خاطرات مرحوم آیت الله هاشمی رفسنجانی از سال ۱۳۷۱ تا ۱۳۷۶، هر شب منتشر میشود. پیشتر، خاطرات «آیت الله» از سال ۵۸ تا ۷۱ در سرویس تاریخ «انتخاب» منتشر شده بود.
سرویس تاریخ «انتخاب»: متن کامل خاطرات ۷۱ تا ۷۶ (که به صورت اختصاصی در «انتخاب» منتشر میشود) در زیر آمده است
سال ۱۳۷۱
در خانه بودم. به استراحت و مطالعه گذشت. خانم [منيره] گرجى آمد. براى جلوگيرى از تعويض مدير مدرسه‌اش استمداد كرد. به وزير گفتم كه عزل‌اش نكنند.
سال ۱۳۷۲
[آقاي سيد ابوالفضل موسوي تبريزي]، دادستان كل كشور آمد. گزارش كامل داد و براى توسعه مهدكودك‌هاى كودكان بى‌سرپرست كه سرپرستانشان در زندان‌اند، كمك خواست.
[آقای مهدی كرباسيان]، رييس سازمان تأمين اجتماعى آمد. گزارش درآمد و هزينه‌ها و سرمايه‌گذارى را داد و براى اصلاح ساختار ادارى و... استمداد كرد. عباس، فرزند آقاي موحدى كرمانى آمد. مقدارى از خانواده‌شان احوال‌پرسى كردم. در كار صادرات و واردات است. براى تأسيس مركزى در جزیره خارك، براى جمع‌آورى نفت‌هاى مخلوط به آب كه در شستن كشتى‌ها به دست مى‌آيد، كمك خواست.
دكتر هاشمى[گلپايگاني] براى دستور شوراى عالى انقلاب فرهنگى و دكتر [حسن] حبيبى، [معاون اول رييس‌جمهور]، براى امور جارى آمدند. ظهر مهدى و محسن آمدند. عصر آقاى نوربخش، [وزير امور اقتصادي و دارايي] همراه با معاونش آقاي [پرويز] داودى آمد. توضيحاتى دربارة طرح‌هاى تحقيقات اقتصادى دادند. اين طرح‌ها را با همكارى دانشگاه‌ها در دست تحقيق دارند.
آقاى [غلامرضا] فروزش، [وزير جهاد سازندگي] آمد و براى كسب روشن شدن وضع‌اش در كابينه آينده، به نحوى سئوال كرد؛ راضى رفت. از كسانى كه مخالفت بي‌جا دارند، شكايت داشت.
دكتر [رضا] ملك‌زاده، [وزير بهداشت، درمان و آموزش پزشكي] آمد. ايشان هم دربارة كابينه آينده سئوال داشت و براى پرداختن به كارهاى علمى اظهار تمايل نمود. [آقاي عبدالله نوري]، وزير كشور آمد. گزارش كامل‌ترى از انتخابات ارايه داد و دربارة آينده و برنامه دوم مذاكره كرديم. شب در دفترم ماندم.
سال ۱۳۷۳
[آقای منیر تلحوق]، سفير جديد لبنان براى تقديم استوارنامه و [آقای هرنان کالکوریان]، سفير ونزوئلا براى خداحافظى آمدند. آقاى [علیمحمد] بشارتى، [وزیر کشور] آمد. براى معرفى استاندار كرمان و تهران توافق گرفت. آقاى [محمدرضا] نعمت‌زاده، [وزیر صنایع] آمد. براى حل مشكلات ارزى صنعت استمداد كرد. براى تقويت صنايع تبديلى سيبزمينى تأكيد كردم.
مهدى از آلمان تلفن كرد كه اميرعبدالله، وليعهد عربستان سعودى، درخواست كرده كه در مغرب به ملاقات او برود و خيلى اصرار دارد؛ اجازه دادم همراه آقاى موسويان، سفيرمان در آلمان برود.
