تحریک احساسات بیننده به بهانه ایجاد فضای معنوی در تلویزیون!

 عملکرد تلویزیون در مناسبت‌های مذهبی و ملی بیش از هر زمان دیگری زیر ذره‌بین مردم و کارشناسان است. همزمانی با مناسبتی چون ماه رمضان بیش ار هر زمان بیننده‌ی تلویزیون را با این پرسش مواجه می‌کند که تلویزیون چگونه می‌تواند در عین ایجاد فضایی معنوی، در تحقق ماموریت دیگر خود در جهت تلطیف فضا برای روزه‌داران و آنچه از سوی بزرگان به عنوان فضای امیدبخشی یاد می‌شود، موفق باشد.

این ماموریت این روزها بعضا با پخش ویژه‌برنامه‌ها و فیلم‌هایی که بدون نگاه کارشناسی، صرفا سعی در برانگیختن احساسات مخاطب روزه‌دار و القای حس غم و اندوه به او دارند، گاه به فراموش سپرده می‌شود.

خبرنگار سرویس تلویزیون و رادیو ایسنا در گفت‌وگویی با یک جامعه‌شناس موضوع بالا را به بحث گذاشته است.

دکتر قرایی‌مقدم با انتقاد از اینکه تلویزیون در اعیاد و مناسبت‌های مذهبی عملکرد خوبی ندارد، خاطرنشان کرد: این مساله را قبول دارم که عملکرد تلویزیون در اعیاد با سوگواری‌ها تناسب ندارد. ما در ایام عزاداری به سینه می‌زنیم و در روزهای مبعث و تولد که ایام شادی هستند، به سر می‌زنیم؛ در حالی که این شادی اصلا صحیح نیست.

وی با تاکید بر پرهیز از نگاه‌های رسمی به دین، یادآور شد: جامعه ما یکسری اعتقادات دینی دارد و چه بخواهیم و چه نخواهیم دختران پسران جوانی که ظاهرا به دین اعتقاد آنچنانی ندارند اما در ایام عاشورا و تاسوعا خودشان را مقید می‌دانند و ما می‌بینیم که همین جوانان به اصطلاح ژیگول در این ایام خدمت می‌کنند‌، پس این نشان از این است که اعتقاد دارند.

او ادامه داد: من معتقدم در این زمینه‌ها افراط می‌شود و این مساله را پذیرفتم در حالی که باید از هر چیزی در جای خودش استفاده کرد و حد متعادل را پیش گرفت. نباید جوانانمان را با تبلیغات زیاد دین‌زده کنیم؛ چرا که تبلیغات زیاد از لحاظ جامعه‌شناسی حکم پادزهر را دارد.

این جامعه‌شناس با تاکید بر اینکه برنامه‌های مذهبی تلویزیون باید پیش از پخش از دیدگاه جامعه شناسی مورد بررسی قرار بگیرند، گفت: برنامه‌های مذهبی قبل از پخش باید از دیدگاه جامعه‌شناسی که شامل مواردی چون پوشاک،‌ آرایش و حرکات و کلمات استفاده می‌شوند، مورد بررسی قرار بگیرد. به عنوان مثال چندین سال قبل در یک برنامه تلویزیونی پسری را نشان می‌داد که در حال وضو گرفتن بود اما سرش ژل داشت در حالی که این مساله باید در برنامه رعایت شود.

دکتر قرایی‌مقدم همچنین درباره عملکرد تلویزیون در مناسبت‌های سوگواری و همچنین میزان اندوهی که در اینگونه برنامه‌ها حاکم است، گفت: شخصا به تلویزیون در حوزه پرداخت به فضای عزا در سوگواری‌ها نمره قابل قبولی می‌دهم اما این را هم قبول دارم که تلویزیون در اعیاد عملکرد خوبی ندارد.

دکتر قرایی‌مقدم در گفت‌وگو با ایسنا تصریح کرد: در حوزه پرداخت به غم و اندوه در ایام سوگواری اعتقادم بر این است که تلویزیون در حد توانش تمام تلاشش را می‌کند تا به بهترین نحو کارش را انجام دهد. در این زمینه ما باید به این مساله توجه کنیم که تلویزیون تنها نیست و در یک برنامه تلویزیونی همه عوامل از تهیه‌کننده گرفته تا سایرین دخالت دارند و همه نظراتشان را ارائه می‌دهند؛ بنابراین عوامل بر اساس باورها و ارزش‌هایی که قبول دارند نظراتشان را اعم از تندروی یا سهل انگاری ارائه می‌دهند که من در مجموع عملکرد تلویزیون در این حوزه را متعادل می‌دانم چرا که عملکرد مفیدی دارد.

وی گفت: افراد مذهبی در مراسم سوگواری معتقدند برنامه‌ها باید به نحوی باشد که اندوهگین باشد و ما را به فضای معنوی و روحانی ببرد. شاید شخصی که ممکن است اعتقادات و باورهای دینی‌اش ضعیف باشد،‌ بگوید تلویزیون در مراسم عزا زیاده‌روی می‌کند اما از نظر برخی دیگر این طور نیست؛ ضمن اینکه تلویزیون برای گروه خاصی نیست.

این جامعه‌شناس در عین حال تاکید کرد: شب‌های قدر از جمله مناسبت‌هایی است که جامعه روی آن متعصب است و به آن اعتقاد دارد. به نظرم تلویزیونی در این ایام هر کاری کند باز هم کم است.