«انتخاب» اسناد ویکی لیکس در رابطه با ایران را که متعلق به سال های ۱۹۷۲ تا ۲۰۰۹ است، را به صورت روزانه و به منظور آگاهی مخاطبان نسبت به تحولات و اتفاقات گذشته، منتشرمی کند
سرویس تاریخ «انتخاب»: سفارت آمریکا در تلگرافی محرمانه از امارات به تاریخ یکشنبه بیست و دوم تیر ۱۳۸۲ به بحث پیوستن ایران به عصر اطلاعات پرداخته است.
به گزارش «انتخاب»؛ متن این سند که ویکی لیکس آن را منتشر کرده، در زیر آمده است:
موضوع سند: ایرانی‌ها مشتاق پیوستن به عصر اطلاعات هستند، اما تهران فکر دیگری دارد
طبقه بندی: محرمانه
شنبه ۱۱:۳۴ دقیقه بیست و هشتم ژوئن ۲۰۰۳
از: امارات
به: وزیر امورخارجه
۱. طبقه بندی شده توسط جان لانچیا، دبیرکل کنسول
۲. خلاصه: استفاده ایران از اینترنت و تلفن همراه با سرعت رو به افزایش است و ظاهرا این روند ادامه خواهد داشت. دبیرکل کنسول با یک مهندس نرم افزار و مالک یک شرکت اینترنتی/مخابراتی در ماه می درباره استفاده ایران از اینترنت و گوشی همراه صحبت کرد. آن‌ها می‌گویند هردوی این تجارت‌ها با وجود زیرساخت ضعیف ایران، با سرعت در حال رشد هستند. البته حکومت ممکن است درباره جریان آزاد اطلاعات فکر‌های دیگری داشته باشد. در اواسط ماه می، تهران اقداماتی را برای محدود کردن دسترسی به برخی وبسایت‌ها آغاز کرد که آن‌ها را غیراخلاقی و یا مغایر با سیاست‌ها و دیدگاه‌های اجتماعی حکومت می‌داند، ... دبیرکل کنسول در ماه می‌و ژوئن با متقاضیان ویزا درباره تاثیر فیلترینگ دولتی صحبت کرده و متوجه شد که استفاده اغلب آن‌ها از اینترنت تحت تاثیر این فیلترینگ قرار گرفته است. ... پایان خلاصه.
ایرانی‌ها به سراغ دایال آپ می‌روند
۳. شهرنشین‌های ایران با اشتیاق به دنبال اتصال به اینترنت می‌روند و شرکت‌های ایرانی نیز برای پاسخ به این تقاضای فزاینده فعال شده اند که البته کارشان بدون مشکل هم نبوده است. دبیرکل کنسول با یک مهندس نرم افزار و مالک یک شرکت اینترنتی کوچک در تهران در ماه می‌صحبت کرد تا اطلاعاتی را درباره ورود ایران به عصر اطلاعات جهانی پیدا کند. به گفته این مهندس نرم افزار که در آمریکا درس خوانده، خدمات اینترنتی ایران تحت سلطه چند شرکت بزرگ است، هرچند تعدادی از شرکت‌های کوچکتر هم به دلیل زیاد بودن تقاضا توانسته است جای خود را باز کنند. ...
مالک یک شرکت کوچک اینترنتی در ایران هم دیدگاه خود درباره محیط کاری مرتبط با شرکت‌های مخابراتی در ایران را اینطور بیان کرد. او گفت: شرکتش یکی از صد‌ها شرکت در تهران است که می‌خواهند روی رونق اینترنت، شبکه موبایل و کارت‌های تلفن در ایران سرمایه گذاری کنند. او به عدم خصوصی سازی در این صنعت، رقابت خارجی در بازار، و روند کندی اشاره کرد که نهاد‌های ایرانی در هماهنگی با تقاضای گسترده اینترنت، با آن مواجه هستند. مثلا، او می‌گوید ایران توانایی تجارت الکترونیک ندارد که مانع از تبلیغات و سرمایه گذاری شرکت‌های ایران روی رشد گسترده استفاده از اینترنت می‌شود. او اضافه کرد که بانک‌های ایرانی با این فناوری آشنایی دارند، اما در سازگاری با آن کند هستند و همین مسئله موجب از بین رفتن میلیون‌ها دلار درآمد احتمالی می‌شود.
