سرویس تاریخ «انتخاب»: بعدازظهر روز دوشنبه سی‌ام آپریل ۱۹۴۵ برابر با دهم اردیبهشت ۱۳۲۴ هم‌زمان با نزدیک شدن نیروهای ارتش سرخ به مقر هیتلر یعنی ساختمان صدارت عظمی در برلن، هیتلر و همسرش برای اسیر نشدن به دست متفقین خود را کشتند. رادیو هامبورگ این خبر را همان شب اعلام کرد. فردای آن روز رادیو لندن به نقل از رادیو هامبروگ خبر مرگ هیتلر را اعلام، اما اذعان داشت که در لندن و واشنگتن خبر مرگ هیتلر را با شک و تردید تلقی می‌کنند. رادیو قاهره نیز اعلام کرد که «در مسکو اظهار می‌شود که هنوز نمی‌توان تصدیق کرد که هیتلر مرده است. اهالی مسکو تا جسد مرده هیتلر را مشاهده نکنند مرگ او را باور نمی‌کنند.» (اطلاعات؛ ۱۳ اردیبهشت ۱۳۲۴). تقریبا همه رادیوها و خبرگزاری‌های جهان در آن یکی دو روز خبر مرگ هیتلر را از رادیوهای آلمان نقل می‌کردند. تردید در میان اهالی شوروی در مورد مرگ هیتلر تا سال‌ها دوام آورد؛ چراکه روایت رسمی در این کشور برپایه ادعای ژنرال ژوکوف، فرمانده نیروی زمینی ارتش سرخ شوروی، بنا شده بود که یک هفته پس از سقوط برلین در ستاد خود گفته بود: «ما جسدی که به طور دقیق و مشخص متعلق به هیتلر باشد به دست نیاورده‌ایم، ممکن است او در اسپانیا یا آرژانتین باشد.» بالاخره ۱۸ سال بعد، روز یکشنبه ۵ می ۱۹۶۳ برابر با ۱۴ اردیبهشت ۱۳۴۲ ژنرال‌های روسی اعتراف کردند که جسد سوخته آدلف هیتلر را در پناهگاه زیرزمینی برلن بعد از تسخیر آن در پایان جنگ دوم جهانی به دست آوردند. این اعتراف ابتدا توسط مارشال سوکولووسکی نزد کورمینوس ریان، نویسنده آمریکایی کتاب «طولانی‌ترین روز» صورت گرفت. واسیلی سوکولووسکی رئیس ستاد ژوکف در جبهه اول اوکراین در جریان جنگ دوم جهانی بود که برنامه‌ریزی و تصرف برلین را رقم زد.
روزنامه اطلاعات روز دوشنبه ۱۶ اردیبهشت ۱۳۴۲ خبر اعتراف مهم این مارشال روسی را به نقل از خبرگزاری‌های یونایتدپرس و آسوشیدتپرس از مسکو اعلام کرد و در توضیح آن به نقل از همین خبرگزاری‌ها نوشت:
بر خلاف عادت جاری، به ریان اجازه داده شد با همه فرماندهان زنده شوروی که در جنگ شرکت داشتند مصاحبه کند. البته به جز مارشال ژوکف که با او مصاحبه صورت نگرفته است.
ریان از روی ده‌ها سند عکس برداشت و از ۵۰ افسر عالی‌مقام شوروی از جمله روکولووسکی و چویکف سوالاتی کرد. مورخ نظامی انگلیسی، جان اریکسون، نیز همراه و همکار ریان در این تحقیق بوده است. سوکولووسکی به ریان گفته است «شما باید بدانید که شوروی رسما هیتلر را مرده می‌داند.»
بعد مارشال چویکف، فرمانده دفاع استالینگراد، و ژنرال تولبوخوسکی شرح زیر را برای ریان تعریف کردند:
یک جسد سوخته که مال هیتلر بود در پناهگاه زیرزمینی پیچیده در پتو به دست آمده. یک گلوله به شقیقه راست او خورده و چند تا از دندان‌هایش ریخته بود.
روس‌ها دندان‌های وی را به دندان‌ساز هیتلر نشان داده‌اند و او تاکید کرد که دندان‌ها متعلق به هیتلر است. البته سوختگی جسد آن‌قدر زیاد نبود که نتوان او را شناخت.