عصر در جلسه هیأت دولت، بحث قيمت ارز آزاد را داشتیم. قرار شد سياست پايين آوردن نرخ ارز را ادامه دهيم؛ روزانه مبلغى از قيمت ارزهاى خارجى كم و ريال تقويت شود.
شب آیت الله خامنه‌اى میهمانم بودند. دربارة مسأله ارز اعتبارات خارجى، فروش سلاح به يمن و سوريه و پاكستان و مسايل نماز جمعه صحبت كرديم. شب در دفترم ماندم بعد از ساعت دوازده خوابيدم.
آقاى [علینقی] خاموشى، [رییس اتاق بازرگانی]، تلفنى اجازه گرفت كه مطابق برنامه، هيأت اتاق بازرگانى به انگلستان برود. بعد آقاى [سیدمحمود] واعظى، [معاون اروپا و آمریکای وزارت امور خارجه]، تلفنى گفت، بهتر است به خاطر موضع خصومت‌آميز [جانمیجر]، نخست وزير و وزير امورخارجه انگليس در اجتماع سران هفت كشور صنعتی جهان در ايتاليا، انجام این سفر به عنوان اعتراض، به تأخير بيفتد؛ پذيرفتم.
سال ۱۳۷۴
آقاي [سیداسماعیل] داودي[شمسی]، نماينده اردكان و ميبد آمد. از پيشرفت‌ها و عمران منطقه و كارهاي زيربنايي تشكر كرد و گفت، براي مردم منطقه‌اش خواسته قابل توجهي نمانده؛ براي يك مجتمع فرهنگي كمك گرفت و خبر عوض شدن هيأت ریيسه كميسيون برنامه و بودجه مجلس را داد كه عجيب است.
آقاي [اسماعیل] جبارزاده، نماينده تبريز آمد. از سفرم و توجهات دولت به آذربايجان تشكر كرد و از احتمال تعويض استاندار، اظهار نگراني نمود؛ گفتم چنين قصدي نيست. از صداوسيما به خاطر حذف اخبار تُركي از تلويزيون گله كرد و خواست كه به [آقای محسن مجتهد شبستری]، امام جمعه جديد تذكر داده شود كه گرايش خطي نداشته باشد.
[آقای رسول پورزمان]، نماينده نقده آمد. تقاضا براي تسريع در گازرساني داشت. [آقای معروف صمدی]، نماينده سنندج آمد. بر تقويت [آقای محمدرضا رحیمی]، استاندار، تأكيد داشت كه توانسته مردم را راضي كند و تقاضاي سرعت بيشتر در سازندگي منطقه داشت. براي تعمير مسجد جامع كمك خواست و سفرم به كردستان را. [آقای محمدرضا بهمئی]، نماينده رامهرمز آمد. از مشكلات انتخابات اظهار نگراني داشت و براي عمران بيشتر منطقه استمداد كرد.
اولين جلسه شوراي عالي كشاورزي تشكيل شد. جهادسازندگی و كشاورزي در دبيرخانه اختلافنظر دارند. قرار شد براي تبديل آبياري ثقلي [= سطحی] و ديمزارها به آبياري تحت فشار، اقدام وسيعي بكنیم. قرار است، امسال در سيصدهزار هكتار عمل شود. عصر شوراي اقتصاد جلسه با چند مصوبه داشت. آقاي فلاحيان، [وزیر اطلاعات] آمد و براي سفر به روسيه، در مورد مسایل مختلف كسب نظر كرد.
