خاطرات مرحوم آیت الله هاشمی رفسنجانی از سال ۱۳۷۱ تا ۱۳۷۶، هر شب منتشر می‌‌شود. پیشتر، خاطرات «آیت الله» از سال ۵۸ تا ۷۱ در «انتخاب» منتشر شده بود.
متن خاطرات آیت الله هاشمی در روز ۵ اردیبهشت ۱۳۷۶ که برای نخستین بار در «انتخاب» منتشر می شود، در زیر آمده است
سال ۱۳۷۱
مهندس[اكبر]تركان، [وزير دفاع] و دو نفر از كارشناسان اقتصادى سازمان برنامه و بودجه آمدند. با توجه به احتمالات نظام نوين جهانى و مسايل نفت، تحليل‌هاى ناقصى ارايه دادند. پيشنهاد داشتند در اين شرايط، برنامه پنج‌ساله دوم تدوين نشود كه نپذيرفتم؛ استدلال‌ها را ناقص ديدم.
آقاى [سيدكمال]خرازى، [نماينده دائم ايران در سازمان ملل] براى گزارش اوضاع بين‌المللى آمد. درباره گروگان‌هاى آلمانى و مطالبات ما از آمريكا صحبت شد. از وزارت اطلاعات و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در خصوص عدم توجه به خبرنگاران خارجى انتقاد داشت.
آقاى [علي] دانش[منفرد]، استاندار فارس آمد. از تفرش و آشتيان براى مجلس چهارم انتخاب شده است. پيشنهادهايى در مورد استاندار آينده فارس داشت و از آقايان [رسول] منتجب‌نيا و [قاسم] شعله سعدى، [نمايندگان شيراز] انتقاد كرد.
بعد از نماز و ناهار، براى استقبال آقاي [لئونيد] كراوچوك، رييس‌جمهور اوكراين به فرودگاه [مهرآباد] رفتيم. ساعت دو بعد از ظهر رسيدند. سان و مصاحبه انجام گرفت. به سوى سعدآباد حركت كرديم. در راه سئوالات زيادى دربارة اوضاع اوكراين نمودم؛ خوب و مفصل جواب مى‌داد. مدعى است قسمت اعظم توليدات و صنايع حسّاس و مهم سنگين و نادر و نظامى و فضايى و توليدات كشاورزى شوروى سابق در اوكراين است. از تورم شديد در كشورش گفت كه در مواردى خيلي بالاست و از شكل اسكناس و نقدينگى كه هنوز به روبل [= واحد پول روسيه] وابسته‌اند و برنامه طراحى و چاپ اسكناس و اُفت 25 درصدي توليدات و خامى در امور اداره كشور و مشكلات فراوان اختلاف با روسيه مطالبي بيان كرد.
عصر شوراى عالى امنيت ملي جلسه داشت. مسأله افغانستان در دستور بود. خبر رسيد كه مجاهدان كابل را تصرف كرده‌اند؛ احمدشاه مسعود جلو است و وضع تاجيك‌ها بهتر است؛ قرار شد كمك كنيم. در مورد جزيره ابوموسى، قرار شد كمتر سخت‌گيرى كنيم.
هيأت اوكراينى آمدند. گفت تحت تأثير معنويت مرقد امام قرار گرفته است. مقدارى قبل از جلسه رسمى، دربارة مكتب ماركسيسم و لنين مذاكره كرديم. در جلسه رسمى، دربارة زمينه‌هاى همكارى با تبادل نفت و گاز در مقابل كالاهاى آنها و همكارى فنى و علمى مذاكره كرديم؛ مثبت و دوستانه بود.
به افتخار رييس‌جمهور اوكراين در سعدآباد ضيافت شام دادم. سخنراني كردم. قبل و همراه شام، سئوالات زيادى دربارة مسايل خودشان و ساير كشورهاى مشترك‌المنافع داشتم. مى‌گويد با روس‌ها بر سر [شبه‌جزيره] كريمه، بدهى‌هاى خارجى ناوگان، اموال مشترك و... اختلاف دارند و روس‌ها زور مى‌گويند.
