فارین پالسی نوشت: طی چند هفته گذشته، در شرایطی که گفته می شود طالبان نیمی بیشتر از 400 ولسوالی افغانستان را در نوردیده است، ایست های بازرسی را در بزرگراه های اصلی ایجاد کرده و گذرگاه های مرزی را به تصرف خود درآورده است، به راحتی می توان تصور کرد که آنها در مسیر تصرف کل کشور هستند. در واقع، طالبان نیز همین ادعا را مطرح کرده است، اما هیچ دلیلی وجود ندارد که چنین تبلیغاتی را واقعی تلقی کنیم. البته این بدان معنا نیست که تبلیغات دولت افغانستان در مورد بازپس گیری قلمروهای از دست رفته باید جدی گرفته شود. واقعیت این است که نیروهای مخالف در افغانستان که شامل حداقل نیمی از شبه نظامیان مستقل ضد طالبان می شوند، در حال حاضر بسیار متعادل تر از آن چیزی هستند که ناظران بیرونی تصور می کنند. پس از عقب نشینی ارتش آمریکا، افغانستان به احتمال زیاد به سمت درگیری طولانی مدت و بن بست سیاسی پیش می رود.
به گزارش سرویس بین الملل «انتخاب»؛ در ادامه این مطلب آمده است: ژنرال سامی سادات یک افسر 36 ساله در ارتش افغانستان است که تحت آموزش های آمریکایی قرار گرفته و مسئول امنیت در نزدیک به 20 درصد از خاک افغانستان به شمار می رود. او از مقری در مرکز ولایت هلمند با فارین پالیسی صحبت کرد. سادات بسیار قوی به نظر می رسید و از حضور طالبان در اطرافش هیچ نگرانی ای نداشت. در عوض، او به آموزش برتر نیروهای خود، دسترسی به سلاح های پیشرفته و بیش از همه احساس مسئولیتش برای نجات کشور از شر وحشی ها، می بالید.
سادات گفت: ابداً هیچ راهی وجود ندارد که طالبان این شهر را تصرف کند. ما در موقعیت بسیار قوی تری قرار داریم. به طور متوسط، ما در هر 24 ساعت، 60 تا 70 نفر از نیروهای طالبان را از پای در می آوریم، در حالی که آنها یک نفر از ما را می کشند. بنابراین، نسبت 1 به 60 است.
سادات ادعاهای طالبان مبنی بر در اختیار داشتن 85 درصد قلمروی افغانستان را بسیار مبالغه آمیز توصیف کرد و قول داد که آنها را شکست دهد. وی گفت: طالبان ها به دلیل اقدامات خائنانه ی برخی، در مناطق روستایی برتری به دست آوردند، اما طی چند هفته آینده ما را در حال انجام ماموریت های ویژه برای بازپس گیری ولسوالی ها و بازگشایی مرزها خواهید دید.
اعتماد سادات می تواند حتی در میان افغان هایی که به شدت از سلطه ی طالبان ترسیده اند، امید ایجاد کند یا به ایالات متحده اطمینان دهد که میلیاردها دلار پولی که برای خدمات امنیتی افغانستان هزینه کرده، هدر نرفته است. اما سادات اعتراف کرد که پشتیبانی هوایی ایالات متحده می تواند درگیری را به کلی متفاوت کند. سادات با اشاره به اظهارات ژنرال کنت مک کنزی، رئیس ستاد فرماندهی مرکزی ارتش ایالات متحده که به نظر می رسد، پیشنهاد ادامه حمایت از نیروهای افغان را مطرح کرده است، گفت: ما معتقدیم که حمایت هوایی آمریکا را در چارچوب برنامه Horizon program دریافت خواهیم کرد اما جزئیات آن مبهم است. اما لوید آستین، وزیر دفاع ایالات متحده تصریح کرده است که ارتش آمریکا از عملیات ضد تروریستی علیه القاعده و داعش حمایت خواهد کرد.
طالبان ها نیز به نوبه خود احساس می کنند که در حال دستیابی به پیروزی هستند. گفتنی است، در چند هفته گذشته، این گروه گذرگاه های مهم مرزی به ترکمنستان، تاجیکستان، ایران و پاکستان را تحت کنترل خود در آورده است. این کار با کنترل راه های تجاری سودآور به منظور ایجاد درآمد، تسهیل قاچاق کالا و مقابله با جنگنده های کشورهای دیگر آغاز شد. این گروه همچنین چندین ایست بازرسی مهم در بزرگراه ها را تصرف کرد تا مانع تردد نیروهای دولتی افغانستان شود.
رحمت الله نبیل، نامزد ریاست جمهوری در انتخابات گذشته و رئیس سابق اداره امنیت ملی افغانستان، اصلی ترین سازمان اطلاعاتی این کشور، گفت که استراتژی طالبان تصرف آرام شهرها است. آنها در ابتدا بر تصرف مناطق درآمد زا و بزرگراه هایی که نقش مهمی در تأمین مواد مورد نیاز کشور دارند، متمرکز شده اند. در حال حاضر، آنها شهرهای کوچکتر را اشغال می کنند که در آن آسان تر می توان حکومت خود را ایجاد کرد. طالبان ها به برخی از دختران اجازه می دهند به مدرسه بروند تا به روزنامه نگاران غربی نشان دهند که تغییر کرده اند. آنها همچنین به دنبال کسب مشروعیت در میان افغانهای شهری هستند، اما دستیابی به آن دشوارتر خواهد بود، زیرا افغانها ضرب وشتم ایجاد شده توسط طالبان را فراموش نکرده اند.
