اسی نیک‌نژاد از زمانی که برای ساخت فیلم «لاله» به ایران آمده، با حواشی بسیار زیادی روبرو بوده است.
فیلم
او که از سوی سازمان سینمایی با صفت «فاخر» معرفی شد، پای وزیر فرهنگ و
ارشاد اسلامی را به کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی هم کشاند، اما همه
این‌ها پس از مدتی به فراموشی سپرده و ساخت «لاله» شروع شد.
نیک‌نژاد
که قبل از آغاز پروژه‌اش زیر ذره‌بین انتقادات رسانه‌ها و طیفی از سیاسیون
بود، ترجیح داد با کلید زدن فیلم از رسانه‌ها دوری کند. نیک نژاد درباره
چگونگی ساخت فیلمش با خبرگزاری ایسنا گفت‌و‌گویی داشته که بخش‌هایی از آن
را در ادامه می‌خوانید:
- عدم همکاری با ما زیاد بود.هر جا که می‌رفتیم با مشکلاتی روبرو می‌شدیم، به‌عنوان مثال اگر قیمت اجاره فلان لوکیشن یک‌میلیون تومان است به ما می‌گفتند 10 میلیون تومان! یعنی می‌خواستند در همه چیز جلوی کارمان مانع بندازند تا پروژه با مشکل روبرو شود.
- من از همان ابتدا گفتم که دست خدا پشت این پروژه است و هر اشکالی که هرکس جلوی راه‌مان انداخته، بهترش برای ما درست شده است.
- از روزی که به لوکیشن گاراژ رفتیم، یک اتومبیل داشتیم که نسبت به سایر اتوموبیل‌ها ارزان‌تر بود و شکل زیباتری نداشت، اما این اتومبیل از روز اول در کادر من بود. امروز هنرپیشه‌ای که نقش مربی «لاله» را بازی می‌کند، کاپ‌ها را دست گرفته بود و کنار این اتومبیل عکس می‌گرفت. من نشسته بودم داشتم با مشاور تکنیکی‌مان صحبت می‌کردم که او گفت آقای نیک‌نژاد چقدر خوب شد اتومبیل «سعید اعرابیان» را اینجا آوردید! مرحوم سعید اعرابیان مربی واقعی «لاله» است که من به حرمت ایشان نام‌شان را در فیلم به «رضا» تغییر دادم اما از طریق مشاور تکنیکی‌مان فهمیدیم که ناخوداگاه اتومبیل او در کادر ما بوده است.
- خیلی‌ها خواستند این پروژه را با مشکل مواجه کنند که موفق نشدند.
- از ابتدا قصد ما در این پروژه خدمت بود و «لاله» بر خلاف صحبت برخی، پر از معنویت و شعارهای انسانی است و کار خودش را می‌کند.
- یکسری اوایل در این‌باره شیطنت کردند. آن‌ها ارقامی را در ذهن مردم انداختند و اکنون مردم فکر می‌کنند که ما با همان بودجه‌هایی که به غلط منتشر شده بود، در حال کار هستیم. متاسفانه مردم ما اخباری که می‌شنوند در ذهن‌شان می‌ماند، اما تصحیح اخبار را در ذهن‌شان جایگزین نمی‌کنند.
- در هر صورت از ابتدا قصد ما در این پروژه خدمت بود و «لاله» بر خلاف صحبت برخی، پر از معنویت و شعارهای انسانی است و کار خودش را می‌کند.
- اینکه می‌گویند «لاله» راجع به زندگی لاله صدیق است، اشکال دارد. «لاله» فیلمی مستند راجع به لاله صدیق نیست. این فیلم قصه‌ای است که من می‌سازمش، اما برای اینکه شکل علمی و واقعی به خودش بگیرد، کاراکتر لاله صدیق را در آن گذاشته‌ام که می‌شود همان «Based on true story». اینگونه شما یا هر کس دیگری «لاله» را می‌بیند نمی‌گوید که این فیلم فانتزی است و در ایران اصلا ماشین و ساختمان نیست که حالا مسابقات اتومبیل‌رانی داشته باشند.
- در «لاله» داستانی که بر دختری به‌نام لاله صدیق در کشوری به نام ایران می‌گذرد، واقعی است. ما درامی می‌سازیم و برای اینکه سندیت به آن بدهیم، حقوق استفاده از نام خانم لاله صدیق را خریدیم و بر اساس آن کار می‌کنیم.
- بنده در این کشور به‌تعداد افرادی که دوست دارم، دشمن هم دارم. این طبیعی است، اما کارنامه من از خیلی‌های‌شان پربارتر است. هم کارنامه دانشگاهی و علمی‌ام و هم کارنامه کاری‌ام.
