قسمت شصت و نهم خاطرات میلسپو: دستگاه اینتلیجنس سرویس انگلیس در ایران بهترین سازمان اطلاعاتی بود

سرویس تاریخ «انتخاب»: کتاب ماموریت آمریکایی‌ها در ایران اثر آرتور میلسپو ترجمۀ حسین ابوترابیان در سال ۱۳۵۶ است.

 

آرتور میلسپو متولد مارس ۱۸۸۳ در روستایی در میشیگان، حقوقدان و کارشناس مالی آمریکایی که در سالهای ۱۹۲۲-۱۹۲۷ و ۱۹۴۲-۱۹۴۵ برای اصلاح مالیه به استخدام دولت ایران درآمد. او دانش آموخته (دکترای) دانشگاه جانز هاپکینز و (کارشناسی ارشد) دانشگاه ایلینوی بود‌.

 

انگلیسیها برای رفع نیازمندیهای دیپلوماتیک خود در یک کشور شرقی تعداد زیادی دیپلومات در تهران داشتند که همه آنان در اقامتگاههائی که مطابق شأن و مقامشان بود سکونت داده شده بودند. ریاست آنان را سر ریدر بولارد با قدرت کامل بر عهده داشت و مأموران کنسولی در کلیه شهرهای بزرگ با گزارشهای خود سفارت را از هر رویدادی آگاه می ساختند. افزون بر آن مأموران سیاسی در بخشهای مختلف کشور بخصوص در مناطق عشایری فعالیت می کردند. بر رویهم دستگاه اینتلیجنس سرویس انگلیس در ایران بهترین سازمان اطلاعاتی بود.

 

علاوه بر آن دولت انگلیس این حقیقت را تشخیص داده بود که قدرت نظامی مهمترین ابزار دیپلوماسی است، بخصوص در زمان جنگ که ملاحظات استراتژی نظامی تا حدود زیاد و به طرق مختلف بر سیاست خارجی اثر می گذاشت. نیروهای انگلیسی که مرکز ستادشان در بغداد بود خدمت به مقاصد غیر نظامی با شبه نظامی را بخصوص در رابطه با تهیه اطلاعات، کارمندان فنی و تجهیزات عهده دار بودند. بطور کلی در تلاشهای جنگی انگلیس درجه زیادی از وحدت مشاهده می شد و بی شک هم آهنگی بین نظامیان و دیپلوماتها بازتاب هم آهنگی در سیاست و عمل بود که قبلاً در لندن و سراسر خاورمیانه صورت گرفته بود. نخستین مسئولیت سفارت در تهران رفع اختلافات و حفظ وحدت بود.