وزارت امور خارجه روسیه با انتشار بیانیه‌ای از یادآوری ظلمی که شوروی در زمان استالین بر تاتارهای کریمه (ترک های بومی این منطقه) روا داشته است در همسایگی خود یعنی ترکیه ابراز نگرانی کرده و بیتفاوتی آنکارا در قالب این گونه مراسم‌های یادبود را برای روابط دو کشور خطرناک خوانده است.
به گزارش ایرنا از مسکو، تاتارهای کریمه از قربانیان سیاست‌های قومی ژوزف استالین دیکتاتور مشهور اتحاد جماهیر شوروی هستند هر چند برای خیلی ها در روسیه هنوز دلیل تنش آنها با حکومت شوروی در زمان جنگ جهانی دوم، مشخص نیست و مناقشه برانگیز است مخصوصا برای روسهایی که خود را قهرمان جنگ جهانی دوم می‌دانند.
براساس گزارش منابع غربی، در دوره استالین انتقال اجباری تاتارها به ترکیه کلید خورد و شوروی بعد از پس گرفتن کریمه از آلمان نازی در سال ۱۹۴۴ میلادی، نه فقط ارتش ۲۰ هزار نفری طرفدار نازی‌ها در کریمه بلکه بیش از ۱۸۰ هزار تاتار ساکن در این شبه جزیره را سوار قطارهای باری کرد و با زور توسط دستگاه امنیتی استالین آنها را از کریمه به سرزمین‌های گرم و بیابانی آسیای میانه، به خصوص قزاقستان امروزی انتقال داد.
البته تاتارها بعد از مرگ استالین اعاده حیثیت شدند اما بازگشت آنها به سرزمین پدری‌شان در زمان میخائیل گورباچف آخرین رهبر اتحاد جماهیر شوروی، کمی پیش از فروپاشی شوروی ممکن شد. با وجود این، کمر خم شده مردم تاتار در کریمه هیچگاه راست نشد و آنها که زمانی خود را مالک کریمه می‌دانستند، اکنون تنها یک دهم جمعیت این منطقه را تشکیل می‌دهند که اوکراین و روسیه بر سر مالکیت آن با هم دعوا دارند.
تعداد زیادی از تاتارهای کریمه اکنون در ترکیه، ازبکستان، رومانی، بلغارستان، غرب اروپا، خاورمیانه، آمریکای شمالی و همچنین جوامع کوچک در فنلاند، لیتوانی، روسیه، بلاروس و لهستان زندگی می‌کنند.
در هفتادوششمین سالگرد مهاجرت قهری تاتارهای کریمه به دستور استالین در ترکیه برنامه‌هایی برای یادآوری این ظلم تاریخی برگزار شده است که به عقیده روسها با چاشنی روس هراسی همراه بوده است.
وزارت خارجه روسیه در همین راستا اعلام کرده است: در سایه پاندمی کرونا اکثر این برنامه‌ها بصورت زنده برگزار شد، حتی در چنین شرایط سختی محافل روس گریز افراطی در ترکیه نتوانستند از سودجویی‌های ناشایسته در خصوص این موضوع غم‌انگیز امتناع ورزند.
«برخی از مقامات رسمی ترکیه نیز به این اقدامات ملحق شدند و به خود اجازه دادند تشابهات انزجار آمیزی بین سرکوبی‌های استالین و سیاست فعلی روسیه در خصوص کریمه صورت گیرد که این امر موجب نگرانی خاص ما است.»
وزارت خارجه روسیه در ادامه بیانیه خود آورده است: روشن است یک چنین رفتاری به توسعه روزافزون روابط و مشارکت چند جانبه که توسط روسای جمهور روسیه و ترکیه در اسناد مربوطه دوجانبه مشخص شده است، کمک نمی کند و با روح روابط دوستانه میان مسکو و آنکارا که 100 سالگی روابط دیپلماتیک خود را در این روزها جشن میگیرند منافات دارد. اغماض آنکارا در برابر این کمپین روس گریز با رویکرد آن نسبت به تاریخ خود نیز جور در نمی‌آید.
روسیه در پایان بیانیه خود از محافل اجتماعی، سیاسی و نمایندگان اقوام مختلف ساکن ترکیه که پیوندهای خویشاوندی با روسیه دارند درخواست کرده است دیدگاه عینی به رخدادهای پیچیده تاریخی قرن بیستم داشته باشند.
«اصولاً خواهان آن هستیم که این تاریخ حزن‌آور در جهت اهداف مقطعی سیاسی نباشد، بلکه به تقریب بر مبنای خاطره و سرنوشت مشترک تاریخی مساعدت نماید.»
