پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) : 
سی ان ان نوشت: وزیر دفاع آلمان، بوریس پیستوریوس، در کنفرانس صنعت فضا در برلین در ۲۵ سپتامبر درباره تهدید فزاینده فعالیتهای فضایی روسیه هشدار داد.
به گزارش سرویس بین الملل «انتخاب»؛ در ادامه این مطلب آمده است: آلمان و بریتانیا نسبت به تهدید رو به رشد ماهوارههای فضایی روسیه و چین هشدار دادهاند؛ ماهوارههایی که به طور منظم در حال ردیابی و جاسوسی از ماهوارههای مورد استفاده کشورهای غربی مشاهده شدهاند.
این کشورها در هفتههای اخیر موارد متعددی از تعقیب، پارازیتافکنی و دخالت روسیه در کار ماهوارههایشان را گزارش کردهاند.
پیستوریوس در کنفرانسی با حضور رهبران صنعت فضا در برلین در سپتامبر گفت: «اقدامات روسیه، به ویژه در فضا، تهدیدی اساسی برای همه ماست. تهدیدی که دیگر نمیتوان آن را نادیده گرفت.»
اختلال در ماهوارههای مخابراتی میتواند بر مواردی مانند تصویربرداری ماهوارهای، مخابرات و اینترنت ماهوارهای تأثیر بگذارد. همچنین ایجاد اختلال در سیستمهای ناوبری و موقعیتیابی میتواند عملیاتهای نظامی و همینطور هوانوردی غیرنظامی را تحت تأثیر قرار دهد. این موضوع را اندیشکده بینالمللی RAND مطرح کرده است.
این هشدارها در حالی مطرح میشود که جنگ روسیه علیه اوکراین وارد سال سوم خود شده است. مقامات اوکراینی میگویند مسکو همکاری خود را با چین افزایش داده و پکن در حال انجام عملیات شناسایی ماهوارهای از مناطق اوکراین به نفع روسیه است.
روسیه چه اقداماتی انجام داده است؟
پیستوریوس اشاره کرد که اخیراً دو ماهواره شناسایی روسیه در حال ردیابی دو ماهواره IntelSat مشاهده شدهاند؛ ماهوارههایی که توسط نیروهای مسلح آلمان و متحدانش استفاده میشوند. IntelSat یک شرکت ارائهدهنده خدمات ماهوارهای تجاری است که ناوگان آن توسط دولتها و شرکتهای ایالات متحده و اروپا مورد استفاده قرار میگیرد.
او افزود: «روسیه و چین در سالهای اخیر به سرعت تواناییهای جنگ فضایی خود را گسترش دادهاند: آنها میتوانند ماهوارهها را دچار پارازیت، کور، دستکاری یا حتی بهطور فیزیکی نابود کنند.»
پیستوریوس همچنین اعلام کرد میلیاردها یورو بودجه اضافی برای برنامههای فضایی آلمان تخصیص خواهد یافت.
فرمانده نیروی فضایی بریتانیا نیز هشدار داده که ماهوارههای روسی در حال تعقیب داراییهای فضایی بریتانیا هستند و حتی به صورت «هفتگی» ایجاد پارازیت میکنند.
ژنرال پل تدمن به بیبیسی گفت: «آنها محمولههایی دارند که میتوانند ماهوارههای ما را مشاهده و از آنها اطلاعات جمعآوری کنند.»
پارازیتافکنی از طریق زیرساختهای زمینی انجام میشود. روسیه سالهاست که توان جنگ الکترونیک خود را به ویژه پس از آغاز جنگ اوکراین افزایش داده است.
همچنین دبیرکل ناتو، مارک روته، بار دیگر نسبت به برنامههای احتمالی روسیه برای توسعه سلاحهای هستهای در فضا هشدار داده است؛ سلاحهایی که میتوانند ماهوارهها را از کار بیندازند یا نابود کنند.
روسیه این ادعا را رد کرده اما در سال ۲۰۲۴ یک قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل را که خواستار پرهیز از توسعه سلاحهای هستهای فضایی بود، وتو کرد. چین در رأیگیری امتناع کرد.
