شورای ائتلاف نیروهای انقلاب، رسمی ترین و جدی ترین ائتلاف انتخاباتی در جریان اصولگرا بالاخره از گفتمان انتخاباتی خود رونمایی کرد و «وعده نجات اقتصاد ایران» را داد اما در آن سوی میدان سیاست و در اردوگاه اصلاح‌طلبان تنها سکوت و ابهام حکمفرماست و شورای سیاستگذاری اصلاح‌طلبان که این بار هم محور انتخابات برای اصلاح‌طلبان است هنوز رسما موضعی را اعلام نکرده است و معلوم نیست چه برگ برنده‌ای در آستین دارند.
غلامحسین کرباسچی، دبیرکل حزب کارگزاران سازندگی اما معتقد است که شعارها و تحلیل‌های اصولگرایان «آفتابه لگن است» و «بعید است مردمی که از اصلاح‌طلبان زده شده باشند به سراغ اصولگرایان بروند».
او هم‌چنین معتقد است که شعار نجات اقتصاد ایران هم برای اصولگرایان راهگشا نخواهد بود؛ «اصولگرایان نمی‌توانند چنین ادعایی را کنند چون خیلی از از مشکلات اقتصادی مرهون عملکرد دوره‌ای است که خیلی از اصولگرایان سر کار بودند، این وضعیت را ایجاد کردند و دولت آقای روحانی هم در این مدت نتوانسته است کشور را از گرداب اقتصادی که در دوره تسلط کامل اصولگرایان بود نجات دهد».
او درباره برنامه اصلاح‌طلبان برای انتخابات هم می‌گوید که این دوره هم ممکن است آنها به سمت ائتلاف بروند، چیزی که اکثر اصلاح‌طلبان خلافش را تا به حال گفته‌اند و تاکید دارند که این بار ائتلاف نخواهند کرد.
مشروح گفتگو را با غلامحسین کرباسچی بخوانید:
****
*آقای کرباسچی! فضای انتخاباتی در جریان اصلاح‌طلبی خیلی روشن نیست. اصولگرایان کم کم در حال رسیدن به نتیجه هستند، اما فضای سیاسی جریان اصلاحات هنوز خیلی مبهم است...
اصولگرایان به چه نتیجه‌ای دارند می‌رسند؟
*بالاخره شورای ائتلافی تشکیل شده است، در حال انجام کارهای انتخاباتی‌شان هستند. مکانیزم رسیدن به وحدت را در نظر گرفته‌اند و حتی شعارهای انتخاباتی با عنوان «نجات اقتصاد ایران» در نظر گرفته‌اند که نشان می‌دهد در برابر عملکرد اصلاح طلبان و دولت می‌خواهند وارد فضای نقد آنها شوند.
خب چه کسی به این‌ها رای می‌دهد؟ این‌ها که آفتابه لگن است، شام و ناهارشان چه می‌شود؟ احوال اصولگرایان را می‌گویم...
مردم اگر از اصلاح‌طلبان زده شده باشند به سراغ اصولگرایان نخواهند رفت
* من هم می‌خواستم پیش‌بینی شما را از وضعیت هر دو جناح در انتخابات بدانم. اصولگرایان روی این موضوع مانور می‌دهند که مردم از اصلاح‌طلبان زده شده‌اند و برنده انتخابات مجلس اصولگرایان خواهند بود. شما با این نگاه موافقید؟
بعید میدانم اینگونه باشد. اگر مردم از اصلاح‌طلبان زده شده باشند از همه زده شده‌اند. بعید میدانم که مردم از اصلاح‌طلبان زده شده باشند و به سراغ اصولگرایان بروند. شما تصورتان این است که هر کسی از اصلاح‌طلبان زده شود به سمت اصولگرایان می‌رود؟
*من تصور خودم را عرض نکردم، چیزی که اصولگرایان مطرح می‌کنند را گفتم...
اصولگرایان یعنی الان دیدگاهشان این است و چنین ارزیابی دارند؟
نیروهای انقلاب یعنی می‌خواهند دوباره انقلاب کنند؟
*بله، مثلا آقای باهنر گفته بودند که اقبال مردم به اصولگرایان است و نیروهای دیگر اصولگراها هم می‌گویند این بار 30 بر هیچ انتخابات را خواهند برد و تکیه‌شان بر این است که مردم به دلیل عملکرد دولت و فراکسیون امید از اصلاح‌طلبان زده شده‌اند و از اصلاح‌طلبان عبور می‌کنند و به نیروهای انقلابی روی بیاورند.