۴. دسترسی به اینترنت برای اکثر ایرانی‌ها ساده است، بویژه در میان نسل جوان، و در میان همه طبقات اجتماعی هم به مسئله‌ای قابل قبول تبدیل شده است. به گفته آن مهندس نرم افزار، اولین قدم شامل خرید یک کارت پیش پرداخت اینترنت است که به ایرانی‌ها امکان می‌دهد تا به روش دایل آپ از هر کامپیوتری به اینترنت وصل شوند. به گفته چندین دانشجو که دبیرکل با آن‌ها صحبت کرده است، هزینه این اتصال برای ایرانی‌ها تقریبا ارزان است و بصورت متوسط برای هر ساعت اتصال بین ۲۰۰۰ تا ۴۵۰۰ ریال می‌شود. هردوی آن مهندس و مالک آن شرکت اینترنتی تخمین می‌زنند که تقریبا ۲ میلیون کاربر اینترنت در تهران وجود داشته باشد و هردوی آن‌ها می‌گویند مسئولان مخابرات ایران برای رساندن تعداد کاربران کل کشور به ۲۰ میلیون نفر در پنج سال آینده برنامه ریزی کرده اند.
۵. رونق خدمات اینترنت بر بخش‌های تجاری مرتبط مانند فروش کامپیوتر هم تاثیر گذاشته است. مهندس نرم افزار می‌گوید که فرصت‌های تجاری مرتبط با رشته کامپیوتر متاثر از علاقه مردم ایران برای اتصال به دنیا هستند. او اضافه کرد که روند‌ها در دولت و صنعت در حال کامپیوتری شدن هستند و سرمایه‌های مهمی روی مدرن سازی انجام می‌شود هرپند این روند حرکت کندی دارد. مثلا یکی از کارمندان بانک مرکزی ایران می‌گوید در حال حاضر هیچ سیستم کامپیوتری به بانک مرکزی و یا دیگر بانک‌های تهران امکان نمی‌دهد تا با شعبه‌های شهر‌های دیگر ارتباط برقرار کنند. این نقص به شدت توانایی بانک مرکزی در حسابرسی را محدود کرده و مدیریت بانک مرکزی امیدوار است کامپیوتری شدن روند‌ها این مشکل را حل کند. مهندس در ادامه گفت: کامپیوتر‌های شخصی در ایران بصورت گسترده استفاده می‌شوند. اغلب سیستم‌ها وابسته به قطعات وارداتی هستند که البته در ایران اسمبل می‌شوند. او تخمین زده است که هزینه یک کامپیوتر ۴.۱ میلیون ریال می‌شود که از دسترس خانواده‌های متوسط ایرانی کاملا بیرون نیست. او همچنین گفت که دستیابی به تجهیزات تخصصی مانند نوت بوک، دشوارتر است، اما بسیاری از تجهیزات کامپیوتری از تولیدکنندگان آسیایی در کره، چین، و ژاپن وارد بازار‌های ایران می‌شوند.
مشکلات دیگر جریان اطلاعات را مسدود می‌کند
۶. ... وزارت پست و تلگراف و تلفن شروع به فیلتر کردن اولین مجموعه ۱۵ هزار سایتی در روز ۱۰ می‌کرد. این فیلترینگ بعد از رای شورای عالی انقلاب فرهنگی ایران انجام شد که دایره‌ای سه عضوی را از وزارت اطلاعات، وزارت ارشاد و تلویزیون ملی برای شناسایی وبسایت‌های ممنوع ایجاد کرد. وزیر مخابرات، سید محمد معتمدی، در اواسط ماه می، دلیل این فیلترینگ را جلوگیری از دسترسی به سایت‌های غیراخلاقی و انتشار دیدگاه‌های سیاسی و اجتماعی ضدحکومت در اینترنت دانست. ...
۷. ... اغلب مصاحبه شوندگان گفته اند مشکل چندانی در دسترسی به وبسایت‌های مهم مانند سی ان ان یا بی بی سی برای دسترسی به اطلاعات روز درباره ایران ندارند که به گفته مصاحبه شوندگان، اهمیتی بیشتر از دسترسی به وبسایت‌های مخالفان است. علاوه بر این، برخی مسئولان ایران درباره کارآمدی سیستم فیلترینگ تردید دارند. معاون امور قضایی و پارلمانی وزارت مخابرات در اواخر ماه می‌گفته بود که در حال حاضر سایت‌هایی وجود دارند که امکان دور زدن فیلترینگ را فراهم کرده ...
