربیت فرزندانش را از دوران طفولیت یادداشت می‌کرد، کلیه حالات و حرکات فرزندانش را زیر نظر داشت تا ریشه‌ها و زمینه‌های شخصیتی هر کدام از آن‌ها را کشف کند. این دفترچه موجود است؟ بازرگان رفتار فرزندانش را تا چه سنی یادداشت می‌کرد و آیا فرزندانش آنگونه که خود خواست در تحصیلات و رفتار و منش مذهبی و اخلاقی و حتی فعالیت‌های سیاسی تربیت شدند و طبق انتظار پدر پیش رفتند یا در احوال شخصیه و سلوک سیاسی و اجتماعی، برای فرزندانش حق انتخاب و اختیار قائل بود؟

 

بازرگان معمولا حالات و ویژگی‌های بچه‌ها را تا سن ورود به مدرسه یادداشت می‌کرد. پس از رشد فکری و شخصیتی نیز آن‌ها را در انتخاب مسیر زندگی معمولا آزاد می‌گذاشت. او از راهنمایی دریغ نداشت. تحمیل عقیده و فشاری در کار نبود. مهم این بود که به آن‌ها طوری القاء می‌کرد که به آنان اعتماد دارد.

 

 

بازرگان علت و غایت بسیاری از رفتار‌ها و تصمیمات خود را الگوسازی برای فرزندانش می‌داند. این خاطره ایشان بسیار نقل شده که: «دکتر سیاسی [رئیس دانشگاه[مرا احضار کرد و گفت: این [نامه‌ای که در اعتراض به کنسرسیوم نوشته‌ شده بود و امضای اساتید دانشگاه را در زیر خود داشت[چه کاری بود که کردید، این نامه اعتراض چه فایده‌ای داشت؟ گفتم: من هم خوب می‌دانم که نتیجه عملی ندارد، اما این کار را کردم فقط برای آنکه بعد‌ها پسرم بزرگ شد ‌نگوید پدرم مرد پفیوز و بی‌غیرتی بود. نگویند نهضت عظیمی چون ملی کردن نفت برپا شد، بعد کودتایی پیش آمد و تمام آن اقدامات و افتخارات را به باد داد، ولی صدا از هیچ‌کس در‌نیامد.» خانم زهرا بازرگان هم خاطره‌ای مشابه دارد که پدرش در پاسخ به دوستی که اصرار می‌کرد وی دست از این کار‌ها بردارد و به میان خانواده و جامعه‌ای که این همه به او نیازمند است برگردد و با ماندن در «سوراخ زندان» نمی‌تواند کاری را از پیش برد، به پسر و دخترش اشاره کرد و جواب مشابهی داد. علت این الگوسازی چه بود؟ فرزندانش استعاره‌ای بودند از جوانان آن نسل که پدران را ببینند و درس بگیرند یا تکلیفش را صرفا در محدوده خانه و خانواده خود تعریف می‌کرد که اگر همگنانش نیز در همین نهاد به چنین تکلیفی قائل باشند، جامعه رو بسوی تعهدی جمعی و وفاقی همه‌گیر پیش خواهد رفت؟

 

پاسخ شما در سوالتان مندرج است. بله او در پی الگوسازی برای یک نسل بود. اما آنچه در روحیه بازرگان برجسته بود نوعی ستیز با جبر و استبداد است که در رفتارش حتی از دوران کودکی وجود داشته و در خاطراتش نوشته است که وقتی معلم مدرسه کمک به زلزله‌زدگان را اجباری اعلام می‌کند، او با وجود آنکه اصل عمل را قبول دارد، از ابراز آن به پدرش امتناع می‌کند، زیرا آن را دستوری و اجباری می‌بیند.

 

 

آقای بازرگان روزی که نخست‌وزیری دولت موقت آن هم در چنان شرایط خطیری به ایشان پیشنهاد شد، با شما مشورت کرد؟ شما موافق بودید؟ دوره نخست‌‌وزیری ایشان اصولا چه تغییری در زندگی خانوادگی شما ایجاد کرد؟

 

در این زمینه با من و بچه‌ها مشورتی نکرد و این را کاملا مخفی نگه داشته بود. اما دوران نخست‌وزیری هم دوران بسیار سخت و طاقت‌فرسایی بود، هر چند او غم و نگرانی خود را معمولا در خانه عنوان نمی‌کرد و کوله‌ بارش را بیرون در می‌گذاشت. اما این دوران ۹ ماهه هر روز با بحران‌های عجیب روبرو بود، در این دوره حتی تهدیدهایی جانی نیز وجود داشت.

