صالحی: آماده رفع نگراني غرب و حل برد - برد مسئله هسته ای هستیم

«علي اكبر صالحي» رييس سازمان انر‍‍ژي اتمي با تاكيد بر اينكه ايران به دنبال برون رفت از موضوع هسته اي است، مي گويد: با وجود آنكه پرونده هسته اي را «تصنعي» مي دانيم اما آمادگي داريم با استفاده از مجموعه مقررات و معاهدات بين المللي، نگراني هاي غرب را رفع كنيم.

مرد فني برنامه هسته اي ايران كه براي دومين بار آنهم در دولت دكتر حسن روحاني، رياست سازمان انر‍ژي اتمي را به عهده گرفته است،‌ در آستانه دور جديد مذاكرات ايران و آژانس بين المللي انرژي اتمي در مصاحبه با خبرنگاران سياسي ايرنا افزود: آماده حل موضوع هسته اي بصورت برد - برد هستيم.

صالحي در نخستين مصاحبه تفصيلي پس از عهده دار شدن دوباره رياست سازمان انرژي اتمي در عين حال تاكيد كرد: متقابلا انتظار داريم آنها هم حق ما را آن گونه كه در ان.پي.تي و اساسنامه آژانس آمده است، به رسميت بشناسند.
وي تصريح كرد كه مسووليت مذاكرات فني ميان ايران و آژانس كه پنجم مهرماه (۲۷ سپتامبر) در وين اتريش برگزار مي شود، به عهده سازمان انرژي اتمي است.
معاون رييس جمهوري همچنين گفت: كاهش ذخاير اورانيوم ۲۰ درصدي هدف سياسي ندارد بلكه اورانيوم ۲۰ درصد در توليد صفحات سوخت استفاده مي شود.

صالحي همچنين اظهار داشت: مشكل ‍ژنراتور نيروگاه اتمي بوشهر برطرف شده است و ظرف دو تا سه ماه آينده، اين نيروگاه از پيمانكار روس تحويل گرفته مي شود.
وي نيروگاه اتمي بوشهر را «نيروگاهي ايمن» بيان كرد اما در عين حال گفت: براي تحويل گرفتن اين نيروگاه عجله اي نداريم زيرا حصول اطمينان از عملكرد مطمئن آن براي ما بسيار مهم است.
مشروح اين مصاحبه تفصيلي دو ساعته كه بخشي از آن درباره برنامه هسته اي صلح آميز ايران و ابعاد فني، حقوقي و سياسي آن است، بدين شرح است:

خبرنگار ايرنا به عنوان نخستين سوال از رييس سازمان انر‍ژي اتمي پرسيد: آقاي دكتر! اعلام كرده ايد كه زمان بهره برداري از رآكتور آب سنگين اراك عجولانه تعيين شده بود و اين راكتور در سه ماهه اول ۲۰۱۴ به بهره برداري نمي رسد. چگونه در چنين امر فني و تخصصي، عجولانه تصميم گيري شده است؟ و تاريخ قطعي بهره برداري چه زماني است؟

دكتر صالحي پاسخ داد: در مورد هر پرو‍ژه اي، مجموعه مديران و كارشناسان برآوردي دارند كه گاهي اين برآوردها دقيق نيست. ممكن است در پرو‍ژه اي، همه پيش بيني ها را انجام داده باشيد ولي ناگهان متوجه شويد تجهيزاتي را كه سفارش داده ايد، به موقع ساخته نشده است تا حلقه ساخت و ساز كامل شود. اين يك مثال بود و نمي خواهم بگويم بهره برداري از راكتور اراك بدين دليل به تعويق افتاده است.
رييس سازمان انر‍ژي اتمي افزود: در مورد راكتور اراك، هدف اين نبوده كه وعده اي غيرقابل عملياتي بدهند. برادراني كه اين وعده را دادند با نيت صادقانه اين كار را انجام دادند ولي در ميانه راه مسائلي پيش آمد كه مشخص شد اين وعده در آن زمان عملياتي نيست.

***هنوز زمان دقيقي را براي سوخت گذاري راكتور اراك تعيين نكرده ايم

در اين هنگام از صالحي سوال شد: چه مسايلي براي راكتور اراك پيش آمد؟ مي توانيد چند مورد را نام ببريد؟
صالحي در پاسخ با بيان اينكه «مسائل فني است»، گفت: يكي از موضوعات مهم در سازمان انرژي اتمي اين است، هر كاري را كه انجام مي دهيد در چارچوب تعاريف آژانس بين المللي انرژي اتمي به عنوان فعاليت هسته اي انجام مي شود و از اين رو، بايد طبق مقررات و تعهداتي كه داريم، عمل شود.