یعنی می‌خواهند دوباره انقلاب کنند؟
*به هر حال نامی که برای خودشان انتخاب کرده‌اند، شورای ائتلاف نیروهای انقلاب است...
اگر که منظورشان از نیروهای انقلابی همان نیروهای قدیمی است، من چنین برداشتی ندارم و بعید میدانم که اینگونه باشد. این صحبت‌ها فکر نمی‌کنم مبتنی بر دیدگاه علمی و نظرسنجی باشد.
مردم ایران وقتی فضای انتخابات داغ می شود تصمیم می گیرند
*دیدگاه خود شما چیست و فضای انتخابات و وضعیت اصلاح طلبان را چطور می‌بینید؟
کلا یک نا امیدی در جامعه نسبت به مسائل سیاسی، اقتصادی و... هست. هم اصلاح‌طلبان و هم دولت اشکالاتی دارند. این‌ها روشن است، اما اینکه در انتخابات تا چه حد می‌تواند تأثیر داشته باشد، نمی‌توانم خیلی با قاطعیت صحبت کنم. چون معمولا در ایران این است که وقتی فضای انتخابات در کشور داغ می‌شود تصمیم می‌گیرند.
در همه حوزه‌های انتخابیه فضا به آن معنا سیاسی نیست و بیشتر حالت کاربردی و قومیتی دارد. در همه صورت مردم بر مبنای شرایط خاص حوزه‌ها رای می‌دهند و خیلی بحث سیاسی نیست، بستگی دارد که کاندیداها چه کسانی و با چه عملکردی باشند. عموما اینگونه است که هر کاندیدایی عملکردش مورد نقد قرار می‌گیرد و شرکت در انتخابات خیلی مرتبط به مسائل سیاسی نیست، اما در حوزه‌هایی که مسائل سیاسی دخیل هستند، ناامیدی و کرختی جامعه با آن درگیر است و متاسفانه عوامل اقتصادی، فشارهای سیاسی خارجی و داخلی، عملکرد مجلس و .. دست به دست هم داده‌اند.
نظرسنجی‌های انتخاباتی فضای مثبتی را نشان نمی‌دهند
این عوامل هست، اما اینکه چقدر اثر دارند، واقعیتش باید یک مقدار صبر کرد و در زمان انتخابات نظرسنجی‌ها را بررسی کرد. من شنیده‌ام که نظرسنجی‌ها خیلی فضای مثبتی را نشان نمی‌دهند، اما هر چه به انتخابات نزدیک‌تر می‌شویم شرایط روشن‌تر می‌شود. بالاخره عملکرد وزارت کشور و شورای نگهبان هم خیلی مهم است.
اصولگرایان قبلا کشور را به گرداب انداختند، این بار به قعر دریا می‌اندازند
*آقای کرباسچی! این نارضایتی‌هایی که شما می‌گویید، فکر نمی‌کنید با شعارهایی اقتصادی که اصولگرایان می‌دهند و مثلا نجات اقتصاد ایران را برای شعار ائتلاف خود انتخاب کردند، موثر واقع شود و اقبال به سمت آنها برود؟
ممکن است یک عده‌ای را جذب کنند، اما من نمی‌دانم چند درصد. البته اصولگرایان هم نمی‌توانند چنین ادعایی را کنند چون خیلی از مشکلات اقتصادی مرهون عملکرد دوره‌ای است که خیلی از اصولگرایان سرکار بودند، این وضعیت را ایجاد کردند و دولت آقای روحانی هم در این مدت نتوانسته است کشور را از گرداب اقتصادی که در دوره تسلط کامل اصولگرایان بود نجات دهد، حال آنها خودشان آمده‌اند و می‌گویند می‌خواهیم کشور را نجات دهیم. شاید چون خودشان کشور را در این گرداب انداخته‌اند، فکر کنند که می‌توانند دوباره از این گرداب در بیاورد. ممکن است کسی هم فکر کند وقتی دفعه پیش ما را به گرداب انداختند، این دفعه به قعر دریا بیندازند.
