خاطرات آیت‌الله هاشمی؛ ۲۹ اردیبهشت ۱۳۷۱ تا ۱۳۷۶ / مسيح مهاجرى، از نوع تبليغات یکطرفه صداوسيما و ائمه جمعه [به نفع ناطق نوری] اظهارنگرانی کرد؛ از سخنرانى نمازجمعه من تعريف كرد / حسن حبيبى از صحبت‌هاى من در نمازجمعه تشكر كرد

خاطرات مرحوم  آیت الله هاشمی رفسنجانی از سال ۱۳۷۱ تا ۱۳۷۶، هر شب منتشر می‌‌شود. پیشتر، خاطرات «آیت الله» از سال ۵۸ تا ۷۱ در «انتخاب» منتشر شده بود.

متن خاطرات آیت الله هاشمی در روز ۲۹ اردیبهشت ۱۳۷۶ که برای نخستین بار در «انتخاب» منتشر می شود، در زیر آمده است

سال ۱۳۷۱
بعد از نماز صبح تا ساعت نُه كارهاى عقب مانده را تمام كردم. با آيت‌الله خامنه‌اى دربارة سفر و مسايل قره‌باغ، نخجوان و بوسنى و هرزگوين، تلفنى مذاكره كرديم.
آقاى [عبدالله] نورى، [وزير كشور] آمد. گزارش سيل‌ها منجمله سيل مازندران را داد؛ دربارة استاندارى‌هاى جديد صحبت كرديم. آقاى دكتر [مصطفي] معين، [وزير فرهنگ و آموزش عالي] آمد. گزارش كار داد و در مورد برخورد احتمالى مجلسيان با او اظهار نگرانى كرد؛ دلداري‌اش دادم.
آقايان [محمدحسين] عادلى، [رييس بانك مركزي] و [محمد] سعيدى‌كيا، [وزير راه و ترابري] آمدند. راجع به گرفتن ارز از كشتى‌هاى اجاره‌اى خارجى كه در بنادر براى داخل صيد مى‌كنند، صحبت شد؛ قرار شد ريال بگيرند. براي هزينه خدمات ارز دادند.
آقاى [محمود] واعظى، [معاون وزير امورخارجه] آمد. گزارش وضع قره‌باغ، عدم مديريت در آذربايجان و تجاوزات ارامنه را داد. قرار شد، تجاوزات اخير ارامنه را به نحوى محكوم كنيم. [آقاي حيدر علي‌اوف]، رييس [منطقه خودمختار] نخجوان، از ما براى دفع شر ارامنه استمداد كرده است.
عصر شوراى عالي انقلاب فرهنگى جلسه داشت. شب حدود چهل نفر از طلاب سابق مدرسه حقانى [حوزه علميه قم] كه عمدتاً در مسئوليت‌هاى قضايى هستند، ميهمانم بودند. دربارة مسايل فرهنگى، اخلاقى و سياسى مذاكره كرديم. دير وقت به خانه آمدم. عفت هم از مشهد آمده بود.

سال ۱۳۷۲
بعد از نماز تا ساعت هشت صبح كارها را انجام دادم. سپس براى بازديد از مركز كنترل ترافيك شهر تهران و شركت در مراسم شروع به كار سيصد اتوبوس دوكابينة شركت واحد اتوبوسراني و افتتاح مسجد شركت واحد رفتم.
آقاى [ابوالقاسم] وافى يزدى آمد. گزارشى از وضع حوزه و نظراتى دربارة روحيات مردم و ادارات داد. از سوى من اجازه دارد كه به نحوى از وضع رفتار ادارات دولتى با مردم سر در بياورد و گزارش كند. پيشنهادهايى براى صحبت من با نمايندگان طلاب در ملاقات فردا داد. قرار بود براى توجيه طلاب به قم بروم. به خاطر اينكه حمل بر تبليغات انتخاباتى نشود، ترجيح داديم كه جمعى از آنها به تهران بيايند.
آقاى [حميد] ميرزاده، [معاون اجرايي رييس‌جمهور] آمد. گزارش و جمع‌بندى بازسازى ويرانى‌هاى جنگ را ارايه داد. ارقام مهمى دارد؛ هزينة نزديك به دويست ميليارد تومان و ششصد ميليون دلار در دوره چهارساله دولت من و پيشرفت‌هاى سريع بازسازى و....
آقاى [محمد] شفيعى، [معاون مردمي وزير اطلاعات] و مديران بخش اطلاعات مردمى از وزارت اطلاعات آمدند.گزارشى از نقاط منفى و عوامل نارضايتى مردم و راه‌حل‌هاى موردنظر خودشان را ارايه دادند. گرچه ماهيت اطلاعاتى نداشت، اما تحليل بدى نبود.
اعضاى ستاد برگزارى مراسم سالگرد امام آمدند. آقاى [محمدعلي] انصارى گزارش كار داد و براى رفع نيازها استمداد كرد. من هم به خاطر كسالت، صحبت كوتاهي كردم. عصر هيأت دولت جلسه داشت. به خاطر كسالت تا آخر جلسه نماندم. شب در دفترم ماندم؛ هم كارها را انجام دادم و هم تلويزيون تماشا كردم.

