يکشنبه ۱۲ تير ۱۴۰۱ | Sunday, 03 July 2022
  • ارتباط با انتخاب
  • |
  • پیوندها
  • |
  • آب و هوا
  • |
  • اوقات شرعی
  • |
  • مجله الکترونیک
  • |
  • نظرسنجی
يکشنبه ۱۲ تير ۱۴۰۱ | Sunday, 03 July 2022
  • صفحه نخست
  • سیاست
  • بین الملل
  • تاریخ
  • اقتصاد
  • اجتماع
  • فناوری
  • فرهنگ و هنر
  • حوادث
  • ورزش
  • خواندنی ها
  • سلامت
  • ویدیو
  • عکس
جستجو
ویدئو جدیدترین اخبار پربیننده ترین
لایو خبر عکس خواندنی ها اخبار ویژه
  • صفحه نخست
  • سیاست
  • بین الملل
  • تاریخ
  • اقتصاد
  • اجتماع
  • فناوری
  • فرهنگ و هنر
  • حوادث
  • ورزش
  • خواندنی ها
  • سلامت
  • ویدیو
  • عکس
  • درباره انتخاب
  • ارتباط با انتخاب
  • پیوندها
  • آب و هوا
  • اوقات شرعی
  • مجله الکترونیک
  • نظرسنجی
  • آرشیو
ویدیو / اعلام جرم ستاد «امر به معروف» علیه شرکت بستنی سازی به خاطر این تبلیغ!

ویدیو / اعلام جرم ستاد «امر به معروف» علیه شرکت بستنی سازی به خاطر این تبلیغ!

ویدیو / استوری عجیب امیرمقاره (ماکان بند) لحظاتی پس از زلزله

ویدیو / استوری عجیب امیرمقاره (ماکان بند) لحظاتی پس از زلزله

ویدیو / سهیلا منصوریان قهرمان شد اما یک نفر هم به استقبالش نیامد!

ویدیو / سهیلا منصوریان قهرمان شد اما یک نفر هم به استقبالش نیامد!

ویدیو / واکنش افشین آذری به اقدام توهین آمیز مجری تلویزیون آذربایجان

ویدیو / واکنش افشین آذری به اقدام توهین آمیز مجری تلویزیون آذربایجان

ویدیو / تخریب کامل بندر خمیر پس از زلزله های امروز

ویدیو / تخریب کامل بندر خمیر پس از زلزله های امروز

ویدیو / آدم فضایی‌ها وجود خارجی دارند؟ + زیرنویس فارسی

ویدیو / آدم فضایی‌ها وجود خارجی دارند؟ + زیرنویس فارسی

کد خبر: ۶۶۴۸۹۹
تاریخ انتشار: ۰۲ : ۱۷ - ۰۹ اسفند ۱۴۰۰
بین الملل >> اروپا
پ

تحلیلی ژئوپلیتیک درمورد بحران اوکراین- روسیه / چه شد که کار به اینجا کشید؟

احمد رشیدی نژاد: دهه‌ها پیش از آن که «مکیندر» ژئوپلیتیسین بریتانیایی بر روی «هارتلند»- به عنوان سرزمینی که تسلط بر آن حکمرانی جهانی را برای حاکم آن در بر خواهد داشت- دست بگذارد، روسیه و بریتانیا دو قدرت مطرح قرن نوزدهم، تلاشی را در آسیای مرکزی پیش گرفته بودند که بعدها «بازی بزرگ» نام گرفت. مطابق این بازی، روس‌ها براساس وصیت‌نامه «پتر کبیر»(۱۶۷۲-‏۱۷۲۵)، نزدیکی به استانبول و هند را جهت فرمانروای بر جهان، لازم می‌دانستند.
پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) :

دکتر احمد رشیدی نژاد؛ پژوهشگر مسائل ژئوپلیتیک: ساعاتی پس از درخواست جدایی‌طلبان شرق اوکراین از مسکو برای حمایت نظامی، فرمان تهاجم نظامی به اوکراین از سوی پوتین رئیس‌جمهوری روسیه صادر گردید. پوتین که در تلویزیون برای ملت روسیه نطق می‌کرد؛ درگیری نظامی بین نیروهای روسیه و اوکراین را «اجتناب‌ناپذیر» خوانده و اقدام کشورش را دفاع از خود در برابر تهدیدات و برای جلوگیری از مشکلات بزرگ‌تر توصیف کرد.

وی گفت چیزی که رخ داد یک گام ضروری در پی تلاش‌های نافرجام بود. آنها(ناتو) یک ذره هم موضع‌شان تغییر نکرد و این امر می‌توانست بقای کشور را به خطر اندازد.

اشاره پوتین به موضوع اقدامات ناتو در قلمرو امنیتی روسیه است، که پس از فروپاشی شوروی، در قالب جذب اقمار سابق روسیه، تداوم یافته است. از این نقطه نظر، اوکراین نیز هم داستان با غرب، قصد دارد که با پیوستن به ناتو، امنیت منطقه‌ای و حتی موجودیت روسیه را به مخاطره اندازد. لذا اگر به اهداف ناتو بدبین هم نباشیم، باز این سوال مطرح است که؛ اصرار ناتو در جذب اقمار پیش روسیه، در پی تهدید کدام قدرت و کشور است، که در گسترش به سوی شرق، مرزهای روسیه را هدف‌گذاری کرده، قائل به سرحدی و بی‌طرفی کشورهایی همچون اوکراین، گرجستان، لتونی، لیتوانی و استونی در جوار مرزهای روسیه نیست؟ پاسخ به این سوال، نیازمند به بررسی دیدگاه‌ها و تحرکات ژئوپلیتیک غرب، و البته روسیه است.

دیدگاه‌ها و تحرکات ژئوپلیتیک غرب

دهه‌ها پیش از آن که «مکیندر» ژئوپلیتیسین بریتانیایی بر روی «هارتلند»- به عنوان سرزمینی که تسلط بر آن حکمرانی جهانی را برای حاکم آن در بر خواهد داشت- دست بگذارد، روسیه و بریتانیا دو قدرت مطرح قرن نوزدهم، تلاشی را در آسیای مرکزی پیش گرفته بودند که بعدها «بازی بزرگ» نام گرفت. مطابق این بازی، روس‌ها براساس وصیت‌نامه «پتر کبیر»(۱۶۷۲-‏۱۷۲۵)، نزدیکی به استانبول و هند را جهت فرمانروای بر جهان، لازم می‌دانستند. هند مهمترین مستعمره بریتانیا بود و علاوه بر ثروتش، که نقش مهمی در هژمونی جهانی بریتانیا داشت، سواحل گرمش آرمان و هارتلند رویایی روس‌ها محسوب می‌شد. زیرا هدف اصلی سیاست روسیه با توجه به تنگناهای جغرافیاییش، دسترسی به بنادر آب گرم و ایجاد فرصت‌های بازرگانی بود. کلید هندوستان‌ هم‌ آسیای مرکزی بود که روس‌ها باید از آن عبور می‌کردند. لذا بریتانیا با در نظر گرفتن آسیای مرکزی- بویژه محدوده افغانستان کنونی-  به عنوان یک حائل ژئواستراتژیک (منطقه‌ای که تسلط بر آن دامنه نفوذ رقیب را محدود خواهد کرد)، میان هند و روسیه تلاش می کرد تا مانع پیشروی این کشور به سوی جنوب گردد.

