شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران با ارسال جوابیهای به گزارش «انتخاب» با عنوان «رئیس فراکسیون محیط زیست مجلس: در ساخت سد چمشیر بودجهای بالغ بر 230 میلیون یورو به علاوه فاینانس چین که رقم دقیق آن رسانهای نشده، صرف شده/ این سد دقیقا در مسیر گتوند قرار گرفته؛ آبگیری آن تبعات ملی خواهد داشت» پاسخ داده است.
متن این جوابیه به شرح زیر است:
پیرو درج مطلبی تحت عنوان «رئیس فراکسیون محیط زیست مجلس: در ساخت سد چمشیر بودجهای بالغ بر 230 میلیون یورو به علاوه فاینانس چین که رقم دقیق آن رسانهای نشده، صرف شده/ این سد دقیقا در مسیر گتوند قرار گرفته؛ آبگیری آن تبعات ملی خواهد داشت» در آن پایگاه خبری به تاریخ 11 دیماه 1401، توضیحات زیر جهت آگاهی مخاطبان آن رسانه از ابعاد متفاوتی از ماجرا، ایفاد میگردد.
خواهشمند است دستور فرمایید نسبت به انتشار آن اقدام مقتضی صورت پذیرد .
سد «چمشیر» به درستی در مسیر سد «گتوند» قرار میگیرد
سد چمشیر در 25 کیلومتری جنوب شرقی شهر گچساران در استان کهگیلویه و بویراحمد، روی رودخانه زهره ساخته میشود. این سد یکی از بلندترین سدهای وزنی ایران از نوع بتنی غلتکی با ارتفاع 150 متر است. مخزن سد چمشیر ۲.۳ میلیارد مترمکعب ظرفیت ذخیره سازی آب دارد. ظرفیت نیروگاه برقابی این سد 165 مگاوات به علاوه یک نیروگاه محیط زیستی به ظرفیت ۱۱ مگاوات است. هدف از احداث این سد، تنظیم جریان آب و تعدیل کیفیت آب رودخانه و بهبود آب کشاورزی در پایین دست است.
در خصوص اظهارات نماینده محترم مجلس شورای اسلامی از انجام هزینه میلیاردی برای ساخت سد چمشیر بدون مطالعه کارشناسی، لازم به یادآوری است که در طی ۳۰ سالی که از پیدایش طرح چمشیر میگذرد، مطالعاتی با وسواس و «دقت بیش از حد متعارف برای پروژههای مشابه سدسازی» در طرح چمشیر انجام شده تا پیامدهای مثبت طرح به بیشترین مقدار ممکن برسد و پیامدهای منفی آن در حد قابل قبول (از منظر نظامنامه فنی و اجرایی کشور) باشد. مطالعات این سه دهه در مراحل متعددی مطابق با ساختار مصوب در کشور به رویت و تصویب همه دستگاههای نظارتی از جمله سازمان حفاظت محیط زیست، سازمان برنامه و بودجه، شورای اقتصاد، شورای عالی فنی، وزارت میراث فرهنگی و گردشگری، شرکت مدیریت منابع آب کشور، سازمان پدافند غیرعامل و ... رسیده و در هر مرحله بر اساس نظرات این دستگاهها، ایرادات و نواقص آن برطرف شده است.
در خصوص رسانهای نشدن مبلغ هزینه ساخت سد چمشیر از فاینانس کشور چین و آنچه که «مخفیکاری اقتصادی» نامیده میشود لازم به ذکر است که در سال 1386 قرارداد اصلی طرح با شرط تامین مالی از منابع خارجی نامزد بهرهگیری از این منابع شد. با توجه به این که پروژه چمشیر از شرایط لازم بدین منظور برخوردار بود با ارایه مدارک، مستندات و مطالعات توجیه اقتصادی که مورد تایید سازمان برنامه، شورای اقتصاد و بانک مرکزی قرار گرفت توانست از خط اعتباری کشور چین، برای تامین مالی بهرهمند شود. همچنین در این راستا طرح چمشیر از یکی از پیمانکاران معتبر چینی به عنوان یکی از اعضای مشارکت استفاده نمود. لازم به ذکر است که چهارچوب و شرایط خط اعتباری فوق مانند تمامی خطوط اعتباری، فیمابین بانک مرکزی با بانک چینی ایجاد شده و نحوه دریافت و بازپرداخت وام در «فریم خط اعتباری تعریف شده» است. این موضوع بارها و بارها در رسانههای مختلف از سوی بانک مرکزی، وزارت اقتصاد و وزارت نیرو، نمایندگان مجلس و ... ، در رسانهها مطرح شده و به گواه مطالب متعدد منتشره، هیچ گونه مخفیکاری در این رابطه هرگز وجود نداشته و نخواهد داشت.
در پاسخ به دیگر ابهام مبنی بر نابودی کشاورزی پایین دست سد چمشیر تاکید میشود که کشاورزی در محدوده دشت زیدون با آب رودخانه زهره سابقه تاریخی دارد. در محدوده هندیجان نیز از آب رودخانه زهره برای کشاورزی استفاده میشود. با این حال در حال حاضر بعلت خشکسالی های متوالی، شدت شوری آب این رودخانه در بازههایی از زمان به حدی است که عملا کاربری کشاورزی را در پایین دست خصوصا در ناحیه هندیجان غیرممکن میسازد. از این رو یکی از مهمترین اهداف ساخت سد چمشیر، بهبود شرایط کیفی و کمی آب رودخانه زهره است. یعنی با جمع آوری سیلابها که دارای کیفیت آب بهتری از لحاظ شوری هستند، با رهاسازی آب از سد چمشیر در فصول مورد نیاز کشاورزی، آب با کیفیت بهتری در اختیار کشاورزان در پایین دست قرار خواهد گرفت.
در برخی از سطور از قول نماینده محترم مجلس شورای اسلامی بیان میشود که سد چمشیر در مسیر سد گتوند قرار گرفته و آبگیری آن تبعات ملی خواهد داشت باید یادآوری کنیم که بیش از 12 سال از آبگیری سد گتوند به عنوان یکی از شاهکارهای مهندسی کشور میگذرد. در این مدت پس از آبگيري سد گتوند، کيفيت آب خروجي از سد، همواره توسط نهادهای پایش کننده تحت کنترل بوده و هر طالب حقیقتی شاهد کیفیت آب بسیار مناسب تنظیم شده توسط این سد و عملکرد بی نقص نیروگاه هزار مگاواتی آن میباشد. جهت مزید اطلاع مخاطبان عرض میشود که بهرهبرداری از سد گتوند تاکنون باعث تولید ارزش افزوده بسیاری در بخشهای حیاتی کشور شده و ثروت آفرینیِ ناشی از «آب با کیفیت تنظیم شده توسط سد گتوند»، حجم و کیفیت محصولات کشاورزی در اراضی مشروب از خود را ارتقا بخشیده است. سد چمشیر نیز همچون سد گتوند به لحاظ طراحی و اجرا، یکی از پروژههای ارزشمند ملی و نتیجه مجاهدت بخش قابل توجهی از نخبگان این مرز و بوم در جامعه مهندسی و دانشگاهی کشور میباشد. از این رو در صورتیکه سد چمشیر در مسیر سد گتوند قرار بگیرد، به مدد دانش کاربردی نخبگان کشور، «منبع ثروت آفرین» دیگری به منابع کشور اضافه خواهد شد.