چرا سهم شعب بانک ملی در استان های محروم بسیار بیشتر از تهران و کلانشهرهاست؟

کارکرد بانک های دولتی با بانک های خصوصی در ایران تفاوت زیادی دارد. زیرا بانک های دولتی هرگز سود و انتفاع شخصی را اولویت خود قرار نداده و به نوعی یاور اقتصادی دولت بوده اند.

در این میان بانک ملی ایران نقش ویژه و منحصربفردی دارد. دلیل این موضوع نیز آن است که این بانک، گسترده ترین بانک کشور محسوب می شود و تکالیف فراوانی از سوی دولت به آن واگذار می شود که در آن، عملا سودآوری مطرح نیست؛ تکالیفی که عمدتا هزینه زا بوده و آمار و ارقام عملکرد این بانک ها را منفی می کند.

در همین راستا، بانک ملی ایران در راستای انجام همان تکالیف دولتی، باید بسیاری از وام هایی را پرداخت کند که بانک های دیگر مجبور به پرداخت آن نیستند. مثلا دولت در مورد خاصی، تعهد می کند که وامی بدون بهره به بخشی از مردم پرداخت کند.

یکی دیگر از اقدامات بانک ها شرکت در طرح های عمرانی کشور و سرمایه گذاری در آنهاست. اما این نوع سرمایه گذاری ها همواره با منفعت همراه است و محاسبات مربوط به بازدهی اقتصادی آنها از قبل انجام و تضمین شده است.

با این حال، بانک ملی ایران در چنین طرح هایی بدون نگاه انتفاعی شرکت می کند. در واقع این بانک در بسیاری از طرح های عمرانی کشور شرکت می کند اما ممکن است در نهایت نه تنها سودی برای آن باقی نماند بلکه هزینه ای دیگر نیز روی دست بانک بماند. طبعا دیگر بانک های کشور مجبور نیستند در چنین طرح هایی مشارکت کنند.

مقایسه سهم شعب بانک ملی در تهران و چند استان

بانک ملی ایران شمار زیادی شعبه در کشور دارد؛ بیش از هر بانک دیگری. اما بسیاری از این شعب زیان ده محسوب می شوند. زیرا از نظر اقتصادی و بانکی، بازدهی لازم را ندارند. با این حال، بانک ملی ایران هزینه های نگهداری این شعب و نیز هزینه هایی مانند حقوق و دستمزد را نیز پرداخت می کند. این شعب عمدتا در مناطق کمتر برخوردار دایر شده اند.

نگاهی به آمار سهم شعب بانک ملی در تهران و چند استان دیگر این موضوع را ثابت می کند. برای نمونه، سهم شعب بانک ملی به تمام شعب بانکی موجود در شهر تهران 10.46 درصد است. این در حالی است که این رقم در استان کرمانشاه 14.71 درصد، در استان لرستان 14.88 درصد، در استان سیستان و بلوچستان 14.96 و در استان ایلام 15.38 درصد است.

از روی همین آمار، واضح است که در شهر تهران که تاسیس شعب بازدهی بالا و سودآوری فراوانی دارد، بانک ملی ایران سهم کمتری از کل شعب بانکی دارد اما در استان های کمتربرخوردار به ویژه استان هایی مانند سیستان و بلوچستان و ایلام که تاسیس شعب بانکی جذابیت و سودآوری کافی را ندارد، سهم بانک ملی ایران بسیار بیشتر است.

به بیان ساده تر، بانک های دیگر که مجبور نیستند شعب زیان ده داشته باشند صرفا در تهران و کلانشهرهایی که سودآوری شعب بانکی در آنها بالاست، اقدام به تاسیس شعبه می کنند اما بانک ملی ایران به دلیل وظایف و تکالیفی که دولت بر دوشش گذاشته، مجبور است در تمام کشور به ویژه استان ها و مناطق کمتر برخوردار، شعب بانکی خود را تاسیس کرده و دحتی در صورت هزینه زا بودن، آنها را فعال نگه دارد.