وال استریت ژورنال نوشت: در هفتههای اخیر، دولت ترامپ مجموعهای از اسناد یکصفحهای را به همتایان اروپایی خود ارائه کرده که در آن چشمانداز واشنگتن برای بازسازی اوکراین و بازگرداندن روسیه به اقتصاد جهانی ترسیم شده است.
به گزارش «انتخاب»، در ادامه این مطلب آمده است: این پیشنهادها در میز مذاکره میان آمریکا و متحدان سنتی اروپاییاش تنشی شدید ایجاد کرده و نتیجهٔ آن میتواند نقشهٔ اقتصادی قاره را عمیقاً دگرگون کند.
این طرح آمریکا در ضمائم پیشنهادهای صلح فعلی آمده است؛ ضمائمی که علنی نیستند اما توسط مقامهای آمریکایی و اروپایی برای والاستریت ژورنال توصیف شدهاند. اسناد شامل برنامههایی است که شرکتهای مالی و تجاری آمریکایی از حدود ۲۰۰ میلیارد دلار داراییهای مسدودشدهٔ روسیه برای پروژههای اوکراین استفاده کنند—از جمله یک مرکز دادهٔ عظیم که قرار است با نیروگاه هستهایای تغذیه شود که اکنون تحت کنترل نیروهای روسیه است.
ضمیمهٔ دیگری نیز چشمانداز کلی آمریکا برای بازگرداندن اقتصاد روسیه به جریان جهانی را ارائه میدهد—اینکه شرکتهای آمریکایی در بخشهای راهبردی، از استخراج عناصر کمیاب گرفته تا حفاری نفت در قطب شمال، سرمایهگذاری کنند و به احیای جریان انرژی روسیه به اروپا و جهان کمک کنند.
برخی مقامهای اروپایی که این اسناد را دیدهاند میگویند مطمئن نیستند که باید این طرحهای آمریکا را جدی بگیرند یا نه. یکی از مقامها آن را با دیدگاه ترامپ در مورد ساخت پروژهای شبیه ریویرا در غزه مقایسه کرد. مقام دیگری، دربارهٔ طرحهای انرژی پیشنهادی، گفت که اینها نسخهٔ اقتصادی کنفرانسی شبیه یالتا در ۱۹۴۵ هستند که در آن فاتحان جنگ جهانی دوم اروپا را تقسیم کردند. او گفت: «این مثل یالتاست.»
مسئلهٔ قلمرو همچنان مانع اصلی توافق صلح میان اوکراین و روسیه است. طرح اولیهٔ تحت رهبری آمریکا از کییف میخواهد «کمربند دژها»—نوار مستحکمی که ستون فقرات دفاع کشور است—را واگذار کند. رهبران اوکراین نمیتوانند چنین چیزی را بپذیرند.
یک مقام کاخ سفید گفت ترامپ و تیمش تلاش میکنند توافقی برای پایان جنگ حاصل کنند—جنگی که ترامپ میگوید بیش از حد طولانی شده است. ترامپ چهارشنبه در تماسی با امانوئل مکرون رئیسجمهور فرانسه، فریدریش مرتس صدراعظم آلمان و کییر استارمر نخستوزیر بریتانیا دربارهٔ روند صلح گفتوگو کرد.
ترامپ گفت در حال بررسی حضور یافتن در نشستی در اروپا طی آخر هفته است. او گفت: «فکر میکنم دربارهٔ برخی افراد اختلافنظرهایی داشتیم و خواهیم دید که چه پیش میآید. نمیخواهیم وقت تلف کنیم.»
اروپا که از زمان تهاجم ۲۰۲۲ روسیه به اوکراین تلاش کرده وابستگی خود به گاز روسیه را کاهش دهد تا خزانه جنگی کرملین را تضعیف کند و اتکای خود را به رقیب ژئوپولیتیکیاش کم کند، تمایلی به ازسرگیری خرید انرژی از کشوری ندارد که آن را بزرگترین تهدید امنیتی خود میبیند.
مقامهای اروپایی میخواهند از همین داراییهای مسدودشده—که در مؤسسات مالی اروپایی نگهداری میشود—برای ارائهٔ وامی به دولت کمنقدینگی اوکراین استفاده کنند تا این کشور بتواند سلاحهایی را که برای دفاع نیاز دارد خریداری کند و با وجود خالیشدن خزانه، به کار خود ادامه دهد.
این بحث، کشمکشی نهفقط دربارهٔ مرزها بلکه بهطور فزاینده دربارهٔ تجارت ایجاد کرده—و نکتهٔ عجیب آنکه اکنون نهفقط روسیه در برابر اوکراین قرار گرفته، بلکه آمریکا نیز در برابر متحدان سنتی اروپایی خود ایستاده است. ژورنال پیشتر گزارش داده بود که شرکتهای آمریکایی نزدیک به دولت ترامپ در حال زمینهسازی برای بهرهبردن از طرح صلح آمریکا هستند.
دولت آلمان بارها تأکید کرده که تحریمهای اروپا هرگونه کار یا تراکنش مالی مرتبط با تعمیر یا استفادهٔ مجدد از خطلولهٔ نورد استریم—که در ۲۰۲۲ توسط عوامل اوکراینی خراب شد—را ممنوع میکند.
