خاطرات مرحوم آیت الله هاشمی رفسنجانی از سال ۱۳۷۱ تا ۱۳۷۶، هر شب منتشر میشود. پیشتر، خاطرات «آیت الله» از سال ۵۸ تا ۷۱ در سرویس تاریخ «انتخاب» منتشر شده بود.
سرویس تاریخ «انتخاب»: متن کامل خاطرات ۷۱ تا ۷۶ (که به صورت اختصاصی در «انتخاب» منتشر میشود) در زیر آمده است
سال ۱۳۷۱
[آقاي احمد ادريسيان]، سفيرمان در زيمبابوه براى خداحافظى و مشورت آمد. گفت توقعات زيمبابوه در مورد كمك و همكاري‌هاى اقتصادى را در گذشته برنياورده‌ايم. خواست كه به آنها بيشتر توجه شود. آقاى [محمدجواد] ظريف، [معاون حقوقي و بين‌المللي وزارت امورخارجه] آمد. راجع به اسراى عراقى و حقوق‌بشر تذكراتى داشت.
شوراى عالى ادارى جلسه داشت. بحث در مورد تسهيلات گمرك و جدا شدن آبخيزدارى از جنگل‌بانى ناتمام ماند. عصر در جلسه هيأت دولت شركت كردم.
سال ۱۳۷۲
آقاى [جواد] اژه‌اى آمد. پيشنهاد داشت در صورت اراده تعويض وزیران كشور و علوم و بهداشت، به ترتيب از آقايان [محمد] جهرمى و [سیدمرتضی] سقاييان‌‌نژاد استفاده شود. براى خريد مركزى براى دانشجويان اسلامى خارج از كشور استمداد كرد.
فرماندهان ناجا [= نیروی انتظامی] آمدند. تيمسار [رضا] سيف‌اللهى گزارش داد و من برايشان صحبت كردم. آقاى [سید مهدی] يثربى، امام جمعه كاشان آمد. گزارشى از اوضاع كاشان و مدارس دينى داد و براى ساخت زائرسراى كاشان در مشهد استمداد كرد و خواستار ابقاى [خواهرزاده اش]آقاى محلوجى در وزارت معادن و فلزات شد. مقدارى عطر كاشان آورده بود.
سفير قطر در پايان مأموريت براى خداحافظى آمد. آقاى [ابوالفضل] توكلى بینا، [مشاور رییس‌جمهور در امور اصناف] آمد. دربارة وضع نان و كابينه مطالبى داشت. اجازه خواست كه از اراضى هلجرد، به خيريه معلولان كهريزك بدهد.
عصر آقاى دكتر روحانى، [دبیر شورای عالی امنیت ملی] آمد. دربارة كابينه مذاكره كرديم و ناتمام ماند. ساعت پنج براى افتتاح المپياد فرهنگى ـ ورزشى دانشجويان 57 دانشگاه كشور به ورزشگاه آزادى رفتيم؛ اجتماع با شكوه و مراسم باحالى بود. سخنرانى كوتاهى نمودم و تمام برنامه را ماندم. نمايش آخر جالب‌تر بود. غروب به خانه رسيدم.
آقاى دكتر [محمدعلی] نجفى، [وزیر آموزش و پرورش]، پيش از رفتن به ورزشگاه اطلاع داد كه تيم رياضى ايران در المپياد رياضى در تركيه در ميان 73 كشور به مقام ششم رسيده كه آمريكا هفتم بوده است. قهرمان جهان شدن تيم جوانان كشتى آزاد ايران در مسابقات جهانى در يونان، خبر مسرت بخش ديگر امروزمان است.
سال ۱۳۷۳
امروز در خانه بودم و به اندازه كافى، كار براى مطالعه و انجام آورده بودم كه همه وقتم را گرفت. ظهر با محسن، مهدى، فرشته، حميد، مونا و حسن ناهار خورديم.
با محسن دربارة طرح ساحلسازى درياى خزر و طرح آبيارى كوزه‌اى زيرزمينى مذاكره كرديم؛ قرار شد از اين طرح، در البرز براى چند رديف درخت براى آزمايش استفاده شود.
