روزنامه اینترنتی فراز: عفونتهای بیمارستانی هنوز در ایران قربانی میگیرند. هرچند که آمارهای دقیقی از مرگومیر ناشی از عفونت بیمارستانی وجود ندارد، اما برخی مطالعات شیوع آن را در ایران ۰.۳۲ تا ۱.۹ درصد برآورد کردند. این آمار وقتی نگران کننده میشوند که بدانیم حدود ۷۰ درصد بیمارستانهای کشور فرسوده هستند و همین فرسودگی از عوامل اصلی ابتلا به عفونت بیمارستانی است. این همان چالشی است که نظام سلامت ایران را تهدید میکند و جانهای بسیاری را در سالهای آتی به خطر خواهد انداخت.
البته که عفونت بیمارستانی و مرگومیر ناشی از آن فقط یکی از پیامدهای فرسودگی تختهای بیمارستانی است که گریبانگیر نظام درمان ایران شده است.
اما ببینیم که عفونت بیمارستانی دقیقا چیست و چطور باید از آن جلوگیری کرد؟ چرا سرمایهگذاری برای ساخت و استفاده از تجهیزات مدرن یکی از ضروریترین نیازهای نظام سلامت ایران است؟
عفونت بیمارستانی و ارتباط آن با بیمارستانهای فرسوده
عفونت بیمارستانی عفونتی است که بیمار پس از ۴۸ ساعت بستری در بیمارستان یا تا ۷۲ ساعت پس از ترخیص از بیمارستان به آن مبتلا شده، در زمان پذیرش بیمار وجود نداشته و در حالت نهفتگی هم نبوده است. عفونت بیمارستانی موجب افزایش مرگ بیمارستانی، کاهش رضایت بیماران، کاهش بهرهوری بیمارستانها و افزایش هزینه نظام سلامت میشود. نکته اینجاست که رابطه پیچیدهای بین فرسودگی بیمارستانها و تجهیزات و افزایش عفونتهای بیمارستانی وجود دارد.
حال باید توجه کرد که به گفته معاون وزارت بهداشت حدود ۱۵۵ هزار تخت بیمارستانی در ایران وجود دارد که بیش از ۷۰ درصد آن فرسوده است. براساس برآوردها تامین اعتبار فقط ۵۰ هزار تخت فرسوده نیاز به ۱۵۰ هزار میلیارد تومان اعتبار دارد و باید دستکم سالانه ۳۰ هزار میلیارد تومان بودجه برای آن در نظر گرفته شود. موضوعی که با توجه به کسری بودجه دولت مغفول مانده و باعث عقبماندگی در این حوزه شده است.
شاخص ایمنی پایین بیمارستانهای ایران
البته چالش نظام سلامت فقط به مرگومیر ناشی از عفونت بیمارستانی به دلیل فرسودگی تختها و تجهیزات محدود نمیشود. همه آمارها در حوزه تختهای بیمارستانی نشان میدهد که بدون در نظر گرفتن اعتبارات لازم برای نوسازی چالشها بسیاری پیش روی نظام سلامت عمومی خواهد بود. به طور مثال بر اساس شاخص HSI که ابزاری برای سنجش ایمنی بیمارستانها است، در سالهای اخیر شاخص ایمنی بیمارستانهای ایران ۳۶ از ۱۰۰ بوده است. آماری که خود گویای برای به صدا درآوردن زنگ خطر کافی است.
بحران سرانه پایین تخت بیمارستانی در ایران
در چنین شرایطی تعداد ۱۵۵ هزار تخت بیمارستانی نیز به هیچ وجه پاسخگوی جمعیت ایران نیست. براساس برآوردها سرانه تخت بیمارستانی در ایران ۱.۸ به ازای هر هزار نفر است که با استاندارهای جهانی فاصله بسیاری دارد. براساس استانداردهای سازمان بهداشت جهانی به طور میانگین باید ۳ تخت به ازای هر هزار نفر وجود داشته باشد. البته که میانگین سرانه کشورهای OECD (عضو سازمان همکاری و توسعه اقتصادی)، به ۴.۴ میرسد و حتی کشورهایی مثل ژاپن و کره جنوبی با ۱۲ تخت به ازای هر هزار نفر در صدر آمارها قرار دارند. این آمار حتی برای ترکیه نیز ۲.۸ و بیش از دو برابر ایران است.
ضرورت سرمایهگذاریهای زیرساختی در حوزه بهداشت و درمان
سرانه پایین تخت بیمارستانی، فرسودگی تختها و تجهیزات و مرگومیر ناشی از عفونت بیمارستانی و کمبودها فقط بخشی از چالشهای نظام بهداشت و درمان ایران است. هرچند که این چالشها با سرمایهگذاریهای زیرساختی و افزایش مراکز درمانی و تختهای بیمارستانی جدید و مدرن میتواند تاحد زیادی رفع شود. با این همه این اتفاق نیازمند سرمایهگذاری بخش خصوصی توانمند و بزرگ است تا با ساخت بیمارستانها و مراکز درمانی و آموزشی به ارتقای نظام سلامت کمک کند.