انتخاب / آرش هاشمی: «مجبور شدم پول نزول بگیرم تا هزینه درمان را جور کنم»؛ آرام و با فاصله از همسرش میگوید تا کسی متوجه نشود. مجبور شده، چون مرکز درمانی که تا پایان سال 1400 خدماتش به صورت رایگان بوده حالا هزینههای دهها میلیون تومانی دریافت میکند.»
سروش حدودا 50 سال دارد و از مراجعه کنندگان مرکز تخصصی رادیوتراپی و انکولوژی رضا در مشهد است. «تومور» دارد و تا پارسال به صورت رایگان درمان خود را دریافت میکرده اما حالا برای یک دوره یک ماهه باید 28 میلیون تومان پرداخت کند. تازه این هزینهایست که با بیمه تامین اجتماعی برای او محاسبه شده. مقصران وضعیت فعلی را مرکز درمانی نمیداند؛ «اینها هم به هر حال خرج دارند، این همه دستگاههای پزشکی و پرسنلی که دارند حقوق نمیخواهند؟ دولت باید از این مراکز حمایت کند». سروش ادامه میدهد: امسال به قرض، بدهی و همهی چیزهای دیگر افتادهام. چه کار کنم؟ درمانم را ادامه ندهم؟ برای سلامت خودم و خانوادهام مجبورم هر طور شده هزینه را تهیه کنم. گفتن ندارد اما مجبور شدم پول نزول بگیرم تا بتوانم هزینه درمان را جور کنم.
بدون بیمه، هزینه آزاد همان درمان سروش و رادیوتراپی که انجام میدهد به 40 میلیون تومان رسیده است؛ مبلغی که سارا 24 ساله باید بپردازد. بیش از یک سال است که مادرش را به این مرکز درمانی میآورد و تا صبح امروز از تغییر قیمتها و تعرفههای جدید اطلاعی نداشته؛ «ممکنه چند دقیقه خصوصی با شما صحبت کنم؟ من برای درمان بیماری مادرم به اینجا میآیم. خودم تو عقد هستم و از طرفی باید پول برای وسایلم تهیه کنم و از طرف دیگر هزینههای درمان هم حالا چند برابر شده است. مادرم تا پارسال با نظافت در منزل مردم بخشی از هزینهها را تامین میکرد اما هزینههای آن موقع اصلا با الان قابل مقایسه نیست. آن زمان ما باید حدود 200 هزار تومان پرداخت میکردیم اما الان میگویند 40 میلیون شده است. پیگیری میکنید؟ ما باید چهکار کنیم؟».
بخشی از بیماران و مراجعهکنندگان انکولوژی رضا(ع) از استانها و شهرستانهای دیگر هستند؛ محسن از بابلسر است و در حال چانه زدن با صندوقدار. او شش سال است که درمان خود را زیر نظر یک پزشک دنبال میکند و دکترش حالا در این مرکز درمانی حضور دارد اما محسن برای تشکیل پرونده و «علیالحساب» باید پنج میلیون تومان واریز کند. میگوید تا عید امسال رایگان بوده اما الان علاوه بر مخارج دیگر، هشت میلیون تومان هم برای درمانش باید واریز کند؛ «سرطان و تومور مغزی دارم و برای پرتو درمانی از بابلسر میآیم. هزینهها خیلی زیاد شده است. برای هر بخش هم جداگانه قبض و فیش میدهند که واریز کنیم، قبلا که برای برخی چیزهای دیگر اینجا میآمدم، اصلا اینطور نبود. الان قدم به قدم هی باید وجه واریز کنیم. قبلا نهایتا 10 درصد از هزینههای کل را پرداخت میکردیم». مرتضی هم از یکی از شهرستانهای خراسان مادرش را به انکولوژی رضا میآورد. او در گذشته هزینهای پرداخت نمیکرده اما حالا با فیش واریزی 55 میلیون تومانی مواجه شده است و میگوید «اینجا دستگاههای پیشرفتهای دارد که مراکز دیگر ندارند؛ از طرف دیگر به دلیل خیریه بودن این مرکز، بیماران به مرکز درمانی بخش خصوصی که در نزدیکی اینجا هم قرار دارد مراجعه نمیکردند ولی حالا هزینههای انکولوژی رضا که مثلا خیریه هم هست با بخش خصوصی تفاوت چندانی ندارد. هزینه داروها هم انقدر بالا رفته که دیگر به سختی میتوان تهیه کرد». ناصر هم از سیستان و بلوچستان آمده و وضعیت مشابهی دارد.
