کیک اسفنجی یکی از کیک‌های اصلی و پایه در شیرینی پزی است و معمولاً این کیک پس از پخت به تنهایی صرف نمی‌شود بلکه با خامه، کرم کره، باواریا، موس، شکلات آب شده یا انواع میوه ترکیب می‌شود. این کیک یکی از غنی‌ترین کیک‌ها از نظر داشتن انواع است و یکی از کیک‌های اصلی و پایه در شیرینی‌پزی به شمار می‌آید.
کیک اسفنجی یکی از کیک‌های اصلی و پایه در شیرینی پزی است و اگر طرز تهیه این کیک را یاد بگیرید می‌توانید انواع کیک‌های تولد و نامزدی، شیرینی‌تر و رولت را خودتان در منزل تهیه کنید پس با ما همراه باشید تا با طرز تهیه و نکات کیک اسفنجی آشنا شوید.
مواد اولیه لازم برای تهیه کیک اسفنجی
تخم مرغ ۶ عدد
آرد ۶ قاشق سوپ خوری سر پر یا ۲۵۰ گرم
شکر ۶ قاشق سوپ خوری سر خالی یا ۲۳۵ گرم
وانیل ۱/۴ قاشق چایخوری
بکینگ پودر ۱ قاشق مرباخوری
آب جوش ۲ قاشق غذاخوری
رنده پوست پرتقال یا لیمو ۱/۲ قاشق چایخوری
نمک ۱/۸ قاشق چایخوری
قبل از اینکه بریم سراغ طرز تهیه ابتدا باید توضیحاتی در خصوص مواد اولیه بدیم:
۱- برای درست کردن کیک مواد اولیه را به دمای محیط برسانید بنابراین سعی کنید حداقل نیم ساعت قبل از شروع همه مواد را از یخچال خارج کنید و اجازه دهید به دمای محیط برسند.
۲- معمولاً درجه حرارت و مدت زمان پخت در فر‌های مختلف متفاوت است به عنوان مثال اگر در دستور گفته شده دمای ۱۷۵ درجه به مدت ۴۵ دقیقه ممکن است در فر شما با این دما و مدت نتیجه مطلوب حاصل نشود البته نگران این موضوع نباشید با چند بار استفاده از فر متوجه می‌شوید که چه دما و مدت زمانی برای پخت کیک‌ها در فر شما مناسب است.
با این حال به این موضوع توجه داشته باشید که معمولاً درجه حرارتی که در دستور‌ها گفته می‌شود بر مبنای فر برقی است لذا اگر از فر گازی استفاده می‌کنید دما رو بین ۱۰ تا ۲۰ درجه سانتی گراد بیشتر بگذارید، اما دمایی که گفته می‌شود باز به فر شما بستگی داره و باید قلق فر دستتون بیاد با چند بار امتحان کردن متوجه دما و مدت زمان پخت خواهید شد.
۳- سعی کنید یک ترازوی دیجیتال و پیمانه‌های استاندارد آشپزی تهیه کنید، چون در تهیه کیک و شیرینی اندازه‌های دقیق مواد اولیه بسیار مهم است.
۴- همیشه زمان به هم زدن تخم مرغ چندین بار همزن رو خاموش کنید و اطراف ظرف رو با کمک لیسک تمیز و داخل ظرف بریزید تا ذره‌ای از تخم مرغ به صورت هم نزده داخل کیک نباشه وگرنه با وجودی که از وانیل و یا اسانس استفاده می‌کنید باز کیک بوی تخم مرغ می‌گیرد.
۵- همیشه برای پخت هر کیکی آرد را ۳ بار الک کنید این کار باعث هواگیری و سبک شدن آرد می‌شود در نتیجه بافت کیک شما بهتر می‌شود.
۶- یک نکته خیلی مهمی که در پخت انواع کیک باید رعایت کنید این است که در فر رو قبل از ۳۰ دقیقه به هیچ عنوان باز نکنید اگر این کار انجام دهید تمام زحمات شما هدر می‌رود، چون کیک شما پف نمی‌کند.
۷- در انتخاب قالب کیک دقت کنید اگر قالب نسبت به مواد کوچک یا بزرگ باشد نتیجه مطلوبی نمی‌گیرد همیشه باید قالبی انتخاب کنید که وقتی مواد کیک را در آن ریختید ۱/۳ قالب شما خالی بماند البته همه این موارد نیاز به تجربه دارد شاید بار اول متوجه نشوید که چه قالبی مناسب است باید چند بار کیک درست کنید تا چشم شما به اندازه‌ها عادت کند و بتوانید سریع قالب مناسب را انتخاب کنید.