 

 

حکایت این گفته بازرگان در سال ۶۴ چیست که «سلام من را به مسعود رجوی و ابریشمچی برسانید و بگویید من همسرم و خانه‌ام را دوست دارم»؟ خاطره‌ای به یاد دارید که چرا ایشان چنین پاسخی دادند؟

 

گاهی خلاقیت مردم بر حافظه آنان و وقایع تاریخی غلبه دارد. ظاهرا دعوت و وعده‌ای توسط مجاهدین خلق صورت گرفته بود. اصل مطلب درست است اما پاسخ او بی‌اعتنایی و بی‌توجهی بوده است.

 

 

چه خاطره‌ای از حلالیت‌طلبی شخصیت‌های سیاسی و مسوولین کشور از مهندس بازرگان در روزهای آخر حیات ایشان به یاد دارید؟ آیا موردی بود که بازگو نشده ولی ایشان و شما و خانواده‌تان را تحت تاثیر قرار داده باشد؟

 

خاطره‌ای از آخرین ملاقات سیداحمد خمینی در بیمارستان با مهندس بازرگان وجود دارد که آقای دکتر بنی‌اسدی آن را به تفصیل نوشته‌اند و نیز خاطره‌ای از حلالیت‌طلبی آقای خلخالی وجود دارد. البته ایشان طبع استواری نداشت و ضد و نقیض از ایشان بسیار نقل می‌شود. پس از درگذشت بازرگان خیل بسیار از کسانی که روزی در صفوف انقلابیون جای داشتند و ناسزا‌ها نثار او کرده بودند، اینجا و آنجا با پیک و پیغام اظهار ندامت از تندروی‌ها می‌کردند. این سخن را مکرر از زبان بسیاری شنیدم ـ و البته گفتن نام آنان شاید درست نباشد ـ که ما قدر مهندس را نشناختیم یا اینکه در حق او جفا کردیم و به هر حال گفته‌های آنان همواره این شعر عمیق را از دکتر شفیعی کدکنی به یادم می‌آورد:

باید بکشد عذاب تنهایی را / مردی که ز عصر خود فرا‌تر باشد

لینک کوتاه
ارسال به تلگرام
برچسب ها: صادق خلخالی ، مهندس بازرگان
بازید از صفحه اول ارسال به دوستان نسخه چاپی
گزارش خطا
0
وب گردی
کدام بسته اینترنتی بهتر است؟!

کدام بسته اینترنتی بهتر است؟!

استوری عجیب کونته علیه توخل پس از درگیری جنجالی/عکس

استوری عجیب کونته علیه توخل پس از درگیری جنجالی/عکس

دعوای جدی پیکه و شکیرا در دادگاه

دعوای جدی پیکه و شکیرا در دادگاه

سواستفاده یک شرکت آرایشی از اتفاق درگذشت هوشنگ ابتهاج/ «سایه» دست‌مایۀ یک حراجی جعلی شد!

سواستفاده یک شرکت آرایشی از اتفاق درگذشت هوشنگ ابتهاج/ «سایه» دست‌مایۀ یک حراجی جعلی شد!

زن و شوهرهای مرفه به این دلایل طلاق می گیرند

زن و شوهرهای مرفه به این دلایل طلاق می گیرند

کارگر ساختمانی اعتراف کرد: همکارم را با بیل کشتم

کارگر ساختمانی اعتراف کرد: همکارم را با بیل کشتم

نظرات بینندگان
انتشار یافته: ۷
در انتظار بررسی: ۵
غیر قابل انتشار: ۱
ناشناس
|
Iran, Islamic Republic of
|
۱۴:۰۳ - ۱۳۹۰/۱۱/۰۱
3
161
پاسخ
درودي به بزرگي تاريخ ايران به فرزندان سرفراز ايران زمين كه قطعا دكتر محمد مصدق و مهندس مهدي بازرگان از جمله آنان هستند
پاسخ ها
ss
| Iran, Islamic Republic of |
۲۳:۳۷ - ۱۳۹۰/۱۱/۰۱
درود بي پايان بر تمام ايرانيان آزاده خصوصا دكتر محمد مصدق، دكتر علي شريعتي و مهندس بازرگان
ناشناس
|
Georgia
|
۱۶:۲۷ - ۱۳۹۰/۱۱/۰۱
0
78
پاسخ
درود بر مرد بزرگ تاریخ ایران مرحوم مهندس بازرگان
ناشناس
|
Iran, Islamic Republic of
|
۱۸:۵۶ - ۱۳۹۰/۱۱/۰۱
0
84
پاسخ
باید بکشد عذاب تنهایی را / مردی که ز عصر خود فرا‌تر باشد
احمد
|
Australia
|
۱۰:۰۴ - ۱۳۹۰/۱۱/۰۲
21
1
پاسخ
مهندس بازرگان آدم بدی نبود ولی همسان کردن او با مصدق جفا در حق مصدق است.
پویا
|
United States
|
۲۲:۲۵ - ۱۳۹۰/۱۱/۰۲
0
20
پاسخ
درود بر روح کبیر این مرد فرهیخته.
hamzeh
|
Iran, Islamic Republic of
|
۲۰:۴۵ - ۱۳۹۲/۰۸/۲۶
0
5
پاسخ
خدایش بیامرزتش .زنده باید یاد خاطره مهندس
نظرات بینندگان
نام:
ایمیل:
* نظر:
رپورتاژ / تریبون 2
تصاویر
۱/۴
۱/۴
تصاویر: جلسه مشترک دولت و مجلس

