سرویس تاریخ «انتخاب»؛ در نوامبر ۱۹۱۸ قرارداد متارکه جنگ بین متفقین و آلمان و اندکی بعد متحدانش امضا می‌شود. متفقینِ پیروزشده، طبعا شرایط خود را به متحدین تحمیل می‌کردند. کنفرانس ورسای که برای جامعه بین‌الملل از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار است، در ژانویه ۱۹۱۹ آغاز می‌شود و با این‌که قرار نیست دول بی‌طرف در کنفرانس صلح نقشی داشته باشند. ایران به واسطه خسارات بسیاری که در جنگ دیده خود را با سایر دول بی‌طرف یکسان نمی‌پندارد... از همین رو در دسامبر ۱۹۱۸، هنگامی که دومین کابینه وثوق‌الدوله بر سر کار است، هیاتی به سرپرستی علیقلی‌خان انصاری (مشاورالممالک)، وزیر خارجه وقت، عازم پاریس می‌شود تا خواسته‌های ملی ایرانیان را در جامعه بین‌الملل مطرح سازد. اعضای دیگر این هیات عبارت‌اند از: محمدعلی فروغی (ذکاءالملک) رئیس دیوان عالی تمیز، سید ابوالقاسم‌خان انتظام‌الملک (عمید) رئیس کابینه وزارت خارجه، میرزا حسین خان معین‌الوزرا (علاء) وزیر سابق فواید عامه و تجارت، آدولف پرنی مستشار وزارت عدلیه و عبدالحسین مسعود انصاری پسر مشاورالممالک (به سمت منشی مخصوص هیات.)
آن‌چه در پی می‌خوانید خاطرات روزنوشت محمدعلی فروغی، شنبه ۲۹ فروردین ۱۲۹۸:
صبح تصحیح کتاب سبز کردم. بعدازظهر به اتفاق میرزا حسین‌خان به موزه لوور رفتیم، همراه یک نفر نقاش، برای این‌که رئیس یکی از شعب را ببینم. نبود. منشی او را دیدیم. بیچاره گمان می‌کرد ما کارهای بزرگ می‌خواهیم بکنیم. می‌گفت: «به توسط وزارت معارف و وزارت خارجه برای گرفتن سواد پرده‌ها و مجسمه‌ها می‌توانید مذاکره کنید؛ همچنین در باب رنگ و غیره.» در هر صورت بنا شد روز دیگر بیاییم.
از آن‌جا به منزل کماندان مرسیه رفته چای خوردیم. زنش و دخترش و دامادش و خودش بودند. مقداری صحبت کرده از آن‌جا رفتیم به منزل مادموازلی که صحبت از صنایع می‌کرد. خانمی آن‌جا پهلوی من واقع شد که اسلامبول را دیده بود. خیلی بافهم بود و می‌گفت: «کاش مشرق‌زمینی‌ها همان تمدن و آداب قدیم خود را حفظ کنند» و خیلی در این باب اصرار داشت و حق هم دارد.
امروز مسیو پرنی ولایت خودش رفته. دو سه روز آن‌جا خواهد بود. مشاور و میرزا حسین‌خان و عبدالحسین‌خان هم مهمان تقی‌خان بودند. بنابراین من و انتظام‌الملک تنها شام خوردیم و صحبت‌های متفرقه کردیم.
منبع: یادداشت‌های روزانه محمدعلی فروغی، به کوشش محمدافشین وفایی و پژمان فیروزبخش، تهران: سخن، چاپ هفتم، ۱۳۹۸، صص ۱۰۲.
