صندوق کودکان سازمان ملل متحد (یونیسف) گفتگویی با کارشناس روانشناسی بزرگسالان دکتر لیزا دامور انجام داده است تا به بررسی ابعاد تاثیر کرونا بر وضعیت روان اعضای خانواده بپردازد. والدین و فرزندان با شیوع بیماری ناشی از ویروس کرونا، با مشکلات عمدهای در زندگی روبرو هستند. تعطیلی مدرسه، فاصله گذاری اجتماعی و انزوا، برای همه خانوادهها سخت و دشوار است. بر همین اساس یونسف گفتگویی با یکی از مشهورترین روانشناسان ایالات متحده که در نیویورک تایمز نیز مقاله مینویسد و مادر دو کودک است را منتشر کرده است. این گفتگو حاوی اطلاعاتی بسیار مفید درباره چگونگی حمایت خانوادهها از یکدیگر و استفاده بیشتر از موقعیت ویژه فعلی است.
به گزارش سرویس خواندنیهای انتخاب، گفتگوی یونیسف و دکتر دامور شامل این پرسش و پاسخها است:
نوجوانان و والدین چگونه میتوانند از سلامتی روانی خود هنگام شیوع بیماری ناشی از کروناویروس (COVID-۱۹) مراقبت کنند؟
اولین کاری که والدین میتوانند انجام دهند، عادی سازی این واقعیت است که آنها [نوجوانان]احساس اضطراب میکنند. بسیاری از نوجوانان این سوء تفاهم را دارند که اضطراب همیشه نشانه بیماری روانی است در حالی که در حقیقت روانشناسان مدتها است که تشخیص داده اند که اضطراب یک عملکرد طبیعی و سالم است که ما را نسبت به تهدیدها هشیار میکند و به ما کمک میکند تا در جهت محافظت از خود اقداماتی انجام دهیم؛ بنابراین اگر به نوجوانان اطمینان دهید که اضطرابشان طبیعی است، بهتر خواهد بود. این اضطراب به شما کمک میکند که در حال حاضر تصمیماتی مناسبتر بگیرید. تمرین فاصله گذاری اجتماعی، شستن مداوم دستها و لمس نکردن صورت در سایه همین اضطراب شکل میگیرد. شما این کارها را انجام میدهید تا احساس خوبی داشته باشید؛ بنابراین اضطراب همیشه بد نیست.
کار دیگری که میتوانیم انجام دهیم این است که در واقع به نوجوانان کمک میکند این است که از خانواده دور نشوند. به آنها بگویید: «گوش دهید، من میدانم که واقعاً از احتمال ابتلا به کرونا مضطرب هستید، اما بخشی از دلیلی که ما از شما میخواهیم همه این کارها را انجام دهید (صورت خود را بشویید. در خانه خود بمانید) این است که ما باید به سهم خود از اعضای جامعه مراقبت میکنیم. ما باید در مورد افراد اطراف خود فکر میکنیم.»
سپس کارهای دیگری را برای آنها انجام دهید که ممکن است کمک کننده باشد: شاید ارسال غذا به افراد نیازمند یا رفتن به خرید برای سالمدان یا بررسی این که دری چه مناطقی از جامعه ما افراد به حمایت نیاز دارند و کارهایی را انجام دهید که بتوانند ضمن حمایت از اطرافیان از خود نیز مراقبت کنید. یافتن راههایی برای مراقبت از دیگران به جوانان کمک میکند تا خودشان احساس بهتری داشته باشند.
سپس سومین چیز برای کمک به اضطراب، کمک به جوانان است تا حواس پرتی (نسبت به کرونا) پیدا کنند. آن چه روانشناسان میدانند این است که وقتی ما در شرایط سخت و مزمن قرار داریم، این مطمئناً یک شرایط دشوار است که برای مدتی ادامه خواهد یافت تقسیم مسئله به دو دسته بسیار مفید است: موضوعاتی که میتوانم درباره آن کاری انجام دهم و چیزهایی که من نمیتوانم درباره آنها کاری انجام دهم در حال حاضر در دسته دوم موارد زیادی وجود خواهد داشت، جایی که بچهها قرار است برای مدتی با یک وضعیت بسیار دشوار زندگی کنند.
محققان دریافتند که پیدا کردن حواس پرتی مثبت میتواند به ما در مقابله با دسته دوم کمک کند: ما کارهای خانه خود را انجام میدهیم، فیلمهای مورد علاقه خود را تماشا میکنیم، با رمان در رختخواب میرویم. این یک استراتژی بسیار مناسب در حال حاضر است. احتمالاً صحبت کردن در مورد ویروس کرونا روشی برای یافتن کمک بسیار زیاد است، اما صحبت نکردن در مورد آن نیز میتواند نشانهای از اضطراب پنهان باشد. به بچهها کمک کنید تعادل و سازگاری مناسبی با تغییرات بزرگ اخیر پیدا کنند.
