سرویس تاریخ «انتخاب»؛ پیش از ظهر یکشنبه ۹ شهریور ۱۳۲۰، شش روز پس از اشغال ایران توسط متفقین، در حالی که هراس بر اهالی پایتخت مستولی شده بود و عدهای از خانه و کاشانه خود را رها کرده داشتند از شهر میگریختند و شماری نیز از ترس قحطی به نانواییها هجوم برده و برای روزهای آتی خود نان زیاد برای ذخیره میخریدند، محمدعلی فروغی، نخستوزیر وقت، در مجلس حاضر شد و طی نطقی کوتاه در این باره سخن گفت، مشروح سخنان فروغی که همان روز در روزنامه اطلاعات منتشر شد به این شرح بود:
عرایض بنده امروز مختصر است و هنوز موقع این نرسیده است که خاطر محترم نمایندگان را از جزئیات و تفاصیل قضایای اخیر مستحضر کنم، همینقدر عرض میکنم مذاکرات و اقدامات ما در موضوع قضایای اخیر از دیروز به یک مرحله جدیتر و روشنتری رسیده است حالا مشغول هستیم هم مطالعه میکنیم و هم مذاکره و در ظرف فردا و پسفردا امیدوارم به نتیجه قطعی برسیم و خاطر آقایان مستحضر بشود.
چیزی را که بنده بیشتر میخواستم خاطرنشان کنم این تاسفی است که برای ما حاصل شده است از وضع روحیه مردم که بنده چیزهای عجیب و غریبی میشنوم از اراجیف و جعلیات میبینم وحشت خاطر زیادی برای اهالی تهران است و حتی میشنوم جماعتی از تهران بیرون میروند و خارج میشوند و من علت این را نمیدانم گرچه میدانم به واسطه القائات صوری و واسطه خبرهایی است که مغرضین منتشر میکنند ولیکن میخواهم عرض کنم چرا مردم اینقدر متوحش هستند؟! برای مرکز و برای افراد خطری در بین نیست.
این قضایایی که واقع شده است در نتیجه همان اموری است که مستحضرید و میدانید چرا واقع میشود ولیکن بنده میخواهم اطمینان بدهم به آقایان و همه اهل تهران که اینطور دستپاچه و پریشانخاطر نباشند که هیچ مخاطرهای برای تهران و برای مرکز و برای دولت نیست. اگر چیزی میشنوید باور نکنید، و هراس میان مردم نیندازید که این خودش دست و پای ما را میبندد که ما کار نمیتوانیم بکنیم. اگر بنا باشد ما همه متوجه این باشیم که جلوی هراس مردم را بگیریم نمیتوانیم کار بکنیم. نان فراوان است، گندم فراوان است، همه چیز هست، اما اگر بنا باشد هرکس به جای اینکه یک دانه نان محتاج است ده تا نان بخرد اینکه تنگی پیش میآید. (نمایندگان: صحیح است).
در اینکه ما در یک موقع مشکلی گرفتار شدهایم حرفی نیست، ما که این را پنهان نکردهایم. آقایان میدانند یک قضیه مشکلی برای دولت پیش آمده است. روزگار همین است که گاهی قضایای مشکل برای دولت پیش میآید وقتی که مشکل پیش آمد باید بنشینند و حل کنند و البته برای اینکه حل شود مردم هم باید کمک کنند نه اینکه مشکلاتی هم در داخله برای خودمان درست کنیم. (صحیح است.)
البته مردم آسوده باشند و خاطرشان پریشان نباشد. کجا فرار میکنند؟! چرا فرار میکنند؟! بنده اطمینان میدهم که شهر تهران کاملا در امان است، هیچ خطری نیست. البته آقایان هم باید میان مردم این مسئله را منتشر کنند و به این اراجیف و جعلیات غریب و عجیبی که شنیده میشود توجه نکنند و بدانند که یا از نادانی یا از سوءنیت است.
بنده نمیدانم چه عقلهایی این حرفها را درست میکنند البته این اراجیف را نباید گوش داد و مردم سر جای خودشان بنشینند و آرام باشند و ما هم بنشینیم و عمل را تمام کنیم و فردا و پسفردا که به نتیجه قطعی رسید آقاین را از جریان امر آگاه سازیم. (نمایندگان: صحیح است.)
در این موقع که مذاکره با نمایندگان دولتین انگلیس و شوروی نسبت به قضایای اخیر در جریان است دولت لازم میداند مردم را متوجه کند: اولا - متانت و خونسردی را پیوسته رعایت کنند و مطمئن باشند که موجبات آسایش اهالی از هر حیث منظور نظر است و از هیچ اقدام لازم فروگذاری نخواهد شد...