با ظهور قدرت جدیدی به نام آلمان در عرصه بین‌المللی، متفکرانی همچون مکیندر، که آرمان گسترش به سوی شرق آلمان- متاثر از نظریه «فضای حیاتی»- را تهدیدی برای هژمونی جهانی بریتانیا در نظر می‌دانستند. تهدیدی که از پیوند و اتحاد آلمان با روسیه یا سلطه یک جانبه آلمان بر هارتلند حاصل می‌شد. با چرخش به سوی مناطق داخلی اوراسیا، منطقه‌ای را نشان کردند که قدرت حاکم بر آن می‌توانست قدرت آینده جهان باشد. از نظر وی خشکی بزرگ اوراسیا دارای ناحیه غیرقابل دسترسی از سوی قدرت دریائی بود که نقش دژ را بازی می‌کرد. این منطقه فاقد محورهای نفوذی دریائی بوده و در طول تاریخ همیشه کانون فشار به اطراف خود بوده است. او نام این منطقه را «محور» نامید، که دارای منبع بزرگ قدرت بود و قادر بود بر شرق دور، آسیای جنوبی و اروپا که مجموعه آن را «جزیره جهانی» می‌نامید، مسلط شود. از نظر مکیندر مسیر اروپای شرقی راه ورود به ناحیه محور بود. لذا کسی که بر اروپای شرقی حکومت می‌کرد می‌توانست بر هارتلند فرمانروایی باشد و کسی که حاکم هارتلند بود، بر جزیره جهانی و کسی که حاکم جزیره جهانی بود، فرمانروای کل جهان می‌شد. مضمون نهفته سیاسی این مفهوم‌پردازی، عبارت بود از جلوگیری از اتحاد آلمان و روسیه- از طریق ایجاد یک منطقه حائل ژئواستراتژیک- به منظور ممانعت از دسترسی به ناحیه محوری و چیره شدن بر منابعی که سرنگون کردن امپراطوری بریتانیا را عملی می‌ساخت. این پیام برای استفاده ویژه سیاستمداران جهان که در «ورسای» گردهم  آمده بودند(1919) تنظیم شده بود. وی از این طریق به دیپلمات‌های درگیر در شکل‌دهی به نقشه جدید سیاسی اروپا پس از جنگ اول جهانی هشدار می‌دهد که آلمان و روسیه بایستی با حلقه‌ای از حکومت‌های ملی مطمئن، از هم جدا شوند. زیرا هر قدرتی که بر اروپای شرقی سلطه پیدا کند، ممکن است هارتلند را تصرف کند. بدین ترتیب در نتیجه مذاکرات صلح این سلسله کشورها به شکل یک منطقه حائل بین آلمان و روسیه در اروپای شرقی بوجود آمدند.

هرچند این استراتژی در عمل کارگر نیفتاد و با شروع جنگ(1939) این کشورها یکی پس از دیگری و به سرعت به تصرف آلمان نازی در آمدند، اما سیاست مهار(بازدارندگی) کنار گذاشته نشد و از همان روز خاتمه جنگ دوم جهانی تا پایان جنگ سرد اساس سیاست ژئوپلیتیکی غرب قرار گرفت. این بار این شوروی بود که با شکست آلمان در جنگ دوم جهانی به عنوان یگانه حاکم منطقه هارتلند باید مورد محاصره قرار می‌گرفت. بر این اساس، اسپایکمن آمریکایی(1943) مستقیمأ از یک قدرت برتر آمریکایی در دوران پس از جنگ جهانی دوم سخن به میان آورد، که بتواند هارتلند را خنثی نماید. بدین ترتیب اگر شوروی یک برج و باروی بلند (هارتلند) محسوب می‌شد. به طور آشکار راه برخورد با آن در محاصره گرفتن آن بود. لذا وی معتقد بود که متفقین پس از جنگ باید سیاست خود را بر پایه بازداشتن رقیب (شوروی کمونیست) از هر نفوذ و حضور در قلمرو ریملند قرار دهند. زیرا مطابق این بازنمایی هرکس که کنترل ریملند را بر عهده داشت می‌توانست سرنوشت جهان را کنترل کند. بدین منظور زنجیره محاصره شوروی از سوی شماری از کشورهای مخالف آن واقع در ریملند بسته شد. ناتو در اروپا سنتو در آسیای باختری و سیتو در آسیای خاوری. اسپایکمن این ناحیه را منطقه پیرامونی یا منطقه «ریملند» نام داد که کنترل بر آن می‌توانست نیروی هارتلند را خنثی سازد.

بدین ترتیب هرگاه حلقه‌ای از زنجیره محاصره قطع می‌شد دخالت نظامی قطعیت پیدا می‌کرد و ناحیه ریملند به منطقه‌ای برای درگیری‌های نظامی کوچک و بزرگ دوران پس از سال ۱۹۴۵ تبدیل شد (مانند برلین، کره، خاورمیانه و ویتنام که یک درگیری بزرگ شمرده می‌شد). برهمین اساس برخی معتقدند که سیاست «کانتین منت» یا سد نفود آمریکا که از سوی «ژرژ کنان» ارائه شد و در دوره جنگ سرد مبنای سیاست خارجی آمریکا در اطراف شوروی و ایجاد کمربند سد نفوذ کمونیسم بوده است، متاثر از نظریه ریملند اسپایکمن شکل گرفته است.

در عمل نیز ژئوپلیتیک آمریکایی برای آشکار کردن خطوط قاطع جدایی‌ها برای استحکام بخشیدن به حلقه محاصره رقیب دنیای سیاسی را به دو دسته تقسیم کرده بود. دنیای واقع شده در پس پرده آهنین اصلاحی که «چرچیل» در فردای جنگ جهانی دوم آن را در تشریح دنیای کمونیزم به کار گرفت و دنیای آزاد یا کشور‌هایی که به کمونیزم نپیوستند و در اردوگاه باختر سیاسی با ایالات متحده هم داستان شدند. این تفکر تداوم داشت. تا اینکه اتحاد جماهیر شوروی، از هم فروپاشید، و بلافاصله «ناتو» شروع به گسترش در میان مناطقی کرد که زمانی به نوعی اقمار «اتحاد جماهیر شوروی» محسوب می‌شدند. نقطه آغاز این استراتژی نیز، تجزیه صربستان و استقلال کوزو (۱۹۹۹) بود. تجزیه صربستان و نادیده گرفتن منافع روسیه، افزون بر این که مرز‌های جدیدی را در نقشه سیاسی دنیا ایجاد می کرد، مرزبندی‌های میان غرب و روسیه را نیز پررنگ‌تر ساخت.

پس از آن، اکثریت کشور‌های اقمار شوروی در شرق اروپا، یک به یک و به مرور در طول سه دهه گذشته به عضویت ناتو در آمدند. به طوری که اکنون ناتو در برخی مناطق، همچون مرز‌های لتونی، لیتوانی و استونی با روسیه هم مرز بوده و تلاش دارد که در مرز‌های گرجستان و اوکراین نیز با روسیه همسایه شود.