جاسوسی ماهوارهای چگونه انجام میشود و چگونه شناسایی میگردد؟
به طور کلی، ردیابی موقعیت ماهوارههای خارجی نسبتاً آسان است، اما تعیین دقیق قابلیتها و اهداف آنها دشوار است.
مقامات، براساس موقعیت ماهواره، نزدیکی آن به ماهوارههای دیگر و رفتارهای مشابه در گذشته، درباره اهداف و مقاصد ماهوارهها نتیجهگیری میکنند.
اگر یک ماهواره روسی مدت طولانی نزدیک یک ماهواره مخابراتی اروپایی باقی بماند، مقامات میتوانند نتیجه بگیرند که برای جاسوسی آمده است.
کارشناسان معتقدند ماهوارههای روسی نزدیک به دو ماهواره IntelSat احتمالاً برای رهگیری سیگنالها نزدیک شده بودند.
در مدارهای پایینتر، روسیه قبلاً ماهوارههایی را آزمایش کرده که قادر به شلیک پرتابه هستند. این رفتارها نشاندهنده تهدید بالقوه برای ماهوارههای کشورهای دیگر است.
سواپه میگوید: «تشخیص تفاوت بین تهدید اطلاعاتی و تهدید تسلیحاتی در فضا بسیار دشوار است. گاهی اوقات واقعاً دارید حدس میزنید.»
تهدید روسیه از چه زمانی آغاز شده است؟
آلمان و بریتانیا تازهترین کشورهایی هستند که هشدار دادهاند. ایالات متحده و فرانسه بیش از ۱۰ سال پیش درباره رفتارهای مشابه هشدار داده بودند.
در سال ۲۰۱۵، وزارت دفاع آمریکا اعلام کرد ماهواره نظامی روسیه خود را در نزدیکی دو ماهواره IntelSat قرار داده است؛ اقدامی که «مرموز» توصیف شد.
در سال ۲۰۱۷ نیز، پس از پرتاب ماهواره اطلاعاتی مشترک فرانسه و ایتالیا، ماهوارههای روسی دوباره به آن نزدیک شدند.
کارشناسان میگویند این رفتارها باید در ارتباط با جنگ اوکراین و نقضهای مکرر حریم هوایی ناتو توسط روسیه دیده شود.
آیا چین نیز تهدید محسوب میشود؟
بله — و حتی به گفته برخی کارشناسان، تهدید چین بزرگتر است.
چین مانورهای فضایی پیشرفتهتری انجام داده است؛ از جمله استفاده از بازوی رباتیک برای جابهجایی ماهوارههای دیگر.
چین همچنین بودجه و ظرفیت بسیار بیشتری نسبت به روسیه برای فعالیت در فضا دارد.
سواپه میگوید: «ما همیشه نمیدانیم چین دقیقاً چه میکند و آنها کارهای متنوع و پیچیدهای انجام میدهند که باعث سردرگمی غرب شده است.»
آیا واکنش اروپاییها کافی است؟
آلمان اعلام کرده تا ۳۵ میلیارد یورو طی پنج سال آینده برای پروژههای فضایی هزینه خواهد کرد.
اما کارشناسان میگویند اروپا هنوز باید فاصله خود را جبران کند.
بریتانیا نیز اعلام کرده توجه بیشتری به فضا، سایبر و جنگ الکترونیک خواهد داشت و در حال آزمایش حسگرهای مقابله با لیزرهای تهدیدکننده ماهوارهها است.
فرانسه نیز از نیاز به «ماهوارههای محافظ» سخن گفته است.
ایالات متحده همچنان برتری قابل توجهی دارد و ناتو نیز اعلام کرده که حمله به فضا میتواند شامل ماده ۵ شود — یعنی حمله به یک عضو، حمله به همه محسوب میشود.
با این حال، شواهدی وجود دارد که روسیه نتوانسته سیستمهای ماهوارهای خود را به شکل مؤثر در جنگ اوکراین به کار گیرد. از جمله کشف یک جنگنده روسی که علاوه بر سیستم ناوبری نظامی، یک GPS تجاری روی داشبورد آن چسبانده شده بود.
این موضوع نشان میدهد روسیه احتمالاً اعتماد کافی به سامانههای فضایی خود ندارد.