به گزارش انتخاب، باشگاه تراکتورسازی یکی از باشگاه‌های پرطرفدار ایران به شمار می‌رود که مسابقاتش نیز همواره از حساسیت‌های زیادی برخوردار است.
محمدحسین جعفری که به عنوان مدیرعامل در راس این باشگاه قرار دارد، از جمله کسانی است که معتقد است باشگاه‌ها در ایران درآمدزا نیستند و فقط هزینه‌سازی می‌کنند. او راه‌هایی برای درآمدزا کردن فوتبال دارد که به دلیل مشکلات مالی هنوز نتوانسته آنها را اجرایی کند.
گفت‌وگوی فارس با مدیرعامل باشگاه تراکتورسازی تبریز را در زیر می‌خوانید.
* اقتصاد ورزشی که سال‌هاست جای خود را در ورزش دنیا پیدا کرده، در ورزش ما چه جایگاهی دارد؟
چند بار روی این موضوع، بحث شده است. علت اینکه تا امروز فوتبال ما یا اصلا کل ورزش ما اقتصادی نشده، همان نگاه قبلی دولتی بوده، در واقع تا بوده تمام باشگاه‌ها زیر نظر یک صنعت، یا به نوعی زیر نظر بانک‌ها یا مراکز اقتصادی وابسته به دولت حضور داشته‌اند. متاسفانه ما در شرایطی کار را پیش می‌بریم که دولت یا می‌خواهد خودش را کنار بکشد یا کنار کشیده و از سویی هم شعار خصوصی سازی را مطرح می‌کنیم، اگر ورزش ما گرفتار شده، به این دلیل است که بین همین دو حالت بوده است، یعنی نه دولتیِ دولتی بوده و نه خصوصیِ خصوصی.
* می‌شود بگوییم از این بُعد ورزش ما در برزخ است؟
کاملا در برزخ است و اینکه نگاه اقتصادی هم نمی‌شود حالت برزخ را تشدید کرده است. ورزش در دنیا پول‌ساز است اما اینجا کاملا هزینه است. اول باید ببینیم ساختار اقتصادی‌مان چگونه است. با توجه به ساختار اقتصادی ما در مقطع فعلی که با مشکلات مالی عدیده‌ای مواجه هستیم، به لحاظ پول‌سازی آن اتفاق که در موردش صحبت می‌کنیم، رخ نمی‌دهد. در دنیا دارند از حق پخش، بیشترین استفاده را می‌برند که در کشور ما کارساز نیست، تبلیغات دور میدان و اسپانسرینگ هم مطرح هست که خیلی محدود و ضعیف شده است.
* یعنی قبلا خوب بوده؟
نه، از قبل خوب نبوده و حالا بدتر هم شده است. شرایط موجود آن را تضعیف کرده که اینها اثرات اقتصاد کشور ماست. اسپانسرینگ و تبلیغات دور میدان هم ضعیف‌تر شده است، تحریم‌ها تاثیر خاص خودش را در بنگاه‌های اقتصادی گذاشته است. ما برای پول‌سازی هیچ سرمایه‌گذاری‌ای در ورزش نکرده‌ایم. وقتی دولت می‌خواهد خودش را کنار بکشد قطعا باید با فاکتورهایی این اتفاق می‌افتاد که فوتبال یا هر ورزشی روی پای خودش بایستد، مثلا وام‌های بدون بهره داده شود و یا اینکه استادیوم‌های برگزاری مسابقات را مجانی به باشگاه‌ها واگذار کنند، اینها اتفاق نیفتاده و حتی اراده و تصمیمی برای انجام آن وجود ندارد. فدراسیون‌ها گرفتار خودشان هستند و شاید در این زمینه خیلی آستین بالا نزده‌اند که خیلی دنبال این کار بروند. حتی کمیسیون فرهنگی مجلس و دوستان ما در کمیسیون ورزش فرصت نمی‌کنند یا حوصله‌ای ندارند به این بحث بپردازند، در واقع اراده خاصی به آن تعلق نمی‌گیرد. اگر همین روال ادامه پیدا کند، سال آینده باید ورزش تعطیل شود و هر کس دنبال کار خودش رود، بنگاه‌های اقتصادی خرج نکنند، مدیران آنها خسته می‌شوند و می‌روند. به نظرم آینده‌ای تاریک با این شرایط می‌تواند ورزش ما را تهدید می‌کند. بایستی تصمیم‌گیری شود. آیتم‌هایی که در دنیا مطرح است، آنها بروز خودشان را در ورزش ما نشان دهند، مثلا حق پخش تلویزیونی، تبلیغات دور میدان، اسپانسرینگ باید نقش خود را بیشتر نشان دهند در ورزش و از آن طرف سرمایه‌ای که می‌تواند باشگاه‌ها را به خودکفایی بکشاند. در کنار این بحثی هم هست، باشگاه‌های ما همیشه یاد گرفته‌اند که بگیرند و خرج کنند. این روال چیزی جز ورشکستی در بر نخواهد داشت. باید ساختاری اقتصادی در باشگاه‌ها حاکم باشد نه ساختار مدیریت دولتی، اگر این اتفاق بیفتد نسبت به جیب و درآمدمان هزینه خواهیم کرد، قرارداد می‌بندیم و مربی و بازیکن می‌آوریم. همچنین مدیریت هزینه بهتری خواهد بود و دست به دست می‌دهیم تا ورزش بتواند شرایط مناسب خود را پیدا کند.