وي افزود: براي مثال اگر قرار بود سوخت را در زماني كه اعلام شده بود، وارد رآكتور اراك كنيم، ۱۸۰ روز قبل از آن، براساس ماده ۱/۳ موافقتنامه پادمان بايد به آژانس اعلام مي كرديم كه مي خواهيم در فلان روز اين سوخت را وارد كنيم.
معاون رييس جمهوري در دولت تدبير و اميد تصريح كرد: وقتي به سازمان انرژي اتمي آمدم، بررسي كرديم و به ما گفتند بايد اين نامه را به آژانس بدهيد چون به ۱۸۰ روز نزديك مي شديم. به همكاران گفتم اگر در زماني كه اعلام كرده ايد مي توانيد اين سوخت را برسانيد، آن نامه را به آژانس بنويسيد.

رييس سازمان انرژي اتمي اظهار داشت: وقتي بررسي كرديم، ديديم مجموعه دستگاه ها و بخش هايي كه مرتبط با اين امر بودند، گفتند اين آمادگي را در آن زمان نداريم و از اين رو به آژانس اعلام كرديم اصل فرايند در سه ماهه اول سال ۲۰۱۴ آغاز نخواهد شد.

صالحي تصريح كرد: هنوز زمان دقيقي را مشخص نكرده ايم و آغاز زمان فرايند سوخت گذاري و بهره برداري را اعلام خواهيم كرد و ۱۸۰ روز قبل از آن نيز به آژانس بين المللي انر‍ژي اتمي اعلام خواهيم كرد.
خبرنگار ايرنا پرسيد: يعني هنوز كارشناسان فني نمي توانند زمان دقيقي را تعيين كنند؟

صالحي پاسخ داد: اين بار گذاشته ايم اين موضوع را دقيق بررسي كنند كه كاملا روشن و مبرهن باشد چه زماني واقعا اين سوخت آماده خواهد بود و تمام شرايط و ضوابط لحاظ شود زيرا موضوع، فقط آماده كردن سوخت نيست، شرايط ديگري هم هست. نظام ايمني هسته اي و خيلي مباحث ديگر مطرح است كه بايد تكميل شود و بعد اعلام كنيم كه در فلان تاريخ آمادگي داريم سوخت را از اصفهان به اراك منتقل كنيم و در روز معين وارد رآكتور كنيم.

*** نيروگاه اتمي بوشهر سه سال است كه راه اندازي شده است

خبرنگار ايرنا پرسيد: رييس قبلي سازمان انرژي اتمي گفته است كه تحويل رسمي نيروگاه اتمي بوشهر به دليل ايراد در طراحي ‍ژانراتور به تعويق افتاده است.آيا ايراد ‍ژنراتور برطرف شده است؟ روس ها چه زماني اين نيروگاه را تحويل ايران مي دهند؟
رييس سازمان انر‍ژي اتمي پاسخ داد: بحث نيروگاه اتمي بوشهر در افكار عمومي به خاطر شيوه خبررساني، درست تبيين نشده است؛ نه اينكه عوامل خبررساني مشكل داشته باشند بلكه آنها كه مصدر خبر بودند، درست بيان نكردند.
صالحي افزود: نيروگاه اتمي بوشهر از نظر فني راه اندازي شده است. يعني حدود سه سال پيش كه در سازمان انرژي اتمي بودم، سوخت گذاري را انجام داديم و قلب رآكتور را بستيم و جشني هم گرفتيم؛ در عرف راه اندازي نيروگاهها، اين نيروگاه وارد فاز نيروگاهي خود شده است.

معاون رييس جمهوري اظهار داشت: اما همان زمان اعلام كرديم كه فرق نيروگاههاي هسته اي با نيروگاههاي سنتي و فسيلي كه غيرهسته اي هستند، اين است، از زماني كه سوخت گذاري را انجام مي دهيد تا زماني كه پيمانكار نيروگاه را به كارفرما تحويل دهد، مدتي طول مي كشد. زيرا در نيروگاه هسته اي بايد تست هاي متعددي را در شرايط مختلف انجام دهيد تا اطمينان پيدا كنيد تمام تجهيزات با عملكردي خوب و اطمينان بخش فعاليت مي كنند و اين يك واقعيت است كه همان زمان اعلام كرديم.

صالحي اضافه كرد: بطور مثال، خودرويي را از كارخانه تحويل مي گيرد و دو سال خيلي خوب كار مي كند و حتي پنچر هم نمي شود اما ممكن است، خودروي ديگري، در همان لحظه اول پنچر شود.
رييس سازمان انرژي اتمي گفت: معمولا نيروگاه هاي هسته اي، بر اساس عرف بين ۹ ماه تا يكسال و گاهي يك سال و نيم طول مي كشد تا از پيمانكار به كارفرما تحويل داده شود كه در مورد نيروگاه اتمي بوشهر زمان بيشتري طول كشيده كه بدين دليل بوده كه طراحي رآكتور بوشهر، طراحي خاصي بوده است.