تصاویر: جلسه مشترک دولت و مجلس

۲/۴
تصاویر: مراسم عروج حضرت مریم

تصاویر: مراسم عروج حضرت مریم

۳/۴
تصاویر: مراسم ختم پدر رییس سازمان بسیج مستضعفان

تصاویر: مراسم ختم پدر رییس سازمان بسیج مستضعفان

۴/۴
تصاویر: هرج و مرج؛ ارمغان موتور سواران بی نظم

تصاویر: هرج و مرج؛ ارمغان موتور سواران بی نظم

خرید و فروش بیتکوین
ببینید!

ویدیو / چه‌شد که آمریکا پس از جنگ جهانی دوم، ابرقدرت دنیا شد؟ + زیرنویس فارسی

تماشا کنید: اسطوره‌های بادکنکی / گزارشی از هالک‌های وطنی که اصولگرایان آن‌ها را «باد» کردند، اما پس از مدتی رسوا شدند

ویدیو / حضور ضارب سلمان رشدی در دادگاه

ویدیو / وزیر آموزش و پرورش: شهریه مدارس غیر انتفاعی از ۳ تا ۳۰ میلیون تومان است

ویدیو / رئیس پلیس راهور: ۱۸ درصد جانباختگان تصادفات، زیر ۱۸ سال هستند/ ساختار معاینه فنی باید اصلاح شود

ویدیو / وزیر علوم: با شرایط فعلی، کنکور حذف نخواهد شد؛ راهی برای گزینش رشته‌های پرطرفدار وجود ندارد

ویدیو / عجیب‌ترین معارفه یک مدیرکل؛ اشتباه تایپی مدیر را عوض کرد!

آرشیو
خرید و فروش بیتکوین
پربازدیدها
روز هفته ماه سال

چرا ارمنستان تا این حد به ایران نزدیک است؟

ویدیو / افشاگری رئیس پلیس راهور در خصوص تخلفات عجیب در برخی مراکز معاینه فنی‌ با سیخ کباب!

تماشا کنید: اسطوره‌های بادکنکی / گزارشی از هالک‌های وطنی که اصولگرایان آن‌ها را «باد» کردند، اما پس از مدتی رسوا شدند

سقوط بخشی از سقف هواپیما روی سر مسافران پرواز تهران-تبریز

ویدیو / چه‌شد که آمریکا پس از جنگ جهانی دوم، ابرقدرت دنیا شد؟ + زیرنویس فارسی

عباس عبدی: آخرالزمان سیاست؛ سلام نواصول‌گرایان به برجام / فقط چند روز کافی بود تا مدیر مسئول کیهان نیز به برجام سلام دهد

جزییات جدید از پیشنهاد دولت برای افزایش حقوق / چه کسانی مشمول این افزایش می‌شوند؟

افزایش مجدد حقوق، در دستور کار دولت قرار گرفت

وصیت ابتهاج: پیکرم را زیر درخت ارغوانم به خاک بسپارید

خاطره‌ی عجیب هوشنگ ابتهاج: آن مرد گفت در ۹۴ سالگی می‌میری!

تماشا کنید: نردبان سفارت / ۱۱ سال پس از حمله به سفارت انگلیس، حمله کنندگان چه پست هایی گرفته اند؟

ویدیو / سه ماه زندگی پرنده‌ای کوچک در موهای یک زن

چرا ارمنستان تا این حد به ایران نزدیک است؟

چرا نصف بیشتر کنکوری‌های مجاز، انتخاب رشته نمی‌کنند؟

فیلمی از لحظه حمله به سلمان رشدی

۱۰ واقعیت جذاب و خواندنی در مورد کارتون تام و جری؛ از خالقان تا تغییرات شخصیت ها

وصیت ابتهاج: پیکرم را زیر درخت ارغوانم به خاک بسپارید

خاطرات حسن روحانی، شماره ۱۰۸: با لباس نظامی درب خانه‌ی آیت الله خامنه‌ای را زدم؛ گفتند آمده اید آقا را ببرید؟

خاطره‌ی عجیب هوشنگ ابتهاج: آن مرد گفت در ۹۴ سالگی می‌میری!

