چند سالی طول كشید تا این پنكه‌های بزرگ و ثابت، به لطف فناوری جدید، كوچك‌تر و قابل حركت‌تر شود و خیلی طول نكشید كه با شروع ‌فصل گرما مردم پوشش پارچه‌ای روي پنكه‌ها را برمی‌داشتند تا صدای خاطره‌انگیز آنها بار دیگر فضای اتاق را پر كند. كولرهای آبی هم همان موقع‌ها آمدند و شاهكاری در خنك‌سازی خانه‌ها محسوب می‌شد. اما به گفته آزیتا دادگستری، كارشناس تاسیسات ساختمانی تنها می‌توانست حدود 5 درجه هوا را خنك‌تر كند. از آن‌سو از پایتخت كه به جنوب می‌رفتید همانقدر كه هوا داغ و داغ‌تر می‌شد، بر رطوبت آن هم افزوده می‌گشت تا جایی كه در همان زمان هم كولرهای آبی در خوزستان و هرمزگان خریداری نداشت. از همان موقع‌ها كولرهای گازی پشت پنجره‌ای بود كه با تمام شدن نوروز و برچیده‌شدن سفره هفت‌سین، مغازه‌ها را پر می‌كرد تا خنكی را به ساكنان جنوبی كشور هدیه كند. كولرهایی كه مثل چاه ویل برق مصرف می‌كرد، پر سر و صدا بود و همه همتشان منجر به خنك شدن یك اتاق از خانه‌ای می‌شد، اما رفته‌رفته كه دنیا پیشرفت كرد و فناوری‌های نوین به خدمت گرفته شد، كولرهای گازی كه اصطلاح مهندسی‌ترش می‌شود سیستم‌های سرمایش تراكمی‌ از یك جعبه كوچك ساده به انباری از انواع و اقسام فناوری تبدیل شدند تا بهار را به خانه‌های تفتیده ما در تابستان‌های داغ و دم‌كرده هدیه كنند. امروزه كیفیت هوای خنك تولیدی توسط این كولرها و میزان متعارف برق مصرفی آنها آنقدر بهینه شده كه تقریبا دارد به انتخاب اول خریداران كولر تبدیل می‌شود. مخصوصا بعد از چند سال خشكسالی در كشور و مشاهده رقم نجومی ‌مصرف آبی كه می‌شد آن را نوشید توسط كولرهای قدیمی‌ آبی، خیلی‌ها را تشویق كرد تا با استفاده از فناوری نوین به عبور كشور از وضعیت بحرانی كم‌آبی كمك كنند.

فناوری كولر گازی برای كل ساختمان

گویا دیگر زمانه كانال‌های هوا و دریچه‌های بزرگ كولرهای آبی روی در و دیوار گذشته است. امروزه سیستم‌های تهویه مطبوع یكپارچه‌ای بر پایه سامانه‌های تراكمی‌ برای كل ساختمان و حتی برج‌ها ساخته شده كه می‌تواند علاوه بر كاهش بسیار زیاد مصرف برق، در فضای مورد نیاز برای نصب تجهیزات نیز صرفه‌جویی كرده و زیبایی را به ساختمان‌ها بازگرداند. پكیج‌های یكپارچه نصب شده در پشت‌بام مایع مبرد را سرد یا گرم كرده و آن را از طریق لوله‌های باریكی به مصرف‌كنندگان در هر طبقه می‌رساند. موقع مصرف هم كافی است با انتخاب یك كولر زیبا (ARTCOOL) و اتصال لوله مبرد به آن از زیبایی و هوای مطبوع توامان لذت ببرید. این موضوع بخصوص در ساختمان‌های بزرگ كه دارای واحدهای آپارتمانی متعدد است، هزینه و زمان ساخت را بشدت كاهش داده و موجب رفاه بیشتر ساكنان نیز می‌شود. آزیتا دادگستری معتقد است استفاده از این سامانه مدرن و جدید موجب صرفه‌جویی  30 درصدی در زمان ساخت و 60 تا 70 درصدی در مصرف انرژی می‌شود. او برای مثال از برج‌های دوقلوی كیش مثال می‌آورد كه با استفاده از این فناوری نوین آسایش را در كنار قیمت مناسب‌تر به ساكنان خود هدیه داده‌ است.

نكاتی كه بهتر است موقع خرید كولر گازی مد نظر داشته باشید

امروزه كولرهای تراكمی‌ آنقدر از فناوری‌های متنوعی استفاده می‌كند كه اگر كاربرد و تعریف هركدام از آنها برایتان مشخص نباشد، می‌تواند منجر به صرف هزینه بیشتر برای موضوعی شود كه شما اصلا به آن نیاز نداشته‌اید یا غافل ماندن از یك فناوری جدیدی كه اتفاقا شما خیلی هم به آن احتیاج داشته‌اید. در كنار توجه به فناوری‌های نوین، ابعاد، قدرت سرمایشی و میزان مصرف برق یك كولر نیز باید یكی از معیارهای اصلی برای انتخاب یك مدل از كولر گازی باشد.