قبل از این وقایع ژنرال هانس کریس که طبق وصیت‌نامه هیتلر به عنوان فرمانده نیروی زمینی آلمان انتخاب شده بود به چویکف اطلاع داده بود که هیتلر مرده و با تسلیم به روس‌ها موافقت کرد. ژنرال کریس به عنوان تایید حرف خود نامه‌ای از معاون اول هیتلر مارتین بورمان و سندی درباره سومین وصیت‌نامه شخصی هیتلر به فرماندهان شوروی ارائه داده بود.
سوکولووسکی گفت: «این وصیت‌نامه در اختیار شوروی‌هاست» اما حاضر نشد به جز جمله اول آن را برای ریان قرائت کند. این جمله چنین بود: «من با معشوقه‌ام اوا هوفمان (براون) ازدواج کرده‌ام.» او سال‌ها معشوقه هیتلر بود و ظاهرا هیتلر خواستار بود قبل از خودکشی او را زوجه رسمی خود کند.
ریان به مخبر یونایتدپرس گفت: «ما اکنون از روس‌ها کامل‌ترین شرح ماجرای پناهگاه هیتلر را در چند روز آخر جنگ به دست آوردیم و این با آن‌چه رسما در غرب مورد قبول است تفاوت اساسی دارد.»
وی از عده زیادی از افسران آلمانی نیز برای کتاب جدید خود «آخرین نبرد» اطلاعاتی به دست آورده است. اظهارات سوکولوسکی با مصاحبه ژنرال چویکف در ستاد خویش یک هفته بعد از تسخیر برلن مغایرت دارد. چویکف گفته بود: «ما جسدی که به طور دقیق و مشخص متعلق به هیتلر باشد به دست نیاورده‌ایم، ممکن است او در اسپانیا یا آرژانتین باشد.» از آن پس منابع شوروی فقط ادعای آلمان‌ها را نقل می‌کردند که هیتلر مرده است و آن را از طرف خود قبول نمی‌نمودند.
جسد چه شد؟
ریان در مصاحبه با خبرنگاران گفت: «از جزئیات واقعه خودکشی و آتش زدن جسد هیتلر اطلاع دارد. از او پرسیده شد «بعد که جسد به دست شوروی‌ها افتاد بر سر آن چه آوردند و چه کردند؟»
ریان گفت: «این مطلب را برای درج در کتابم نگاه داشته‌ام. شوروی‌ها در این مورد کاملا با من هم‌کاری کردند.»
مارشال چویکف به ریان گفته است که «من نمی‌توانم وصیت‌نامه هیتلر را به شما نشان دهم، زیرا خودم کتابی درباره سقوط برلن نوشته‌ام که در سال ۱۹۶۵ به مناسبت بیستمین سال سقوط برلن منتشر خواهد شد و این وصیت‌نامه در آن کتاب آورده شده است.»
شوروی‌ها سه جسد دیگر نیز در آن پناهگاه به دست آوردند که آن‌ها را نیز برای تعیین هویت مورد آزمایش قرار دادند. یکی از این جسدها بلافاصله معلوم شد که مال هیتلر نیست، زیرا این مرد جورابی وصله‌دار به پا داشت و مامورین شوروی احتمال نمی‌دادند که رهبر نازی‌های آلمان جوراب وصله‌دار به پا داشته باشد.
زهر خورانده‌اند
ریان می‌گوید: «روس‌ها عقیده دارند که گوبلز رئیس تبلیغات نازی یا همسرش قبل از خودکشی به شش فرزندشان زهر خورانده‌اند. باریس پالون خبرنگار جنگی و نویسنده کنونی شوروی از اولین کسانی بود که وارد پناهگاه شده است. در آن‌جا وی جسد شش کودک را یافته است. ظاهرا دختر بزرگ گوبلز که از قصد پدر و مادر خود اطلاع داشته مدتی با آن‌ها گلاویز شده است. زیرا صورتش زخمی و دست‌هایش کبود بود مثل آن‌که این دختر حاضر نبود زهر را بخورد.»