دیدگاه‌ها و تحرکات ژئوپلیتیک روسیه

ورود تدریجی آمریکا به حوزه نفوذ سنتی روسیه موجب تهدید منافع روسیه بود. اما تجربه تاریخی روسیه از جنگ سرد و عقب‌ماندگی اقتصادی این کشور، کرملین را متوجه ساخته بود، که در فضای وابستگی متقابل نظام بین‌الملل، دیدگاه‌های تعارضی جنگ سرد، دیگر مقبولیتی ندارد. نقطه عطف این پیشروی حادثه ۱۱ سپتامبر بود، که به آمریکا فرصت حضور مستقیم در حوزه نفوذ روسیه را می‌داد. روس‌ها در این برهه در موضعی انفعالی تنها نظاره‌گر حضور تدریجی آمریکا در این حوزه- بویژه آسیای مرکزی و قفقاز- بودند. پوتین حتی جزو نخستین رهبرانی بود که ضمن ابراز همدردی آمادگیش را برای همکاری با آمریکا اعلام داشت. اما پس از فروکش کردن جریانات اولیه و آشکار شدن اهداف آمریکا از حضور در این مناطق، و نیز بر پایی انقلابات رنگین، زنگ خطر برای روس‌ها به صدا درآمد؛ لذا روس‌ها به هر اهرمی جهت مقابله با غرب متوسل شدند. پی‌گیری برنامه‌های نوسازی نظامی، تشکیل پیمان شانگ‌های و پی‌گیری سیاست انرژی از جمله اقدامات شاخص این دوره است.

در این میان، منابع انرژی از جمله مهمترین اهرم‌های ژئوپلیتیک روسیه بود که می‌توانست، در عرصه رقابت مورد بهره‌برداری قرار گیرد. افزایش فزاینده نیاز اروپا به انرژی و کمبود جایگزین برای متنوع کردن این منابع، بستری مناسب بود که روسیه می‌توانست هم در ارتقاء اقتصادی و هم در تامین اهداف ژئوپلیتیک از آن بهره گیرد. پوتین با این آگاهی که برای تغییر منزلت روسیه در عرصه بین‌المللی باید هم به امکانات داخلی، هم به محدودیت‌های محیط خارجی توجه داشت، در رساله دکترایش می‌نویسد؛ «منابع طبیعی نه تنها توسعه اقتصادی کشور را تضمین می‌کند، بلکه ضمانتی برای کسب موقعیت بین‌المللی نیز می‌باشد. مهمترین منابع، هیدروکربن است. این‌ها مهمترین ابزار‌ها در دست ما، و قویترین اهرم ژئوپلیتیک ماست»!

با نگاهی اجمالی به جایگاه روسیه برای تامین انرژی اروپا، نیز می‌توان پی برد، که روس‌ها تا چه حد در پیگیری این استراتژی مصمم بوده‌اند. تا جایی که روسیه هم اکنون بزرگترین عرضه کننده نفت و گاز به اروپا به شمار می‌رود. در این باره، مطابق آمار، ۳۸ درصد از صادارت گاز روسیه به ۲۷ کشور اروپایی است؛ که در این بین، آلمان ۵۰، هلند ۲۶، فرانسه ۱۷، سوئد ۱۳، اسپانیا ۱۱، پرتغال ۱۰، بلژیک ۷، و حتی بریتانیا در دورترین نقطه اروپا ۷ درصد از گاز مورد نیازش را از روسیه تامین می‌کنند. نکته حائز اهمیت این است که، روسیه با پیگیری این سیاست، در پی نزدیکی هر چه بیشتر به اروپا است. مسئله‌ای که به خودی خود از نفوذ و هژمونی آمریکا بر قاره اروپا خواهد کاست.

با این تفاسیر می‌توان چنین استنباط کرد که از یک سو، وابستگی روزافزون اتحادیه اروپا به انرژی روسیه و بویژه آلمان، این زنگ خطر را برای آمریکا به عنوان سردمدار بلوک غرب به صدا در آورده است، که در صورت نزدیکی بیشتر این قاره و بویژه آلمان به عنوان یک قدرت اقتصادی بزرگ به روسیه، ممکن است، موجبات تغییر ساختار هژمونی، لااقل در این بخش از جهان را به ضرر آمریکا رقم بزند.

بر این اساس آمریکا از ابتدا مخالف انتقال گاز از روسیه به سمت کشورهای اروپایی بوده است. لذا از یک سو تلاش می‌کند که با گسترش مرزهای ناتو به سوی شرق، روسیه را در حصار مرزهایش محصور کرده و از سوی دیگر با بحران‌سازی مانع از تکمیل طرح‌های انتقال گاز به اروپا و بویژه آلمان شود. در صدر این طرح‌ها خط لوله «نورد استریم 2» که با عبور از کف دریای بالتیک روسیه را به آلمان و سایر کشورهای اروپایی متصل می‌کند. در واقع حداقل برداشتی که آمریکا از بحران اوکراین می‌کند، ایجاد هراس در کشورهای اروپایی در نزدیکی به روسیه است.

درگیری نظامی آشکار و همه‌جانبه روسیه با اوکراین می‌تواند به عامل اتحاد برای اردوگاه متزلزل غرب تبدیل شود. چرا که سازمان پیمان آتلانتیک شمالی ناتو مدت‌هاست از تضادهای درونی رنج می‌برد و فلسفه وجودی آن به‌ویژه پس از خروج نیروها از افغانستان دوباره زیر سؤال رفته است.

طرح گاه و بی‌گاه ارتش واحد اروپایی و توقعات آمریکا درباره لزوم انجام تعهدات مالی کشورهای اروپایی در قبال این پیمان نظامی از جمله مسائلی است که همکاری بین اعضا و گسترش آن به سمت شرق یا اجرای مأموریت‌های جدید را با هاله‌ای از ابهام مواجه می‌کند. پس با وقوع جنگ، امنیت اروپا- آتلانتیک در اولویت قرار خواهد گرفت و اعضای ناتو ولو به شکل موقت، اختلافات و تضادهای داخلی خود را کنار خواهند گذاشت. لذا می‌توان گفت که هدف غایی آمریکا از اصرار پیوستن اوکراین به این پیمان، ایجاد پرده‌ای آهنین بین روسیه و اروپاست، تا مانع از هژمونی یک قطب قدرت جدید بر اوراسیا و جزیره جهانی شود.

لینک کوتاه
ارسال به تلگرام
بازید از صفحه اول ارسال به دوستان نسخه چاپی
گزارش خطا
2
وب گردی
کدام بسته اینترنتی بهتر است؟!

کدام بسته اینترنتی بهتر است؟!

افتتاح کافه مخصوص حیوانات خانگی در تهران! +عکس

افتتاح کافه مخصوص حیوانات خانگی در تهران! +عکس

بیشترین فالوور اینستاگرام ایران متعلق به کیست؟

بیشترین فالوور اینستاگرام ایران متعلق به کیست؟

لو رفتن پول پارو کردن سحر قریشی در ویلای تتلو ! / خانم بازیگر بی دلیل از ایران نرفت !