افراد دیگری هم از این پنج میلیون تومانِ علیالحساب گلایه دارند و مبلغیست که باید واریز شود تا پس از آن فرآیند سایر بخشها دنبال شود. بجز بخش درمان، هزینههای آزمایشگاهی مجموعه هم با افزایش قیمت نسبت به سال گذشته مواجه شده است.
مرضیه قبض آزمایشگاه را نشان میدهد که 221 هزار تومان است و با بیمهای که دارد باید 113 هزار تومان پرداخت کند؛ «سال گذشته برای همین آزمایش فقط 12 هزار تومان پرداخت میکردم». محمد هم از هزینه آزمایش 12 هزار تومانشاش که الان به 90 هزار تومان رسیده خبر میدهد.
علی با نسخه داروهایش بین داروخانه و مددکاری در رفتوآمد است. نسخهاش 164 هزار تومان شده و او توان پرداخت هزینهاش را ندارد. داروهای هر دورهاش معمولا ثابت است؛ ماه پیش 78 هزار تومان شده و علی به زور توانسته آن را تهیه نماید اما «اینبار دیگر نمیتوانم این نسخه را تهیه کنم. الان به مددکاری هم گفتم با این هزینهها حتی برای درمان هم دیگر نمیتوانم بیایم». رحمان هم وضعیت مشابه علی را دارد، هزینه داروهایش دو، سه برابر شده و پولش را ندارد؛ الان هم فقط بخشی از داروها را دریافت کرده و «کپسولهایم را نگرفتم چون پولش را نداشتم». سیامک 67 ساله هم کنار رحمان ایستاده و از قیمت جدیدی که برای عکسبرداری باید پرداخت کند، گلایه میکند؛ او تا پیش از این هزینه نسبتا کمی را باید پرداخت میکرده اما الان با قبضهای 445 هزار تومانی و یک میلیون و 200 هزار تومانی که همراهش است، در انتظار معجزهای در حیاط ایستاده؛ سیامک از دغدغههای تهیه پول درمانش میگوید: سخت است. هزینههای زندگی کلا بالا رفته و پول درمانگاه هم که اینطور شده است. اسم اینجا خیریه بود و حداقل پولی دریافت نمیکردند اما از وقتی اینطور شده، تقریبا دیگر نمیتوانیم بیاییم، الان هم که وضعیتم را میبینید. باور کنید دفعه گذشته برای همان 445 هزار تومان گریه و زاری کردم تا کمتر دریافت کنند.
ارز دولتی قطع شده است
اما دکتر فاطمه ورشویی تبریزی، رئیس مرکز تخصصی رادیوتراپی و انکولوژی رضا(ع) در گفتوگو با «انتخاب» میگوید «حتی هزینههای فعلی هم با تخفیفهای فراوان دریافت میشود» و درباره تغییر هزینههای امسال نسبت به سال گذشته بیان میکند: مرکز درمانی رضا(ع) و بیمارستان ناظران توسط انجمن حمایت از بیماران سرطانی مشهد که یک مرکز مردم نهاد و خیریه است تاسیس شدهاند و با تلاش خیرین تا امسال هزینه و فرانشیزی از بیماران دریافت نمیشد اما از سال 1400 ارز دولتی ما قطع شده است و باید تجهیزات و قطعاتی که برای درمان سرطان و بیماریهایی دیگر تهیه میکنیم را به صورت آزاد و 6 برابر قیمت به نسبت گذشته خریداری کنیم. تا پایان سال گذشته به هر نحوی که بود تلاش کردیم تا هزینهای از بیماران دریافت نشود اما افزایش چندبرابری هزینهها باعث میشود که ما یا اصلا دیگر نتوانیم ادامه دهیم و مجبور به تعطیلی شویم یا بخشی از هزینهها را به طریقی جبران نماییم تا مرکز سرپا بماند. ناچار به دریافت هزینههای جدید از بیماران شدیم و هیچ تمایلی برای این کار نداشتیم.