- برخی برای اینکه یکی را خراب کنند، می‌گردند و می‌گویند فلان جایش کج است و در فلان فیلم خانم و آقا یکدیگر را بوسیده‌اند. درست است این کار در جامعه ما خلاف شرع است، اما وقتی برای جامعه‌ای فیلمی ساخته می‌شود باید بر اساس نوع فرهنگ و نیاز آن‌ها باشد. طبیعی است که در ایران، فرهنگ و نیاز چیز دیگری است.
- در فیلم ما حجاب‌هایی که استفاده می‌شود از تمام فیلم‌های سینمایی ایران پوشیده‌تر است. حجابی که در اغلب فیلم‌های سینمایی استفاده می‌شود حجاب واقعی نیست، حجابی که در تلویزیون استفاده می‌شود به‌نظرم حجاب واقعی نیست و از واقعیت دور است. اما من در «لاله» زندگی واقعی زنان این مملکت در شکل ظاهری آن‌ها را که پوشیده، آراسته و شیک هستند به نمایش گذاشته‌ام.
- در «لاله» حجاب‌هایی که استفاده می‌شود از تمام فیلم‌های سینمایی ایران پوشیده‌تر است. حجابی که در اغلب فیلم‌های سینمایی استفاده می‌شود حجاب واقعی نیست، حجابی که در تلویزیون استفاده می‌شود به‌نظرم حجاب واقعی نیست و از واقعیت دور است
- نگاه ما به جامعه ایران متفاوت است. برای اینکه این نگاه را توضیح بدهم مثل لیوانی که نیمه‌ای پر و نیمه‌ای خالی دارد را یادآوری می‌کنم. در اکثر فیلم‌های ایرانی مخاطب شاهد نیمه خالی لیوان است اما ما در «لاله» نیمه پر را نمایش می‌دهیم. کدام اشتباه می‌کنیم؟ هیچ‌کدام. چون نظرها و نگاه‌ها متفاوت است.
- نگاه من به جامعه ایران از نگاه نیمه پر لیوان است و کسی هم حق ندارد به‌خاطر اینکه می‌خواهم نیمه پر را ببینم سرم را ببرد! چون منکر نیمه خالی لیوان نیستم. ما به عنوان هنرمندانی که وقایع را رصد می‌کنیم، حق داریم جامعه را از هر زاویه‌ای بنگریم اما باید در یک مورد مشترک باشیم و آن ادب نسبت به یکدیگر است.
- درباره من بی‌ادبی‌ترین لغات را به‌کار بردند و این انصاف ژورنالیست، سیاستمدار و... نبود. خداوند همه‌شان را خاموش کرد در حالی که اگر حق می‌گفتند کسی نمی‌توانست «حق» را خاموش کند. فیلم من هم مثل فیلم‌های دیگر است.
- بنده که هر روز سر پروژه هستم، دقیقا نمی‌دانم تاکنون چقدر خرج کرده‌ام و باید اسنادم را ببینم. چگونه فردی که در دفترش نشسته، حساب و کتاب می‌کند که تاکنون برای «لاله» چند میلیارد هزینه شده است؟ آن‌ها بر اساس چه سند و مدرکی حرف‌شان را مطرح می‌کنند؟
- من به یک خبرنگار و ژورنالیست حق می‌دهم که اسناد مالی فیلمم را نگاه کند و سپس با انصاف بگوید که برای «لاله» چقدر هزینه شده است، اما وقتی بدون سند و مدرک فقط هیاهو می‌کنی در پایان آبروی تو می‌رود چون من یک روزی اسناد مالی‌ام را منتشر می‌کنم
- من به شما به عنوان یک خبرنگار و ژورنالیست حق می‌دهم که بخواهید اسناد مالی فیلمم را نگاه کنید. دقیق تا یک ریال آخرش را مشاهده کن و بعد که سند را دیدی، برو و با انصاف بگو که برای «لاله» چقدر هزینه شده است، اما وقتی هیچ سند و مدرکی نداری و فقط هیاهو می‌کنی در پایان آبروی تو می‌رود چون من یک روزی اسناد مالی‌ام را منتشر می‌کنم.
-من برای اولین بار در ایران اسناد مالی فیلم و مخارج آن را منتشر می‌کنم و فروشش را دقیقا اعلام خواهم کرد. حال اگر در این مدت کسانی بودند که با محفل‌گرایی و مافیا گرایی‌شان توانسته بودند برخی سخنان را مطرح کنند، آن وقت دیگر نمی‌توانند به‌کارشان ادامه دهند.
-آنچه در این پروژه اهمیت دارد، وجدان حرفه‌ای افراد است. من خودم روزی 15 ساعت پا به پای بچه‌ها روی پا هستم و البته هیچ منتی هم ندارم اما چون روزی 15 ساعت می‌دوم، بلدم نیروهایم را هم روزی 12 ساعت بدوانم.