لو رفتن پول پارو کردن سحر قریشی در ویلای تتلو ! / خانم بازیگر بی دلیل از ایران نرفت !

چراغ سبز رئال به بازگشت کریستیانو رونالدو/عکس

چراغ سبز رئال به بازگشت کریستیانو رونالدو/عکس

ابراز علاقه عجیب یک هوادار به پژمان جمشیدی/ عکس

ابراز علاقه عجیب یک هوادار به پژمان جمشیدی/ عکس

نظرات بینندگان
نام:
ایمیل:
* نظر:
رپورتاژ / تریبون 2
تصاویر
۱/۴
۱/۴
تصاویر: زلزله ۶.۱ ریشتری هرمزگان

تصاویر: زلزله ۶.۱ ریشتری هرمزگان

۲/۴
تصاویر: کنسرت نمایش «سی‌صد»

تصاویر: کنسرت نمایش «سی‌صد»

۳/۴
تصاویر: مراسم وداع با پیکر مادر ژاپنی شهید دفاع مقدس

تصاویر: مراسم وداع با پیکر مادر ژاپنی شهید دفاع مقدس

۴/۴
تصاویر: آیین «گهنبار زرتشتیان» در مدرسه فیروز بهرام

تصاویر: آیین «گهنبار زرتشتیان» در مدرسه فیروز بهرام

خرید و فروش بیتکوین
ببینید!

ویدیو / رونمایی از توپ‌های جام جهانی ۲۰۲۲ با فن‌آوری تشخیص خودکار آفساید

ویدیو / ترکی حرف زدن بوریس جانسون با اردوغان

ویدیو / طعمه جدید سارقان؛ لحظه سرقت کاج‌های کنار خیابان در تبریز!

ویدیو / شوخی بیرانوند با سید جلال حسینی: خوشحالم خداحافظی کردی!

ویدیو / فشردن شانه جانسون توسط اردوغان ‏در اجلاس سران ناتو

ویدیو / بیرون کردن جنجالی خواننده ایرانی از برنامه تلویزیونی در آذربایجان

ویدیو / خانه ‎حسن شماعی زاده در تهران ‎تخریب شد

آرشیو
خرید و فروش بیتکوین
پربازدیدها
روز هفته ماه سال

اعلام جرم علیه یک شرکت بستنی‌سازی / ستاد امر به معروف: دو فیلم تبلیغاتی مروج بی عفتی منتشر کردند

شاهد ازدواج دانش‌آموزان دختر ۹ و ۱۰ ساله هستیم؛ این دختران با پسران ۱۶ و ۱۷ ساله ازدواج می‌کنند؛ خیلی از این‌ها پس از ۴، ۵ سال متارکه می‌کنند

ویدیو / واکنش افشین آذری به اقدام توهین آمیز مجری تلویزیون آذربایجان

تصاویر: آزمون سراسری ۱۴۰۱، گروه تجربی

پیام جمیله علم الهدی با امضای همسر رئیس‌جمهور

نیروی انتظامی: گشت ارشاد کاری فراتر از قانون انجام نمی‌دهد / لزوم جرم انگاری برای منتشرکنندگان فیلم‌های سرقت و زورگیری

ویدیو / اعلام جرم ستاد «امر به معروف» علیه شرکت بستنی سازی به خاطر این تبلیغ!

توقیف ۷۷ هواپیمای روسیه در دیگر کشور‌ها

رئیس سازمان انرژی اتمی: اسرائیل ادعا دارد ۵۰ هزار برگ مدرک درباره فعالیت هسته‌ای ایران را دزدیده؛ خب این همان PMD است / با اقدام نپخته یک دستگاه در زمینه اصلاح یارانه‌ها یک بهانه فراگیر کشور را تحت تاثیر خود قرار داد

ویدیو / بیرون کردن جنجالی خواننده ایرانی از برنامه تلویزیونی در آذربایجان

تصاویر: کنکور سراسری هنر ۱۴۰۱

ویدیو / اهدای گل همایون شجریان به سحردولتشاهی، در کنسرت دیشب

دادستان کل کشور: استفاده از اراذل و اوباش در ساخت‌وساز بسیار عجیب است/ این موضوع را از طریق دادستانی پیگیری کنید

مشاهده یک توله یوزپلنگ آسیایی در حاشیه شمالی پناهگاه حیات وحش میاندشت

ویدیو / شادی خبرساز مربی زن ایرانی در تلویزیون عراق

اضافه شدن امتیاز" تاهل" برای زنان پذیرفته شده در آزمون استخدامی آموزش و پرورش

صداوسیما: توقف پخش برنامه طبیب / مجری نتوانست اظهارات غیرعلمی مهمان درمورد نماز را تصحیح کند

وزارت کار: حقوق بازنشستگان در سه دسته جداگانه افزایش می‌یابد

ویدیو / پسر گوگوش: مصداقی شوهر مادرم من را ساعت ۳ نصف شب از خانه بیرون انداخت

سرنوشت بازیگران سریال «آینه عبرت» چه شد؟

رئیس سازمان انرژی اتمی: اسرائیل ادعا دارد ۵۰ هزار برگ مدرک درباره فعالیت هسته‌ای ایران را دزدیده؛ خب این همان PMD است / با اقدام نپخته یک دستگاه در زمینه اصلاح یارانه‌ها یک بهانه فراگیر کشور را تحت تاثیر خود قرار داد

حمید جبلی به تلویزیون بازمی‌گردد / فصل هفتم "پایتخت" ساخته می‌شود

شهردار کرج عزل شد

ویدیو / بیرون کردن جنجالی خواننده ایرانی از برنامه تلویزیونی در آذربایجان

ویدیو / این حیوان عجیب الخلقه در عراق، شیر منقرض شده آشوری است؟

سازمان جهانی بهداشت: قرنطینه امیکرون ۵ روز نیست

معاوضه شماره موبایل با آپارتمان لوکس / قیمت شماره‌های رند به ۵۰ میلیارد تومان رسید

شرط تحویل آپارتمان ۱۵۰ متری در نیاوران به رضا رویگری / مجری صداوسیما: مالک منزل گفته خانه را با چند پرستار آماده کرده‌ام؛ فقط رضا باید تنها بیاید / وقتش رسیده بگویم که چقدر به رضا ظلم شده / او مدت‌هاست که در روابط‌ش دچار مشکل شده / مو‌های رضا به طرز عجیبی سوزانده شده بود؛ به گریمور گفتم جوری درست کن که فکر کند مو دارد

تماشا کنید: خداحافظی ایران با ارس؟ / پروژه «داپ» ترکیه چگونه در سکوت منابع آبی ایران را خشک می کند؟

سیلی «ویل اسمیت» به صورت مجری اسکار به خاطر شوخی با همسرش / تصویر واکنش حاضران در سالن / گریه و عذرخواهی اسمیت پس از دریافت جایزه: عشق موجب می‌شود کارهای دیوانه‌واری انجام دهیم؛ وقتی در اوج هستی، شیطان دقیقا همان موقع سراغت می‌آید +عکس و ویدیو