روایت های چندین شاهد نشان می دهد که اگرچه طالبان ها دستاوردهایی کسب کرده اند اما ادعاهای آنها در مورد موفقیت هایشان مبالغه آمیز است و تلفات خودشان را کمتر از میزان واقعی نشان می دهند. علیرغم توافقاتی که طالبان در چندین ولسوالی انجام داد، این گروه همچنان در شهرها و در میان اقلیت های قومی منفور است. طالبان پایگاه هایی در خارج از چندین مرکز ولایتی با هدف سرنگونی دولت افغانستان ایجاد کرده است اما هنوز موفقیتی در این زمینه کسب نکرده است.
این گروه در حال پیشروی تهاجمی است اما انتظار می رود که نبردها در شهرها بسیار سخت تر باشد، به ویژه با توجه به اینکه فرماندهان جنگی گذشته که در دهه 1980 با ارتش شوروی جنگیده اند، شبه نظامیان خود را احیا کرده اند. گروه های قومی تاجیک، هزاره و ازبک افغانستان سابقه تنش با طالبان را دارند و احساس می کنند این نبرد برای بقا است. تنها فرصتی که می تواند طالبان را از انجام عملیات پاکسازی قومی باز دارد.
عطامحمد نور، جنگ سالار و والی سابق ولایت بلخ از گروه های مجاهد مستقل خواسته است که دوباره برخیزند و در کنار نیروهای افغان بجنگند. احمد مسعود، پسر 32 ساله احمد شاه مسعود که در آستانه حادثه ی 11 سپتامبر توسط القاعده کشته شد، در تلاش است تا اتحاد شمال، گروهی از شبه نظامیان قومی ضد طالبان را احیا کند. اسماعیل خان از هرات و رشید دوستم که در میان افغان های ازبک تسلط دارد، در حال حاضر در برابر حمله طالبان به ولایات خود مقاومت می کنند.
نیروهای دفاعی رسمی و شبه نظامیان وابسته به جنگ سالاران در افغانستان بایکدیگر به لحاظ تعداد بر طالبان غالب می شوند. به گفته ی نبیل، رئیس سازمان امنیتی افغانستان، نیروهای دفاعی و امنیتی بین 300 تا 350 هزار جنگجو و نیروهای شبه نظامی در مجموع 120 هزار نفر را در اختیار دارند. به گفته ی نبیل، طالبان جنگجویان فصلی هستند که از حمایت پاکستان و دیگر گروه های افراط گرای اسلامی برخوردارند و بین 100 تا 120 هزار جنگجوی فعال دارند.
اما نیروهای قوی افغان با محدودیت در منابع روبرو هستند، از جمله کمبود سلاح های مدرن و پول نقد برای پرداخت حقوق جنگنده هایشان از جمله مشکلاتی است که با آن دست و پنجه نرم می کنند. آنها می دانند که به حمایت اشرف غنی، رئیس جمهور افغانستان و ایالات متحده نیاز دارند، اما نشانه ای از این حمایت نمی بینند. رابطه آنها با غنی مملو از بی اعتمادی است. از سوی دیگر، ایالات متحده به طور کلی با جنگ سالاری مخالف است و در طول این سالها قدرتمندان را تحقیر کرده است. نبیل افزود: رهبران برجسته قومی/سیاسی همه این سوال را دارند که سهم آنها از قدرت چقدر است؟ آیا آنها در آینده در کاخ ریاست جمهوری نقش خواهند داشت یا اصلاً چرا باید از دولت غنی حمایت کنند؟
مراد حمیدی که ده ها نیرو را رهبری می کند و از روستای خود و میدان هوایی در شبرغان که تحت سلطه ی ازبک هاست، محافظت می کند، گفت: اگرچه نیروهای امنیتی افغانستان و شبه نظامیان دوستم به طور رسمی با هم همکاری می کنند، اما هماهنگی کمی بین این دو وجود دارد و بیشتر نبردها توسط شبه نظامیان انجام می شود. بی اعتمادی به دولت غنی در میان رهبران قومی محلی در حال افزایش است و زمان حملات نیروهای هوایی افغانستان غالباً نادرست است.
حمیدی گفت که نیروهای مسلح افغانستان غالباً تسلیم می شوند. این فقط می تواند بدان معنا باشد که دولت مرکزی پشتون به رهبری غنی می خواهد سلطه ازبک ها در این استان را تغییر دهد تا فرماندهان جنگ طالبان که پشتون هستند، روی کار بیایند. تصور اینکه غنی از ظهور طالبان حمایت کند، عجیب است اما دیدگاه های حمیدی شکاف بین کابل و ولایات را مطرح می کند.
شاید تنها موردی که می توان درمورد افغانستان با اطمینان درموردش سخن گفت، این است که اگر یک توافق سیاسی فراگیر پیش از خروج کامل امریکا، بدست نیاید، شرایط وخیم فعلی مردم تشدید خواهد شد. طالبان تا وقتی غنی رئیس جمهور است تسلیم نخواهد شد، و غنی هم تا زمانی که طالبان به برگزاری انتخابات و قانون اساسی فعلی تن ندهد، تسلیم نخواهد شد. جنگ سالاران قومی در این بین به دنبال جلب حمایت برای مبارزه با طالبان و حفاظت از مردم شان خواهند بود. اگر هیچیک مصالحه نکنند، تکه تکه شدن کشور قریب الوقوع است.