-فاصله
بین شات‌های من یک سیگار کشیدن هم نیست. تک تک بچه‌های پشت صحنه با وجدان
کاری سر پروژه هستند و حقوق‌شان هم از سطح سینمای ایران پایین‌تر است.
- وقتی می‌گویید فیلمی در سطح بین‌المللی است، یعنی چه؟ فیلمی که دارای استاندارد رنگ، نور، صدا و قصه باشد در همه‌جای دنیا قابل نمایش است. یعنی اگر در فیلم‌تان این چهار مورد را رعایت کرده باشید می‌توانید آن را به‌واسطه صنعت بودنش در همه‌جای دنیا نمایش دهید.
- اگر فیلم استانداردی داشته،حتما مورد توجه قرار گرفته است. اگر فیلمی مورد توجه قرار نگرفته یعنی این استانداردها را نداشته است.
- ما در تلاشیم در «لاله» استاندارد را رعایت کنیم. اگر نتوانستیم ضعف از فیلمساز است و اگر توانستیم هم قوت فیلمساز است. بالاخره یکی باید مسئولیت کار را برعهده بگیرد. به‌عنوان مثال، من چند روز قبل دعوای شدید و جدی‌ای با طراح‌مان برای رنگ یکی از اتاق‌ها داشتم، چون اگر رنگ خوب در نیاید نمی‌توانم برای آن قسمت زیرنویس بگذارم که طراح من اینجا حواسش نبود! پس، فیلمساز باید مسئولیت کارش‌را برعهده بگیرد.
- من روزی که به تهران آمدم می‌دانستم وسایل تکنیکی ندارم. نمی‌توانم بگویم فیلمم خوب نشده جون امکانات نداشتم. کسی که می‌داند امکانات ندارد پس چرا اصلا شروع به ساخت فیلمی می‌کند؟ بنابراین اگر کسی وارد ساخت فیلمی شد باید مسئولیتش را هم بپذیرد.
- هیچ جای دنیا چنین چیزی که شما می‌گویید معنی ندارد مگر آنکه یکسری عوامل از جمله هنرپیشه مثل آقای براد پیت، کارگردان مثل آقای اسپیلبرگ، تهیه‌کننده مثل برادران وارنر که اسم‌های‌شان می‌فروشد، پشت کار باشند. در این شرایط پخش می‌تواند گارانتی شود اما ازآن سطح که پایین می‌آیی هیچ چیزی نمی‌تواند پخش فیلم شما را پیش از دیده‌شدن گارانتی کند.
- بحث حضور خانم آنجلینا جولی و یکی دو نفر دیگر در فیلم مطرح بود اما برای فیلمی که قرار بود در آمریکا ساخته شود، اما وقتی موضوع ساخت «لاله» در ایران مطرح شد،قرار شد بازیگر نقش «لاله» ایرانی باشد. حتی عوامل فنی «لاله» هم با تمام پیچیدگی‌هایش بچه‌های ایرانی هستند.
- «لاله» دو بازیگر هالیوودی دارد که اسم و رسم گیشه‌ای ندارند اما ریشه‌شان ایرانی است و من افتخار می‌کنم که فیلمم را به دست ایرانی‌ها می‌سازم. من همیشه شعار «ما می‌توانیم» را باور دارم.
-اکنون 75 بازیگر با ما همکاری می‌کنند. این نکته را باید در نظر داشته باشید که فیلم ما به زبان انگلیسی است و ما طبیعتا در چنین فیلمی نمی‌توانیم از حسن و حسین به عنوان بازیگر استفاده کنیم.تنها چند بازیگر کم داشتیم که مجبور شدیم از بازیگران خارجی استفاده کنیم.
-شما در شرایطی می‌توانید از بازیگر بزرگ خارجی استفاده کنید که اولا بودجه‌اش را در نظر گرفته باشید و ثانیا برنامه‌اش را چیده باشید. این را در نظر بگیرید که هنرپیشه معروف با شرایط شدید تحریم به ایران نمی‌آید. البته ما دو بازیگر هالیوودی هم در کارمان داریم که اسم و رسم گیشه‌ای ندارند اما ریشه‌شان ایرانی است و من افتخار می‌کنم که فیلمم را به دست ایرانی‌ها می‌سازم. من همیشه شعار «ما می‌توانیم» را باور دارم. دیروز‌مان هرچی بود، گذشته است و باید بیاموزیم که فردا بهتر باشیم.
-من قبلا هم گفته‌ام، اگر «لاله» هزار بیننده داشته باشد که از میان آن‌ها 100 نفر نگاه‌شان به مملکتِ‌مان تغییر کند، دینم را به این کشور ادا کرده‌ام و ما پیروز واقعی بوده‌ایم. این هدف من است که به‌خاطرش با همه مشکلات ساخته‌ام.