مقامهای اروپایی میگویند نگراناند که رویکرد آمریکا به روسیه فرصتی بدهد تا اقتصاد خود را احیا کرده و توان نظامیاش را تقویت کند. ارزیابی جدید یک سازمان اطلاعاتی غربی—که ژورنال آن را مشاهده کرده—میگوید روسیه از نظر فنی شش ماه است که در رکود بوده و چالش ادارهٔ اقتصاد جنگی در کنار کنترل قیمتها، خطر سیستماتیکی برای بخش بانکی ایجاد کرده است.
اگر دیدگاه آمریکا غلبه کند، برنامههای اروپا برای تثبیت دولت جنگزدهٔ اوکراین و حفظ انزوای اقتصادی روسیه کنار گذاشته خواهد شد. چندین مقام این شرایط را «رقابتی سرسامآور برای پیشدستی بر آمریکا پیش از اعمال برنامههایش» توصیف کردهاند.
مقامهای آمریکایی دخیل در مذاکرات میگویند رویکرد اروپا داراییهای مسدودشده را خیلی سریع مصرف خواهد کرد. واشنگتن، در مقابل، از مدیران والاستریت و میلیاردرهای خصوصی برای سرمایهگذاری این پول و افزایش حجم آن بهره خواهد گرفت. یکی از مقامها گفت این سرمایه میتواند تحت مدیریت آمریکا به ۸۰۰ میلیارد دلار برسد. او گفت: «حس ما این است که ما واقعاً رشد مالی را میفهمیم.»
روز چهارشنبه، ولودیمیر زلنسکی رئیسجمهور اوکراین گفت با لری فینک، مدیرعامل بلکراک، گفتوگوهای سازندهای داشته است.
تیم مذاکرهکنندهٔ آمریکا، فعالیت اقتصادی مشترک و وابستگی انرژی را ستون اصلی فلسفهٔ «تجارت در برابر صلح» خود میبیند: برای مثال، مراکز دادهٔ اوکراین از نیروگاه هستهای زاپروژیا—بزرگترین نیروگاه هستهای اروپا—که اکنون در اشغال روسیه است، برق خواهند گرفت.
فریدریش مرتس، صدراعظم آلمان، در دیداری در داونینگاستریت ۱۰ با زلنسکی و رهبران فرانسه و بریتانیا گفت که او «نسبت به پیشنهادهای آمریکا تردید دارد.»
هفتهٔ گذشته، پارلمان اروپا و دولتهای عضو اتحادیهٔ اروپا توافقی قانونی را نهایی کردند که طی دو سال تمام گاز خطلولهای روسیه کنار گذاشته شود. تقریباً همهٔ خطوط لولهٔ گستردهٔ دوران شوروی یا خاموش شدهاند یا توسط غواصان اوکراینی منهدم شدهاند.
این جدال فراآتلانتیکی، تقریباً نیمقرن سیاست مشترک آمریکا و اروپا دربارهٔ مسکو را زیر و رو میکند. رؤسایجمهور آمریکا از رونالد ریگان تا ترامپ در دورهٔ نخست ریاستجمهوریاش، به متحدان اروپایی فشار آوردهاند که دربارهٔ اتکا به مسکو برای انرژی، بهویژه گاز، تجدیدنظر کنند.
اروپا، در مقابل، از سیاستی با عنوان Wandel Durch Handel—«تغییر از طریق تجارت»—پیروی میکرد؛ این باور که روابط اقتصادی با غرب، مسکو را از جنگ بازمیدارد و حتی به صدور دموکراسی به روسیه کمک میکند. ترامپ در دورهٔ دوم خود، شرطی مشابه میبندد، با این تفاوت که دولت انتظار ندارد روسیه تبدیل به یک دموکراسی شود.
شتاب دیپلماسی رفتوبرگشتی و نشستهای اخیر نشان میدهد که این بحث بهسرعت به نقطهٔ اوج میرسد.
استیو ویتکاف، نمایندهٔ ترامپ در امور روسیه، و جرد کوشنر، داماد او، با مدیران والاستریت برای احیای اقتصاد ویرانشدهٔ اوکراین مشورت میکنند. طرحهایی که به اوکراینیها ارائه شده شامل پیشنهاد این است که سربازان سابق سلاح را زمین بگذارند و در مراکز دادهٔ فوقپیشرفتهٔ ساختهشده توسط شرکتهای آمریکایی، حقوقی در سطح سیلیکونولی دریافت کنند. روستم عمرُف، مذاکرهکنندهٔ ارشد اوکراین، مهمان دائمی عمارت مجلل ویتکاف در میامی بوده است.
رهبران اروپایی امروز با ویتکاف تماس داشتند و آخر هفته در پاریس دیدار خواهند کرد. روز دوشنبه نیز در برلین گرد هم میآیند. ویتکاف و کوشنر از طریق ویدئو در این نشستها شرکت خواهند کرد.
این دو آمریکایی هفتهٔ گذشته ساعتها با ولادیمیر پوتین رئیسجمهور روسیه دیدار کردند و استدلال نمودند که روسیه باید نشان دهد مایل است از طریق دیپلماسی به جنگ پایان دهد تا بتواند از کاهش تحریمها و سرمایهگذاریهای ناشی از توافق صلح بهرهمند شود.