تماشا کنید: نردبان سفارت / ۱۱ سال پس از حمله به سفارت انگلیس، حمله کنندگان چه پست هایی گرفته اند؟

خاطرات هاشمی رفسنجانی، ۸ مرداد ۱۳۷۸: آنچه ملک عبدالله گفت و به مذاق بعضی خوش نیامد

مسیر آب در امامزاده داوود به طور قطع دستکاری شده بود / توپوگرافی این مسیر به گونه‌ای است که نباید با بارش‌های ۲۰ تا ۳۰ میلیمتری چنین حادثه‌ای رخ دهد

ویدیو / سه ماه زندگی پرنده‌ای کوچک در موهای یک زن

ویدیو / نشستن یک زن جوان روی کاپوت ماشین در حال حرکت در چالوس

ویدیو / این حیوان عجیب الخلقه در عراق، شیر منقرض شده آشوری است؟

سازمان جهانی بهداشت: قرنطینه امیکرون ۵ روز نیست

معاوضه شماره موبایل با آپارتمان لوکس / قیمت شماره‌های رند به ۵۰ میلیارد تومان رسید

شرط تحویل آپارتمان ۱۵۰ متری در نیاوران به رضا رویگری / مجری صداوسیما: مالک منزل گفته خانه را با چند پرستار آماده کرده‌ام؛ فقط رضا باید تنها بیاید / وقتش رسیده بگویم که چقدر به رضا ظلم شده / او مدت‌هاست که در روابط‌ش دچار مشکل شده / مو‌های رضا به طرز عجیبی سوزانده شده بود؛ به گریمور گفتم جوری درست کن که فکر کند مو دارد

تماشا کنید: خداحافظی ایران با ارس؟ / پروژه «داپ» ترکیه چگونه در سکوت منابع آبی ایران را خشک می کند؟

سیلی «ویل اسمیت» به صورت مجری اسکار به خاطر شوخی با همسرش / تصویر واکنش حاضران در سالن / گریه و عذرخواهی اسمیت پس از دریافت جایزه: عشق موجب می‌شود کارهای دیوانه‌واری انجام دهیم؛ وقتی در اوج هستی، شیطان دقیقا همان موقع سراغت می‌آید +عکس و ویدیو

درگذشت ناگهانی بازیگر مشهور سینمای ایران/ علت فوت به روایت خبرگزاری قوه قضاییه: خودکشی

صوت / اظهارات شهره (مازیار) لرستانی درباره تغییر جنسیتش: عرفا و شرعا دیگر زن نیستم

خرید و فروش بیتکوین
خواندنی ها
بازگشت ناسا به ماه؛ در دل مرکز فرماندهی ماموریت «آرتمیس ۱» چه می‌گذرد؟

بازگشت ناسا به ماه؛ در دل مرکز فرماندهی ماموریت «آرتمیس ۱» چه می‌گذرد؟

دانشمندان توانستند با آهنربا برای ماموریت‌های فضایی اکسیژن تولید کنند

دانشمندان توانستند با آهنربا برای ماموریت‌های فضایی اکسیژن تولید کنند

دانشمندان: بیش از حد فکر کردن واقعا می‌تواند شما را خسته کند

دانشمندان: بیش از حد فکر کردن واقعا می‌تواند شما را خسته کند

ساخت مدل جدید پورشه با الهام از یک شخصیت کارتونی

ساخت مدل جدید پورشه با الهام از یک شخصیت کارتونی

خرید و فروش بیتکوین
آخرین اخبار مهمترین عناوین روز

بازگشت ناسا به ماه؛ در دل مرکز فرماندهی ماموریت «آرتمیس ۱» چه می‌گذرد؟

نخست‌وزیر هند: تا ۲۵ سال آینده هند را به کشوری توسعه‌یافته تبدیل خواهم کرد

روسیه بازار اوراق قرضه خود را به روی سرمایه‌گذاران «غیر متخاصم» باز می‌کند

بلومبرگ: ولید بن طلال، شاهزاده میلیاردر سعودی در شرکت‌های نفتی و گازی روسیه در روز‌های نزدیک به آغاز جنگ اوکراین سرمایه گذاری کرده

آخرین جزییات ثبت نام قطعی اربعین حسینی / الزام ثبت نام در سماح و بیمه زوار

نماینده مجلس: زنان طلاق می‌گیرند و درخواست صیغه ۹۹ ساله می‌کنند تا حقوق پدر فوت شده را بگیرند

ترامپ: اوضاع آرام نشود، اتفاقات وحشتناکی رخ می‌دهد

جانی دپ ایرانی: دانشجوی پزشکی بودم / بعد دادگاه جانی بیشتر به چشم آمدم

آیا ایران قرار است گاز مانده بر دست روسیه را با قیمت بیشتری بخرد؟

بلومبرگ: ولید بن طلال، شاهزاده میلیاردر سعودی در شرکت‌های نفتی و گازی روسیه در روز‌های نزدیک به آغاز جنگ اوکراین سرمایه گذاری کرده

