خاطرات مرحوم آیت الله هاشمی رفسنجانی از سال ۱۳۷۱ تا ۱۳۷۶، هر شب منتشر میشود. پیشتر، خاطرات «آیت الله» از سال ۵۸ تا ۷۱ در سرویس تاریخ «انتخاب» منتشر شده بود.
سرویس تاریخ «انتخاب»: متن کامل خاطرات ۷۱ تا ۷۶ (که به صورت اختصاصی در «انتخاب» منتشر میشود) در زیر آمده است
سال ۱۳۷۱
جلسهاى براى تصميمگيرى در مورد منبع خريد واگنهاى متروي تهران داشتيم. ميان اروپا، چين، كُرهجنوبي و روسيه مقايسه شد و بالاخره روى خريد از چين و كُرهجنوبى مصمم شديم؛ گرچه خيلىها به خاطر كيفيت بهتر اروپا به آنجا نظر داشتند، اما به خاطر بهاى بسيار بالا كه معلوم شد سه برابر چين است، قبول نكردم. محسن[هاشمي، رييسدفتر بازرسي رييسجمهور] و [اصغر] ابراهيمى[اصل، مديرعامل شركت متروي تهران] و [محمد] سعيدى كيا، [وزير راه و ترابري] و [اكبر] تركان، [وزير دفاع و پشتيباني نيروهاي مسلح]، از چين دفاع كردند.
مديران روزنامههاى كثيرالانتشار آمدند. خبر دادند كه مىخواهند قيمت تكفروشي را از دو تومان به پنج تومان ارتقا دهند. مىخواستند كه ما كاغذ را با ارز رقابتى بدهيم.
عصر آقاى [محمود] محمدى[عراقي، رييس سازمان تبليغات اسلامي] آمد و نظراتى دربارة تبليغات براى دولت داد. آقاى [سيد محمد] جهرمى، استاندار فارس آمد. گزارش داد و براى عمران منطقه استمداد كرد. براى افتتاح نمايشگاه به بحرين رفته بود. مدعى است، اين نمايشگاه خيلى مورد توجه بحرينىها قرار گرفته است. پيش از غروب به خانه آمدم.
سال ۱۳۷۲
بعد از نماز صبح و استماع اخبار و صرف صبحانه، مقدارى در ساحل دريا قدم زدم و شنا كردم. با اتومبيل رفتيم و حدود پانزده كيلومتر از جاده فرعى ساحلى خزرشهر را ديديم؛ سراسر آنجا استراحتگاههاى بسيار وسيع از وزارتخانهها و مؤسسات دولتى است و اكثراً قبل از انقلاب شروع به ساخت شد. جنوب آن مربوط به مردم است. گشتى هم در داخل استراحتگاه زديم. ظرفيت پذيرش دويست خانوار را همزمان دارد.
عصر نزديك غروب با قايق در عمق دريا رفتيم كه آب، صاف و تميز است. مقدار زيادى شنا كرديم. جمعى از محافظان و مهدى هم آمدند. موتور قايق، هنگام مراجعت از كار افتاد؛ بالاخره درست كرديم و معلوم شد شيلنگ انتقال بنزين را به طور معكوس نصب كرده بودند.
در گزارشها عزل رسمى [ابوالفضل] ايلچىبيگ، رييسجمهور آذربايجان و واگذارى اختيارات به حيدر علىاف، جلب توجه مىكند.
سال ۱۳۷۳
مديران وزارت نيرو آمدند. در دفتر من، مراسمى براى امضاى قرارداد احداث سد كارون داشتند؛ به خاطر اهميت سد كه بزرگترين سد بتونى كشور است و به دست ايرانى احداث مىشود. قبلاً كنسرسيومي از شركتهاى خارجى، با حدود دو برابر قيمت فعلى، در مناقصه برنده شده بودند که به خاطر زيادى بخش ارزى آن، [داده نشد]. آنها گزارش دادند و من صحبت کردم و پيشرفتهاى تكنولوژى سدسازى را تشويق نمودم و اهميت برقآبى را گفتم.
آقاى [غلامرضا] فروزش، [وزیر جهاد سازندگی] آمد. گزارش سفر كوبا و وضع مرغ و دام و تخممرغ و علوفه را داد و براى مرغداران كه به خودكفايى رسيدهايم، حمايت بيشترى خواست. با سازمان تحقيقات انرژى درخصوص طرحها و راههاى صرفهجويى، جلسه داشتيم؛ طرحهاى مهمى دارند.
عصر شوراى عالى امنيت ملى جلسه داشت. دربارة مسايل مربوط به بمبگذارى در مشهد و تجارت با عراق و محل نيروگاه اتمى ساخت چين، بحث و تصميمگيرى شد.
شب با آقاى [علیاکبر] ناطق [نوری، رییس مجلس شورای اسلامی]، میهمان آقاى [محمد] يزدى، [رییس قوهقضاییه] بوديم. دربارة آثار لايحه جديد دربارة دادگاههاى عمومى و مسايل سياست خارجى و امنيت ملى مذاكره كرديم. ديروقت به منزل رسيدم.
سال ۱۳۷۴
عبدالحليم خدام، [معاون رییس جمهور سوریه] و فاروق الشرع، [وزیر امورخارجه سوریه] و همراهان آمدند. سئوالاتي از مذاكرات با اسرایيل كردم. نتيجه اين شد كه پيشرفتي نداشته اند و اسرایيل هنوز صريحاً نپذيرفته كه جولان را تخليه كند و توافق فقط در اين حد است كه امنيت دو طرف آسيب نبيند كه در مصاديق مفهوم اين اصل هم اختلافنظر دارند. پذيرفت كه سوريه براي نجات از فشارها به مذاكره ادامه ميدهد و آمريكا هم براي انتخابات آينده اصل مذاكره را لازم دارد و از عرفات و ملك حسين انتقاد داشت كه تكروي كردهاند و جبهه اعراب را متزلزل كردهاند. در مورد عراق هم چيزي نداشت.