۸- وقتی می‌خواهید کیک را در قالب بریزید از وسط بریزید بعد به اطراف پخش کنید سعی کنید کیک را طوری در قالب بریزید که مواد به صورت یکنواخت همه جا پخش شود.
۹- نکته مهم دیگر در پخت کیک انتخاب جنس قالب است قالب‌های متنوع و گران قیمت زیادی در بازار موجود است وقتی برای خرید قالب مراجعه می‌کنید با توجه به تنوع ممکن است در انتخاب قالب سر در گم شوید یکی از بهترین قالب‌ها برای تهیه انواع کیک که نسبت به سایر قالب‌ها قیمت مناسبی هم دارد قالب‌های گالوانیزه است که معمولاً از همه لوازم قنادی‌ها می‌توانید تهیه کنید و در طرح‌ها و شکل‌های مختلف موجود می‌باشد.
۱۰- سایز قالب مناسب برای کیک ۶ تخم مرغی باید به قطر ۲۰ تا ۲۵ و ارتفاع ۱۰ سانت باشد.
۱۱- در نهایت اینکه سعی کنید از مواد اولیه مرغوب در پخت کیک و شیرینی استفاده کنید، چون اگر مواد شما مرغوب نباشد به هیچ عنوان نتیجه مطلوبی نمی‌گیرید به عنوان مثال ممکن است همه نکات را رعایت کرده باشید، اما در نهایت کیک شما سفت شده است این امر می‌توان به این دلیل باشد که آردی که استفاده کرده اید مرغوب نبوده است.
دستور پخت و طرز تهیه کیک اسفنجی
۱- وقتی مواد اولیه را آماده کردید و خواستید شروع کنید ابتدا فر را روشن کنید تا فر گرم شود یا اینکه حدود ۲۰ دقیقه قبل از اینکه کیک آماده شود برای رفتن در فر آن را روشن کنید، اما چون معمولاً ممکن است فراموش کنید از همان ابتدا فر را روشن کنید اگر دمای فر شما بالا است و امکان دارد بیش از حد داغ شود می‌توانید روی درجه کمتر بگذارید بعد که کیک آماده رفتن به فر شد روی دمای مندرج در دستور قرار دهید.
۲- زرده و سفیده تخم مرغ را از هم جدا کنید توجه داشته باشید که به هیچ عنوان نباید زرده داخل سفیده شود. جدا کردن زرده از سفیده به اندکی مهارت نیاز دارد اگر تازه کار هستید کمی صبور باشید این مهارت‌ها را با ممارست و تمرین کسب می‌کنید.
۳- ابتدا سفیده تخم مرغ را با همزن برقی می‌زنیم وقتی کمی فرم گرفت حدود ۵ دقیقه بعد یک قاشق سوپ خوری شکر را به آن اضافه می‌کنیم مجدداً با همزن برقی می‌زنیم تا کاملاً فرم بگیرد به طوری که وقتی ظرف حاوی سفیده را بر می‌گردانیم از ظرف جدا نشود یکی از نشانه‌های خوب فرم گرفتن سفیده این است که پره‌های همزن را در آن ببینیم وقتی سفیده خوب فرم گرفت برای اینکه آب نیندازد آن را در یخچال قرار دهید.
۴- زرده تخم مرغ + ۵ قاشق سوپ خوری شکر + وانیل + رنده پوست پرتقال یا لیمو را با همزن برقی هم می‌زنیم (اگر رنده پوست پرتقال یا لیمو نداشتید آن را حذف کنید) باید این مواد را به اندازه‌ای با همزن هم بزنیم که رنگ آن کرم متمایل به سفید شود در این مرحله ۲ قاشق آب جوش را اضافه می‌کنیم توجه داشته باشید که آب جوش را از بالا به مواد کم کم اضافه کنید، چون اگر یک دفعه آب داغ را اضافه کنید اصطلاحاً تخم مرغ می‌برد بعد از اینکه آب را اضافه کردید ۱ دقیقه دیگر مواد را با همزن بزنید.
