ترور اسماعیل هنیه در تهران، اهداف متعددی به دنبال داشت. قهرمانپور، کارشناس روابط بینالملل معتقد است که یکی از پیامدهای این ترور، تأخیر در روند بهبود رابطه ایران و غرب خواهد بود و کشورهایی که مخالفت رابطه ایران و غرب هستند از این اتفاق منتفع میشوند.
به گزارش «انتخاب»؛ متن کامل گفتگو با رحمان قهرمانپور، کارشناس روابط بینالملل به شرح زیر است:
ترور هنیه در تهران و پاسخ احتمالی ایران تا چه حد منطقه را تحت تأثیرخود قرار میدهد و تنش پس از آن تداوم مییابد؟
به نظر میرسید که رقابت میان سه محور مقاومت، یعنی محور محافظه کار، اخوانی و عربستان در حال کاهش است. اتفاقات بعد از 7 اکتبر نشان داد که این رقابت به رهبری ایران با اسراییل تشدید میشود. در دور جدید رقابتها در منطقه، به جای اینکه شاهد رقابت اخوانی و عربستان و شیعی باشیم، شاهد تشدید رقابت میان محور مقاومت به رهبری ایران و اسراییل هستیم. معادلات در منطقه شکل دیگری پیدا کرده و طبیعتا جهتگیریها و آرایش منطقهای هم تغییر کرده است. در حالیکه بعد از بهار عربی، ایران و ترکیه در رقابت منطقهای بودند، الان شاهد این هستیم که در رقابت محور مقاومت و اسراییل، ترکیه از محور مقاومت حمایت میکند و عربستان هم سکوت کرده است. به این معنا در سالهای آینده شاهد تشدید رقابت میان ایران و اسراییل در منطقه خواهیم بود.
دولت چگونه میتواند از حواشی این ترور عبور کند و به سیاستهای اصلاحی و تنش زدایی با غرببپردازد؟
آنچه مشخص است و عمده تحلیل گران قبول دارند، این است که نتانیاهو میخواهد به یک پیروزی قاطع در مقابل حماس دست پیدا کند. این پیروزی چه از طریق وارد کردن آمریکا باشد یا خیر، نیاز به پیروزی جدی است. یکی از دلایل تشدید تنش میان اسراییل و ایران این است که نتانیاهو تلاش میکند که آمریکا را در منطقه درگیر کند و آمریکا وارد بحرانهای منطقهای شود. اسراییل میخواهد آمریکا توان خروج از منطقه را نداشته باشد. به همین خاطر عدهای معتقدند که ترور هنیه یک اقدام برنامهریزی شده از سوی اسراییل برای بالابردن تنش میان اسراییل و ایران است، به این امید که اسراییل آمریکا را وادار کند وارد درگیری اینها شود و از این طریق در منطقه حضور پیدا کند. حضور آمریکا در منطقه تنها به نفع اسراییل است. در روزهای اخیر دیدیم که آمریکاییها ناوهای جنگی را وارد مدیترانه کردند.
چه کشورها و گروههایی از ترور هنیه منتفع شدند؟ آیا میتوان ادعا کرد که پوتین بیشتر از همه منتفع شد؟ هم جلو ارتباط ایران و غرب گرفته شد و هم اتش بس غزه امضا نشد و حالا آمریکا بیشتر از قبل گرفتار خاورمیانه شده است
یکی از پیامدهای این ترور تأخیر در روند بهبود رابطه ایران و غرب خواهد بود. کشورهایی که مخالفت رابطه ایران و غرب هستند از این اتفاق منتفع میشوند. البته خیلی نباید در وزن این اتفاق اغراق کرد و گفت که خیال روسیه از بابت حل تنش میان ایران و غرب راحت شد. ایران منافع خود را دارد و با وجود مخالفت روسیه، مذاکرات را آغاز کرد.
اهمیت این اتفاق در تهران را در چه مواردی ارزیابی میکنید؟
وقوع این ترور در تهران تعمدی بود و اسراییل میخواهد سطح تنش را بین دو طرف بالا ببرد. آنها میخواهند گروههای سیاسی افراطی را در اسراییل پشت سر خود جمع کنند و در صورت امکان، آمریکا را وارد درگیری کند. این اتفاق برای اسراییل خیلی مهم است. اگر آمریکا حضور نظامی خود را در منطقه افزایش دهد و دیگر خارج نشود، به نفع نتانیاهو است. اسراییلیها معتقدند که کاهش تعهدات نظامی آمریکا، یک تهدید استراتژیک و بلندمدت برای تلاویو است. آنها میخواهند آمریکا را دوباره متعهد به حفظ امنیت اسراییل در مقابل هرنوع اقدام کنند.