سال ۱۳۷۵
مسئولان سازمان تأمين اجتماعى آمدند. دكتر [علیرضا] مرندى، [وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی] و آقاى [مهدی] كرباسيان، [رییس سازمان تأمین اجتماعی]، گزارش كار دادند. من هم دربارة اهميت و ضرورت بيمه‌ها و ارزش خدمات سازمان تأمين اجتماعى صحبت كردم. [آقای سام ساوات لینگ سواد]، وزير امورخارجه لائوس آمد. صحبت‌ها دربارة شروع همكارى بود. اولين سفر در چنين سطحى از لائوس بعد از انقلاب است؛ با اينكه نظرات مشترك‌مان زياد است؛ وضعي شبيه ويتنام دارند. با رژيم كمونيستى، به سوى اقتصاد آزاد در حركتاند.
آقاى [علی] رازينى، ریيس کل دادگسترى تهران آمد. براى رفاه كارمندان و امكانات ادارى استمداد كرد و توضيحاتى از خدمات اصلاحى و كار قضا داد. من در خصوص جلوگيرى از آلوده شدن قضا به سياست نصيحت كردم؛ همان گونه كه در انتخابات پيش آمد و جلوگيرى از افراط در تبليغات، مثل آنچه در پرونده اختلاس از بانك صادرات بود. اخوى محمد، [معاون اجرایی رییس جمهور] براى امور جارى آمد. اخوى احمد آمد و براى ادامه تحصیل در دوره دكتری در هلند اجازه گرفت.
سال ۱۳۷۶
مدیران اصناف و مجامع و اتحادیه هـا و شـوراهاى اسـلامى اصـناف آمدنـد. آقـاى [یحیـی] آل اسحاق، [وزیر بازرگانی] گزارش داد. لوح سپاس و قالى نفیسى که آیات فراوان قرآنـی در آن بافته شده تقـدیم کردنـد. بـه آقـاى [منـصور موسـوي ]خلیـق، [مـدیرکل صـادرات و واردات وزارت بازرگانی] نشان [خدمت] دادم و از کمک های اصناف به مبارزه و انقـلاب صحبت کردم و از آنها خواستم که سیستم توزیع را اصلاح و مدرن کنند.
آقاى میرزاده ،[رییس سازمان برنامه و بودجه] و همکاران آمدند. گزارش بررسـى برنامـه اقتصاد بدون اتکا به صادرات نفت خام و ایران 1400 را آوردند. قرار شد در دولت مطـرح شود.
آقاى [علی] آقامحمدي آمد. راجـع بـه فقرزدایـى و ایـران 1400 صـحبت کـرد و از مـن خواست که کمک کنم، بـراى اینکـه کابینـه خـوب و مـؤثرى تـشکیل شـود و بـراى ادامـه تحصیل کمک خواست. آقاسیدعلى محقق داماد آمد. وضع کـسالت خـود را توضـیح داد.امیدوار است و براى تکمیل بیمارستانش استمداد کرد. از وضع بیمـه درمـانى و فـساد ادارى انتقاد داشت.
آقاى محمدى از [وزارت] اطلاعات آمد.گزارش هایى از وضع فکـرى و برنامـه هـاى دو خــط و دو جریــان بعــد از انتخابــات و وضــع وزارت داد و از تغییــر نامناســب در وزارت اظهـارات نگرانـى کـرد. عـصر آقـاى [غلامحـسین] کرباسـچى [شـهردار تهـران] آمــد. از پیامدهاى پیگیری دادگـاهى شـدن کارهـاى شـهردارى و بـرج سـازى اظهـار نگرانى کـرد و توضیحاتى دربارة کابینه آینده داد و از من براى حل مشکل شهردارى استمداد کرد.
به تالار وحدت رفتیم ؛ براى جشن سینماگران و برنامه تقدیم لوح سپاس و تندیس جامعـه سینماگر به من. سخنرانى مفصلى درباره اهمیت تکالیف سینماگران داشتم.
به منزل فاطى رفتم . هنوز درد دارد و کم کم روشن مى شود که آپاندیس آسـیبى نداشـته و عمل جراحى بی‌مورد بوده است؛ بیشتر نشانه ها از شن کلیه خبر مى‌دهد.