سال ۱۳۷۲
امروز در روسيه رفراندوم بود كه به نظر مى‌رسد آقاى [بوريس] يلتسين پيروز شده و به‌قول خودشان نقطه عطف در تاريخ‌شان است.
آقاى [عبدالحسين] وهاجى، [وزير بازرگاني] آمد و براى سفر به كشورهاى آسياى‌ميانه كسب نظر كرد. آقاى [فريدون] وردى‌نژاد، [مديرعامل سازمان خبرگزاري جمهوري اسلامي –ايرنا- آمد. گزارش كار خبرگزارى را داد و براى سياست‌هاى خبرى و تبليغى نظراتم را گرفت. نظراتى هم ارايه داد.
جلسه‌اى براى رفع نيازهاى مدارس غير انتفاعى داشتيم. قرار شد وام ارزان و زمين و تسهيلات بيشتر بدهيم. عصر هيأت دولت جلسه داشت. قانون حمايت از مصرف‌كننده در دستور بود. همچنين تصميم بر اين شد كه تخفيفى در قيمت كود و سم به كشاورزان بدهيم.
شب ميهمان رهبرى بودم. دربارة سفر ايشان، كمك به سودان و آذربايجان و سنگال، ادغام وزارتخانه‌ها، محدوده كار مجمع تشخيص مصلحت و مسايل ارز و كار و... مذاكره و تبادل نظر داشتيم. دير وقت به خانه آمدم. عفت هم به جلسه كمك به بيماران تالاسمى و سپس براي مشاهده تعميرات منزل‌مان رفته بود و كلى تعريف كرد.
سال ۱۳۷۳
[آقای شیخ احمدالفهدآل‌صباح]، رییس شورای المپیک آسیا آمد. فائزه هم بود. او برادرزاده امیر کویت است و پدرش در تجاوز عراق، در قصر امیرکشته شده است. در مذاکرات، مطلب مهمی نداشتیم. [آقای شیخ مُرادف]، معاون رییس‌جمهور ترکمنستان آمد. نامه آقای [صفرمراد] نیازُف، [رییس‌جمهور ترکمنستان] را آورده است. دربارة روابط با چین و روسیه و سایر همسایگان توضیحاتی داد؛ حرف تازه‌ای نداشت. پیگیر احداث خط لوله هستند.
امام‌جمعه، نماینده و فرماندار کازرون آمدند. برای راه شیراز -کازرون استمداد کردند و در خصوص امور دیگر عمرانی توضیحاتی دادند و دربارة روحیات انقلابی مردم کازرون گفتند. دکتر ولایتی، [وزیر امور خارجه] آمد و گزارش سفر به رومانی را داد. [آقای دیوید
اندروز]، وزیر دفاع و امور دریایی ایرلند جنوبی آمد. صحبت‌ها در توسعه همکاری بود. پیشنهادهایی دربارة شیلات و ایرلند شمالی نمودم. ظهر فاطی و عفت آمدند.
عصر شورای اقتصاد جلسه داشت. قیمت تضمینی فرآورده‌های لبنی و قیمت دارو در دستور بود. شب به خانه آمدم. حاجیه والده و همشیره فاطمه، میهمانمان بودند. حالشان خوب است. از مشهد آمده‌اند. بچه‌ها هم جمع شدند.
سال ۱۳۷۴
جمعی از بهورزان آمدند. دکتر مرندی، [وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی]، گزارش داد. جوایز را دادم و صحبت تشویق‌آمیز نمودم.[۱] دکتر حبیبی، [معاون اول رئیس جمهور] آمد. راجع به انتخابات آینده مجلس و شورای نگهبان و امور جاری صحبت کردیم. [آقای جلیل بشارتی]، مسئول دفتر مناطق محروم [ریاستجمهوری] آمد و گزارش کار داد و اجازه گرفت، پانصد میلیون تومان به خوزستان به مناسبت سفرم بدهد و برای ترفیع موقعیت دفتر و سرعت امور استمداد کرد.