در مورد حواس پرتی، این امر برای بسیاری از نوجوانان وسوسه انگیز خواهد بود که خود را در صفحه نمایش وسایل هوشمند غرق کنند. والدین و نوجوانان چگونه میتوانند به بهترین نحو این کار را مدیریت کنند؟
من با یک نوجوان تا پایان نقشه میروم و در نهایت میپرسم آیا واقعا ایده تو این است که تمام وقتت را صرف دنیای مجازی کنی؟ هوشمندانه نیست که برای مبارزه با اضطراب به فضای مجازی پناه ببریم چرا که گاهی شبکههای اجتماعی، نرخ اضطراب را افزایش میدهند. ما واقعاً تصور نمیکنیم که حضور مداوم در همه شبکههای اجتماعی در هر شرایطی ایده خوبی است؛ بنابراین این واقعیت که شما در مدرسه نیستید و زمان خود را با کلاسها نمیگذرانید، لزوماً به معنای این نیست که باید تمام این زمانها را با شبکههای اجتماعی جایگزین کنید. سپس از نوجوان بپرسید به نظر آنها چگونه باید شرایط را مدیریت کنید؟ برنامههای ما چه باید باشد؟ شما در این حالت عادی جدید یا کوتاه مدت کوتاه جدید چه پیشنهادی دارید؟ وقت شما دیگر به شکلی که به آن عادت کرده اید، ساختاری منظم نداردف پس ایده شما چیست؟
آیا داشتن ساختار برای حفظ حس عادی مهم است؟
بچهها به ساختار احتیاج دارند. توقف کامل همه اصول و آنچه که همه ما باید خیلی سریع انجام دهیم، ابداع ساختارهای کاملاً جدیدی است که بتوانیم روزهای خود را منظمتر بگرانیم؛ بنابراین من اکیداً توصیه میکنم والدین اطمینان حاصل کنند که برنامهای روزانه وجود دارد، برنامهای برای چگونگی گذراندن زمان وجود دارد و این میتواند شامل زمان استراحت باشد که بچهها بتوانند از طریق تلفنهای هوشمند با دوستان خود ارتباط برقرار کنند. آنها میخواهند این کار را انجام دهند پس والدین نباید ممانعت بیجا داشته باشند. میتوان برای کودکان زمان شام درست کردن، بیرون رفتن (در صورت امکان رعایت فاصله اجتماعی) و مواردی مشابه تعیین کرد. ما باید در مورد آنچه برای ما ارزشمند است زمانی تعیین کنیم. این کمک بزرگی خواهد کرد که بچهها با عادی شدن شرایط دچار بی برنامگی نشوند.
من حتی برای بچههای زیر ۱۰ یا ۱۱ سال میگویم، والدین باید ساختاری را با مشورت فرزندانشان ایجاد کنند و ببینند آیا بازخورد خوبی وجود دارد یا خیر. در مورد کودکان ۱۰ و ۱۱ یا بالاتر، از خود کودک میخواهم که آن را طراحی کند و به ساختار و تقویم برنامههای خود پایبند باشد.
برای والدینی که در حال ایجاد ساختاری برای کودکان کوچکتر هستند، چه توصیههایی را ارائه میدهید؟
فکر میکنم باید درک کنیم که بچههای کوچکتر در واقع برای دورههای روز در کلاس مینشینند و تحمل وقفهها و فشارهای شدید را ندارند. درواقع والدین باید به سختی آنان را متوجه مرز بین کلاس درس و فضای شاد خانه کنند. چون کودکان کم سنتر ادراک درستی از وضعیت موجود ندارند.
هر خانوادهای فرزند خود را به بهترین وجهی میشناسد و به خوبی میداند چه چیزی برای فرزندش ایده آل است؛ بنابراین والدین باید روز خود را به گونهای تنظیم کنند که تمام مواردی که نیاز دارند قبل از اینکه اتفاق عجیبی رخ دهد تمام شود. برای مثال بعی کودکان به روال مدرسه پایبندند و همه کارهای مدرسه، همه کارهای خانه، فعالیتها و تکالیف را در ساعات صبح انجام میدهند.
خانوادههای دیگر ممکن است دریابند که این کار در نیمه بعدازظهر بهتر انجام میشود چرا که کودک ترجیح میدهد صبحانهای طولانیتر با والدین خود صرف کند و بعد از ساعت ۱۰ بیدار شود. بعضی خانوادهها نیز اجازه میدهند کودک در یک بازه زمانی دلخواه کار خود را شروع کند. به هر حال در همه این روشها یک نتیجه نهایی وجود دارد: بچهها به برنامه قابل پیشبینی نیاز دارند همانطور که والدین نیز حتی در تعطیلات به برنامه نیاز دارند؛ بنابراین بهتر است هر روز که از خواب بیدار میشوید به برنامه خود پایبند باشید. سپس در پایان هفته آن را مرور کنید.
