پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) : 
اخباري درباره برخي غربالگري‌هاي سرطان در كشور منتشر مي‌شود، ولي واقعيت
اين است كه درباره بسياري از سرطان‌ها غربالگري واقعي در كشور نداريم.
غربالگري سرطان‌هاي مختلف به صورت گسترده و علمي احتياج به منابع مالي
ويژه‌يي دارد و به عنوان پروژه گسترده‌يي بايد به آن نگريست كه نياز است در
تمام استان‌هاي كشور انجام شود. به همين دليل نمي‌توان به راحتي انتظار
داشت اين كار انجام شود. مساله به اندازه‌يي بزرگ و گسترده است كه وارد شدن
به آن، نياز به بودجه كافي دارد و با بخشنامه و دستورالعمل و آيين‌نامه
قابل اجرا نيست. اين مساله در زماني مطرح مي‌شود كه برخي از زمينه‌هاي بروز
سرطان، از جمله زمينه‌هاي محيطي همچنان وجود دارد و تشديد نيز مي‌شود. به
عنوان مثال، در بحث سرطان مجاري تنفسي، موضوع آلودگي هوا دخيل است، هر چند
اين عامل به تنهايي در سرطان موثر نيست، ولي مانند برخي عوامل مختلف كه به
صورت غيرمستقيم باعث به وجود آمدن برخي سرطان‌ها مي‌شود، آلودگي هوا نيز
نقش دارد. ولي مي‌بينيم آنقدر اين بحث در رابطه با بيماري‌هاي قلبي و عروقي
جدي است كه ابتدا بايد نقش عامل محيطي را در اين گونه بيماري‌ها جست‌وجو
كرد. مسائلي مانند وجود آزبست و ساير فرآورده‌هاي غيراستاندارد در صنايع
خوشبختانه در سال‌هاي اخير به صورت جدي توسط اداره استاندارد و سازمان محيط
زيست كنترل شده و از اين بابت، نگراني كمتر است. بيشترين ميزان نگراني
درباره بودجه‌يي است كه در اختيار وزارت بهداشت قرار گرفته و متاسفانه
مي‌بينيم سلامت، از اولويت‌هاي كاري خارج شده
است. واقعيت اين است كه در نظام بهداشت، افزايش قيمت حامل‌هاي انرژي،
هزينه‌هاي زيادي را به بيمارستان‌ها و دانشگاه‌هاي علوم پزشكي تحميل كرده
است. به گونه‌يي كه شاهديم در بسياري از مناطق كشور، تيم‌هاي بهداشتي كه
بايد به روستاها و شهرهاي كوچك بروند و برخي از كارهاي سلامت مردم را
عملياتي كنند، منابع مالي كافي در اختيار ندارند.
يعني وزارت بهداشت پول ندارد بنزين ماشين پرسنل را بدهد و بسياري از كارهاي
بهداشتي كه مي‌تواند در سلامت مردم و به عنوان مثال تشخيص زودهنگام
سرطان‌ها تاثيرگذار باشد، كمرنگ يا اصلا قطع شده است. از سوي ديگر، مشكلات
زندگي شهرنشيني و رو آوردن مردم به خوراكي‌هايي كه سريع آماده مي‌شود (فست
فود) عامل اصلي ديگري در شيوع سرطان شده است. شاهديم در صنايع غذايي،
براي طبخ مواد غذايي آماده مانند همبرگرها، سوسيس و كالباس از مواد
نگهدارنده غيراستاندارد استفاده مي‌كنند. خوردن فراوان اين مواد غذايي
باعث چاقي، بيماري‌هاي قلبي و عروقي و همچنين شيوع و افزايش سرطان مي‌شود.
عامل تنوع آب و هوايي كشور و قوميت‌هاي كشور، نيز در شيوع انواع سرطان در
ايران نقش داشته است و اين نيز همه‌گيرشناسي سرطان و پيشگيري از آن را
مشكل كرده، زيرا با تنوع بيماري‌هاي گروه سرطان مواجهيم. مثلا در استان
گلستان، سرطان دستگاه گوارشي و مري و معده شيوع دارد، در حالي كه شيوع
سرطان‌ها در استان سيستان و بلوچستان به گونه ديگري است. شرايط اقليمي و
رژيم غذايي مردم در بروز سرطان‌ها در مناطق مختلف بايد بررسي شود كه به
دليل نبود بودجه كافي، اين پژوهش‌ها نيز انجام نشده. روي ديگر سكه، ماجراي
درمان بيماران سرطاني است كه به دليل مشكلات ارز و داروهاي وارداتي در
اين بخش نيز مشكلاتي پيدا كرده‌ايم، چون منابع محدود است. هر چند وزارت
بهداشت و درمان مدعي شده اين منابع را تامين كرده و شخصا نيز بارها با
رييس‌جمهور در اين باره صحبت كرده‌ام و او مي‌گويد ارز دارويي به ميزان
2ميليارد و 300 ميليون دلار به اين موضوع اختصاص داده شده، ولي باز هم
برخي شركت‌هاي واردات دارويي به ما مي‌گويند اين ارز را نگرفته‌اند.
بانك‌ها نيز براي انتقال ارز مشكل دارند و اصطلاحا ال.سي خارجي (اعتبار
ارزي) نمي‌توانند باز كنند. البته اين موضوعات، قابل حل، ولي زمانبر است و
ممكن است چند ماه طول بكشد. اميدواريم در سه ماه آينده در زمينه واردات
كافي داروهاي بيماران سرطاني، گشايشي صورت گيرد. در جلسات مختلف با معاونت
نظارت راهبردي رياست‌جمهوري نيز صحبت كرديم و قول دادند در سال 92 براي
يارانه اين بيماران، ارز مرجع به ميزان كافي اختصاص دهند. البته با توجه
به دير شدن زمان تقديم لايحه قانون بودجه سالانه، به نظر مي‌رسد تا
ماه‌هاي ابتدايي سال آينده نيز اين مشكل پابرجا باشد، به همين دليل مردم
مجبورند داروهاي سرطان را اگر پيدا كنند به قيمت دو، سه برابر معمول
بخرند. طبيعي است بسياري از بيماران هزينه ندارند و باعث مي‌شود مرگ و مير
تسريع مي‌شود. در رابطه با سرطان‌ها، مخصوصا سرطان سينه نيز دستگاه
ماموگرافي به اندازه كافي در كشور وجود ندارد، زنان، نيمي از جمعيت كشور
هستند و اگر بخواهيم با غربالگري 30 سال به بالاي اين جمعيت بررسي سرطان
سينه صورت گيرد، جمعيت هدف، فراواني چند 10 ميليوني دارند و امكانات
تشخيصي و دستگاه ماموگرافي براي آنها كافي نيست. ضمن اينكه هزينه بسيار
زيادي مي‌طلبد كه موجود نيست. با اين همه، مي‌دانيم پيشگيري بهتر و به
صرفه‌تر از درمان است. خوشبختانه در زمينه پيشگيري كارهاي خوبي در وزارت
بهداشت و درمان شروع شده و بايد گفت هنوز در ابتداي راه هستيم.
رييس كميسيون بهداشت و درمان مجلس