ستاد تنظيم بازار، جلسه با چند مصوبه داشت. عصر در جلسه هیأت دولت، آیيننامه تبصره را تصويب كرديم و پذيرفتيم براي تبديل اراضي ديم به آبي، اقدامات فوقالعادهاي بكنيم. من هم قول همكاري مستقيم دادم.
شب میهمان رهبري بودم. دربارة سفرم به آذربايجان صحبت كرديم. ايشان از نتايج سفر خيلي خوشحال بودند. دربارة عوارض بر فروش كالا و خدمات و توليدات كه مجلس تصويب كرده، مذاكره ناتمام كرديم. در مورد بالابردن حقوق مديران سئوال داشتند. مسأله پيام آقاي سلطان قابوس را گفتم . از ديشب تاكنون تب دارم و با مُسكّن تحمل ميكنم.
سال ۱۳۷۵
[آقای سیدرضا نوروززاده]، نماينده اسفراين و آقاى كراچيان آمدند. از خدمات عمرانى دولت در اسفراين ممنون است و از فشار خط راست در خراسان شكايت دارد. آقاى [سیدمرتضی] صالحى خوانسارى آمد. از پيروزى در نمايندگى گلپايگان خوشحال است و براى عمران بيشتر آنجا استمداد كرد. از ملاقاتى كه با مرحومه والده داشته و هديهاى كه گرفته و ملاقات همسرش با عفت و سادگى لباس همسر ریيس جمهور گفت كه همسرش را سخت تحت تأثير قرار داده و او گريه كرده است. براى خانواده شهيد كمك گرفت.
[آقای مطهر کاظمی]، نماينده خلخال آمد. مطابق معمول، درخواستهاى فراوانى براى عمران منطقه خلخال داشت. آقاى [حسن]كامران، نماينده سابق اصفهان آمد. به شدت از رفتار شوراى نگهبان با او و همسرش در انتخابات اصفهان گلهمند است و براى جبران در انتخابات مياندورهاى استمداد كرد.
ستاد مبارزه با مواد مخدر جلسه داشت. گزارش كار دادند و چند مصوبه داشتيم. بودجه سال 1375 را تصويب كرديم. مصاحبه كوتاهى نمودم. عصر دكتر ولايتى، [وزیر امور خارجه] آمد. گزارش سفر به ژنو و ملاقاتهاى حاشيهاى را داد و اجازه سفر به يونان و اوكراين و همراهي همسرش را گرفت. عصر شوراى اقتصاد جلسه با چندين مصوبه داشت.
آقاى [مرتضی] مقتدايى، دادستان كل كشور آمد. از سوى جامعه مدرسين [حوزه علمیه قم]، پيغامی مبنى بر نگرانى از دوران بعد از رياستجمهورى من آورد و پيشنهاد اقداماتى براى رفع موانع تجديد رياستجمهوريام را نمود كه نپذيرفتم و توضيحاتى براى اقناع آنها دادم. از وخامت عبور و مرور كاميونها در جاده قم گفت. شب به خانه رفتم. فاطى و بچههايش براى پذيرايى آمده بودند.
سال ۱۳۷۶
مدیران و جمعى از فارغ التحـصیلان سـازمان اسـتعدادهاى درخـشان آمدنـد. آقای[جـواد] اژهاى، [رییس سازمان استعدادهای درخشان] گزارش داد و تندیسى و لوحى تقدیم نمودنـد. من هم درباره ضرورت توجـه بـه اسـتعدادهاى درخـشان و نیـز مراعـات عـدالت در تقـسیم امکانات آموزشى و پرورشى صحبت کردم
اخوى محمد، [معاون اجرایی ریـیس جمهـور ] آمد و در مورد شرکت یا عدم شرکت در کابینه آینده مشورت کرد.
آقاى [مصطفی] پورمحمدى، [معاون امنیت خارجی وزارت اطلاعات ] آمـد. گزارشـی از وضع ترکیه و توطئه آمریکا و ... براى اخلال در امـور آذربایجـان داد و از احتمـال تغییـرات اساسى در [وزارت] اطلاعات اظهار نگرانى کرد. پدرش حسین آقا [پورمحمدی] آمد، براى اصلاح قباهایى که دوخته و با توصیه عفت، بلند و گشاد درآمده و تقاضا کرد کـه نگـذارم مصطفى را از وزارت اطلاعات به جاى دیگرى منتقل کنند.
آقاى [علیمحمد] بشارتى، [وزیر کشور ] آمد. درباره نتایج انتخابـات و احتمـالات کابینـه صحبت کرد و از اشتباهات جناح راست گفت و اینکه بعضى هایشان از عدم حمایت من در انتخابات ناراحت اند. عصر جلسه هیأت دولت، چنـد مـصوبه داشـتیم. سـر شـب، دکتـر میلانى آمد و به خاطر تورم و چرکینشدن لوزههایم، پنی سلین تزریق کرد؛ این بار کسالت طولانى شده و امشب گلو درد دارم
[آقاى حسین] مرعشى، [نماینده کرمان ] آمد. راجع به احتمـالات کابینـه صـحبت کـرد و خبر داد که دکتر [حسن] روحانى، [نایب رییس مجلـس ،] در مجلـس از قـول رهبـرى نقـل کرده که ایشان مایل است، در تصویب وزراى پیشنهادى آقاى [سیدمحمد] خاتمى، مجلس هماهنگى نشان دهد و این باعث ناراحتى بخشى از جناح راست شده است