پژوهشگران در جدیدترین تحقیقات خود شواهدی از مکانیسمهای جدید مولکولی پیدا کردهاند که ممکن است، باعث بروز سرطان شده و تومورهای تهاجمیتری ایجاد کند. این یافته می تواند کلید ارائه روش های درمانی جدید سرطان باشد.
محققان در یک پروژه تحقیقاتی جدید، با توجه به تجزیهوتحلیلهای پان کنسر (Pan-Cancer) مناطق جدیدی از دی.ان.ای غیر رمزگذاری شده را کشف کردند که با تغییر، ممکن است منجر به رشد و پیشرفت سرطان شود. لازم به توضیح است که تجزیهوتحلیل پان کنسر باهدف بررسی شباهتها و تفاوتهای موجود بین تغییرات ژنومی و سلولی موجود در انواع مختلف تومور انجام میشود.
این تجزیهوتحلیل، مکانیسمهای جدید پیشرفت بیماری را نشان میدهد که میتواند به راههای جدید تحقیق و درنهایت به آزمایشهای تشخیصی بهتر و اقدامات درمانی دقیق منجر شود.
اگرچه مطالعات پیشین روی دو درصد ژنوم رمزگذاری شده پروتئینها، که بهعنوان ژن شناخته میشوند، متمرکزشدهاند، این مطالعه جدید الگوهای جهش را در مناطق وسیع رمزگذاری شده دی.ان.ای انسانی که چگونگی و زمان فعال شدن ژنها را کنترل میکنند، مورد تجزیهوتحلیل قرار داده است.
به گفته دکتر جوری ریماند (Juri Reimand)، از محققان انستیتوی تحقیقات سرطان انتاریو (OICR) و از پژوهشگران اصلی این پروژه تحقیقاتی: «جهشهای محرک سرطان در این مناطق بزرگ غیر رمزگذاری شده که اغلب بهدوراز ژنها هستند، بسیار نادر است و چالشهای عمدهای را برای تجزیهوتحلیل دادههای منظم ارائه میدهد. با استفاده از ابزارهای آماری جدید و دادههای ترتیب توالی ژنوم از بیش از هزار و 800 بیمار، ما شواهدی از مکانیسمهای مولکولی جدید پیدا کردیم که ممکن است باعث سرطان شود و تومورهای تهاجمیتری را ایجاد کند.»
در این پروژه تحقیقاتی بیش از صد هزار بخش ژنوم هر بیمار موردبررسی قرارگرفته و بر مناطق غیر رمزگذاری شده که اغلب نادیده گرفته میشوند و از طریق ژنوم سهبعدی با ژنها در تعامل هستند، تمرکز میکند.
پیشبینی میشود یکی از 30 منطقه اصلی کشفشده، نقش مهمی در تنظیم یک ژن ضد تومور شناختهشده در سلولهای سرطانی داشته باشد باوجوداینکه بیش از 250 هزار جفتپایه از ژن موجود در ژنوم، فاصله دارد.
این گروه پژوهشی ویرایش ژنوم CRISPR-Cas9 و آزمایشهای کاربردی در ردههای سلولی انسان را انجام دادند تا ویژگیهای محرک سرطان را در این منطقه غیر رمزگذاری شده، بررسی کنند.
دکتر ریماند در این رابطه اظهار داشت: «ما چندین منطقه غیر رمزگذاری شده که بهطور بالقوه در انکوژنز دخیل هستند، را مشخص کردیم اما این مطالعات کافی نیست و در واقع ما فقط سطح آن را خراش دادیم. ما با الگوریتمهای خود و مجموعه دادههای بهسرعت در حال رشد ژنوم سرطان بیمار و پروفایلهای اپی ژنتیک، چشمبهراه کشف اکتشافات آینده هستیم که میتواند به روشهای جدیدی برای پیشبینی پیشرفت سرطان منجر شود و درنهایت راههای جدیدی برای هدف قرار دادن بیماری فرد یا تشخیص دقیقتر آن وجود داشته باشد.»
گروه تحقیقاتی ریماند روشهای آماری در پشت این تحقیق را توسعه داده و آنها را آزادانه برای استفاده در اختیار جامعه پژوهشی قرار داده است. این روشها بهسختی در برابر سایر الگوریتمهای سراسر جهان آزمایششدهاند.
هلن زو (Helen Zhu)، از محققان انستیتوی تحقیقات سرطان انتاریو و یکی دیگر از پژوهشگران این پروژه، در رابطه با ژنوم های غیر رمزگذاری شده میگوید: «بررسی ژنوم های غیر رمزگذاری شده بسیار مهم است زیرا این بخشهای وسیع ژنهای ما را تنظیم میکنند و میتوانند آنها را فعال یا غیرفعال سازد. جهش در این مناطق باعث میشود كه این سوئیچهای تنظیمکننده بهطور غیرطبیعی و بالقوه باعث سرطان یا پیشرفت آن شوند. ما نشان دادهایم كه روش ما با نام ActiveDriverWGS میتواند این مناطق را کاویده و مناطق خاصی كه برای رشد سرطان مهم هستند را مشخص سازد.»
دکتر لییس اووسکولا-ریماند (Liis Uuskula-Reimand)، همکار تحقیقاتی در بیمارستان کودکان بیمار (Research Associate at The Hospital for Sick Children) و یکی دیگر از پژوهشگران این پروژه، در رابطه با این تحقیقات اظهار داشت: «اگرچه این جهشهای محرک کاندیدا نادر است، اکنون ما اولین شواهد تجربی را داریم که یکی از مناطق جهشیافته ژنهای سرطان و مسیرهای موجود در ردههای سلولی انسان را تنظیم میکند.
ازآنجاکه جامعه تحقیقاتی دادههای بیشتری را جمع میکند، ما قصد داریم با نگاهی عمیقتر به این مناطق بپردازیم تا بدانیم که چگونه جهشها تنظیم ژن و ساختار معماری کروماتین در انواع سرطان خاص را تغییر میدهند تا امکان توسعه روشهای درمانی جدید را برای بیماران مبتلا به این بیماریها فراهم آورند.»
شرح کامل این پژوهشها و نتایج حاصل از آن در آخرین شماره مجله Molecular Cell به چاپ رسیده و برای پژوهشگران قابلدسترس است.
سیناپرس