صالحي اظهار داشت: طراحي رآكتور بوشهر بين ۳۰ تا ۴۰ درصد اروپايي و ۶۰ تا ۷۰ درصد روسي بوده است و شما دو طراحي جداگانه را با هم خورانده ايد كه مشكلات خاص خودش را دارد.
وي افزود:‌ به طور معمول، نيروگاهي كه طراحي اش از ابتدا تا انتها براي يك شركت باشد، تحويل رسمي آن يك تا يك و نيم سال طول مي كشد و در مورد نيروگاه اتمي بوشهر كه استثنايي ترين رآكتور جهان است، زمان بيشتري طول كشيده است.
معاون رييس جمهوري اظهار داشت: البته روس ها نيز از ادغام دو طراحي غربي و شرقي بهره برده اند و با تكنولوژي غرب آشنا شدند و نيروگاههاي خود را ارتقاي كيفيت دادند اما تركيب دو فناوري باعث شد مشكلات و مسائل ديگري كه از قبل پيش بيني نمي شد، بروز كند. مثلا پمپ يا شيرهاي خلاء و ژنراتور مشكل پيدا مي كرد كه طبيعي است.

*** وقتي براده هاي پمپ وارد قلب راكتور شده بودند

رييس سازمان انر‍ژي اتمي اظهار داشت: زماني كه سوخت گذاري انجام شد، راه اندازي سرد را آغاز كرديم. راه اندازي سرد يعني همه چيز طبيعي بوده و فقط قلب رآكتور گرم و فعال نشده است. در اين موقعيت، راكتور راه اندازي نشده و توليد انرژي نمي كند اما آب جريان دارد و پمپ ها فعال است.

صالحي توضيح داد: در آن زمان، يكي از پمپ ها يكدفعه خراب و براده هاي آن وارد قلب رآكتور شد و اين براده ها احتمالا روي برخي سوخت ها نشست مي كرد و مانع انتقال حرارت به طور طبيعي مي شد.
وي اضافه كرد: زماني كه تست گرم را شروع كرديم، ممكن بود انتقال حرارت به درستي صورت نگيرد زيرا «فيلمي» روي ميله هاي سوخت را گرفته بود. يعني حرارت توليد مي شد اما امكان انتقال آن وجود نمي داشت و بنابراين براي رعايت ايمني و اطمينان بخشي از عملكرد و كاركرد درست رآكتور، قلب آن (رآكتور) را دوباره باز كنيم.

مرد فني برنامه هسته اي ايران در عين حال تصريح كرد: باز و بسته كردن قلب رآكتور، خود يك تكنولوژي است و اين لطف خداوند است كه يكسري اتفاقات بيفتد و ما آن را خوب تجربه كنيم.
وي اظهار داشت: معمولا قلب رآكتور را زماني باز مي كردند كه راديواكتيو بود و اين بار، قلب رآكتور راديو اكتيو نبود و ما آن را باز كرديم و كارشناسان ما زير نظر متخصصين روس ياد گرفتند كه چگونه قلب رآكتور را باز كنند و ببندند.
صالحي گفت: همكاران ما ميله هاي سوخت را يكي يكي بيرون آوردند و قلب رآكتور و ميله ها را شست و شو دادند و دوباره ميله هاي سوخت را گذاشتند كه اين كار حدود يك ماه و نيم طول كشيد.

رييس سازمان انرژي اتمي گفت: بعد از اين اتفاق، دوباره رآكتور شروع به توليد برق در مقياس هاي مختلف كرد و در دو ماه اخير، هزار مگاوات برق به طور مرتب توليد مي كرد كه وزارت نيرو از سازمان انرژي اتمي تقاضا كرده بود در تابستان كه اوج مصرف برق بود، نيروگاه را متوقف نكنيم در حالي كه ما مي خواستيم براي يكسري از آزمايش ها، نيروگاه را متوقف كنيم كه البته متوقف نكرديم.

معاون رييس جمهوري اظهار داشت: بنابراين نمي توان گفت كه نيروگاه راه اندازي نشده بلكه سه سال است كه راه اندازي شده و برق توليد كرده و طبيعي است كه اين آزمايش ها انجام شود.
صالحي درباره مشكل ژنراتور نيز گفت: مشكلي هم در ژنراتور نيروگاه پيدا شد كه اتفاقا با كمك كارشناسان و شركت هاي ايراني ژنراتور بازسازي شد و اكنون خوب كار مي كند و طبق معمول مي توانيم نيروگاه را ظرف چند ماه آينده از پيمانكار تحويل بگيريم.