بعضی گرفتاری‌های دولت مربوط به کارشکنی کسانی که شعار نجات اقتصاد ایران را می‌دهند
نمی‌شود کسانی که عملکرد روشنی در زمینه مسائل اقتصادی نداشتند، الان موقع انتخابات این شعارها را بدهند، در همه صورت این افراد شناخته شده هستند، مگر اینکه این بار افراد جدید و دستی از غیب برآید وگرنه این‌ها که عملکردشان روشن است و خیلی نمی‌توانند ادعایی کنند. خیلی از گرفتاری‌های اقتصادی که دولت دارد، مربوط به کارشکنی‌های جناحی است که الان ادعای نجات اقتصاد را دارند. بعید میدانم کسی این حرف ها را باور کند.
*آقای کرباسچی! اصلاح طلبان برنامه‌شان برای انتخابات چیست؟ به نظر می‌رسد که به یک تصمیم مشخص نرسیده‌اند و در زمان ثبت نام انتخابات مجلس ما دیدیم که چهره‌های شاخص از انتخابات استقبال نکردند...
منظور از چهره‌های شاخص چه کسانی است؟
شاید عارف فکر کرده رای ندارد و سنگین‌تر است کاندیدا نشود یا...
*مثلا آقای عارف ثبت نام نکردند یا...
آقای عارف شاید فکر کرده است که رای نمی‌آورد.
*یک تحلیل هم همین است، اینکه خود اصلاح‌طلبان هم پذیرفته‌اند که شاید رای نیاورند برای همین ثبت‌نام نکرده‌اند...
همه اصلاح‌طلبان را که نمی‌توان اینگونه با یک چوب راند. من نمی‌دانم چرا آقای عارف ثبت نام نکرده است، شاید ایشان یک طرحی برای انتخابات ریاست جمهوری دارند و می‌خواهند وقتشان را بیشتر در آن زمینه بگذارند، یا شاید فکر کردند رای نمی‌آورند و سنگین‌تر این است که حضور پیدا نکنند، یا شاید هم دیده‌اند در مجلس کار مهمی را پیش نبرده‌اند و با خود گفته‌اند چه دلیلی دارد به مجلس بروم و یک صندلی را اشغال کنم.
*در مورد کلیت اصلاح‌طلبان چطور؟ ما شاهد حضور چهره‌های خاصی نبودیم، مثلا تعداد کسانی افراد شاخص بودند...
این سی نفری که در این دوره بودند، اغلب ثبت نام کردند و چند نفر نیامدند.
چهره‌های شاخص اصلاح‌طلب امیدی ندارند که تائید صلاحیت شوند
*منظورم چهره‌های شاخص جریان اصلاح طلب است و منظورم تنها فراکسیون امید نیست.
چهره‌های شاخص جریان اصلاح طلبی در فضایی که در کشور برایشان درست کرده‌اند، فضایی نیست که امیدوار باشند در انتخابات مورد تایید قرار می‌گیرند. چهره‌های اصلاح طلب نیروهای فعال و خوبی هستند، اما همیشه این افراد به دلیل پرونده‌ها و حرف و حدیث‌هایی که یک زمانی بوده است مورد بی‌مهری قرار می‌گیرند. به خاطر این که فضا متشنج نشود، عموم کسانی که فکر می‌کردند ممکن است از فیلتر شورای نگهبان یا بقیه دستگاه‌ها عبور نکنند، ثبت‌نام نکردند، این که دلیل نمی‌شود نخواهند از انتخابات استقبال کنند.
اگر شرایط انتخابات به گونه‌ای باشد که ببینند بین گزینه‌های مطرح، می‌شود نیروهای بهتری را با هر عنوانی انتخاب کرد، دست به انتخابات می‌زنند. به گمان من قاطبه افرادی که شما گفتید از انتخابات رویگردان نیستند، چرا که غیر از انتخابات راهی برای فعالیت سیاسی نیست، مگر اینکه فردی به این نتیجه برسد که اصلا فعالیت سیاسی را کنار بگذارد یا کلا از دایره سیاست بیرون بروند یا اینکه یک خط‌های دیگر را در فعالیت سیاسی انتخاب کنند که آنها هم تا الان خیلی آینده روشنی نداشته است.