سال ۱۳۷۳

از منزل به کارخانه تولید فیبرنوری و پانل‌های نیروگاه‌های کوچک خورشیدی رفتیم. مدیران توضیح دادند. از همه بخش‌ها و نمایشگاه بازدید کردیم؛ جالب است. از تکنولوژی‌های مدرن است. گرچه کوچک، ولی استراتژیک است. با وزیر نیرو و رییس سازمان انرژی اتمی که همراه بودند، دربارة ایجاد این نیروگاه‌ها برای روستاها صحبت کردیم. مصاحبه‌ای انجام دادم و برای حضار صحبت کردم. بیرون ساختمان، مردم در خیابان اجتماع کرده بودند. از جلو آنها پیاده عبور کردم و به احساساتشان پاسخ دادم.

به دفترم رفتم. آقای [علی] لاریجانی آمد. طرحی برای تبلیغ کارهای دولت و دستاوردهای نظام ارائه داد و خواست برای تهیه برنامه‌ها، کمک اطلاعاتی‌کنیم. تا ساعت چهارونیم بعد از ظهر، کارها را انجام دادم و به خانه آمدم.

شب محسن آمد. در مورد متروی تهران و نحوه تأمین ارز آن صحبت کردیم. یاسر از سفر همراه هیأت اعزامی به کشور آفریقای جنوبی برگشته بود؛ برای شرکت در مراسم شروع کار آقای [نلسون] ماندلا، اولین رییس‌جمهور سیاه‌پوست کشور آفریقای جنوبی رفته بودند؛ کلی تعریف کرد.

سال ۱۳۷۴

در منزل بودم  و وقت با مطالعه و استراحت گذشت. آقای حسین مرعشی، سؤالات زیادی راجع به سیاست انتخابات آینده پرسید؛ گفتم پیگیری کند که صدا وسیما در توضیح سیاست‌های ارزی، روی هدف جدا کردن بازار سیاه ارز از اقتصاد کشور تکیه کند.

عصر محسن هاشمیان و اکبر صفریان آمدند. دربارة سیاست ارزی اخیر در خصوص مدت مهلت برگرداندن ارز اشکال داشتند؛ گفتم انعطاف‏پذیر است. خبر دادند که قیمت ارز تا حدود ۳۵۰ تومان برای دلار آمریکا پایین آمده است.

مهدی آمد. راجع به مزاحمت‌هایی که برای سیاست سازندگی درست می‌کنند، تحلیلی داشت و راجع به اجرای طرح راه‏آهن لیبی و خط لوله گاز قطر تا پاکستان مطالبی گفت.

سال ۱۳۷۵
از خانه برای افتتاح سمینار فقرزدایی، به محل ساختمان سازمان حج و زیارت رفتیم. عفت هم همراه من آمد. در جلسه، آقای [سیدشمس‏‌الدین] حسینی، [دبیرگردهمایی بررسی مسئله فقر و فقرزدایی] و آقای [حمید] میرزاده، [رئیس برنامه و بودجه]، خیرمقدم گفتند و گزارش کار دادند. من هم صحبت مفصلی درباره اسلامی بودن مبارزه با فقر در زمینه‌های موجود و آثار اقدامات گذشته و برنامه آینده نمودم.

به دفترم رفتم. علما و وعاظ تهران به مناسبت محرم آمدند. صحبت‌های آقای [علی‏‌اکبر] ادب و یکی از وعاظ در ستایش از برنامه سازندگی دولت و درخواست اطلاع رسانی به مردم و روضه‏‌خوانی انجام شد. سپس من در اهمیت عاشورا و نقش ایثار و شهادت در تاریخ و اهمیت انقلاب اسلامی ایران و اتمام حجت الهی بر ما و خدمات انقلاب به ایران و توضیح سازندگی‌ها، صحبت مفصل داشتم. نامه‌های زیادی دادند.