درگذشت ناگهانی بازیگر مشهور سینمای ایران/ علت فوت به روایت خبرگزاری قوه قضاییه: خودکشی

ویدیو / حمله با چاقو به چند طلبه در حرم امام رضا؛ ضارب دستگیر شد

خرید و فروش بیتکوین
خواندنی ها
سامسونگ احتمالا برای دستگاه‌های استخراج بیت کوین تراشه ۳ نانومتری می‌سازد

سامسونگ احتمالا برای دستگاه‌های استخراج بیت کوین تراشه ۳ نانومتری می‌سازد

۹ مهارت فوق العاده و باورنکردنی راهبان معبد شائولین که آن‌ها را ابر انسان می‌کند

۹ مهارت فوق العاده و باورنکردنی راهبان معبد شائولین که آن‌ها را ابر انسان می‌کند

یافته جدید پزشکی؛ ایمپلنت‌ها چگونه جای داروهای مسکن‌ را خواهند گرفت؟

یافته جدید پزشکی؛ ایمپلنت‌ها چگونه جای داروهای مسکن‌ را خواهند گرفت؟

امیلیا کلارک: در سریال «جان اسنو» بازی نمی‌کنم؛ کار من با این مجموعه تمام شده

امیلیا کلارک: در سریال «جان اسنو» بازی نمی‌کنم؛ کار من با این مجموعه تمام شده

خرید و فروش بیتکوین
آخرین اخبار مهمترین عناوین روز

دانشگاه علوم پزشکی: از بین ۵۰۰ هزار سقط جنین تنها ۱۰ هزار سقط قانونی بوده / ابطال پروانه کار در انتظار پزشکان خاطی سقط جنین

لاوروف: انگلیس به دنبال بهانه‌ای برای فرستادن کشتی‌های جنگی به دریای سیاه است

پیتر بروک، کارگردان تئاتر مشهور بریتانیایی درگذشت

ایزدی، کارشناس مسائل بین‌الملل: مذاکرات به احتمال زیاد به نتیجه نخواهد رسید / اسرائیل بازیگر سوم برجام

انتقاد شدید ابطحی از ستاد امر به معروف: ته مانده آبروی دین را می‌برید

بازیکن جنجالی با پرسپولیس به توافق نرسید

آقای قالیباف در حضور رهبری قول دادند که تا آخر خرداد ماه قانونمندی فضای مجازی را تعیین تکلیف کنند

دستورالعمل‌های «ستاد امر به معروف» درمورد حجاب، قانون است / دولت روحانی تساهل کرد، اما دولت رئیسی دارد اجرا می‌کند

امحای فنی خودرو‌های لوکس قاچاق / سازمان فروش اموال تملیکی: به دلایلی موفق به صادرات نشدیم؛ راهکاری که قانون‌گذار پیش روی ما گذاشته انهدام آنهاست

ایزدی، کارشناس مسائل بین‌الملل: مذاکرات به احتمال زیاد به نتیجه نخواهد رسید / اسرائیل بازیگر سوم برجام

المیادین: دو نفتکش حامل دو میلیون بشکه نفت خام ایرانی وارد بندر بانیاس سوریه شدند / منابع خبری: این نفتکش‌ها همزمان با سفر امیرعبدللهیان به دمشق به بانیاس رسیده

روسیه از تسلط کامل بر «لوهانسک» خبر داد

آخرین آمار کرونا در ایران، ۱۲ تیر ۱۴۰۱: فوت ۶ نفر در شبانه روز گذشته / شناسایی ۷۱۷ بیمار جدید کرونایی

سخنگوی دولت: آیین‌نامه اجرایی قانون رتبه‌بندی معلمان ابلاغ شد

پلیس فتا: بازداشت تعدادی از منتشرکنندگان لایوهای غیر اخلاقی در اینستاگرام

راه اندازی گشت ارشاد نامحسوس در مشهد/ پوشش زنان و مردان در سازمان ها و ادارات بررسی می شود

انتقاد عضو شورای شهر تهران: یک ماه از حمله سایبری گذشته، اما برخی از سامانه‌های شهرداری همچنان از دسترس خارج است

یک مسئول میراث فرهنگی: فردوسی را بدون مجوز شسته‌اند

توییت همتی درباره استقراض غیرمستقیم دولت از بانک مرکزی: علیرغم ۳ برابر شدن درامد نفتی، پایه پولی ۳۲ درصد رشد کرده

وضعیت جاده‌ها و راه‌ها، امروز ۱۲ تیر ۱۴۰۱ / تردد روان در مسیر‌های منتهی به شمال

قیمت طلا و سکه، امروز ۱۲ تیر ۱۴۰۱

واکنش رییس سازمان سنجش به حواشی لو رفتن سؤالات کنکور؛ قسم می‌خورم دسترسی به سؤالات، قبل از آزمون اتفاق نیفتاد

قیمت دلار در صرافی‌های بانکی، امروز ۱۲ تیر ۱۴۰۱

جمال شورجه: صحنه‌هایی از سریال حضرت موسی در رویا به من الهام شد/ به دولت رئیسی امیدوارم

یک روزنامه دولتی: شکستن حکم ویلموتس مسلم است / برخی روایت‌ها حاکی از نصف شدن غرامت است

روزنامه جوان: یک شبکه جاسوسی آمریکایی-انگلیسی در دولت احمدی‌نژاد نفوذ کرده بود / تنها قسمتی از این کوه یخی، در ماجرای خانه‌نشینی احمدی‌نژاد ظهور کرد

احتمال فراخوان ثبت نام جاماندگان سهام عدالت تا اواسط تابستان

استعفای خرمشاد بالاخره تایید شد / انتصاب «محمدرضا غلامرضا» به عنوان معاون سیاسی وزارت کشور

سخنگوی ستاد امربه معروف: شکایت ما از کلیپ تبلیغاتی شرکت بستنی سازی، به بیشتر دیده شدنش کمک کرد، اما هزینه قبح‌شکنی را هم بالا برد / می‌توان یک سال ممنوعیت تبلیغات را برای شرکت های متخلف در نظر گرفت تا دیگر قبح‌شکنی نکنند

امیرعبداللهیان: توسعه روابط ایران و مصر به نفع دو کشور است

وضعیت آب و هوا، امروز ۱۲ تیر ۱۴۰۱ / خیزش گرد و خاک در البرز، قم و تهران

تسهیل حضور اسرائیلی‌ها در جمهوری آذربایجان با موافقت باکو

امیرعبداللهیان به رئیس جمهور سوریه: ما نگرانی‌های موجود را درک می‌کنیم، ولی با توسل به عملیات نظامی برای رفع مشکلات مخالف هستیم / بشار اسد: موازنه در منطقه به نفع ما در حال تغییر است

عضو کمیته واکسیناسیون کرونا: تولید واکسن‌های ایرانی کرونا متوقف شده / بیش از ۴۰ میلیون دز واکسن ذخیره استراتژیک داریم

قطعنامه پایانی «نشست علما» در کابل: نظام امارت اسلامی مشروعیت دارد، آن را به رسمیت بشناسید

