پیدا و پنهان یک دیدار دردسرساز در آستانه انتخابات

ابراهیم رئیسی کمتر از یک هفته بعد از ثبت‌نام در انتخابات ریاست جمهوری، در آستان قدس رضوی میزبان هیاتی عالی‌رتبه از مقامات روس به ریاست نماینده تام‌الاختیار ولادیمیر پوتین شد. دیداری که حساسیت‌های زیادی را درباره دخالت یک کشور خارجی در انتخابات ریاست‌جمهوری ایران پدید آورد.

به گزارش انتخاب به نقل از ایسنا، روزنامه «قانون» در ادامه نوشته است: به‌دنبال دیدار رئیسی با رستم مینیخانوف، فضای انتقادی علیه این کاندیدای اصولگرایان گسترش یافت. انتقادات و اعتراضات ابتدا در فضای مجازی شکل گرفت و سپس به فضای رسمی کشیده شد. نخستین انتقادات صورت گرفته از سوی صفحات و کانال‌های به ظاهر هوادار محمود احمدی‌نژاد شکل گرفت و به فاصله کوتاهی اعتراض‌ها به این دیدار، جنبه رسمی به خود گرفت؛ به‌گونه‌ای که یک نماینده عضو فراکسیون امید و عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی از وزارت امور خارجه خواست درباره این دیدار توضیحاتی بدهد.

ماجرا از این قرار بود که در 31 فروردین، حجت‌الاسلام رئیسی، تولیت آستان قدس رضوی با رستم مینیخانوف، نماینده تام‌الاختیار ولادیمیر پوتین و رئیس‌جمهوری تاتارستان دیدار کرد. در این نشست صمیمی، طرفین درباره مشترکات مذهبی و لزوم روابط حسنه به گفت‌وگو نشستند. از زمینه‌های مشترک همکاری مانند پذیرش دانشجو، اعطای فرصت مطالعاتی، گردشگری علمی و زیارت و همچنین اهمیت دین اسلام در گسترش صلح و دوستی سخن گفتند و در انتها نیز رئیسی با اهدای نسخه نفیس چاپی از قرآن دست‌نویس، مشهور به قرآن بایسنقر به نماینده پوتین، از وی تقدیر کرد و در مقابل، مینیخانوف نیز یک جلد قرآن کریم به همراه قالیچه چرمین از آثار صنایع دستی جمهوری خود مختار تاتارستان را به حجت‌الاسلام والمسلمین رئیسی اهدا کرد.

تفاوت‌ها و شباهت‌های یک دیدار

با اینکه در سابقه رئیسی، بیشتر فعالیت‌­های قضایی و شبه‌امنیتی دیده می‌شود، اما در سابقه مینیخانوف فعالیت‌های امنیتی به چشم نمی‌خورد. او نه عضو کا.گ.ب بوده و نه در ارتش شوروی فعالیتی داشته است! بلکه در رشته کشاورزی لیسانس می‌گیرد و سپس نیز در اقتصاد تا درجه دکتری تحصیل می‌­کند. قبل از اینکه در سال 2010 به ریاست جمهوری تاتارستان برسد، بیشتر در مناصب مالی و اقتصادی مشغول به کار بوده است. جمهوری تاتارستان به عنوان منطقه خودمختار با اختیارات بالا اداره اما همچنان سیاست های کلی این جمهوری با مسکو هماهنگ می شود؛ شاید به همین دلیل است که مینیخانوف به عنوان نماینده تام الاختیار ولادیمیر پوتین به دیدار ابراهیم رئیسی رفت و دیداری حاشیه‌ساز را رقم زد.

دلیل اصلی حاشیه‌ها

شاید دلیل اصلی حاشیه به‌وجود آمده را بتوان به پیشینه اصولگرایان در مذاکره با قدرت های خارجی پیش از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در ایران و همچنین هیاهوی به‌وجود آمده بعد از انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، ربط داد.

پیشینه حواشی

اصولگرایان قبل از برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری ایران در سال 1376 با «نیک براون» یکی از مدیران کل وقت وزارت امور خارجه انگلیس مذاکره کردند. افشای این مذاکره به افتضاحی سیاسی در آن دوره منتهی شد که در شکست علی‌اکبر ناطق نوری در انتخابات بی‌تاثیر نبود. در آن ماجرا محمدجواد لاریجانی، رئیس وقت مرکز پژوهش‌های مجلس و از حامیان ناطق نوری در دیدار با این چهره انگلیسی به او اطمینان داد که پیروزی ناطق نوری در ایران می‌تواند منافع انگلیس و غرب را تأمین کند. او همچنین تلاش کرد سیدمحمد خاتمی، کاندیدای جناح چپ وقت (اصلاح‌طلبان فعلی) را رادیکال جلوه دهد. حال، دیدار ابراهیم رئیسی با یک چهره روس به نوعی تداعی همان رویداد را کرده است؛ هرچند که این دیدار رسمی و علنی بوده و دیدار لاریجانی با نیک براون (آن‌گونه که روزنامه سلام، رسانه افشاکننده آن در آن زمان مدعی شد) محرمانه بوده است. اما چرا باید اصولگرایان به سراغ روس‌ها بروند؟ مگر روس‌ها چه توانایی دارند؟ بخش دیگری از پازلی که به‌دنبال توطئه‌آمیز جلوه دادن دیدار رئیسی و مینیخانوف است، توجه‌ها را به ماجرای دخالت روس‌ها در انتخابات اخیر آمریکا معطوف می‌کند. در آن انتخابات، افشای برخی از ایمیل‌های هیلاری کیلینتون، رقیب دموکرات دونالد ترامپ در پیروزی این شخصیت جمهوریخواه بی‌تاثیر نبود. قبل از اینکه ترامپ سکان قدرت در کاخ سفید را به دست بگیرد باراک اوباما، رئیس‌جمهور وقت آمریکا با طرح این موضوع، گروهی از دیپلمات‌های روس را از خاک ایالات متحده اخراج کرد و بعد از روی کار آمدن ترامپ نیز رویدادهایی مانند استعفای مایکل فلین مشاور امنیت ملی ترامپ به‌دلیل ارتباط با روس‌ها، شائبه دخالت کرملین در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا را قوت بخشید.

