ایلنا: عضو شورای شهر تهران با تاکید بر اینکه برای جلوگیری از روند خشک شدن باغات پایتخت باید هرچه زودتر طرح جایگزین مدیریت پایدار باغات شهری ارائه شود، گفت: شورای شهر به دنبال آن است که یک فرمول برد – برد را درباره نحوه تصمیم‌گیری برای باغات شهری تعریف کند تا هم درختان موجود در باغات حفظ شوند و هم مالکان از حفظ باغات خود احساس زیان نکنند.
در سال‌های اخیر موضوع حفاظت از باغات شهری و بهره‌برداری پایدار از آنها یکی از چالش‌های مهم مدیریت شهری تهران بوده است و مسئولان پایتخت در دوره‌های مختلف، مسیرهای متفاوتی را برای رفع این چالش طی کرده‌اند؛ از جمله این مسیرها نیز تصویب مصوبه برج – باغ در سال 82 در دوره دوم شورای شهر تهران بود که براساس آن، مالکان باغات پایتخت اجازه داشتند که حداکثر تا 30 درصد مساحت باغ ساخت‌وساز انجام دهند و درختان موجود در مابقی مساحت باغات خود را حفظ کنند. مسئولان شهری در آن دوره اعتقاد داشتند که چنین مصوبه‌ای می‌تواند ضمن اعمال محدودیت برای ساخت‌وساز در باغات تهران، حفاظت از آنها را از نظر اقتصادی برای مالکان آنها توجیه‌پذیر کند.
در این میان اما در زمان تصویب مصوبه برج – باغ و سال‌های بعد از آن، بسیاری از کارشناسان شهری تاکید داشتند که مدیریت شهری تهران باید به جای این که با تصویب چنین مصوباتی، عملا راه را برای گسترش ساخت‌وساز در باغات پایتخت هموار کند، به ارائه راهکارهای دیگری برای حفظ باغات به عنوان ریه‌های تنفسی تهران بپردازد؛ کما این که در دوره‌های دوم، سوم و چهارم مدیریت شهری نیز مصوبه برج – باغ نتوانست محدودیت لازم را برای جلوگیری از ساخت‌وساز در باغات تهران اعمال کند و وقوع برخی تخلفات و سودجویی‌ها در پایتخت باعث شد که از سال 82 تا 96، در بسیاری از باغات تهران بیش از 30 درصد مساحت باغ ساخت‌وساز انجام شود.
در چنین شرایطی اعضای دوره پنجم شورای شهر تهران در اسفند 96 با لغو مصوبه برج – باغ، مصوبه‌ای تحت عنوان خانه – باغ را به تصویب رساندند که براساس آن، مالکان باغات می‌توانستند برای بهره‌برداری پایدار از باغات خود به جای ساخت‌وساز مسکونی، کاربری‌های تجاری همخوان با شرایط باغ مانند کافه، رستوران، مراکز فرهنگی و هنری و ... را در باغات مستقر کنند. در این میان اما آن‌طور که اعضای دوره فعلی شورای شهر تهران می‌گویند، در سال‌های پس از تصویب مصوبه خانه – باغ، تقریبا هیچ استقبالی از این مصوبه صورت نگرفت و تعداد پروانه‌هایی که در براساس این مصوبه صادر شد، انگشت‌شمار بود. بنابراین از ابتدای دوره ششم مدیریت شهری پایتخت، مسئولان شورا و شهرداری بر آن شدند تا مقرراتی جدید را درباره بهره‌برداری از باغات تهران وضع کنند.
در مصوبه آینده شورا حتما محدودیت خاصی برای ساخت‌وساز در باغات پیش‌بینی خواهد شد
آخرین گام مهمی که در زمینه تعیین تکلیف وضعیت باغات تهران و نحوه رسیدگی به آنها برداشته شده، مربوط به ارائه لایحه «اصلاح دستورالعمل ماده 14 قانون زمین شهری» توسط شهرداری است که براساس آن، قرار بود تصمیم‌گیری درباره ساخت‌وساز در تمام باغات تهران فارغ از مساحت آن به کمیسیون ماده 5 شورای عالی معماری و شهرسازی سپرده شود و عملا شرایط برای ساخت‌وساز در باغات پایتخت کاملا تسهیل شود. البته دی‌ماه امسال کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر این لایحه را رد کرد و مهدی عباسی، رئیس این کمیسیون نیز آن را فاجعه‌ای بدتر از برج – باغ خواند؛ چراکه از نظر این عضو شورا، لایحه ارائه‌شده توسط شهرداری در مسیر تخریب باغات باقیمانده در شهر تهران بود.