مسکو: تنها در صورتی روسیه از شورای امنیت حذف می‌شود که سازمان ملل منحل شود

یکشنبه؛ جلسه دادگاه رسیدگی به پرونده ولی الله سیف و سایر متهمان اقتصادی

آرشیو
خرید و فروش بیتکوین
وبگردی

دستگیری میوه فروشان مسلح در پایتخت

ثبت تصویر پلنگ ایرانی در هشتاد پهلوی لرستان

حکم ویلموتس شکست

خرافاتی که نسل «کفتار» را در ایران برانداخت

اسیدپاش کرجی بازداشت شد

«طعم گیلاس» درباره خودکشی نیست/ میراث کیارستمی از «گزارش» تا «بلیت‌ها»

ماندنی‌ و دوست‌داشتنی‌ترین عروسک‌های تلویزیون ایران

آدم ربایان، پسر تاجر تهرانی را پس از سه روز کتک زدن، داخل پتو گذاشتند و در بیابان رها کردند

رونالدو در آستانه بازگشت به ایتالیا

زنده‌گیری مارها در منازل این شهر توسط آتش‌نشانی

واکنش مربی آرژانتینی به خداحافظی سیدجلال

«شکار سیمرغ» رضا درخشانی ۸ میلیارد تومان فروخته شد

  • صفحه نخست
  • سیاست
  • بین الملل
  • تاریخ
  • اقتصاد
  • اجتماع
  • فناوری
  • فرهنگ و هنر
  • حوادث
  • ورزش
  • خواندنی ها
  • سلامت
  • ویدیو
  • عکس
  • درباره انتخاب
  • |
  • ارتباط با ما
  • |
  • پیوندها
  • |
  • آب و هوا
  • |
  • اوقات شرعی
  • |
  • مجله الکترونیکی
  • |
  • نظرسنجی
  • |
  • جستجو
  • |
  • آرشیو
تمامی حقوق مادی و معنوی این سایت متعلق به انتخاب است و استفاده از مطالب با ذکر منبع بلامانع است.
طراحی و تولید : "ایران سامانه"
کد خبر: ۶۶۴۸۹۹
تاریخ انتشار: ۰۲ : ۱۷ - ۰۹ اسفند ۱۴۰۰
بین الملل >> اروپا
پ

تحلیلی ژئوپلیتیک درمورد بحران اوکراین- روسیه / چه شد که کار به اینجا کشید؟

احمد رشیدی نژاد: دهه‌ها پیش از آن که «مکیندر» ژئوپلیتیسین بریتانیایی بر روی «هارتلند»- به عنوان سرزمینی که تسلط بر آن حکمرانی جهانی را برای حاکم آن در بر خواهد داشت- دست بگذارد، روسیه و بریتانیا دو قدرت مطرح قرن نوزدهم، تلاشی را در آسیای مرکزی پیش گرفته بودند که بعدها «بازی بزرگ» نام گرفت. مطابق این بازی، روس‌ها براساس وصیت‌نامه «پتر کبیر»(۱۶۷۲-‏۱۷۲۵)، نزدیکی به استانبول و هند را جهت فرمانروای بر جهان، لازم می‌دانستند.
پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) :

دکتر احمد رشیدی نژاد؛ پژوهشگر مسائل ژئوپلیتیک: ساعاتی پس از درخواست جدایی‌طلبان شرق اوکراین از مسکو برای حمایت نظامی، فرمان تهاجم نظامی به اوکراین از سوی پوتین رئیس‌جمهوری روسیه صادر گردید. پوتین که در تلویزیون برای ملت روسیه نطق می‌کرد؛ درگیری نظامی بین نیروهای روسیه و اوکراین را «اجتناب‌ناپذیر» خوانده و اقدام کشورش را دفاع از خود در برابر تهدیدات و برای جلوگیری از مشکلات بزرگ‌تر توصیف کرد.

وی گفت چیزی که رخ داد یک گام ضروری در پی تلاش‌های نافرجام بود. آنها(ناتو) یک ذره هم موضع‌شان تغییر نکرد و این امر می‌توانست بقای کشور را به خطر اندازد.

اشاره پوتین به موضوع اقدامات ناتو در قلمرو امنیتی روسیه است، که پس از فروپاشی شوروی، در قالب جذب اقمار سابق روسیه، تداوم یافته است. از این نقطه نظر، اوکراین نیز هم داستان با غرب، قصد دارد که با پیوستن به ناتو، امنیت منطقه‌ای و حتی موجودیت روسیه را به مخاطره اندازد. لذا اگر به اهداف ناتو بدبین هم نباشیم، باز این سوال مطرح است که؛ اصرار ناتو در جذب اقمار پیش روسیه، در پی تهدید کدام قدرت و کشور است، که در گسترش به سوی شرق، مرزهای روسیه را هدف‌گذاری کرده، قائل به سرحدی و بی‌طرفی کشورهایی همچون اوکراین، گرجستان، لتونی، لیتوانی و استونی در جوار مرزهای روسیه نیست؟ پاسخ به این سوال، نیازمند به بررسی دیدگاه‌ها و تحرکات ژئوپلیتیک غرب، و البته روسیه است.

دیدگاه‌ها و تحرکات ژئوپلیتیک غرب

دهه‌ها پیش از آن که «مکیندر» ژئوپلیتیسین بریتانیایی بر روی «هارتلند»- به عنوان سرزمینی که تسلط بر آن حکمرانی جهانی را برای حاکم آن در بر خواهد داشت- دست بگذارد، روسیه و بریتانیا دو قدرت مطرح قرن نوزدهم، تلاشی را در آسیای مرکزی پیش گرفته بودند که بعدها «بازی بزرگ» نام گرفت. مطابق این بازی، روس‌ها براساس وصیت‌نامه «پتر کبیر»(۱۶۷۲-‏۱۷۲۵)، نزدیکی به استانبول و هند را جهت فرمانروای بر جهان، لازم می‌دانستند. هند مهمترین مستعمره بریتانیا بود و علاوه بر ثروتش، که نقش مهمی در هژمونی جهانی بریتانیا داشت، سواحل گرمش آرمان و هارتلند رویایی روس‌ها محسوب می‌شد. زیرا هدف اصلی سیاست روسیه با توجه به تنگناهای جغرافیاییش، دسترسی به بنادر آب گرم و ایجاد فرصت‌های بازرگانی بود. کلید هندوستان‌ هم‌ آسیای مرکزی بود که روس‌ها باید از آن عبور می‌کردند. لذا بریتانیا با در نظر گرفتن آسیای مرکزی- بویژه محدوده افغانستان کنونی-  به عنوان یک حائل ژئواستراتژیک (منطقه‌ای که تسلط بر آن دامنه نفوذ رقیب را محدود خواهد کرد)، میان هند و روسیه تلاش می کرد تا مانع پیشروی این کشور به سوی جنوب گردد.