[آقای یحیی آلاسحاق]، وزیر بازرگانی و معاونان آمدند. گزارش کارها را دادند. تشویق‌شان کردم و تذکراتی راجع به صادرات و تعزیرات و نمایشگاه‌ها داد. عصر اخوی محمد، [قائم مقام وزیر امورخارجه] آمد. گزارش سفر به عربستان سعودی و مذاکرات با تُرکی فیصل، [رییس سازمان اطلاعات عربستان] را داد و گفت آن مرد عربستانی که مدعی ابتکار گرفتن نیرو از آب بود، نتوانسته ادعا را اثبات کند؛ قرار شد جواب شود.
مصاحبه‌ای برای احمدآقا کردم در شورای عالی انقلاب فرهنگی چند مصوبه داشتیم. شب به خانه آمدم.
سال ۱۳۷۵
[آقای جان توموغلو]، سفیر یونان، برای خداحافظی آمد. در مصر متولد و بزرگ شده و عربی خوب صحبت می‌کند. با قرارداد جدید بین ترکیه و اسراییل، زمینه مساعدی برای همکاری بیشتر با یونان پیش آمده است.
[آقای علی‌محمد بشارتی]، وزیر کشور و مسئولان برگزاری انتخابات آمدند. گزارش کار دادند و من هم برایشان صحبت کردم و با اشاره به مشکلاتی که با شورای نگهبان داشتند، از حفظ بی‌طرفی وزارت کشور در انتخابات، تشکر و تعریف کردم.
شورای صادرات جلسه داشت. وضع صادرات سال ۱۳۷۴ را بررسی کردیم؛ به خاطر محدودیت‌های ایجادشده در تثبیت نرخ ارز، کمتر از سال ۱۳۷۳ شده است. برای تشویق صادرات غیرنفتی مصوباتی داشتیم.
عصر برای انجام کارهای مانده به جلسه هیئت دولت نرفتم. آقای [علی] فلاحیان، [وزیر اطلاعات] آمد. خبر داد که آیت‌الله منتظری، اخیراً به [دامادش] سید هادی هاشمی گفته که نظرش در مورد ولایت‌فقیه عوض شده و آن را باعث استبداد می‌داند و باید در حد شورای عالی باشد و دخالتی در امر حکومت جز امر قضا نکند و نیز گفت، بیت آقای سیدمحمد شیرازی، واسطه‌هایی برای حل مشکلاتشان با نظام فرستاده است، ولی وقتی‌که پیشنهاد شده اعلان پشیمانی و همکاری نماید، طفره رفته است.
آقای [علی] شمخانی، [فرمانده نیروی دریایی] آمد. در مورد برنامه مبارزه با قاچاق در دریا توسط نیروی دریایی دستور گرفت؛ امکانات زیادی دارند و بهتر از ناجا [= نیروی انتظامی]، می‌توانند برخورد کنند. در مورد دخالت سپاه در انتخابات صحبت شد؛ گفتم به ضرر سپاه و انتخابات بود. او گفت، باید با تمام شدن انتخابات، پرونده این بخش‌های تفرقه‌انگیز بسته شود.
در گزارش‌ها، ادامه جنگ در لبنان و کشته شدن جوهر دودایف، رهبر استقلال‌طلبان چچن مورد توجه است. این روزها معمولاً باران هم داریم و بهار پُربارانی است.
سال ۱۳۷۶
تمام روز به استراحت و قدم زدن و مطالعه گذشت. كتابی درباره جزاير ابوموسى و تنب‌هاى بزرگ و كوچك مطالعه كردم؛ مستدل نوشته شده و حقانيت ايران را در اختلاف با اعراب نشان مى‌دهد. كتاب درسى علم كلام را خواندم؛ براى طلاب خارجى كه به ايران براى تحصيل مى‌آيند، نوشته شده؛ خوب است.
در گزارش‌ها، توافق روسيه و چين براى همكارى در جلوگيرى از يك قطبىشدن تحت سلطه آمريكا مورد توجه است. فائزه و بچه‌هايش هم ملحق شدند؛ او هم از مكه مراجعت كرده است. پيشنهاد داشت كه [در انتخابات ریاست جمهوری] به نفع آقاى [سیدمحمد] خاتمى فعاليت كند؛ گفتم بهتر است وارد اين فعاليت نشود، چون من اعلان بى‌طرفى كرده‌ام. اخوى احمد آمد و اجازه خواست كه براى انتخابات رياستجمهورى ثبت نام كند؛ مخالفت كردم.
