تنهایی فقط مانند یک خوره به جان روح و روان نمیافتد. روانشناسان معتقدند تنهایی و انزوای سالمندان میتواند بر روی تمام بدن آنان تأثیر بگذارد و سبب بروز بیماریهای جدید و حتی بدتر شدن بیماریهای قبلی شود.
با اینکه اندازهگیری دقیق انزوا و تنهایی اجتماعی سالمندان بسیار سخت است، اما تحقیقات نشان میدهد بسیاری از سالمندانی که از نظر اجتماعی منزوی یا تنها شدهاند بیش از دیگر سالمندان در معرض بیماری قرار میگیرند. مطالعات نشان داده تنهایی و احساس پوچی و عدم و انزوای اجتماعی سالمندان به طور قابل توجهی خطر مرگ زودرس را در آنان افزایش میدهد.
تنهایی و احتمال ابتلا به فراموشی
نخستین بیماریای که سلامت سالمندان را تهدید میکند، زوال عقل است. تنهایی میتواند ۵۰ درصد خطر بروز این بیماری را افزایش دهد. با اینکه این بیماری در کمین بیشتر سالمندان است، اما محققان معتقدند سالمندانی که تنها زندگی میکنند یا عزیزی را از دست دادهاند، بیش از بقیه ممکن است به این بیماری مبتلا شوند. افسردگی ناشی از تنهایی به نحوی توانایی مغز را در جبران زوال مسیرهای عصبی ناشی از افزایش سن دچار اختلال میکند. همین اختلال راههای عصبی است که باعث اشکال در رفتارهای اجتماعی و القای زوال عقل در افراد سالمند میشود.
تنهایی و خطر بروز سکته قلبی و مغزی
بر اساس نتیجه یک پژوهش علمی که در مجله اینترنتی (Health Day) منشتر شد، انزوای اجتماعی به تنهایی میتواند خطر ابتلا به بیماری قلبی و مغزی در سالمندان را حدود 30 درصد افزایش دهد. نتایج این پژوهش نشان میدهد پرداختن به فاکتورهای تنهایی و انزوای اجتماعی در سالمندان نقش مهمی در پیشگیری از دو عامل مؤثر در ابتلا به بیماری و مرگومیر در جهان دارد. بیماری قلبی، سکته مغزی و آنوریسم برخی از بیماریهایی است که در صورت عدم درمان پرفشاری خون رخ میدهند. بر اساس پژوهشی که در دانشگاه شیکاگو انجام شد، بزرگسالان تنها، فشارخون بالاتری نسبت به افراد اجتماعیتر دارند.
تنهایی و بیخوابیهای شبانه
بر اساس پژوهشی که در نشریه (Psychological Medicine) منتشر شد، سالمندان و افراد تنها نسبت به همتایان اجتماعی خود 24 درصد بیشتر دچار اختلال تمرکز و مشکلات بیخوابی میشوند.
ابتلا به بیماری آنفولانزا نتایج یک پژوهش که در نشریه
(Health Psychology) منتشر شده، ثابت میکند تنهایی و ارتباطات اجتماعی کم سالمندان میتواند باعث واکنش کمتر بدن به واکسن آنفولانزا شود. یعنی اگر این احساس تنهایی و انزوا بیش از حد شود حتی از واکسن آنفولانزا هم کاری برنمیآید و فرد در معرض ابتلا به این بیماری قرار میگیرد.
بروز دردهای جسمانی بدون دلیل
تنهایی در سالمندان میتواند باعث احساس درد جسمانی بدون دلیل شود. مطالعهای در نشریه (Science) نشان میدهد مغز انسان به احساس تنهایی به روشی مشابه با درد جسمانی واکنش نشان میدهد و مواد شیمیایی احساس خوب را برای مقابله با این شرایط ترشح میکند.
تنهایی و ناراحتیهای گوارشی
تنهایی که همراه با استرس و افسردگی باشد میتواند تأثیر منفیای در عملکرد دستگاه گوارش سالمندان داشته باشد. سالمندان تنها بیش از بقیه در معرض ناراحتی و دردهای معده هستند.
انزوا و سندرم روده تحریکپذیر
تنهایی که با استرس زیاد همراه شود، میتواند زمینه را برای بروز بیماری سندرم روده تحریکپذیر آماده کند. پزشکان معتقدند سندرم روده تحریکپذیر شایعترین بیماری گوارشی است. درد ناشی از سندرم روده تحریکپذیر توسط اسپاسمهای عضلانی در شکم ایجاد میشود. کارشناسان علت واقعی ابتلا به این بیماری را نمیدانند اما بر این موضوع اتفاقنظر دارند که برخی عوامل از جمله استرس میتوانند باعث بروز علائم آن شوند.
تنهایی و ضعف سیستم ایمنی بدن
تنهایی و استرس ناشی از آن میتواند باعث اختلال در دستگاه ایمنی بدن شود. ایمنی بدن سالمندان به اندازهای پایین است که کوچکترین اختلال در آن میتواند باعث بروز بیماری جدیدی در آنها شود. استرس به دلیل تنهایی در سالمندان میتواند روی سیستم ایمنی بدن آنان که سد دفاعی در مقابل باکتریها و ویروسها و سایر عوامل بیماریزا است، تأثیر بگذارد و شخص را نسبت به ابتلا به بیماریها آسیبپذیرتر کند.
هفته نامه آتیه نو