نماینده مجلس: زنان طلاق می‌گیرند و درخواست صیغه ۹۹ ساله می‌کنند تا حقوق پدر فوت شده را بگیرند

ترامپ: اوضاع آرام نشود، اتفاقات وحشتناکی رخ می‌دهد

آیا ایران قرار است گاز مانده بر دست روسیه را با قیمت بیشتری بخرد؟

پیکر هوشنگ ابتهاج روز جمعه ساعت ۹ صبح در رشت به خاک سپرده می‎ شود

سیلاب مرگبار در افغانستان ۳۱ کشته و ده‌ها مفقودی برجای گذاشت

چین همزمان با سفر نمایندگان کنگره آمریکا به تایوان تمرین‌های تازه نظامی انجام داد

ایران به مصر در پی آتش سوزی کلیسایی در این کشور تسلیت گفت

واکنش سخنگوی وزارت خارجه به ادعای قاچاق تسلیحات از بندرعباس به بندر الحدیده یمن

کره جنوبی به کیم جونگ اون «طرح بزرگ» پیشنهاد داد / طرح عظیم تقویت اقتصاد کره شمالی و زندگی مردم به شرط خلع سلاح اتمی واقعی

آزمون سراسری ۱۴۰۲: نوبت اول ۲۹ و ۳۰ دی سال جاری، نوبت دوم ۱۴ و ۱۵ تیر سال آینده

فارس: گزارش علی باقری در جلسه فوق‌العاده شورای عالی امنیت ملی در خصوص مذاکرات احیای برجام / جمع‌بندی نظرات کارشناسی در حال تدوین نهایی است

نماینده مجلس: آقای رئیسی! با کسانی نشست و برخاست می کنید که محرم نظام نبودند و نیستند / این آخرین اخطار است؛ دفعه بعد، سند رو می‌کنم

اولیانوف: روسیه مانعی بر سر بازگرداندن برجام نبوده و نخواهد بود

فرمانده ارتش: درگیری‌های مرزی با طالبان باید دیپلماتیک حل شود؛ نیازی به دخالت نظامی نیست

قیمت طلا و سکه، ۲۴ مرداد ۱۴۰۱

جزییات جدید از پیشنهاد دولت برای افزایش حقوق / چه کسانی مشمول این افزایش می‌شوند؟

قیمت دلار در صرافی‌های بانکی، امروز ۲۴ مرداد ۱۴۰۱

دختر هوشنگ ابتهاج: اطلاعات منتشرشده در خصوص مراسم خاکسپاری پدرم درست نیست

اذعان کیهان به شکست پروژه رستم قاسمی، وزیر راه برای ساخت یک میلیون مسکن در سال اول: ۲۲ بانک از ۲۷ بانک کشور حتی یک ریال پول ندادند

عباس عبدی: آخرالزمان سیاست؛ سلام نواصول‌گرایان به برجام / فقط چند روز کافی بود تا مدیر مسئول کیهان نیز به برجام سلام دهد

سازمان هواپیمایی: بلیت اربعین را گران‌تر از ۶ میلیون تومان نخرید، حتی ۱ ریال/ آغاز پروازهای اربعین از ۲۰ شهریور

وضعیت آب و هوا، امروز ۲۴ مرداد ۱۴۰۱ / تدوام باد و باران در جنوب شرق کشور / هوای شمال گرم می‌شود / رگبار باران در ۳ استان

ادعاهای بلینکن علیه ایران در پی حمله به سلمان‌رشدی در نیویورک

عضو کمیته علمی کرونا: قله موج هفتم را رد کرده‌ایم / احتمال کاهشی شدن روند بیماری در کشور

سفیر چین در تهران: مسئله هسته‌ای ایران به مرحله‌ای حساس و کلیدی رسیده / پایداری بر گفت‌وگو و مذاکرات، تنها راه خروج از بن‌بست است

سقوط بخشی از سقف هواپیما روی سر مسافران پرواز تهران-تبریز

حمله جنگنده‌های اسرائیلی به طرطوس سوریه

معاون وزیر ارتباطات: کیفیت اینترنت پایین نیامده، اما سطح توقع مردم از سرویس‌ها افزایش یافته

رئیس کمیسیون اصل ۹۰ درباره واردات خودرو­: برای اینکه تلنگری برای تولید خودروساز‌های داخلی باشد این موضوع را مطرح می‌کنیم / مجلس تلاش دارد که از کالای داخلی استفاده کند / ورود خودرو‌های خارجی مشروط به این است که خودروسازان نتوانند موضوع را پیگیری کنند

آرشیو
خرید و فروش بیتکوین
وبگردی

قایدی: برگشتم تا محبت هواداران استقلال را جبران کنم

دعوای جدی پیکه و شکیرا در دادگاه

استوری عجیب کونته علیه توخل پس از درگیری جنجالی/عکس

شماره پیراهن اسطوره پرسپولیس بر تن لوکادیا

سواستفاده یک شرکت آرایشی از اتفاق درگذشت هوشنگ ابتهاج/ «سایه» دست‌مایۀ یک حراجی جعلی شد!