سال ۱۳۷۴
[آقای طهری امبیرش]، سفير ليبي براي خداحافظي آمد؛ راضي نيست كه از ايران مي‌رود. يك بار ديگر به توصيه من اقامتش تمديد شده بود. فارسي مذاكره كرديم. هفت سال است كه اينجاست. گفت از زمان دانشجويي، تحت تأثير انقلاب اسلامي ايران بوده و حتي در تظاهرات عليه شاه در مقابل كاخ سفيد شركت داشته و مكتب تشيع براي او جاذبه زيادي دارد.
[آقای عیسی کلانتری]، وزير كشاورزي و آقايان [سیدهادی] طباطبايي و [مهدی] مفيدي و آقاي [سیدعلی] میلاني، ریيس بانك [کشاورزی] آمدند. براي رفع مشكلات ارزي و ريالي طرح نيشكر خوزستان استمداد كردند. قرارداد پنج كارخانه شكر با مصري‌ها قطعي شده و براي دو كارخانه ديگر و كارخانه‌هاي كاغذسازي، بايد منابع جديدي پيدا شود.
آقاي [محمد] غرضي، [وزیر پُست و تلگراف و تلفن] آمد. دربارة نحوه برخورد با مزاحمت‌هاي بعضي از نمايندگان صحبت كرد و راجع به طرح تلفن‌هاي سيار و چگونگي تقسيم سود آن با بانك مركزي صحبت شد.
دكتر [حسن] حبيبي، [معاون اول رییس‌جمهور] آمد و گفت، آقاي [مسعود روغنی] زنجاني، [رییس سازمان برنامه و بودجه]، مايل به كناره‌گيري است و به نحوي مي‌خواهد مرتبط به نهاد بماند، مثل مشاورت. تأكيد كردم، [آقای حبیبی]، وظيفة سخنگوي دولت را انجام دهد؛ مدتي است كه انجام نمي‌دهد.
عصر آقاي جواد لاريجاني، [نماینده تهران و عضو کمیسیون سیاستخارجی مجلس] آمد. در خصوص نحوة تقويت روابط با اروپا در مقابل آمريكا و نحوة انتخابات مجلس پيشنهادهایی داشت، به صورتي كه آرای زيادي كه حاضر نيستند به جريان خشك مذهبي بپيوندند، جلب شود.
[آقای یحیی آلاسحاق]، وزير بازرگاني و معاونان آمدند. گزارش كاملي از وضع گات دادند. پيشنهاد پيوستن به گات را دادند. قرار شد در دستور كار دولت قرار گيرد. برنامه سفر به يزد را تنظيم كرديم.
سال ۱۳۷۵
وزير [فرهنگ] ارشاد [اسلامی] و گروه‌هاى مركزى و استانى تبليغات هفته دولت آمدند. آقاى ميرسليم گزارش داد و من هم در ضرورت و اهميت تبليغ و آگاه كردن مردم از پيشرفت‌هاى كشور و خدمات انقلاب صحبت كردم و از نمونه‌هاى سفر همدان، مثال آوردم. آقاى سردار [احمد] وحيد و سردار فاخرى آمدند و براى شركت در بازسازى بوسنى و هرزگوین، اجازه و اعتبار خواستند. [آقای ایراکلی ماگاری شویلی]، وزيرامورخارجه گرجستان آمد. مذاكرات دوستانه و در توسعه همكارى‌ها بود. مايلاند در اكو [= سازمان همکاریهای اقتصادی]، به عنوان ناظر باشند و در برنامه‌هاى همكارى چندجانبه مشارکت کنند.
عصر دربارة سفر همدان، حدود يك ساعت، مصاحبه راديو تلويزيونى كردم. در جلسه هیأت دولت، چند مصوبه داشتيم. شب، آیت‌الله خامنه‌اى میهمانم بودند. مقدارى درباره حال خودمان صحبت كرديم. بيش از يك ماه است كه ايشان در مشهد بودند و همديگر را نديده بوديم. دربارة انفجار [پایگاه نظامی آمریکا در الخُبر] عربستان و سقوط هواپيماى آمريكايى در دريا كه حدود 250 نفر كشته شدند و اظهارات شيطنت‌آميزى كه به نحوى ما را متهم مى‌كنند و راه‌هاى علاج اين تبليغات، صحبت كرديم. درباره امام جمعه كرج كه عزل شده و مسأله رابطه با مصر كه ايشان مخالف برقرارى رابطه سياسى رسمى‌اند و مسایل جارى كشور مذاكره كرديم. شب را در دفترم خوابيدم.