اصلاح‌طلبان باید صادقانه نقص‌هایشان را به مردم بگویند
*برگ برنده اصلاح طلبان برای انتخابات مجلس چیست؟
من فکر می‌کنم هر گروه سیاسی اگر بخواهد در جامعه جایگاهی پیدا کند، اولین مسئله اش این است که صداقتش و روراست بودنش را با مردم مطرح کند. من گمان می‌کنم اگر اصلاح‌طلبان نقصی در کارشان بوده است را صادقانه اعلام کنند، اگر جایی کوتاه آمدند یا خلاف کردند، کسانی در بین شان بودند که حد توقعی که از اصلاح‌طلبان است عمل نکردند یا کلا در دوره‌ای که مسئولیتی داشتند، فعال نبودند، این‌ها را به مردم بگویند، این صداقت می‌تواند سرمایه مهم باشد. به نظرم اگر اصلاح‌طلبان با صداقت با مردم حرف بزنند، سرمایه خوبی باشد، هر چند ممکن است در عملکرد به دلیل شرایطی که در کشور است، نتوانسته باشند تمام خواسته‌ها را جامه عمل بپوشانند. هیچ توقعی وجود ندارد که یک سیاست‌مدار آنچه که وعده می‌دهد، عینا جامه عمل بپوشاند، فعالیت سیاسی منوط به کار و فکر یک شخص نیست و عوامل متعددی بر آن تاثیر می‌گذارد.
پیروزی همیشه این نیست که رای بیاورید
*یعنی شما فکر می‌کنید که این صداقت اصلاح‌طلبان را در انتخابات به پیروزی می‌رساند؟
اگر به پیروزی هم نرساند بالاخره یک ارزش اخلاقی برایشان ایجاد می‌کند، همیشه پیروزی این نیست که شما یک رای بیاورید و پستی را اشغال کنید. آن ارزش اخلاقی هم نکته مهی است، ممکن است در جایی مسئولیتی داشته باشیم و آن ارزش اخلاقی که بعدش می‌ماند، جایگاهش کمتر از موفقیت‌های آن مسئولیت نیست.
شاید این دوره هم به سمت ائتلاف برویم
*اکثریت اصلاح‌طلب‌ها مطرح کرده‌اند این بار به سمت ائتلاف نمی‌رویم و از نیروهای اصلاح‌طلب برای بستن لیست استفاده می‌کنیم، اما از سوی دیگر در بحث سر لیستی برخی از افراد مطرح کردند که مثلا آقای مجید انصاری، آقای مطهری و خانم مولاوردی سر لیست باشند. در این بین این سه گزینه قطعا آقای مطهری، اصلاح‌طلب نیستند، به نظر شما لیست چطور بسته خواهد شد و در مورد سر لیستی چه اتفاقی خواهد افتاد؟
طرح این حرف‌ها که زود است و ما باید ببینیم که چه کسی تایید و چه کسی رد می‌شود. این حرف‌ها که ما ائتلاف نمی‌کنیم از سوی جمع موثر اصلاح‌طلبان مطرح نشده است و حالا ممکن است که کسی در جایی حرفی زده باشد. عقل جمعی و عملکرد مجموعه اصلاح‌طلبان نشان داده است که براساس مصالح نه شعارهای سیاسی عمل کرده‌اند و در این انتخابات هم اگر احساس کنند که با هر کسی که ائتلاف کنند به نفع کشور است و از ورود نیروهای افراطی -که به جز بحث‌های سیاسی و شعارها کارنامه دیگری ندارند- جلوگیری کند، من فکر نمی‌کنم اصلاح طلبان از ائتلاف و اعتدال که به نفع کشور و خودشان است، دست بردارند.
گاهی آخر لیست‌ها از سرلیست‌ها بهتر بوده‌اند
در مورد سرلیستی هم باید بگویم که سرلیستی اصلا مهم نیست و چه بسا افرادی سرلیست بودند، اما آنهایی که در انتهای لیست بودند، بیشتر مورد اقبال مردم قرار گرفتند. در دوره‌های گذشته هم ما دیدیم که افرادی ممکن است اول لیست باشند، اما آدم‌های آخر لیست افراد بهتری باشند.