پشت پرده عدم ثبت قرارداد کاوه رضایی چیست؟

زن و شوهرهای مرفه به این دلایل طلاق می گیرند

پیامک سارق مسلح ۱۹ساله به راننده اسنپ که ماشینش را دزدیده بود : حلالم کن،۱۰هزارتومان از داشبوردت برداشتم،۲۰هزارتومان هم کرایه ات را ندادم!

کارگر ساختمانی اعتراف کرد: همکارم را با بیل کشتم

«محمد کاسبی» بار دیگر در بیمارستان بستری شد؛ حال بازیگر «خوش رکاب» وخیم است

ستاره استقلال از سربازی معاف شد!

رکوردشکنی‌های فصیحی و تفتیان باطل شد!

  • صفحه نخست
  • سیاست
  • بین الملل
  • تاریخ
  • اقتصاد
  • اجتماع
  • فناوری
  • فرهنگ و هنر
  • حوادث
  • ورزش
  • خواندنی ها
  • سلامت
  • ویدیو
  • عکس
  • درباره انتخاب
  • |
  • ارتباط با ما
  • |
  • پیوندها
  • |
  • آب و هوا
  • |
  • اوقات شرعی
  • |
  • مجله الکترونیکی
  • |
  • نظرسنجی
  • |
  • جستجو
  • |
  • آرشیو
تمامی حقوق مادی و معنوی این سایت متعلق به انتخاب است و استفاده از مطالب با ذکر منبع بلامانع است.
طراحی و تولید : "ایران سامانه"
کد خبر: ۵۰۶۴۰
تاریخ انتشار: ۴۴ : ۱۳ - ۰۱ بهمن ۱۳۹۰
صفحه نخست >> سیاست
پ

همسر مهدی بازرگان: ناسزاگویان ابراز ندامت کردند

پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) :
تاریخ ایرانی: «در این موقع ۳۴ سال از عمرم می‌گذرد و زنم ملک خانم یک سال و یک ماه است به عقدم درآمده است، در خانه ملکی میرزا عبدالعظیم خان قریب، که نقشه ساختمانش را داده‌ام به اتفاق برادر بزرگم آقای احمد آقا و خانواده گرامی‌اش، بدری خانم با ۷ اولاد سکنی داریم.» مهدی بازرگان این را روز ۱۸ شهریور ۱۳۱۹ نوشت، در سالگرد ازدواجش با خانم ملک طباطبایی، دختر حاج سیدحسین طباطبایی؛ ازدواجی که با استقراض مخارجش تامین شد. حاصل این وصلت پنج فرزند بود به نام‌های زهرا، عبدالعلی، فرشته، فتانه و محمد نوید. فرزندان بازرگان با وجود سال‌های متمادی زندان و مبارزه وی، از توجه و تربیت پدر محروم نماندند چنانکه خانم ملک طباطبایی می‌گوید بازرگان از درون زندان نیز پیگیر تحصیل و تربیت فرزندان بود. در ادامه پاسخ‌های همسر بازرگان به پرسش‌های «تاریخ ایرانی» را می‌خوانید:

 

***

 

لطفا از آشنایی و ازدواجتان با مرحوم مهندس بازرگان بگوئید. چه شد پسر حاج عباسقلی بازرگان به خواستگاری دختر حاج طباطبایی رفت و این وصلت چگونه سر گرفت؟

 

ما هیچ‌گونه آشنایی با هم نداشتیم، قبل از ازدواج همدیگر را ندیده بودیم. عنان و اختیار زندگی همه ما در دست و تشخیص مادرم بود و زندگی ما را عملا او اداره می‌کرد. مادرم دقت داشت که مرد متدین و دارای تحصیلاتی را از میان خواستگاران انتخاب کند و خود بدون مشورت با من بسیاری را رد می‌کرد. در شانزده سالگی‌ام، ازدواج خواهرم ـ که عروس خانواده آیت‌الله میرزا احمد آشتیانی بود- موجب شد که خانواده بازرگان با من آشنایی یافتند و این خواستگاری صورت گرفت.

