سرویس تاریخ «انتخاب»؛ آمدیم شهر. همه جا توی کالسکه نشسته راندم. دیشب معقول برفی آمده بود، زمین‌ها خیلی گل بود. هوا خوب بود. نیم‌فرسنگ به سرخه‌حصار مانده، بالای کوه بلندی به ناهار افتادیم. حکیم روزنامه خواند. یحیی‌خان و ... همه بودند. میرشکار بعد از ناهار دسته شکاری نشان داد تماشا کردم.
از آن‌جا سوار شده آمدم پایین سوار کالسکه شده راندیم. در راه به تخت زعفران‌باجی رسیدیم. آقا سلیمان بود، با او صحبت می‌کردم. گفتم: «گربه‌ها را ناهار دادی؟» گفت: «دادیم.» گفتیم: «کجا؟» گفت: «چال‌حصار- یعنی سرخه‌حصار-» خیلی خندیدم.
خلاصه راندیم. در بین راه نورمحمد‌خان، رقعه از نسقچی‌باشی آورد، وا کردم دیدم نوشته است - به کسی که معلوم نیست کیست - که «دیشب دختر مستوفی‌الممالک که زن سلطان‌حمید‌میرزا پسر نصرت‌الدوله بود، هشت ماه آبستن بود؛ سقط کرده خون زیادی آمده، فوت شده است.»
بعد راندیم، سه ساعت [به]غروب مانده از دربچه [دریچه]وارد شهر شدم. شکوه‌السلطنه و ... ملاحظه شدند. رفتم سروستان (۱)، گربه کَندی را دیدم، خوب شده بود. نایب‌السلطنه بیرون مشق نظام می‌کرد. مادرش هم حمام بود. آمدم بیرون رفتم حمام، حمام بسیار بوی عفونت می‌داد، زود در آمدم رفتم اطاق کوچک قزل‌اطاق چای خوردم، نماز کردم. حاجی میرزا علی، حسین‌خان، محقق، حاجی رحیم‌خان و ... آمدند. عصری آمدیم اندرون، الحمدلله تعالی.
پی‌نوشت
۱- عمارت سروستان از عمارات عهد فتحعلی‌شاهی که در حرم‌خانه قدیم در ضلع شمالی عمارت سلطنتی در میان خیابان‌های نایب‌السلطنه و درب اندرون و ناصریه (محل کاخ وزارت دارایی کنونی) قرار داشته است. شرح مبسوطی از وضعیت این عمارت را میرزا صادق وقایع‌نگار عهد فتحعلی‌شاه بیان کرده است. (تاریخچه ساختمان‌های ارگ سلطنتی تهران و راهنمای کاخ گلستان، ص ۲۴۲).
منبع: روزنامه خاطرات ناصرالدین‌شاه، از ربیع‌الاول ۱۲۸۳ تا جمادی‌الثانی ۱۲۸۴ به انضمام سفرنامه اول خراسان، تهران: انتشارات دکتر محمود افشار، چاپ دوم، ۱۳۹۷، صص ۱۲۱ و ۱۲۲.