هنوز تعرفه 1401 را اعمال نکردهایم
او متذکر میشود: درست است که ما تا پارسال برای رادیوتراپی، شیمی درمانی و ... هزینهای دریافت نمیکردیم و رایگان بود اما توجه کنید حتی هزینهای که الان دریافت میشود، با تخفیف و براساس تعرفه سال گذشته است. ابتدای امسال خیرینی که کمک میکنند، گفتند که 20 درصد هزینهها از بیماران دریافت نشود و هزینههای فعلی با در نظر گرفتن این تخفیفها است؛ در برخی موارد هم زمانی که بیماران شرایط خاص دارند، هزینه را به صورت اقساطی دریافت میکنیم. از طرف دیگر این هزینههای فعلی که شما هم اشاره کردید، براساس تعرفه سال گذشته هستند؛ حدود یک هفته است که تعرفههای جدید ابلاغ شده و ما هنوز آنها را اجرایی نکردهایم. تعرفهها آنقدر افزایش یافتهاند که بعید میدانم حتی یک نفر یا افراد زیادی بتوانند آنها را پرداخت نمایند. دولت هیچ حمایتی از بخش خصوصی انجام نمیدهد، هزینهها چندبرابر شده اما دولت سهم بیمه دولتی را چندان افزایشی نداده ؛ درنتیجه فرانشیزی که به بیمار تحمیل میشود افزایش یافته است.
بیمهها قرارداد نمیبندند
ورشویی تبریزی با انتقاد از بیمهها تاکید میکند: علیرغم اینکه به صورت پیاپی از بیمهها درخواست همکاری و اصرار کردهایم که با مجموعه ما قرارداد ببندند اما به دلیل مدیریت هزینههای خودشان، قبول نمیکنند. یکی از مهمترین بیمهها آتیهسازان است، چرا که طیف گستردهای از مردم را تحت پوشش دارد اما از بستن قرارداد امتناع میکنند.
30 درصد مراجعهکنندگان از استانهای دیگر هستند
رئیس مرکز تخصصی رادیوتراپی و انکولوژی رضا با بیان این که «به دلیل ارائه خدمات منحصربهفرد درمانی در شرق کشور، حدود 30 درصد از مراجعه کنندگان ما از استانهای دیگر هستند» خاطرنشان میکند: برخی از تجهیزات درمانی را در بین مراکز درمانی شرق کشور، فقط ما در اختیار داریم و دستگاههای ما بهروز هستند و تا پیش از این هم به صورت رایگان خدمترسانی میکردیم اما با این شرایط دیگر نمیتوانیم سر پا بمانیم. با بخشهای مختلف دولتی مکاتبه کردهایم که باتوجه به اینکه سالهاست مرکز انکولوژی رضا بهعنوان بازوی دانشگاه علوم پزشکی مشهد به مردم خدمت ارائه کرده و هیچوقت هم به دنبال دریافت سود از این محل درمانی نبوده است، با نگاه ویژهای این مرکز مورد بررسی قرار گیرد و حداقل ارز دولتی ما قطع نشود تا بتوانیم تجهیزات و قطعات را با ارز دولتی خریداری کنیم اما این ارز قطع شده است و با خرید آزاد این قطعات، آهسته آهسته ناچار به تعطیلی خواهیم شد.
کاهش حمایت خیّران
ورشویی تبریزی از کاهش کیفیت و کمیت خیّران خبر میدهد و میگوید: وضعیت اقتصادی روی توان خیرین هم تاثیر گذاشته و آنها هم ریزش کردهاند. مدیر یک کارخانه یا تولیدی که از حامیان مجموعه درمانی بود، این روزها تلاش میکند تا بتواند خودش را سر پا نگه دارد و کمتر توان کار خیر دارد. بررسی کنید امسال و سال گذشته چه تعداد مجموعه تولیدی تعطیل شدند یا تعدیل نیرو انجام دادند. باز هم با تمام این اتفاقها تا سال گذشته هر کاری انجام دادیم که هزینهای از بیمار دریافت نشود، با هر جایی فکر کنید مکاتبه کردیم که به ما کمک شود و حداقل تسهیلات بخش دولتی در اختیار ما هم قرار گیرد که مجبور به تغییر تعرفههایمان نشویم و به همان سبک گذشته به مردم خدمات ارائه کنیم ولی متاسفانه پاسخها همیشه منفی بود. با وضعیت فعلی هم خیلی نمیتوانیم سر پا بایستیم و اگر این مرکز بخوابد، کل درمان سرطان خراسان با مشکل مواجه خواهد شد. اوضاع اصلا خوب نیست و خیلی بد است؛ بهجز بخش درمان، حتی در قسمت تصویربرداری هم به دلیل افزایش هزینهها، مراجعهکنندگان کاهش یافتهاند و بیماران ترجیح میدهند اصلا پروسه درمان را رها کنند و سراغش نروند.