سال ۱۳۷۶
تا ساعت نُه صبح کارها را انجام دادم. عفت و فاطى و مهدى و سارا و على و قدسى آمدند و براى مراسم تجلیل از خدمات من، به مجلس [شوراي اسلامی] رفتیم. جلـسه رسـمى شـد.
با شعرى در مدح پیغمبر(ص)، گزارش آقایان طاها هاشمى، [نایب رئیس کمیسیون فرهنگ و ارشاد]، [قربانعلی] درى نجف آبادی، [ ریـیس کمیـسیون برنامـه و بودجـه] و دکتـر [حـسن ] روحـانى، [ریـیس کمیـسیون سیاسـت خـارجی]، از خـدمت مـن در بخـش هـاى فرهنگـى و اقتصادى و سیاسى و امنیتى داده شد؛ خیلى خوب صحبت کردنـد و بـا ذکـر آثـار و ارقـام، پیشرفتهاى کشور در دوره ریاسـت جمهـورى مـن را توضـیح دادنـد. آقـاى نـاطق نـورى [رییس مجلس] هم صـحبت خـوبى دربـاره مـن از دوران مبـارزه تـاکنون کـرد. سـپس مـن صحبت مفصلى کردم، با تشکر از همکارى هاى خوب مجلس و اشاره بـه پیـشرفت هـا ، در دوران سازندگى و ذکر شاخص هاى توسعه و در نهایت لوح سپاس را آقاى نـاطق [نـوري ] اهدا کرد و نمایندگان هم خیلى خوب برخورد و احتـرام کردنـد و شـعارهایی دادنـد. آقای خاتمى و شخصیتهاى داخلى و خارجى زیادى هم بودند. به دفتر برگشتیم. آقاى خاتمى آمد و گزارش پیـشرفت کـار بررسـى کابینـه را داد؛ بـراى اکثر وزارت خانه‌ها چند نفر را در نظر گرفته و بـه رهبـرى معرفـى کـرده و اکثـراً آنهـا مـورد قبول اند و به نظر مى رسد، جز سه وزارتخانه، مشکلى در انتخاب وزرا نداشته باشد کـه بایـد از بین این چند نفر، یکى را برگزیند. قـرار شـد در جلـسه بعـد، دربـاره انتخـاب فـرد نهـایى مشورت کند. نگران مشکل سفیران اروپا و همچنین تبلیغات ضد سرمایه‌دارى ایـن روزهـا و تکلیف کارهاى آقاى کرباسچى است.
آقاى هانس بلیکس؛ دبیرکل آژانس بین المللى هسته اى آمد. از سیاست شـفاف ایـران در مسایل هسته اى تشکر کرد و خواست بداند که در مورد غنـى سـازى اورانیـوم، سیاسـت مـان چیست؛ گفتم تا حد تولید سوخت نیروگاه هسته اى است. گفت، اگر جنگ دوم عراق پیش نیامده بود، عراق یکى دو سال بعد از آن، قدرت ساخت یک بمب اتمى داشت .
عصر دکتر ولایتى ، [وزیر امورخارجه ] آمد و گزارش سفر به آفریقـا را داد . گفـت مایـل هست در دولت آقاى خاتمى باشد. بعـد [ ژنـرال ] عبـدالملک ، [رهبـر جنـبش ملـی اسـلامی]، افغانستان به همراه وزیر امورخارجه افغانستان آمدند و در مورد وضع افغانستان توضیحات دادند. براى پیروزى بیشتر امید دارند. خواستار کمک براي وصل جـاده از مـرز ترکمنـستان به مزار شریف شدند .
شوراى عالى انقلاب فرهنگى جلسه با چند مصوبه داشت . این آخـرین جلـسه اى بـود کـه من شرکت کردم؛ به همین دلیل قرآن نفیسی از سـوى اعـضا بـه عنـوان تـشکر اهـدا شـد و تشکر کردند؛ من هم از آنها تشکر کردم