با ظهور قدرت جدیدی به نام آلمان در عرصه بین‌المللی، متفکرانی همچون مکیندر، که آرمان گسترش به سوی شرق آلمان- متاثر از نظریه «فضای حیاتی»- را تهدیدی برای هژمونی جهانی بریتانیا در نظر می‌دانستند. تهدیدی که از پیوند و اتحاد آلمان با روسیه یا سلطه یک جانبه آلمان بر هارتلند حاصل می‌شد. با چرخش به سوی مناطق داخلی اوراسیا، منطقه‌ای را نشان کردند که قدرت حاکم بر آن می‌توانست قدرت آینده جهان باشد. از نظر وی خشکی بزرگ اوراسیا دارای ناحیه غیرقابل دسترسی از سوی قدرت دریائی بود که نقش دژ را بازی می‌کرد. این منطقه فاقد محورهای نفوذی دریائی بوده و در طول تاریخ همیشه کانون فشار به اطراف خود بوده است. او نام این منطقه را «محور» نامید، که دارای منبع بزرگ قدرت بود و قادر بود بر شرق دور، آسیای جنوبی و اروپا که مجموعه آن را «جزیره جهانی» می‌نامید، مسلط شود. از نظر مکیندر مسیر اروپای شرقی راه ورود به ناحیه محور بود. لذا کسی که بر اروپای شرقی حکومت می‌کرد می‌توانست بر هارتلند فرمانروایی باشد و کسی که حاکم هارتلند بود، بر جزیره جهانی و کسی که حاکم جزیره جهانی بود، فرمانروای کل جهان می‌شد. مضمون نهفته سیاسی این مفهوم‌پردازی، عبارت بود از جلوگیری از اتحاد آلمان و روسیه- از طریق ایجاد یک منطقه حائل ژئواستراتژیک- به منظور ممانعت از دسترسی به ناحیه محوری و چیره شدن بر منابعی که سرنگون کردن امپراطوری بریتانیا را عملی می‌ساخت. این پیام برای استفاده ویژه سیاستمداران جهان که در «ورسای» گردهم  آمده بودند(1919) تنظیم شده بود. وی از این طریق به دیپلمات‌های درگیر در شکل‌دهی به نقشه جدید سیاسی اروپا پس از جنگ اول جهانی هشدار می‌دهد که آلمان و روسیه بایستی با حلقه‌ای از حکومت‌های ملی مطمئن، از هم جدا شوند. زیرا هر قدرتی که بر اروپای شرقی سلطه پیدا کند، ممکن است هارتلند را تصرف کند. بدین ترتیب در نتیجه مذاکرات صلح این سلسله کشورها به شکل یک منطقه حائل بین آلمان و روسیه در اروپای شرقی بوجود آمدند.

هرچند این استراتژی در عمل کارگر نیفتاد و با شروع جنگ(1939) این کشورها یکی پس از دیگری و به سرعت به تصرف آلمان نازی در آمدند، اما سیاست مهار(بازدارندگی) کنار گذاشته نشد و از همان روز خاتمه جنگ دوم جهانی تا پایان جنگ سرد اساس سیاست ژئوپلیتیکی غرب قرار گرفت. این بار این شوروی بود که با شکست آلمان در جنگ دوم جهانی به عنوان یگانه حاکم منطقه هارتلند باید مورد محاصره قرار می‌گرفت. بر این اساس، اسپایکمن آمریکایی(1943) مستقیمأ از یک قدرت برتر آمریکایی در دوران پس از جنگ جهانی دوم سخن به میان آورد، که بتواند هارتلند را خنثی نماید. بدین ترتیب اگر شوروی یک برج و باروی بلند (هارتلند) محسوب می‌شد. به طور آشکار راه برخورد با آن در محاصره گرفتن آن بود. لذا وی معتقد بود که متفقین پس از جنگ باید سیاست خود را بر پایه بازداشتن رقیب (شوروی کمونیست) از هر نفوذ و حضور در قلمرو ریملند قرار دهند. زیرا مطابق این بازنمایی هرکس که کنترل ریملند را بر عهده داشت می‌توانست سرنوشت جهان را کنترل کند. بدین منظور زنجیره محاصره شوروی از سوی شماری از کشورهای مخالف آن واقع در ریملند بسته شد. ناتو در اروپا سنتو در آسیای باختری و سیتو در آسیای خاوری. اسپایکمن این ناحیه را منطقه پیرامونی یا منطقه «ریملند» نام داد که کنترل بر آن می‌توانست نیروی هارتلند را خنثی سازد.

بدین ترتیب هرگاه حلقه‌ای از زنجیره محاصره قطع می‌شد دخالت نظامی قطعیت پیدا می‌کرد و ناحیه ریملند به منطقه‌ای برای درگیری‌های نظامی کوچک و بزرگ دوران پس از سال ۱۹۴۵ تبدیل شد (مانند برلین، کره، خاورمیانه و ویتنام که یک درگیری بزرگ شمرده می‌شد). برهمین اساس برخی معتقدند که سیاست «کانتین منت» یا سد نفود آمریکا که از سوی «ژرژ کنان» ارائه شد و در دوره جنگ سرد مبنای سیاست خارجی آمریکا در اطراف شوروی و ایجاد کمربند سد نفوذ کمونیسم بوده است، متاثر از نظریه ریملند اسپایکمن شکل گرفته است.

در عمل نیز ژئوپلیتیک آمریکایی برای آشکار کردن خطوط قاطع جدایی‌ها برای استحکام بخشیدن به حلقه محاصره رقیب دنیای سیاسی را به دو دسته تقسیم کرده بود. دنیای واقع شده در پس پرده آهنین اصلاحی که «چرچیل» در فردای جنگ جهانی دوم آن را در تشریح دنیای کمونیزم به کار گرفت و دنیای آزاد یا کشور‌هایی که به کمونیزم نپیوستند و در اردوگاه باختر سیاسی با ایالات متحده هم داستان شدند. این تفکر تداوم داشت. تا اینکه اتحاد جماهیر شوروی، از هم فروپاشید، و بلافاصله «ناتو» شروع به گسترش در میان مناطقی کرد که زمانی به نوعی اقمار «اتحاد جماهیر شوروی» محسوب می‌شدند. نقطه آغاز این استراتژی نیز، تجزیه صربستان و استقلال کوزو (۱۹۹۹) بود. تجزیه صربستان و نادیده گرفتن منافع روسیه، افزون بر این که مرز‌های جدیدی را در نقشه سیاسی دنیا ایجاد می کرد، مرزبندی‌های میان غرب و روسیه را نیز پررنگ‌تر ساخت.

پس از آن، اکثریت کشور‌های اقمار شوروی در شرق اروپا، یک به یک و به مرور در طول سه دهه گذشته به عضویت ناتو در آمدند. به طوری که اکنون ناتو در برخی مناطق، همچون مرز‌های لتونی، لیتوانی و استونی با روسیه هم مرز بوده و تلاش دارد که در مرز‌های گرجستان و اوکراین نیز با روسیه همسایه شود.