 [آقای غلامحسین کرباسچی]، شهردار تهران آمد. نسخه‌ای از «کتاب اول» آورد که اطلاع ‏رسانی جامعی برای مردم در همه زمینه‌های مورد نیاز است و خواست که تأیید کنم و از رفتار دادگستری تهران، در محاکمه عوامل شهرداری و برخورد یک‏ طرفه، شکایت نمود. از نامه اعتراضی چهار صفحه‌ای خبر داد که فرماندهان سپاه به آقای [محسن] رضایی، [فرمانده کل سپاه]، در اعتراض به دخالت سپاه در انتخابات نوشته‌اند که باعث بدبینی بخش قابل توجهی از مردم نسبت به سپاه شده است.

عصر دکتر [محمدعلی] هادی [نجف ‏آبادی، سفیر ایران در ریاض] آمد. گزارش وضع عربستان سعودی را داد. مایل است که باز هم آنجا بماند. [آقای محمدرضا رحیمی]، استاندار کردستان آمد و از آثار مثبت سفرم به کردستان، کلی تعریف کرد و درخواست انجام وعده‌ها را داشت. از عدم همکاری دستگاه‌ها در انجام وعده‌ها گله داشت.

شورای عالی امنیت ملی جلسه داشت. درباره نامه آقای [هلموت] کهل، [صدراعظم آلمان] و سایر پیام‌ها در این خصوص و آثار سوء کشف مواد انفجاری در کشتی ایران‏ کلاهدوز و لزوم مجازات عاملین آن و کیفیت جواب به کهل و نصیحت حزب‌الله لبنان و دیگران، برای خودداری از اعمال خشونت‏ بار در این مقطع، بحث و تصمیم‌گیری شد. بحث ناتمامی هم از وضع افغانستان داشتیم. ظهر مهدی آمد و از عملکرد یکی از معاونین وزارت امور خارجه انتقاد داشت.

سال ۱۳۷۶
اعضاى پيمان‌هاى [سازمان همکاری اقتصادی] اكو، [اتحادیه همکاری‌های منطقه‌ای جنوب آسیا] سارك، [اتحادیه کشورهای جنوب شرق آسیا] آسه‌آن و فروم آمدند. آقاى [حسین] كاظم‌پور [اردبیلی] و آقاى [اوندر] اوزار، دبيركل اكو گزارش دادند. سازمان‌هاى منطقه‌اى آسيا، براى تبادل تجارب، سالى يك‏بار در كشورى با هدايت اسكاپ تشكيل مى‌شود. من هم دربارة تجارب موفق ايران در چهار موضوع مورد بحث‌شان، سرمايه‌گذارى، حمل و نقل، فقرزدايى و نيروى انسانى صحبت كردم.
آقاى [غلامعلی] كيانى، [مدیرعامل سازمان صنایع دفاع] آمد و براى صنايع دفاع استمداد كرد. آقاى مسيح مهاجرى، [مدیرمسئول روزنامه جمهوری اسلامی] آمد و از نوع تبليغات صداوسيما و تأیيد رهبرى و تبليغات يك‏طرفه ائمه جمعه منتسب به رهبرى اظهارنگرانی كرد. نگران است كه باعث جدایى جوانان از مركزيت نظام بشود و از من علاج خواست و راجع به ادامه كار در روزنامه مشورت كرد؛ گفتم بماند. از سخنرانى نمازجمعه من تعريف كرد.
آقاى [محمدعلی] كى‌نژاد، [دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی]، براى دستور شوراى عالى انقلاب فرهنگى آمد. عصر سلمانى براى اصلاح آمد. دكتر حبيبى، [معاون اول رییس‏ جمهور] براى مسایل مجمع تشخيص مصلحت نظام آمد. راجع به انتخابات [ریاست‏ جمهوری] صحبت شد. از صحبت‌هاى من در نمازجمعه تشكر كرد.
دو نفر از كاركنان دفتر آمدند و از وضع تبليغات يك‏سويه صداوسيما شكايت كردند و گفتند اگر خطبه‌هاى جمعه من نبود، خيلى‌ها به كلى بدبين مى‌شدند. آقاى نورى قاضى آمد. گزارشى از سوء عملكرد ستاد اجرایى فرمان امام داد.