 

 

زندگی با فعالی سیاسی که سال‌ها زندان و فعالیت سیاسی و حزبی و مسوولیت نخست‌وزیری را تجربه کرد و بدعهدی ایام دید و چشید، چه ویژگی‌هایی داشت که در فراق ایشان نوشتید: «همسری را از دست دادم که برایم یک دوست، یک مشوق و یک پدر بود و همه چیزم به حساب می‌آمد... با رفتن او خلاء تحمل‌ناپذیری زندگی‌ام را احاطه کرد.» (مجله ایران فردا، اسفند ۷۳)

 

آرمان‌گرایی، افکار و عقاید و نیز استحکام شخصیت او به مرور در من که دختری جوان و ناپخته بودم تاثیر مفید و مثبت خود را بخشید. به فکر و عقیده او احترام می‌گذاشتم. البته نبود او و زندان‌های طولانی مدت او مساله ساده‌ای نبود. تحمل فراغ پدر خانواده و بزرگ کردن فرزندان و کنار آمدن با مشکلات آنان بدون حضور او کار سنگینی بود. اما ایمانی که به خداوند داشتم و امیدی که صحبت‌های او در خلال ملاقات‌ها می‌بخشید، سرمایه ادامه زندگی می‌شد.

 

 

سال‌ها دوری مرحوم بازرگان از خانه یا فعالیت‌های سیاسی و اجرایی چگونه بر عمق رابطه‌شان با همسر و فرزندان تاثیر نگذاشت و هر آنچه نقل شده از توجه وافر ایشان به خانواده است؟ چگونه است که مرحوم بازرگان توانست هم مرد سیاست و مبارزه باشد و هم مرد خانواده؟

 

مکاتبات بازرگان از درون زندان با خانواده هر یک آموزه‌ای مفید بود. در آن زمان ارتباط زندانی سیاسی با خانواده‌اش به کلی منقطع نبود. او حتی گاهی وقت پزشک بچه‌ها را می‌توانست از درون زندان تنظیم کند، حالات و رفتار بچه‌ها و درس و کارنامه‌ها و نمرات را در خلال ملاقات‌ها دائما پیگیری می‌کرد و تلاش داشت تا جای ممکن خلاء وجودی خود را با این پیگیری‌ها جبران کند.

 

 

عبدالعلی بازرگان در خاطرات خود به دفترچه‌ای اشاره کرده که پدرش در آن رشد و تربیت فرزندانش را از دوران طفولیت یادداشت می‌کرد، کلیه حالات و حرکات فرزندانش را زیر نظر داشت تا ریشه‌ها و زمینه‌های شخصیتی هر کدام از آن‌ها را کشف کند. این دفترچه موجود است؟ بازرگان رفتار فرزندانش را تا چه سنی یادداشت می‌کرد و آیا فرزندانش آنگونه که خود خواست در تحصیلات و رفتار و منش مذهبی و اخلاقی و حتی فعالیت‌های سیاسی تربیت شدند و طبق انتظار پدر پیش رفتند یا در احوال شخصیه و سلوک سیاسی و اجتماعی، برای فرزندانش حق انتخاب و اختیار قائل بود؟

 

بازرگان معمولا حالات و ویژگی‌های بچه‌ها را تا سن ورود به مدرسه یادداشت می‌کرد. پس از رشد فکری و شخصیتی نیز آن‌ها را در انتخاب مسیر زندگی معمولا آزاد می‌گذاشت. او از راهنمایی دریغ نداشت. تحمیل عقیده و فشاری در کار نبود. مهم این بود که به آن‌ها طوری القاء می‌کرد که به آنان اعتماد دارد.

 

 

بازرگان علت و غایت بسیاری از رفتار‌ها و تصمیمات خود را الگوسازی برای فرزندانش می‌داند. این خاطره ایشان بسیار نقل شده که: «دکتر سیاسی [رئیس دانشگاه[مرا احضار کرد و گفت: این [نامه‌ای که در اعتراض به کنسرسیوم نوشته‌ شده بود و امضای اساتید دانشگاه را در زیر خود داشت[چه کاری بود که کردید، این نامه اعتراض چه فایده‌ای داشت؟ گفتم: من هم خوب می‌دانم که نتیجه عملی ندارد، اما این کار را کردم فقط برای آنکه بعد‌ها پسرم بزرگ شد ‌نگوید پدرم مرد پفیوز و بی‌غیرتی بود. نگویند نهضت عظیمی چون ملی کردن نفت برپا شد، بعد کودتایی پیش آمد و تمام آن اقدامات و افتخارات را به باد داد، ولی صدا از هیچ‌کس در‌نیامد.» خانم زهرا بازرگان هم خاطره‌ای مشابه دارد که پدرش در پاسخ به دوستی که اصرار می‌کرد وی دست از این کار‌ها بردارد و به میان خانواده و جامعه‌ای که این همه به او نیازمند است برگردد و با ماندن در «سوراخ زندان» نمی‌تواند کاری را از پیش برد، به پسر و دخترش اشاره کرد و جواب مشابهی داد. علت این الگوسازی چه بود؟ فرزندانش استعاره‌ای بودند از جوانان آن نسل که پدران را ببینند و درس بگیرند یا تکلیفش را صرفا در محدوده خانه و خانواده خود تعریف می‌کرد که اگر همگنانش نیز در همین نهاد به چنین تکلیفی قائل باشند، جامعه رو بسوی تعهدی جمعی و وفاقی همه‌گیر پیش خواهد رفت؟

