یورونیوز: جوزپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در پایان روز شنبه، با تمجید از مذاکرات صربستان و کوزوو از پیشرفت گفتگوها بین این دو کشور خبر داد.
این دیپلمات ارشد اتحادیه اروپا گفت: «کوزوو موافقت کرده است که فورا مذاکرات با اتحادیه اروپا برای ایجاد ترتیبات خاص و ارائه تضمین‌ها برای برقراری سطحی از وضعیت خودمدیریتی برای جوامع [اقلیت] صرب در کوزوو را تسهیل کند.»
پس از این مذاکرات، جوزپ بورل سیگنال‌های متفاوتی درباره مذاکرات ارسال کرد و گفت که چارچوبی برای اجرای این طرح به دست آمده است، اما مسیر عادی‌شدن روابط بین دو کشور همچنان دراز است.
خبرگزاری رویترز هم برغم اعلام جوزب بورل و با انتشار این خبر که طرفین به «نوعی توافق» دست یافته‌اند به نقل از الکساندر ووچیچ، رئیس جمهوری صربستان نوشت که دو کشور بر سر برخی موارد به توافق رسیده‌اند اما نه همه موارد و «این توافق نهایی نیست».
رهبران دو کشور صربستان و کوزوو می‌گویند اگرچه پیشرفت‌های در مذاکرات داشته‌اند و بر سر موضوعاتی به توافق رسیده‌اند اما همچنان اختلاف نظرها به قوت خود باقی است.
پس از جنگ سال ۱۹۹۸-۱۹۹۹ و اعلام استقلال کوزوو در سال ۲۰۰۸ میلادی، کوزوو و صربستان نزدیک به ۱۰ سال است که با میانجیگری اتحادیه اروپا در حال گفتگو بر سر حل اختلافات بودند. صربستان همواره کوزوو را به عنوان یک استان جدایی‌طلب خود قلمداد کرده است، رویکردی که به بیم از شعله‌ور شدن جنگی دیگر در بالکان دامن زده است.
حال پس از دهه‌ها تنش بین صربستان و کوزوو، نخست‌وزیر کوزوو اعلام کرده است که آماده امضای سند توافق است، اما رئیس جمهور صربستان را متهم کرد که برای بار دوم از امضا پای توافق سر باز می‌زند. آلبین کورتی به خبرنگاران گفت: «طرف مقابل [صربستان]، حالا که در مورد ضمیمه توافق هم بحث کردیم، درست مانند آخرین نشست بروکسل در ۲۷ فوریه، از امضای توافقنامه اجتناب می‌کند».
توافق روز شنبه پس از گفتگوهای ۱۲ ساعته بین آلبین کورتی، نخست وزیر کوزوو، الکساندر ووچیچ رئیس جمهوری صربستان و مقامات اتحادیه اروپا حاصل شد و قرار شد دو کشور مفاد ۱۱ ماده‌ای که ماه گذشته در بروکسل تنظیم شده بود را اجرا کنند. این دو رهبر قبل از نشست سه جانبه در مقدونیه شمالی، دیدارهای جداگانه‌ای با بورل داشتند.
چرا این توافق در این برهه زمانی برای اروپا مهم است؟
کوزوو و صربستان هر کدام امیدوارند روزی به عضویت اتحادیه اروپا دربیایند؛ ولی قبل از آن لازم است ابتدا روابط خود را اصلاح کنند. حل مناقشه میان این دو کشور با شدت گرفتن جنگ در اوکراین و افزایش نگرانی‌ها از امکان سواستفاده مسکو از دامن زدن به بی‌ثباتی در بالکان اهمیت بیشتری پیدا کرده است.
آقای بورل در مورد تاثیر این توافق بر روند روندن پیوستن دو کشور به اتحادیه اروپا خاطرنشان کرد که «این متن به بخشی جدایی‌ناپذیر از مسیر پیوستن آن ها به اتحادیه اروپا تبدیل خواهد شد».
وی پس از دیدار با رهبران دو کشور در شهر اُهرید در مقدونیه شمالی به خبرنگاران گفت: «کوزوو و صربستان بر سر اجرای ضمیمه توافق در مسیر عادی سازی روابط بین خود به توافق رسیده‌اند.»
معنی این توافق برای کوزوو و صربستان چه خواهد بود؟
بر طبق طرح اتحادیه اروپا، از دو کشور خواسته شده است تا حسن همجواری داشته باشند و اسناد رسمی و نمادهای ملی یکدیگر را به رسمیت بشناسند. اگر این توافق به درستی اجرا گردد، بلگراد نباید از تلاش‌های کوزوو برای عضویت در سازمان ملل متحد و سایر سازمان‌های بین‌المللی ممانعت به عمل آورد.
البته متن این توافق که توسط فرانسه و آلمان تهیه شده و به تایید آمریکا هم رسیده است، صراحتا قید نمی‌کند که طرفین باید یکدیگر را به طور متقابل به رسمیت بشناسند، و این یعنی اینکه صربستان همچنان فشاری برای تایید استقلال کوزوو در پیش رو نخواهد داشت.
استقلال کوزوو توسط بسیاری از کشورهای غربی به رسمیت شناخته شده است اما بلگراد با حمایت روسیه و چین با آن مخالفت می‌کند. در این زمینه خاص، بنظر می‌رسد که مذاکرات با میانجیگری اتحادیه اروپا در سالهای اخیر پیشرفت چندانی نداشته است.
صربستان در بحبوحه حمله نظامی روسیه به اوکراین تا حدی روابط نزدیک خود با متحد سنتی‌اش یعنی روسیه را حفظ کرده است و دلیل آن هم احتمالا این است که امید دارد با این کار، رای وتوی مسکو در مخالفت با عضویت کوزوو در سازمان ملل متحد را داشته باشد.