فناوری اینورتر (Inverter) برای مصرف برق كمتر

كولرهای آبی را كه روشن كنید دیگر هیچ كنترلی روی میزان سرمای تولیدی آن ندارید. حداكثر می‌توانید دور موتور آن را كم یا زیاد كنید. اما كولرهای گازی از همان قدیم كه وارد شد قابلیت این را داشت كه دمای اتاق را روی آنچه میل مصرف‌كننده است تنظیم كند و این كار را با یك ترموكوپل انجام می‌داد. كمپرسور این كولرها آنقدر با حداكثر توان خود كار می‌كرد تا دمای اتاق به میزان تنظیم شده كاهش یابد و بعد خاموش می‌شد. سیستم كنترلی صبر می‌كرد تا دمای اتاق چند درجه‌ای گرم شود و سپس مجددا كمپرسور را روشن می‌كرد. اما مهندس آزیتا دادگستری، كارشناس تاسیسات ساختمانی معتقد است موضوع صفر یا یك بودن موتورهای كمپرسور باعث می‌شده كولرهای گازی قدیمی‌ برق خیلی زیادی مصرف كند. امروزه یك فناوری نوین به نام اینورتر معرفی شده است كه شركت ال.جی برای اولین بار آن را در سیستم‌های برودتی صنعتی و تاسیسات ساختمان‌های مرتفع به ایران وارد كرده است. این سیستم جدید با مجهز بودن به موتورهای دور متغیر و تنظیم قدرت كمپرسور بین صفر تا حداكثر توان ضمن حفظ دمای اتاق در محدوده مورد نظر تا 60درصد برق كمتری مصرف می‌كند.

دادگستری معتقد است این تازه ابتدای كار است و اگر این موضوع به جای كولرهای یك به یك (یك كولر برای یك واحد مسكونی) در تاسیسات كل ساختمان لحاظ شود، می‌تواند برق مصرفی را تا 70 درصد كاهش دهد و این یعنی حركت شانه به شانه با كولرهای آبی كه ضمن مصرف تقریبا همین میزان برق، آب زیادی هم مصرف می‌كند. سیستم‌های صفر و یك قدیمی‌ علاوه بر مصرف بالای برق، به دلیل روشن و خاموش شدن مداوم كمپرسور، استهلاك بیشتری نیز داشت كه باعث كاهش طول عمر آنها می‌شد.

قدرت سرمایشی مورد نیاز

قدرت سرمایشی یك كولر را با واحد BTU می‌سنجند. در تئوری BTU مقدار انرژی گرمایی است كه باید به نیم‌كیلوگرم آب داد یا از آن گرفت تا دمای آب نیم درجه سانتی‌گراد افزایش یا كاهش پیدا كند. هر چقدر میزان BTU كولر شما بیشتر باشد، یعنی قدرت سرمایشی آن بیشتر است. از آنجا كه در یك اتاق ایده‌آل هر BTU 300 توان سرمایشی كولر می‌تواند فضای یك متر مكعبی را خنك كند، می‌توان فرض كرد كه برای مثال سالن 40 متری خانه شما حداقل به یك كولر با قدرت سرمایش 30000BTU نیاز دارد، اما پرسش اساسی این است كه این قدرت سرمایشی به چه قیمتی به دست می‌آید؟ در واقع پاسخ به این پرسش كه كولر شما به ازای هر واحد قدرت سرمایشی چه میزان برق مصرف می‌كند، این روزها كه قبض‌های برق بر بلندای آسمان ایستاده‌اند مهم‌ترین موضوعی است كه باید ذهن شما را درگیر خود كند.

این عامل مهم كه نشان‌دهنده راندمان كولر یا به عبارت ساده‌تر میزان مصرف برق كولر به ازای هر واحد تولید سرمایش است را ERR می‌نامند كه می‌توانید در كاتالوگ محصول مورد نظرتان آن را پیدا كرده و با سایر رقبا مقایسه كنید. محاسبات مربوط به تعیین قدرت سرمایش كولر خیلی فنی و پیچیده است. اگر شما می‌خواهید بهینه‌ترین قدرت سرمایش كولر مورد نظر خود را محاسبه كنید حتما سری به وب‌سایت www.accapacity.ir بزنید و با وارد كردن متراژ خانه یا اتاقتان، BTU مورد نیاز خود را محاسبه كنید.