دیدگاه‌ها و تحرکات ژئوپلیتیک روسیه

ورود تدریجی آمریکا به حوزه نفوذ سنتی روسیه موجب تهدید منافع روسیه بود. اما تجربه تاریخی روسیه از جنگ سرد و عقب‌ماندگی اقتصادی این کشور، کرملین را متوجه ساخته بود، که در فضای وابستگی متقابل نظام بین‌الملل، دیدگاه‌های تعارضی جنگ سرد، دیگر مقبولیتی ندارد. نقطه عطف این پیشروی حادثه ۱۱ سپتامبر بود، که به آمریکا فرصت حضور مستقیم در حوزه نفوذ روسیه را می‌داد. روس‌ها در این برهه در موضعی انفعالی تنها نظاره‌گر حضور تدریجی آمریکا در این حوزه- بویژه آسیای مرکزی و قفقاز- بودند. پوتین حتی جزو نخستین رهبرانی بود که ضمن ابراز همدردی آمادگیش را برای همکاری با آمریکا اعلام داشت. اما پس از فروکش کردن جریانات اولیه و آشکار شدن اهداف آمریکا از حضور در این مناطق، و نیز بر پایی انقلابات رنگین، زنگ خطر برای روس‌ها به صدا درآمد؛ لذا روس‌ها به هر اهرمی جهت مقابله با غرب متوسل شدند. پی‌گیری برنامه‌های نوسازی نظامی، تشکیل پیمان شانگ‌های و پی‌گیری سیاست انرژی از جمله اقدامات شاخص این دوره است.

در این میان، منابع انرژی از جمله مهمترین اهرم‌های ژئوپلیتیک روسیه بود که می‌توانست، در عرصه رقابت مورد بهره‌برداری قرار گیرد. افزایش فزاینده نیاز اروپا به انرژی و کمبود جایگزین برای متنوع کردن این منابع، بستری مناسب بود که روسیه می‌توانست هم در ارتقاء اقتصادی و هم در تامین اهداف ژئوپلیتیک از آن بهره گیرد. پوتین با این آگاهی که برای تغییر منزلت روسیه در عرصه بین‌المللی باید هم به امکانات داخلی، هم به محدودیت‌های محیط خارجی توجه داشت، در رساله دکترایش می‌نویسد؛ «منابع طبیعی نه تنها توسعه اقتصادی کشور را تضمین می‌کند، بلکه ضمانتی برای کسب موقعیت بین‌المللی نیز می‌باشد. مهمترین منابع، هیدروکربن است. این‌ها مهمترین ابزار‌ها در دست ما، و قویترین اهرم ژئوپلیتیک ماست»!

با نگاهی اجمالی به جایگاه روسیه برای تامین انرژی اروپا، نیز می‌توان پی برد، که روس‌ها تا چه حد در پیگیری این استراتژی مصمم بوده‌اند. تا جایی که روسیه هم اکنون بزرگترین عرضه کننده نفت و گاز به اروپا به شمار می‌رود. در این باره، مطابق آمار، ۳۸ درصد از صادارت گاز روسیه به ۲۷ کشور اروپایی است؛ که در این بین، آلمان ۵۰، هلند ۲۶، فرانسه ۱۷، سوئد ۱۳، اسپانیا ۱۱، پرتغال ۱۰، بلژیک ۷، و حتی بریتانیا در دورترین نقطه اروپا ۷ درصد از گاز مورد نیازش را از روسیه تامین می‌کنند. نکته حائز اهمیت این است که، روسیه با پیگیری این سیاست، در پی نزدیکی هر چه بیشتر به اروپا است. مسئله‌ای که به خودی خود از نفوذ و هژمونی آمریکا بر قاره اروپا خواهد کاست.

با این تفاسیر می‌توان چنین استنباط کرد که از یک سو، وابستگی روزافزون اتحادیه اروپا به انرژی روسیه و بویژه آلمان، این زنگ خطر را برای آمریکا به عنوان سردمدار بلوک غرب به صدا در آورده است، که در صورت نزدیکی بیشتر این قاره و بویژه آلمان به عنوان یک قدرت اقتصادی بزرگ به روسیه، ممکن است، موجبات تغییر ساختار هژمونی، لااقل در این بخش از جهان را به ضرر آمریکا رقم بزند.

بر این اساس آمریکا از ابتدا مخالف انتقال گاز از روسیه به سمت کشورهای اروپایی بوده است. لذا از یک سو تلاش می‌کند که با گسترش مرزهای ناتو به سوی شرق، روسیه را در حصار مرزهایش محصور کرده و از سوی دیگر با بحران‌سازی مانع از تکمیل طرح‌های انتقال گاز به اروپا و بویژه آلمان شود. در صدر این طرح‌ها خط لوله «نورد استریم 2» که با عبور از کف دریای بالتیک روسیه را به آلمان و سایر کشورهای اروپایی متصل می‌کند. در واقع حداقل برداشتی که آمریکا از بحران اوکراین می‌کند، ایجاد هراس در کشورهای اروپایی در نزدیکی به روسیه است.

درگیری نظامی آشکار و همه‌جانبه روسیه با اوکراین می‌تواند به عامل اتحاد برای اردوگاه متزلزل غرب تبدیل شود. چرا که سازمان پیمان آتلانتیک شمالی ناتو مدت‌هاست از تضادهای درونی رنج می‌برد و فلسفه وجودی آن به‌ویژه پس از خروج نیروها از افغانستان دوباره زیر سؤال رفته است.

طرح گاه و بی‌گاه ارتش واحد اروپایی و توقعات آمریکا درباره لزوم انجام تعهدات مالی کشورهای اروپایی در قبال این پیمان نظامی از جمله مسائلی است که همکاری بین اعضا و گسترش آن به سمت شرق یا اجرای مأموریت‌های جدید را با هاله‌ای از ابهام مواجه می‌کند. پس با وقوع جنگ، امنیت اروپا- آتلانتیک در اولویت قرار خواهد گرفت و اعضای ناتو ولو به شکل موقت، اختلافات و تضادهای داخلی خود را کنار خواهند گذاشت. لذا می‌توان گفت که هدف غایی آمریکا از اصرار پیوستن اوکراین به این پیمان، ایجاد پرده‌ای آهنین بین روسیه و اروپاست، تا مانع از هژمونی یک قطب قدرت جدید بر اوراسیا و جزیره جهانی شود.

رومیس د
رازیانه د
ارسال به تلگرام
رومیس د
رازیانه د
رومیس د
رازیانه د
رومیس د
رازیانه د
رومیس د
رازیانه د
رومیس د
رازیانه د
رومیس د
رازیانه د
  • صفحه نخست
  • سیاست
  • بین الملل
  • تاریخ
  • اقتصاد
  • اجتماع
  • فناوری
  • فرهنگ و هنر
  • حوادث
  • ورزش
  • خواندنی ها
  • سلامت
  • ویدیو
  • عکس
  • درباره انتخاب
  • |
  • ارتباط با ما
  • |
  • پیوندها
  • |
  • آب و هوا
  • |
  • اوقات شرعی
  • |
  • مجله الکترونیکی
  • |
  • نظرسنجی
  • |
  • جستجو
  • |
  • آرشیو
تمامی حقوق مادی و معنوی این سایت متعلق به انتخاب است و استفاده از مطالب با ذکر منبع بلامانع است.
طراحی و تولید : "ایران سامانه"