توجه داشته باشید که اگر اول مواد زرده را با همزن زدید بعد خواستید سفیده را بزنید ابتدا همزن را بشویید بعد کامل خشک کنید سپس سفیده را بزنید، چون اگر چربی یا آب با سفیده مخلوط شود دیگر سفیده فرم نمی‌گیرد همچنین ظرفی که سفیده را داخل آن می‌ریزید باید کاملاً تمیز و خشک باشد.
۵- سفیده را از یخچال خارج کنید اجازه دهید چند دقیقه بماند تا با بقیه مواد هم دما شود آرد را که ۳ بار الک کرده اید به همراه سفیده کم کم به زرده اضافه کنید مقداری از سفیده را به زرده اضافه کنید با لیسک به حالت دورانی هم بزنید بعد مقداری از آرد را اضافه کنید و باز به حالت دورانی هم بزنید به همین ترتیب ادامه دهید در این میان نمک و بکینگ پودر را هم به مواد اضافه کنید.
توجه داشته باشید که از یک جهت مواد را هم بزنید و مواد را آرام هم بزنید اگر خیلی سریع هم بزنید کیک شما کمتر پف می‌کند در عین حال طوری مواد هم بزنید که کاملاً با هم ترکیب شوند و آرد به صورت گوله‌ای در قالب باقی نماند، چون اگر مواد را خوب با هم ترکیب نکنید بعد از پخت کیک گلوله‌های آرد را در بافت کیک مشاهده می‌کنید که مطمئناً مطلوب نیست.
۶- کف قالب مورد نظر کاغذ روغنی پهن کنید یا اینکه با روغن جامد چرب کنید و مواد را از وسط قالب داخل قالب بریزید و به صورت یکنواخت در کل قالب پهن کنید بعد قالب را چند بار آرام به زمین بکوبید تا هواگیری شود سپس در دمای ۱۷۵ درجه سانتی گراد به مدت ۴۵ دقیقه در طبقه وسط فر قرار دهید. برای اینکه متوجه شوید که کیک پخته است یا نه سیخ چوبی یا خلال دندان را داخل کیک کنید اگر مواد به آن نچسبید یعنی کیک شما پخته است.
۷- وقتی کیک پخت و خواستید آن را از فر خارج کنید ابتدا فر را خاموش کنید بعد در فر باز کنید و اجازه دهید کیک چند دقیقه داخل فر خاموش با در باز بماند، چون اگر بالافاصله از فر خارج کنید پف کیک می‌خوابد، چون یک دفعه از یک محیط خیلی گرم وارد محیط سرد می‌شود در نتیجه به کیک شوک وارد می‌شود همچنین وقتی کیک را از فر خارج کردید یک دفعه آن را در محیط سرد قرار ندهید به عنوان مثال آن را روی سنگ اوپن یا در مسیر باد کولر یا پنکه قرار ندهید.
۸- بعد از اینکه کیک را از فر خارج کردید اجازه دهید کم کم سرد شود سپس با کاردک یا اگر نداشتید با چاقو دور کیک را از قالب جدا کنید بعد کیک را روی توری برگردانید توری پنجره‌ای است پلاستیکی که می‌توانید از لوازم قنادی‌ها تهیه کنید و به جای سینی از آن استفاده کنید.
۹- اگر خواستید کیک اسفنجی شما کاکائویی شود حدود ۱/۵ قاشق از آرد کم کنید و ۱/۵ قاشق سوپ خوری پودر کاکائو را الک کنید و با ۱/۴ پیمانه روغن مایع مخلوط کنید و به زرده فرم گرفته شده اضافه کنید سپس زرده را حدود ۳۰ ثانیه با همزن هم بزنید می‌توانید پودر کاکائو را مستقیم به آرد هم اضافه کنید، اما در این حالت که روغن مایع را حذف کرده اید رنگ کیک شما روشن‌تر می‌شود.
نکات کلیدی و فوت و فن‌های یک کیک اسفنجی عالی
خیلی مواقع با اینکه شما دقیقاً مراحل پخت کیک رو انجام داده اید و کاملاً مطابق دستور عمل کرده اید کیک شما خراب می‌شود شاید خیلی از نکات خیلی مهم به نظر شما بی اهمیت باشد لذا در این قسمت علت بعضی مشکلاتی را که ممکن است برای شما در تهیه کیک اسفنجی پیش بیاید را توضیح می‌دهیم.