 

پاسخ شما در سوالتان مندرج است. بله او در پی الگوسازی برای یک نسل بود. اما آنچه در روحیه بازرگان برجسته بود نوعی ستیز با جبر و استبداد است که در رفتارش حتی از دوران کودکی وجود داشته و در خاطراتش نوشته است که وقتی معلم مدرسه کمک به زلزله‌زدگان را اجباری اعلام می‌کند، او با وجود آنکه اصل عمل را قبول دارد، از ابراز آن به پدرش امتناع می‌کند، زیرا آن را دستوری و اجباری می‌بیند.

 

 

آقای بازرگان روزی که نخست‌وزیری دولت موقت آن هم در چنان شرایط خطیری به ایشان پیشنهاد شد، با شما مشورت کرد؟ شما موافق بودید؟ دوره نخست‌‌وزیری ایشان اصولا چه تغییری در زندگی خانوادگی شما ایجاد کرد؟

 

در این زمینه با من و بچه‌ها مشورتی نکرد و این را کاملا مخفی نگه داشته بود. اما دوران نخست‌وزیری هم دوران بسیار سخت و طاقت‌فرسایی بود، هر چند او غم و نگرانی خود را معمولا در خانه عنوان نمی‌کرد و کوله‌ بارش را بیرون در می‌گذاشت. اما این دوران ۹ ماهه هر روز با بحران‌های عجیب روبرو بود، در این دوره حتی تهدیدهایی جانی نیز وجود داشت.

 

 

حکایت این گفته بازرگان در سال ۶۴ چیست که «سلام من را به مسعود رجوی و ابریشمچی برسانید و بگویید من همسرم و خانه‌ام را دوست دارم»؟ خاطره‌ای به یاد دارید که چرا ایشان چنین پاسخی دادند؟

 

گاهی خلاقیت مردم بر حافظه آنان و وقایع تاریخی غلبه دارد. ظاهرا دعوت و وعده‌ای توسط مجاهدین خلق صورت گرفته بود. اصل مطلب درست است اما پاسخ او بی‌اعتنایی و بی‌توجهی بوده است.

 

 

چه خاطره‌ای از حلالیت‌طلبی شخصیت‌های سیاسی و مسوولین کشور از مهندس بازرگان در روزهای آخر حیات ایشان به یاد دارید؟ آیا موردی بود که بازگو نشده ولی ایشان و شما و خانواده‌تان را تحت تاثیر قرار داده باشد؟

 

خاطره‌ای از آخرین ملاقات سیداحمد خمینی در بیمارستان با مهندس بازرگان وجود دارد که آقای دکتر بنی‌اسدی آن را به تفصیل نوشته‌اند و نیز خاطره‌ای از حلالیت‌طلبی آقای خلخالی وجود دارد. البته ایشان طبع استواری نداشت و ضد و نقیض از ایشان بسیار نقل می‌شود. پس از درگذشت بازرگان خیل بسیار از کسانی که روزی در صفوف انقلابیون جای داشتند و ناسزا‌ها نثار او کرده بودند، اینجا و آنجا با پیک و پیغام اظهار ندامت از تندروی‌ها می‌کردند. این سخن را مکرر از زبان بسیاری شنیدم ـ و البته گفتن نام آنان شاید درست نباشد ـ که ما قدر مهندس را نشناختیم یا اینکه در حق او جفا کردیم و به هر حال گفته‌های آنان همواره این شعر عمیق را از دکتر شفیعی کدکنی به یادم می‌آورد:

باید بکشد عذاب تنهایی را / مردی که ز عصر خود فرا‌تر باشد

قران
ارسال به تلگرام
برچسب ها: صادق خلخالی ، مهندس بازرگان
قران
قران
قران
قران
قران
قران
  • صفحه نخست
  • سیاست
  • بین الملل
  • تاریخ
  • اقتصاد
  • اجتماع
  • فناوری
  • فرهنگ و هنر
  • حوادث
  • ورزش
  • خواندنی ها
  • سلامت
  • ویدیو
  • عکس
  • درباره انتخاب
  • |
  • ارتباط با ما
  • |
  • پیوندها
  • |
  • آب و هوا
  • |
  • اوقات شرعی
  • |
  • مجله الکترونیکی
  • |
  • نظرسنجی
  • |
  • جستجو
  • |
  • آرشیو
تمامی حقوق مادی و معنوی این سایت متعلق به انتخاب است و استفاده از مطالب با ذکر منبع بلامانع است.
طراحی و تولید : "ایران سامانه"