توضیح در رابطه با دیدار رئیسی

به هر صورت، این دیدار آن‌قدر حاشیه آفرین شد که در سوم اردیبهشت، علیرضا رحیمی، از نمایندگان تهران و عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی، از وزارت امورخارجه خواست تا درباره دیدار ابراهیم رئیسی با نماینده ولادیمیر پوتین توضیح دهد.

قبل از اینکه وزارت امور خارجه در این مورد توضیح بدهد، در همان روز سبحانی‌فر، رئیس هیات دوستی پارلمانی بین ایران و روسیه توضیحاتی درباره این دیدار ارائه داد. این نماینده مجلس که به ظاهر برنامه‌ریز ملاقات انجام‌شده بوده است در گفت‌وگویی، رستم مینیخانوف را نماینده ویژه ولادیمیر پوتین در امور ادیان مذهبی خواند و درباره دیدار وی با حجت‌الاسلام رئیسی گفت: از مدت‌ها پیش برنامه‌ریزی شده بود که یک گروه از تاتارستان به ایران بیایند و درخواست داده بودند از چند مکان، از جمله برخی دانشگاه‌ها و مراکز مذهبی یکدیگر دیدن کنند.

این نماینده مجلس همچنین تاکید کرد: رئیس‌جمهور تاتارستان، فرد مسلمانی است و می‌خواست زیارتی در مشهد داشته باشد. همچنین قرار است، قراردادی تجاری بین مشهد و تاتارستان امضا شود و این هیات به همین دلیل به مشهد رفت و در آنجا درخواست دادند، دیداری نیز با تولیت آستان داشته باشند و ما این دیدار را برایشان هماهنگ کردیم.

وی همچنین درباره شائبه‌های سیاسی و انتخاباتی بودن این دیدار نیز خاطرنشان کرد: بعید است یک کشور، آن هم یک استان کوچک بخواهد در انتخابات داخلی ایران دخالت داشته باشد.

این نماینده درمورد مسئولیت خود در این دیدار نیز خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه من، هم رئیس گروه دوستی و پارلمانی ایران و روسیه هستم و هم از نمایندگان استان خراسان رضوی بودم، بخشی از این هماهنگی‌ها از سوی وزارت کشور محول شده بود که صورت گرفت.

گاف بزرگ

حتی اگر توضیحات داده شده و محتوای نشست را دلیلی بر عادی بودن این دیدار بدانیم و جنجال‌های صورت گرفته در فضای مجازی را بی‌دلیل تلقی کنیم، باز این انتقاد به تیم انتخاباتی ابراهیم رئیسی وارد است که چرا در آستانه انتخابات، چنین گاف بزرگی را به رقبا داده‌اند؟ چرا موجب پیدایش شائبه دخالت‌های خارجی در انتخابات شده‌اند؟ مگر نمی‌شد دیدار را به قبل از ثبت‌نام یا بعد از انتخابات موکول کرد؟ در هر صورت با همه این توضیحات، فضای مجازی راه خود را می‌رود و به‌خصوص در ایام انتخابات کوچک‌ترین حرکت کاندیداها می‌تواند دستاویزی برای تخریب از سوی رقبا باشد. کمپین انتخاباتی آقای رئیسی اگر نگاهی همه‌جانبه به این موضوع داشت و از بصیرت لازم برخوردار بود، برای مصلحت وی می‌توانست این دیدار را از برنامه‌های رئیسی تا بعد از انتخابات، حذف کند.

تداعی‌گر رولت روسی؟!

در روسیه تزاری، نوعی از شرط‌بندی مرگ و زندگی مرسوم بود که بر اساس آن، یک هفت تیر با یک گلوله بین دو طرفی که شرط می بستند،گذاشته می شد و سپس طرفین چندین بار خشاب را چرخانده و به نوبت به شقیقه خود شلیک می کردند تا اینکه سرانجام یک نفر کشته و نفر بعد پیروز شرط‌بندی خوانده شود. این بازی خطرناک روسی به عنوان «رولت روسی» شناخته می‌شود. به‌نظر می‌رسد دیدار رئیسی با نماینده تام‌الاختیار پوتین به‌گونه‌ای تداعی‌کننده رولت روسی است. یا رئیسی به دلیل تبلیغات منفی ناشی از این دیدار، آرای زیادی را از دست خواهد داد یا شاید این دیدار، برای وی دریچه‌هایی از موفقیت و کامیابی را بگشاید.