محمد خواجوئي در الاخبار نوشت: اقدام اروپا در مورد فعل کردن مکانیسم ماشه، در صورت اجرایی شدن تمام مراحلش، موجب بازگشت تحریمهای سازمان ملل علیه ایران می شود. با این حال، دیپلماتهای اروپایی تصور می کنند که هدف از این تصمیم، حفظ توافق هسته ای از طریق مذاکره و گفتگو با ایران است، تا به تعهدات خود در توافق بازگردد. در مقابل، مسئولان ایرانی به شدت از این اقدام اروپا انتقاد می کنند و آن را نشان دهنده تسلیم شدن اروپایی ها و ترس آنها از ایالات متحده می دانند، که پس از ناتوانی از انجام تعهدات خود در جریان برجام، این تصمیم را گرفته اند، تا بر فشارها بیفزایند.
به گزارش سرویس بین الملل «انتخاب»، در ادامه این مطلب آمده است: حمید رضا عزیزی، استاد روابط بین الملل در دانشگاه شهید بهشتی، در گفتگو با الاخبار تصریح کرد که اقدام اروپا، از نبود دیدگاه استراتژیک سرچشمه می گیرد: «دولتهای اروپایی از قدرت لازم برای حفظ توافق هسته ای برخوردار نیستند. این دولتها از طریق فعال کردن مکانیسم ماشه، قصد داشتند به آمریکا بفهمانند که کنار ایران نمی ایستند.»
وی از دو سناریوی خوش بینانه و بد بینانه صحبت می کند: «سناریوی خوش بینانه، مبنی بر آن است که اقدام اروپا تنها با هدف راضی کردن آمریکا، خرید زمان تا موعد انتخابات ریاست جمهوری در این کشور و روشن شدن سرنوشت ترامپ است؛ به این امید که در این دوره تغییراتی در روابط بین ایران و آمریکا ایجاد شده و در نهایت، به مذاکره ختم شود. بر این اساس، اروپایی ها در صدد ایجاد روزنه ای برای خروج از مسیر مسدود فعلی، از طریق مذاکره در چارچوب فعال شدن مکانیسم ماشه هستند.
اما سناریوی بدبینانه، مبتنی بر آن است که اقدام اروپا، موجب افزایش مخالفتها با برجام، در ایران می شود؛ ضمن انکه افزایش فشارها، باعث می شود مخالفان برجام، ایران را به سمت اتخاذ گامهای جدیدی سوق دهند. یا اینکه طرف اروپایی تحت تاثیر فشارهای آمریکا و انگلیس، به طرف تجدید تحریمها حرکت کند.»
عزیزی می افزاید: «نکته ای که اروپایی ها در نظر ندارند، تاثیر این اقدام بر گرایش ایران و افزایش بدبینی ها نسبت به ادامه این توافق است. این تصمیم اروپا در شرایطی گرفته شد که ایران اعلام کرده بود گام پنجم کاهش تعهداتش را اجرا می کند، اما قرار نیست نظارت آژانس بین المللی انرژی هسته ای بر فعالیتهای ایران، متوقف شود؛ که این مطلب اخیر، اشاره مثبتی برای طرف اروپایی بود.
اما اکنون، پس از اتفاقات گذشته، احتمالا ایران بعنوان پاسخ به اقدام اروپا، نسبت به محدود کردن عملیات نظارت آژانس و یا خروج کلی از توافق هسته ای، اقدام می کند. عزیزی معتقد است که تحقق هر دو سناریو، در فضای فعلی، به یک اندازه محتمل بوده و به افزایش یا کاهش تنشها در آینده روابط بین ایران و آمریکا، نتیجه انتخابات ریاست جمهوری در ایالات متحده و ادامه یافتن یا نیافتن فشارهای این کشور بر اروپا بستگی دارد.
به عقیده ما، هدف اصلی اروپا از راه اندازی مکانیسم ماشه، ورود به مذاکره با ایران و تلاش برای قانع کردن آن در راستای تغییر نظر و بازگشتش به برجام است. از این رو، بعید است که توافق هسته ای لغو شده و تحریمهای بین المللی علیه ایران از سر گرفته شود. اما مشخص نیست در شرایطی که اروپایی ها نتوانستند به ایران در چارچوب مفید واقع شدن برجام کمک کنند، آیا این انگیزه می تواند تهران را به خروج از تمام تعهداتش وادار کند؟ در این صورت، همه در برابر بن بستی قرار می گیرند که خروج از آن دشوار است.
