دعواها را کنار بگذاریم و در فرصت فعلی که دولت بایدن آمادگی بازگشت به برجام را دارد، با آمریکا مذاکرات مستقیم داشته باشیم / برخی در داخل نمی‌خواهند اعتبار احیا برجام به ظریف برسد

سفیر سابق ایران در انگلستان اعتقاد دارد که بنای دولت بایدن بازگشت به برجام و لغو تحریم‌هاست ولی در عین حال آنان می‌خواهند دست بالا را داشته باشند و در مقابل برخی در داخل ایران نگران هستند که اگر روحانی موفق به احیای برجام شود، شاید یک فرد غیرنظامی و اعتدالی به ریاست جمهوری برسد و برهمین اساس نمی‌خواهند احیای برجام در دولت روحانی اتفاق بیفتد.

سیدجلال ساداتیان در گفت‌وگو با «انتخاب» و در پاسخ به این پرسش که سرنوشت برجام با توجه به مواضع و رویکرد ایران و آمریکا در هفته‌های اخیر چگونه خواهد بود، گفت: من تصور می‌کنم که بنای آقای بایدن با توجه به چینش نیروهایش، بازگشت به برجام و لغو تحریم‌هاست ولی به دلیل شرایط پیش آمده و نیز پیام‌هایی که از داخل کشور و همین طور اسراییل و عربستان و لابی این کشورها در آمریکا به بایدن و تیم او اعلان می‌شود، تلاش کاخ سفید بر این است که در قبال بازگشت به برجام و لغو تحریم‌ها امتیاز بگیرد.

وی ادامه داد: آقای بلینکن گفته بود که «ایران باید به برجام برگردد و تعهدات برجامی خودش را اجرایی کند» که آقای ظریف هم در جواب به این اظهارات اعلام کرد که «آمریکایی‌ها از برجام خارج شدند و آنها هستند که باید به برجام برگردند.» البته در مقاطعی برخی از مسئولان و مقامات ایرانی اعتقاد داشتند که آمریکا باید در قبال خروج از برجام و وضع تحریم علیه ایران، خسارت پرداخت کند. لبته آقای سالیوان بعدتر اعلام کرد که آمریکا خواستار برگشت به برجام است و این مواضع را نیز به نحو دیگری رییس سازمان سیا تایید کرد تا چنین به نظر برسد مجموعه این افراد و نزدیکان و منصوبان آقای بایدن که در دوران برجام با آقای جان کری همکاری می‌کردند، دنبال حل مساله برجام هستند ولی در عین حال می‌خواهند دست بالا را در بازگشت به برجام داشته باشند.

این کارشناس مسائل بین الملل با بیان اینکه ابتدا آمریکا از برجام خارج شد و سپس ایران به صورت زمان‌بندی شده تعهدات خود را کاهش داد، گفت: آمریکایی‌ها هم از برجام خارج شدند، هم ایران را تحریم کردند و هم اروپاییان را تهدید کردند که نباید خارج از مفاد تحریمی علیه ایران با این کشور همکاری کنند. اروپاییان هم در نهایت به چند رویکرد سیاسی و بیانیه مبنی بر آنکه ایران به برجام متعهد بوده و آمریکا باید به برجام برگردد بسنده کردند.

ساداتیان افزود:اعتراض ایرانیان به اروپا دقیقا بر همین اساس بود که چرا اروپاییان که خودشان نسبت به خروج آمریکا از برجام معترض هستند و اعتقاد دارند که باید به برجام همه طرفین متعهد باشند، خودشان چرا به برجام متعهد نیستند. به هرحال آمریکا باید به برجام برگردد و بعد از آن اروپاییان باید به برجام متعهد شوند و در نهایت ایران نیز تعهدات برجامی خودش را عملیاتی کند.

سفیر سابق ایران در انگلستان با اشاره به مصاحبه اخیر ظریف با شبکه CNN، گفت: آقای ظریف در این مصاحبه نیز صراحتا اعلام کرد که باید طرفین برجام، همزمان تعهدات خودشان را اجرایی کنند ولی به نظرم این تعهدات می‌تواند به صورت زمان‌بندی شده انجام شود. همچنانکه در طرح مجلس نیز قید شده تا ایران تعهدات خودش در قبال برجام را به صورت زمان بندی شده کاهش بدهد. من فکر می‌کنم که چون طرفین میل و اراده بازگشت به برجام را دارند، این راه حل و روش می‌تواند امکان پذیر باشد.

وی افزود: آقای ظریف از اروپاییان خواسته بود که اگر آنان به برجام معتقد هستند و تاکید بر اجرای تعهدات برجامی دارند، خودشان به آن مقید بوده و زمینه را برای بازگشت آمریکا به برجام فراهم کرده و آنان را راضی به اجرای برجام کنند.

وی همچنین با اشاره به تلاش برخی جریان‌های داخلی برای تاخیر در احیای برجام، گفت: برخی تصور می‌کنند که می‌توان هرزمانی برجام را احیا کرد و آمریکا منتظر تصمیم ما نشسته است و در این میان همه لابی‌ها و جریان‌های ضد ایرانی از جمله اسراییل و عربستان منتظر می‌مانند تا ایران برای بازگشت به برجام تصمیم بگیرد. این در حالی است که اگر فرصت امروز را برای بازگشت به برجام از دست بدهیم، معلوم نیست که در آینده همین فرصت تکرار شود.

وی افزود: متاسفانه برخی از جریان‌های سیاسی در داخل کشور نگران هستند که اگر آقای روحانی و آقای ظریف بتوانند برجام را احیا کنند و اعتبارش به آنها برسد، این موفقیت ممکن است زمینه پیروزی یک فرد غیرنظامی و اعتدالی دیگر را فراهم کنند و بر همین اساس دوست ندارند که احیای برجام در دوران ریاست جمهوری آقای روحانی رقم زده شود.

ساداتیان در پاسخ به این پرسش که آیا بهتر نیست که برای احیای برجام یک مذاکرات مستقیم بین ایران و آمریکا انجام شود، گفت: این مذاکرات زمانی ممکن خواهد بود که این دعواهای سیاسی داخل کشور را کنار بگذاریم. ما می‌توانیم در همین فرصت فعلی که دولت بایدن آمادگی بازگشت به برجام را دارد، با آمریکا مذاکرات مستقیم داشته باشیم و در قالب همین برجام به اصلاحات در متون برجام دست بزنیم تا در آینده کشوری این امکان را نداشته باشد که یکجانبه بحث مکانیزم ماشه را علیه ایران ادعا کند.

سفیر سابق ایران در انگلستان، خاطرنشان کرد: بحث بعدی آن است که مشخص نیست در آینده دوباره فرصت احیای برجام فراهم شود و شاید تا آن زمان لابی اسراییل و عربستان بتواند مواضع آمریکا نسبت به بازگشت به برجام را تغییر دهد. لذا ما باید دنبال منافع ملی خودمان باشیم و منافع ملی را فدای منافع جناحی و سیاسی نکنیم.