بعد از رد لایحه شهرداری تهران نیز شورای شهر تصمیم گرفت به جای این که منتظر ارائه لایحه دیگری توسط مدیریت شهری بماند، رأسا نسبت به تدوین طرحی درباره روند تصمیم‌گیری برای باغات پایتخت اقدام کند. البته آن طور که ناصر امانی، عضو کمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر تهران به ایلنا می‌گوید، در حال حاضر هنوز طرح پیشنهادی کمیسیون شهرسازی و معماری برای تعیین تکلیف باغات تهران تکمیل نشده است و با توجه به این که پارلمان شهری پایتخت اکنون مشغول بررسی لایحه بودجه 1402 شهرداری است، بعید است که این طرح تا پایان امسال به صحن شورا ارائه شود.
امانی در توضیح بیشتر در این زمینه به خبرنگار ایلنا گفت: کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر تهران همچنان مشغول تدوین طرح جایگزین مصوبه خانه – باغ است و اعضای شورا در تلاش هستند تا بتوانند یک فرمول برد – برد را درباره نحوه تصمیم‌گیری برای باغات شهری تعریف کنند تا هم درختان موجود در باغات حفظ شوند و هم مالکان از حفظ باغات خود احساس زیان نکنند؛ زیرا اگر یک مالک احساس کند که با تعریف شدن ملک او به عنوان باغ، دیگر نمی‌تواند هیچ‌گونه بهره‌برداری از ملک خود انجام دهد، ممکن است عمدا درختان باغ خود را بخشکاند یا زمینه خشک شدن آنها را فراهم کند و عملا ملک خود را از حالت باغ بودن خارج کند تا راحت‌تر بتواند برای ساخت‌وساز در آن مجوز بگیرد.
وی افزود: قرار است در طرح جایگزین شورای شهر، محدودیت خاصی برای ساخت‌وساز در باغات پیش‌بینی شود تا عملا عملیات ساختمانی در باغات شهری همچنان محدود بماند و کسی نتواند بیش از حد مجاز به حریم باغات تجاوز کند یا با انجام ساخت‌وساز گسترده باعث خشک شدن ریشه‌های درختان شود یا به بهانه ایجاد رمپ، ساخت پارکینگ یا کندن پی ساختمان، عملا به تمام درختان موجود در باغات آسیب وارد کند.
بسیاری از باغات تهران بر اثر بلاتکلیفی فعلی در حال خشک شدن هستند
امانی با تاکید بر این که در مصوبه آینده شورای شهر تهران حتما محدودیتی برای ساخت‌وساز در باغات وجود خواهد داشت، عنوان کرد: ما باید در کنار تعیین محدودیت برای ساخت‌وساز در باغات شهری، مشوق‌هایی را هم در نظر بگیریم تا مالکان انگیزه داشته باشند که باغات خود را حفظ کنند و باغات پایتخت به عنوان ریه‌های تنفسی شهر که نقش مهمی در کاهش آلودگی هوا دارند، از بین نروند.
عضو کمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر تهران ادامه داد: اکنون بسیاری از باغات تهران به دلیل این که تکلیف آنها مشخص نیست و حفاظت از آنها برای مالکان به صرفه نیست، در حال خشک شدن هستند، بنابراین ما باید هرچه زودتر طرحی جایگزین را برای مدیریت پایدار باغات پایتخت و نحوه تصمیم‌گیری درباره آنها ارائه کنیم که در آن هم ضوابط لازم برای حفاظت از درختان وجود داشته باشد و هم حفاظت از باغات برای مالکان آنها توجیه اقتصادی داشته باشد.
نماینده مردم تهران در پارلمان شهری تاکید کرد: اکنون که تکلیف باغات تهران مشخص نیست، متاسفانه در برخی بازدیدهای میدانی از محلات مختلف تهران مشاهده می‌کنیم که در تعداد زیادی از باغات شهری پایتخت درختان یا قطع شده‌اند یا خشک شده‌اند یا خشکانده شده‌اند، به نحوی که بعضا به نظر می‌رسد که خود مالکان عمدا باغات خود را رها کرده‌اند تا به مخروبه تبدیل شود و بعدا بتوانند برای ساخت‌وساز در آن از شهرداری مجوز بگیرند.
وی در پایان تصریح کرد: در چنین شرایطی حتما باید هرچه زودتر طرح جایگزین مدیریت باغات تهران ارائه شود تا تکلیف تمام باغات شهری پایتخت مشخص شود و بتوانیم جلوی روند تخریب آنها را بگیریم.