۸. مالک شرکت اینترنتی که با هردوی ایران و امارات کار می‌کند، زیرساخت ارتباطاتی ایران را «یک افتضاح» توصیف کرد که برای رشد این صنعت در آینده مانع مهمی خواهد بود. او می‌گوید تامین کنندگان این خدمات همه نوع خدماتی از جمله خدمات DSL و اینترنت دایل آپ ارایه می‌کنند، اما معمولا این اتصال‌ها قابل اعتماد نیستند. او می‌گوید نصب درخواست برای اتصال DSL تا ۹ ماه طول می‌کشد در حالیکه در اغلب کشور‌های غربی، و حتی در دوبی، این کار تنها ۲ تا ۴ روز طول می‌کشد. او می‌گوید بسیاری از ساختمان‌های جدید که در تهران ساخته می‌شوند، مسئله اتصال به اینترنت را در محاسبات خود لحاظ نمی‌کنند. معمولا، یک پیمانکار برای مجتمعی که تا ۱۲۰ ساکن دارد، بین ۴۰ تا ۵۰ اتصال را درخواست می‌کند که یعنی اتصال برای دیگران بصورت اضافه نصب شود. در مجموع به گفته او خدمات اینترنت مساوی نیستند، اما اگر این مشکلات برطرف شود، این بخش پتانسیل بسیار بالایی دارد. آن مهندس ارزیابی کرد که زیرساخت ایران «مشکلی نداشته» و امکان اتصالات جدید و سریع نیز فراهم می‌شود. البته مشکلات برای شرکت‌های کوچکتر باقی خواهد بود، زیرا امکان اورلود سرورهایشان وجود دارد، و به این ترتیب اتصال به اینترنت برای مردم ایران غیرقابل اتکا می‌شود.
اتصالات موبایلی در ایران: افزایش اشغالی خطوط
۹. مالک شرکت اینترنتی درباره بخش رو به رشد تلفن همراه ایران هم صحبت کرد. او تخمین می‌زند که در حال حاضر بیش از ۱.۵ میلیون موبایل در تهران وجود دارد و تعداد آن‌ها روزانه افزایش پیدا می‌کند. به گفته نشریات ایران، وزارت مخابرات بصورت کشوری تلاش می‌کند تا تعداد کاربران موبایل از دو میلیون به ۵ میلیون نفر برسد. مالک این شرکت در ادامه گفت که یکی از مشکلات اصلی کار انحصار شرکت مخابرات ایران است. مذاکرات برای خصوصی سازی اکنون در جریان است و به گفته یکی از مشاوران ایرانی که دبیرکل در ماه ژوئن با او صحبت کرده بود، معاون وزیر برنامه ریزی در وزارت مخابرات، نصرالله جهانگرد، بصورت موفقیت آمیز تلاش می‌کند تا این مذاکرات به نتیجه برسد. مالک این شرکت در ادامه گفت که مخابرات با شرکت‌های کوچکتر رقابت می‌کند و اخیرا نرخ بی سیم آن‌ها را تا ۷۰ درصد کاهش داده و به دنبال این است که قبل از خصوصی سازی، رقبا را کاملا از بین ببرد.
۱۰. مالک شرکت اینترنتی همچنین درباره فضای کنونی تجارت در بخش مخابرات، مشکلات پیش روی این صنعت، و تاثیر شرکت‌های خارجی هم صحبت کرد. او گفت: روند راه اندازی کسب و کاری مانند خودش بسیار ساده است. بانک‌های ایرانی وام تجارت را با نرخ خوبی ارایه می‌کدهند و دولت هم از شرکت‌های مخابراتی جدید از طریق معافیت مالیاتی حمایت می‌کند. البته، او درباره دو سال آینده بدبین بود، زیرا بازار ایران تقریبا بسته است و فرصت‌های جدید برای ورود شرکت‌های ایرانی به بازار‌های جهانی بسیار محدود است. یک مشکل اصلی در این صنعت برنامه ریزی ضعیف مربوط به برج‌های تلفن همراه بود. تعداد آن‌ها کافی نیست و موارد موجود هم اتصالات بسیار ضعیفی ارایه می‌کنند که حجم تقاضا را پوشش نمی‌دهند. او همچنین به رقبای خارجی پیش روی شرکت‌های ایرانی هم اشاره کرد. در حال حاضر گوشی‌های شرکت‌هایی مانند نوکیا و اریکسون در ایران بسیار محبوب است و شرکت‌های چینی و کره‌ای (سامسونگ) نیز در حال غلبه بر بازار ایران هستند. علاوه بر این، تولیدکنندگان اروپایی مانند نوکیا و اریکسون اخیرا با شرکت مخابرات ایران توافق کرده اند تا سیم کارت‌های خودشان را با برند خودشان در ایران تولید و توزیع کنند و به این ترتیب حضور گسترده تری در بازار داخلی خواهند داشت.
چیزی مانع پیشرفت نمی‌شود
۱۱. نکته: ایرانی‌ها مصمم به ورود به عصر اطلاعات هستند، ... آن‌ها کاملا فناوری‌های مدرن مانند اینترنت و گوشی‌های موبایل را پذیرفته اند. ایران در حال توسعه سیستم‌های اینترنت و گوشی همراه خود است و تنها مانع زیرساخت خودشان است. این بروزرسانی‌ها نیازمند تامین منابع مالی و فنی است، اما بهرحال شدنی است. ... پایان نکته
لانچیا
* بخش هایی از این سند در ترجمه حذف شده است