رفتار خود والدین در زمان بحران چقدر مهم است؟
والدین نیز مضطرب هستند و بچهها نیز ما را بهتر از خودمان میشناسند. آنها نشانههای عاطفی را از ما میگیرند. من از والدین میخواهم که آنچه در توان دارند برای کنترل اضطراب خود انجام دهند و از ترس و اضطراب فرزندان خود غافل نشوند. این ممکن است به معنای کنترل احساسات باشد و ممکن است برای والدین در بعضی مواقع دشوار باشد. اما من میخواهم والدین برای اضطراب خود هر چه سریعتر تسکینی پیدا کنند. یادمان باشد که فرزندان در مسیر مبارزه با کرونا مسافران ماشین و ما راننده ماشین هستیم، بنابراین حتی اگر احساس اضطراب کنیم مسافرها نیز احساس نا امنی و وحشت میکنند.
آیا والدین باید از فرزندان خود دائم بپرسند که چه احساس میکنند یا این رفتار میتواند احساس اضطراب بیشتری را به وجود آورد؟
من فکر میکنم به بچه بستگی دارد. بعضی از بچهها واقعاً خود را حفظ میکنند (درونگرا هستند) و شاید والدین بتوانند بگویند "چگونه فکر میکنی؟ " برخی از بچههای دیگر خودشان بدون سوال صحبت میکنند؛ بنابراین روشی که ما انتخاب میکنیم به سبک رفتاری کودک بستگی دارد و باید سعی کنیم تعادل را رعایت کنیم. مهار گفتهها و احساسات، به ویژه در زمانی که انتظار داریم بچهها احساسات بسیار شدید داشته باشند مهم است؛ بنابراین والدین نباید کودک درونگرا را رها کنند یا کودک برونگرا را سرکوب کنند.
کودکان ممکن است نگران ابتلا به ویروس باشند، اما راحت با پدر و مادر خود در مورد آن صحبت نمیکنند. چگونه والدین باید به بیان این موضوع نزدیک شوند؟
والدین باید با فرزندان خود گفتگویی آرام و محتاطانه در مورد بیماری کرونا (COVID-۱۹) داشته باشند و نقش مهمی که کودکان میتوانند در حفظ سلامتی خود داشته باشند را به آنها بگویند. همچنین لازم است به آنها بگویید شاید حالتی شبیه به سرماخوردگی یا آنفولانزا داشته باشند و اصلا نباید بترسند. والدین باید فرزندان خود را تشویق کنند که در صورت عدم احساس سلامتی، وضعیت را به والدین اطلاع دهند تا والدین بتوانند به سرعت کمک کنند. بزرگسالان باید این واقعیت را متوجه شوند که کودکان احساس نگرانی عصبی دارند و نگران COVID-۱۹ هستند. به فرزندان خود اطمینان دهید که بیماری ناشی از COVID-۱۹ به طور کلی خفیف است، به خصوص برای کودکان و بزرگسالان سالم. همچنین میتوانیم به آنها یادآوری کنیم که کارهای مؤثر بسیاری وجود دارد که برای حفظ امنیت خود و دیگران و کنترل بهتر شرایط خود، انجام میدهیم. مثل شستن مداوم دست ها، عدم لمس صورت و رعایت فاصله اجتماعی.
اطلاعات نادرست زیادی در مورد بیماری کرونا (COVID-۱۹) در فضای مجازی وجود دارد. والدین چه کاری میتوانند برای مقابله با این اطلاعات غلط انجام دهند؟
با فهمیدن آنچه آنها میشنوند یا آنچه که فکر میکنند درست است، شروع کنید. کافی نیست که فقط به فرزندتان واقعیت را ارائه دهید. اگر فرزند شما چیزهای نادرست یا خبری که صحیح نیست را انتخاب کرده است میتواند اطلاعات جدیدی را که شما به او میدهید با اطلاعات قدیمی که در اختیار شما قرار میدهد فرافکنی کند و به عبارتی اطلاعات شما را پس بزند؛ بنابراین بهتر است از کودکان بپرسید درباره کرونا چه میشنوی؟ دوستانت در شبکههای اجتماعی چه نظراتی دارند؟ بچهها در بازی آنلاین چه میگفتند؟ بزرگسالان باید بچهها را ترغیب کنند تا از منابع موثق [مانند وب سایتهای یونیسف و سازمان بهداشت جهانی]برای گرفتن اطلاعات استفاده کنند.