* امروز باشگاه تراکتورسازی خصوصی است یا از دولت کمک می‌گیرد؟
تراکتورسازی به صورت خصوصی اداره می‌شود و وابسته شده به درآمدهای آن شرکت‌ها که شرکت‌ها هم به خاطر شرایط اقتصادی کشور، نمی‌توانند درآمد مناسبی کسب کنند، خود باشگاه هم نمی‌تواند درآمدی که باید، را داشته باشد.
* درآمدزایی باشگاه از چه محل‌هایی هست؟
ببینید الان در دور برگشت لیگ برتر هستیم و چند هفته به پایان لیگ بیشتر نمانده، شما ببینید ما از تبلیغات دور میدان و حق پخش چقدر درآمد کسب کردیم.
* درآمدتان چقدر بوده؟
170 میلیون تومان تا حالا گرفته‌ایم.
* این 170 میلیون شامل چیست؟
غرامت گرفتیم و یک مقدار هم به حساب ما حق عضویت، جرایم کمیته انضباطی و بیمه را اعمال کرده‌اند که در مجموع شده است 400 میلیون تومان، آیا 400 میلیون بعد از سپری شدن نیم‌فصل می‌تواند جوابگوی هزینه‌های ما باشد و اقتصاد فوتبال ما را پاسخگو باشد؟ یک روز زنگ می‌زنند و می‌گویند این قدر در حساب شماست، ما هم می‌پرسیم بابت چیست که توضیح می‌دهند. حالا شما انتظار دارید ورزش ما با این وضع پیشرفت بکند؟
* حالا چقدر هزینه می‌کنید؟
با گرانی هواپیما و هتل‌ها و تمامی هزینه‌ها که شده، شاید آخر فصل هزینه‌ای بیش از 15، 16 میلیارد تومان به ما تحمیل کند، ما دلار می‌دهیم به بازیکنان، شاید با این وضع به 20 میلیارد هم برسد، ما نمی‌دانیم و نمی‌توانیم دقیق برآورد کنیم. ما تیم‌مان را متوسط و 10 میلیاردی بسته بودیم، پیش‌بینی‌مان این بود که امسال 5 یا 6 میلیارد درآمد داشته باشیم اما ببینید چقدر درآمد کسب کرده‌ایم. ما چهار آیتم پول‌ساز داریم که حق پخش تلویزیونی، تبلیغات دور میدان، اسپانسرینگ و فروش بلیت را شامل می‌شود. یک مورد دیگر هم که باید برای باشگاه‌ها فراهم شود، بحث سرمایه است که بتوانند بیزینس کنند، در هر منطقه‌ای سرمایه در اختیار باشگاه قرار گیرد که فعالیت اقتصادی بکنند و خودشان درآمدزا باشند. این خلا بزرگی است، امروز اگر نمی‌توانیم حق پخش بگیریم، اما اگر 50 میلیارد به هر باشگاهی واگذار شود که بدون سود هم باشد یا شروع بازپرداخت آن بعد از پنج سال باشد، با آن هم تیم‌داری می‌کنیم و هم درآمدزایی.
* از بین آن چهار آیتمی که گفتید، تراکتور از اسپانسر چقدر درآمد دارد؟
خیلی زرنگ باشیم شاید بتوانیم یک و نیم میلیارد درآمد داشته باشیم. اگر در باشگاه‌های آسیا هم باشیم شاید به دو میلیارد برسد.
* با این حساب، از بین چهار آیتم موجود، به طور میانگین چیزی در حدود 2 میلیارد تومان درآمد باشگاه در یک فصل است؟
اینها متمرکز دست ما نیست و نمی دانیم چقدر در آخر در اختیار ما قرار می‌گیرد.
* از بخش‌های دیگر هم درآمدی دارید؟
در حق پخش که هنوز اتفاقی نیفتاده است، ما تنها باشگاهی هستیم که بلیت‌فروشی دست خودمان است.
* از این بخش چقدر درآمد دارید؟
شاید تا آخر فصل چیزی در حدود 400 میلیون بشود. از درآمد بلیت‌فروشی 20 درصد مال هیئت فوتبال و فدراسیون است و 80 درصد مال باشگاه.
* امروز باشگاه از نظر اقتصادی چه شرایطی دارد؟
واقعا نگران‌کننده است. البته تمام باشگاه‌ها این‌طوری هستند. ما بدهی‌های سال‌های قبل را نمی‌توانیم پرداخت کنیم، بدهی‌های امسال هم روی آن می‌آیند.