چرا کیک اسفنجی پُف نمی‌کند؟
۱- حتماً در پخت هر کیکی باید موادی را که داخل یخچال هستند حداقل نیم ساعت قبل از یخچال خارج کنید در نتیجه اگر کیک اسفنجی شما خوب پف نکرده یکی از علت‌های آن ممکن است این باشد که تخم مرغ را مستقیم از یخچال خارج کرده و در کیک استفاده کرده اید.
۲- میزان هم زدن مواد در ابتدا خیلی کم بوده یا اینکه در بخش آخر که باید همه مواد اولیه را با هم مخلوط کنید خیلی هم زده اید و از همه مهم‌تر اینکه مخلوط کردن به صورت دورانی نبوده است.
۳- دمای فر یا خیلی زیاد بوده یا خیلی کم اگر زیاد باشد کیک پف نمی‌کند و نپخته می‌شود و اگر کم باشه کیک پف می‌کند، ولی به مرور پفش رو از دست می‌دهد و سفت می‌شود. همچنین باید توجه داشته باشید که حتماً فر را از قبل گرم کنید.
۵- نکته بسیار مهم دیگر که تاثیر مستقیم در پف کردن کیک دارد این است که مواد را به ترتیب دستور اضافه کنید.
۶- میزان بکینگ پودر کم بوده است همان طور که می‌دانید بکینگ پودر عامل اصلی در پف کردن کیک است.
۷- اندازه قالب نسبت به مواد کیک بزرگ یا خیلی کوچک بوده است.
۸- فاصله بین تهیه مواد تا قرار گرفتن در فر خیلی زیاد بوده است.
علت چسبنده بودن روی کیک اسفنجی چیست؟
۱- کیک داخل قالب خودش سرد نشده و خیلی زود از قالب خارج شده است این کار علاوه بر اینکه باعث چسبنده شدن روی کیک می‌شود باعث خرد شدن کیک شما هم می‌شود.
۲- وقتی کیک داغ بوده روی آن چیزی قرار گرفته است (مثلاً بشقاب یا سینی برای برگرداندن) به همین دلیل همان طور که در قسمت طرز تهیه گفته شد بهتر است از توری برای برگرداندن استفاده کنید و اینکه تا وقتی که کیک سرد نشده آن را از قالب خارج نکنید.
۳- زمان پخت کم بوده و در عین حال حرارت فر زیاد بوده است.
چرا کیک اسفنجی‌مان چروک می‌شود؟
۱- قالب نسبت به مواد خیلی بزرگ است.
۲- قالب را زیادی چرب کرده اید پس اگر تازه کار هستید بهتر است به جای روغن از کاغذ روغنی برای چرب کردن قالب استفاده کنید.
۳- مواد را خیلی هم زده اید.
۴- حرارت فر کم بوده و کیک بیش از مقدار لازم در فر مانده است.
۵- حرارت فر خیلی زیاد بوده و در عین حال کیک هم زیاد در فر مانده است.
۶- فر را از قبل روشن نکرده اید تا داغ شود یا اینکه فراموش کرده اید و دیر روشن کرده اید.
۷- میزان شکر نسبت به بقیه مواد زیاد بوده است.
۸- قالب مورد استفاده نسبت به مواد کوچک بوده و مواد خیلی فشرده شده است.
۹- در فر موقع پخت باز شده است.
۱۰- بعد از اضافه کردن آرد مواد را خیلی به هم زده اید و یا اینکه هم زدن به صورت دورانی نبوده است.
دلیل سفت شدن کیک اسفنجی چیست؟
۱- فر زیادی داغ بوده است.
۲- آرد را ۳ بار الک نکرده اید در نتیجه آرد سنگین بوده است.
علت خارج شدن بخشی از مواد کیک از قالب
۱- بیش از ۲/۳ قالب را پر کرده اید در نتیجه جایی برای پف کیک باقی نمانده است.
۲- میزان بکینگ پودر نسبت به بقیه مواد بیشتر بوده است.
۳- قالب کوچک بوده است.
سعی کردیم که تمام نکات و ریزه کاری‌های مربوط به کیک اسفنجی را به شما عزیزان آموزش دهیم باز هم اگر سوالی داشتید در زیر همین پست مطرح کنید تا پاسخ داده شود با ما همراه باشید تا در پست‌های بعد چند مدل تزیین کیک اسفنجی را به شما عزیزان آموزش دهیم.
فرارو