والدین چگونه میتوانند از فرزندان خود که به دلیل وقایع و فعالیتهای لغو شده دچار ناامیدی هستند، حمایت کنند؟
بگذارید آنها ناراحت باشند و سعی نکنید آنها را جمع ببندید. مثلا نگویید همه بچههای دنیا مثل تو هستند یا همه مثل تو غمگین هستند. به آنها بگویید "شما واکنش صحیح دارید. این واقعاً آزار دهنده است. شما نمیتوانید در آرامش از بهار در کنار دوستانتان لذت ببرید. شما نمیتوانید در شرایط شادی که برنامه ریزی کرده بودید باشید و ... " در محدوده زندگی یک نوجوان حتی عادت دوچرخه سواری یا رفتن به خانه دوستان نیز عادتهای ضروری و از بین رفتن شرایط این عادات واقعا آزار دهنده است. نکتهای که بزرگسالان باید به خاطر بسپارند این است که ما هرگز چنین چیزی (بیماری عالم گیر و قرنطینه) را ندیده ایم و مدت زمانی طولانی است که در آن هستیم. کودکان و نوجوانان نیز هرگز چنین چیزی را ندیده اند و بسیار جوانتر از ما و کمتر از ما صبور هستند. اختلال چهار ماهه در زندگی یک نوجوان ۱۴ ساله میتواند غیرقابل تحمل باشد.
یک سال در زندگی یک نوجوان مانند هفت سال در زندگی یک بزرگسال است؛ بنابراین، ما باید برای این که این ضررها چه مقدار بزرگ احساس میشوند، همدلی زیادی داشته باشیم. این مدت برای یک فارغ التحصیل دبیرستان به اندازه تمام زندگی او است، این یک بهار بزرگ در سنین دانشگاه است. اینها ضررهای بزرگی است. حتی اگر فاجعه آمیز نباشند، برای نوجوانان واقعاً ناراحت کننده است؛ بنابراین از والدین میخواهم انتظار رفتار بد نوجوانان را داشته باشند و درک کنند بچهها ناراحتند. وقتی به مردم اجازه میدهیم احساس غم و اندوه کنند، معمولاً سریعتر احساس بهتری میکنند؛ بنابراین، همدلی و پشتیبانی بسیار مهم است. بچههای ما سزاوار آن هستند وظیفه ما به عنوان بزرگسالان تأمین این موارد است است. آنها واکنشی درست دارند. این شرایط چیزی نیست که هرکدام از ما میخواهیم.
برای نوجوانانی که احساس تنهایی و جدا شدن از دوستان و فعالیتها میکنند، چه توصیههایی دارید؟
اینجا جایی است که اکنون میتوانیم از شبکههای اجتماعی کاملاً قدردانی کنیم! در حالی که بزرگسالان میتوانند نگاهی منفی نسبت به شبکههای اجتماعی داشته باشند، نوجوانان میخواهند با دوستان خود از ین طریق در ارتباط باشند. در شرایط فاصله اجتماعی انها میتوانند از طریق فضای مجازی کنار دوستان خود باشند. علاوه بر این، من هرگز خلاقیت نوجوانان را دست کم نمیگیرم. فکر من این است که آنها راههایی برای بازی کردن با یکدیگر به صورت آنلاین پیدا میکنند.
والدین چگونه میتوانند از اوضاع استفاده کنند و در کنار بچههای خود باشند؟
من دو دختر دارم و تصمیم گرفته ایم که هر شب به شکل یک تیم آشپزهای حرفهای شام بخوریم. ما میخواهیم برنامهای را برای مسئولیت شام ایجاد کنیم و گاهی اوقات من و همسرم خواهم بود و گاهی اوقات من و یکی از دخترانم و. ما آن را به صورت جفت مخلوط خواهیم کرد. دختر بزرگتر من نوجوان است و دختر کوچک من در سن دبستان است، بنابراین شبهایی خواهد بود که دو دخترم مسئولیت امور را بر عهده دارند. ما اغلب وقت صرف شام را به عنوان خانواده در نظر میگیریم. چرا که در روز وقت نداریم که از آشپزی با هم لذت ببریم، بنابراین ما این کار را به شکل هر شب اجرا میکنیم.
من فهرستی از همه کارهایی را که میخواهم انجام دهم تهیه کرده ام: کتابهایی که میخواهم بخوانم و روشهای اموزش به دختر کوچکترم. ما فکر میکنیم هر سه یا چهار شب در میان با هم فیلم ببینیم و فکر میکنم تیم درست کردن شام میتواند فیلم را انتخاب کند. هر خانواده ریتم و فرهنگ خاص خود را دارد و در حال حاضر چالش این است که ساختارهای اختصاصی را اختراع کنیم. این همان چیزی است که بچههای ما به آن نیاز دارند.