لارا روزن روزنامه نگار آمریکایی در خبرنامه خود تحت عنوان «دیپلماتیک» نوشت: در حالی که چشم‌اندازی در کوتاه‌مدت برای احیای برجام دیده نمی شود، برخی از کارشناسان کنترل تسلیحات از ایالات متحده و اروپایی‌ها می‌خواهند که استراتژی دیپلماتیک جدید و محدودتری را با تمرکز بر حضور بیشتر آژانس بین المللی انرژی اتمی در برنامه هسته‌ای ایران اتخاذ کند تا ابهام ها کاهش و از خطر جنگ احتمالی جلوگیری شود.
به گزارش سرویس بین الملل «انتخاب»؛ در ادامه این مطلب آمده است: تام کانتریمن معاون سابق وزیر امور خارجه آمریکا در امور کنترل تسلیحات و امنیت بین‌الملل موید: «پیگیری ایران برای فناوری هسته‌ای چنان بحرانی مداوم بوده است که تشخیص اینکه چه زمانی در نقطه ی عطف خطرناکی هستیم، دشوار است».
وی می افزاید: «اما من فکر می‌کنم به چند دلیل اکنون در چنین نقطه‌ای هستیم.»
کانتریمن که اکنون رئیس هیئت مدیره انجمن کنترل تسلیحات است، گفت: «اول، ایران از زمانی که پرزیدنت ترامپ ... برجام را با خروج از توافق نقض کرد، توانایی غنی‌سازی خود را کاهش نداده است. آنچه در مورد پیشرفت ایران نگران‌کننده‌تر است این است که ما نظارت کافی بر کاری که آنها انجام می‌دهند نداریم... و این منجر به عدم اطمینان بیشتر و خطر بیشتر در مورد ایران می‌شود.»
او ادامه می دهد: در عین حال، ما شاهد لفاظی‌های تهدیدآمیزتری هستیم که نه تنها از تهران، بلکه از اورشلیم نیز سرچشمه می‌گیرد. این ماجرا خطر درگیری که نیروهای ایالات متحده را درگیر می‌کند، بیشتر از سال‌های اخیر است.
کانتریمن خاطرنشان می کند: «با این حال، فضایی برای دیپلماسی همچنان وجود دارد. و ما دوست داریم که ایالات متحده رهبری دیپلماسی بی سر و صدا را با همکاری نزدیک با آلمان، بریتانیا و فرانسه در جهت یافتن راه حلی که به طور خاص به مشکل اول، یعنی عدم نظارت بر برنامه هسته ای ایران رسیدگی کند، به دست گیرد.»
کلسی داونپورت، مدیر سیاست منع اشاعه در انجمن کنترل تسلیحات، گفت: بعید به نظر می رسید که غنی سازی ایران تا 84 درصد تصادفی بوده باشد، اما احتمالاً نشان دهنده حرکت تهران به سمت مواد شکافت پذیر برای یک بمب نیست.»
داونپورت در ماه فوریه گفت: «فکر می‌کنم احتمالاً می‌توانیم این فرضیه را رد کنیم که ایران در حال غنی‌سازی تا این حد برای رسیدن به بمب است، زیرا [اگر اینطور بود] ما احتمالاً اینجا نمی‌نشستیم و در مورد آن صحبت می‌کردیم».
وی می افزاید: «اما صرف نظر از اینکه آیا این اتفاقی یا عمدی بوده است یا خیر، هنوز کاملاً نگران کننده است زیرا ... هیچ توجیه غیر نظامی برای این حرکت وجود ندارد.»
پرچم قرمز
داونپورت گفت: «اگر عمدی باشد، واقعاً نگرانی‌هایی را در مورد اهداف احتمالی تسلیحاتی ایران در آینده ایجاد می‌کند. و اگر این یک حادثه بوده است، فکر می‌کنم این موضوع چالش تشخیص مقاصد ایران و نظارت بر برنامه پیشرفته‌اش و خطر اشتباه محاسباتی را نشان می‌دهد.»
داونپورت گفت: «من فکر می‌کنم این شرایط… یک پرچم قرمز است و واقعاً نشان می‌دهد که چرا نیاز به یک استراتژی جدید دیپلماتیک ضروری است. بسیار مهم است که این بحران کنونی را تثبیت کنیم و از تشدید بیشتر جلوگیری کنیم.»
با توجه به اینکه احیای برجام فعلا در دستور کار نیست، این کارشناس تسلیحاتی پیشنهاد کرد: «من فکر می‌کنم ضروری است که ایالات متحده به سمت استراتژی دیگری تغییر مسیر دهد و تلاش کند به یک توافق موقت یا مجموعه‌ای از حرکات متقابل بین واشنگتن و ایران دست پیدا کند که هدف آن کاهش تنش‌ها و تثبیت شرایط فعلی ست.»
ایرانی‌ها روی گزینه های جایگزین برجام متمرکز نشده اند
علی واعظ عضو ارشد موسسه بین المللی «گروه بحران» و مدیر گروه ایران این انستیتو گفت که براساس رایزنی‌های اخیرش با ایرانی ها، آنها امید خود را برای احیای برجام از دست نداده‌اند و عمدتاً علاقه‌ای به هیچ نوع توافق محدودتر و موقتی ندارند.
واعظ افزود: «مشکل این است که ذهنیت ایرانی‌ها در حال حاضر به چیزی کمتر از برجام متمرکز نیست. آنها معتقدند که ظرف چند ماه، در مرحله‌ای به سراغ آنها می‌رویم و برای احیای برجام توافق می کنیم.»
او گفت: «نکته اصلی من این است که آنها واقعاً بحث و بررسی گزینه‌های جایگزین غیر از برجام را آغاز نکرده‌اند».
واعظ گفت که برای توافق محدودتر جهت افزایش شفافیت برنامه هسته ای، ایرانی ها انتظار هزینه بالایی از طرف مقابل دارند.
او گفت: «آنها خیلی واضح به من گفتند که «اقدامات شفافیت زا با ارزش‌ترین کارتی است که ما داریم. ما آن را با هزینه بسیار بسیار بالا ارائه خواهیم داد»... من فکر می کنم آنها نسبت به گذشته کمتر ریسک گریز هستند.»