* چقدر بدهی دارید؟
نزدیک به یک میلیارد تومان
* تا حالا به عنوان مدیرعامل باشگاه تراکتورسازی فعالیت اقتصادی برای درآمدزا کردن باشگاه انجام داده‌اید؟
تلاش‌هایی داشتیم، مثلا شرکت بیمه راه‌اندازی کرده‌ایم که هنوز جوان است.
* چه مدت است این شرکت را راه‌اندازی کرده‌اید؟
حدود یک سال است. یک سری کارهای اقتصادی که بتواند ما را کمک کند در مخیله‌مان است، مثل تشکیل مدرسه فوتبال که می‌تواند برای ما عایداتی داشته باشد، یا اماکن ورزشی‌مان را اجاره دهیم، البته اینها پولی نیست که فعلا در این مقطع به ما کمک کند.
* در درازمدت جواب می‌دهد؟
بله، البته پولش اندک است. تنها چیزی که باید اتفاق بیفتد حق پخش و تبلیغات دور میدان است که باید در اختیار باشگاه‌ها قرار گیرد و همچنین بحث سرمایه، من امروز 10 تا طرح اقتصادی دارم که تا سرمایه نباشد هیچ‌یک اجرایی نمی‌شود. به هیئت مدیره‌ام گفته‌ام که همین الان به من 50 میلیارد بدهید و من دیگر هیچ وقت برای تیم‌داری از شما پولی نمی‌خواهم. ولی این اتفاق رخ نمی‌دهد. هیئت مدیره باشگاه این پول را در اختیار ندارد.
* می‌گویید یک بار برای همیشه 50 میلیارد سرمایه وارد باشگاه شود.
این سرمایه ما را به سمتی می‌برد که دیگر پولی برای تیم‌داری نخواهیم. درآمد این 50 میلیارد ما را ساپورت می‌کند.
* خیلی‌ها معتقدند نباید روی تعداد هوادار در راستای درآمدزایی باشگاه خیلی حساب کرد. تراکتورسازی هم هواداران زیاد و متعصبی دارد، شما از نظر اقتصادی این تعداد هوادار را به نفع باشگاه می‌دانید؟
هوادار ما حالت نسبی دارد در رابطه با بحث اقتصادی، یک دهم درصد هواداران ما هستند که شاید بتوانند پیراهن تیم، وسایل و تجهیزات را بخرند و یا از لوگوی باشگاه استفاده کنند، ما حتی نتوانستیم این تولیدات را ایجاد کنیم که بفروشیم. یک دهم درصد تماشاگران شاید بتوانند به ما کمک کنند، خیلی بشود می‌شود 150 میلیون تومان. با این رقم می‌توان باشگاه را اداره کرد؟ هوادار ما بخشی از مردم‌اند که خودشان مشکلات اقتصادی دارند و از دولت یارانه می‌گیرند تا زندگی‌شان را بگذرانند، آنها می‌توانند به باشگاه‌شان کمک کنند؟ آنها خودشان برای ورود به ورزشگاه و خرید بلیت مشکل دارند و حتی 50 درصدشان می‌خواهند مجانی وارد ورزشگاه شوند.
* این اتفاقات چقدرش به مسئولان کشوری بازمی‌گردد که اقتصاد ورزشی نداریم.
ورزش ما فاقد یک استراتژی کلان برای اقتصادی کردن ورزش است و ما داریم مقطعی کار می‌کنیم و قدر زمان را نمی‌دانیم. هیچ افقی برای آینده نداریم و همه درگیر حاشیه‌ها هستیم و تا حدودی سیاست هم وارد ورزش شده، دلسوزانه کسی به این بحث نمی‌پردازد. این کار واقعا آدم‌های بااراده‌ای می‌خواهد، آدم‌هایی که یک استراتژی مشخص را برای ورزش در نظر بگیرند، وارد شوند و از طریق مجلس برنامه کنند و دولت آنها را اجرا کند تا باشگاه‌ها را خودکفا کنند و مثل فرزندی که باید آرام آرام بزرگ کنند تا روی پایش بایستد آن را پیش ببرند، شاید با این روش بشود چهار یا پنج سال آینده باشگاه واقعی داشته باشیم، اما با این روالی که پیش می‌رویم و اتفاقاتی که امروز در ورزش رخ می‌دهد، من فکر می‌کنم اثرات سوء آن خیلی طول نمی‌کشد که دیده خواهد شد.
* تراکتورسازی در رشته‌‌ای غیر از فوتبال فعال است؟
نه، فقط همان فوتبال است.
* قبول دارید یک باشگاه باید در چندین رشته فعال باشد که اسمش بشود باشگاه؟
ما قبلا رشته‌های مختلفی را انجام داده‌ایم، هرکدام به خاطر مسائل مالی تعطیل شده و فقط فوتبال مانده است. نه اینکه قبلا نبوده، ما دهها رشته داشتیم از جمله کوهنوردی، دوومیدانی، هندبال، شنا، والیبال و بسکتبال که همه به بی‌پولی خورده و رها شده‌اند، اگر واقعا پشتیبانی شود من خودم دوست دارم چهار یا پنج رشته را فعال کنم اما وضعیت اقتصادی اجازه نمی‌دهد.