***اتفاقي براي نيروگاه بوشهر بيفتد، خودش خاموش مي شود

خبرنگار ايرنا پرسيد: دقيقا چه زماني نيروگاه بوشهر را از روسها تحويل مي گيريم؟
صالحي پاسخ داد: نمي خواهم تاريخ دقيقي اعلام كنم اما مي توانم بگويم ظرف دو تا سه ماه آينده. ما عجله اي نداريم.
خبرنگار پرسيد: چرا عجله نداريد؟

رييس سازمان انرژي اتمي در پاسخ گفت: وقتي شما نيروگاه را از پيمانكار تحويل بگيريد، از آن زمان به بعد، يك سال تحت گارانتي (ضمانت) است و بعد، اگر مشكلي پيدا شود خودتان بايد هزينه هاي آن را بپردازيد. بنابراين هرچه با اطمينان بيشتري نيروگاه را تحويل بگيريم، اطمينان بيشتري خواهيم داشت كه در آينده با مشكلات كمتري روبه رو شويم.

وي اضافه كرد: بنابراين به اين مفهوم، عجله اي نداريم و اولويت ما حصول اطمينان از عملكرد درست تمام تجهيزات نيروگاهي و ايمني است و اين مهمتر از آن است كه چه زماني تحويل بگيريم يا نگيريم.
وي افزود: البته رآكتور به طور ذاتي ايمن است ولي حصول اطمينان از عملكرد مطمئن آن، بسيار مهم است. هيچ اتفاقي مانند چرنوبيل نخواهد افتاد چرا كه به صورت ذاتي، نيروگاه بوشهر ايمن است و در شرايط بحراني خود به خود خاموش مي شود.

خبرنگار ايرنا از دكتر صالحي پرسيد: آقاي عباسي در مراسم توديع خود گفت نبايد انتظار داشته باشيم نيروگاه بوشهر به صورت مرتب و مداوم برق توليد كند و به خاطر اشكال در طراحي ژنراتور بايد مدتي خاموش و دوباره روشن شود. با توجه به اينكه سالي يكبار نيز نيروگاه هاي هسته اي بايد به خاطر تعويض سوخت خاموش شوند، اين نيروگاه در سال چند ماه مي تواند برق توليد كند؟

رييس سازمان انرژي اتمي پاسخ داد: بعد از اينكه نيروگاه را از روس ها تحويل گرفتيم و از عملكرد صحيح تجهيزات اطمينان حاصل كرديم و دوره گارانتي خود را نيز گذراند، اين نيروگاه، نيروگاهي مانند ديگر نيروگاه هاي هسته اي متداول جهان خواهد
بود كه عمدتا به آنها base load گفته مي شود. يعني وقتي هزار مگاواتي هست، به طور مداوم هزار مگاوات برق را توليد مي كند و توليد برق آن بالا و پايين نمي شود. مثل ماشين نيست كه سرعتش را كم يا زياد كنيد بلكه آن را روي Cruise control مي گذاريد و به صورت يكنواخت فعاليت مي كند و هميشه نيز هزار مگاوات برق توليد مي كند و اين يكي از ويژگي هاي خوب رآكتورهاي هسته اي است.
صالحي افزود: البته نيروگاههاي هسته اي مي توانند Load following هم باشند و توليد برق آنها بالا و پايين برود اما عمدتا نيروگاههاي هسته اي، نيروگاههايي هستند كه پايه برق را تامين مي كنند.

معاون رييس جمهوري تصريح كرد: زماني كه نيروگاه بوشهر را تحويل بگيريم، انتظار داريم در سال كه حدود هشت هزار و ۶۰۰ ساعت است، قريب به ۶ هزار و ۵۰۰ تا هفت هزار ساعت، اين نيروگاه به طور دائم و مداوم كار كند كه البته به مسايل مختلف بستگي دارد.

*** آژانس هر تعدادي از سانتريفيوژها را اعلام كند، مورد تاييد ماست

خبرنگار ايرنا پرسيد: رييس سابق سازمان انرژي گفته است ۱۸ هزار سانتريفيوژ داريم ولي بر اساس گزارش آژانس بين المللي انرژي اتمي تعداد سانتريفيوژها ما ۱۵ هزار و ۴۶۴ است. بالاخره، چه تعداد سانتريفيوژ داريم؟
صالحي پاسخ داد: اينكه منابع مختلف بخواهند عدد ارائه دهند به مصلحت نبوده و درست هم نيست. البته از تاسيسات هسته اي ما بازرسي هاي دائمي انجام مي شود و از اين رو، اطلاعاتي كه آژانس ارائه مي دهد، درست است.
رييس سازمان انرژي اتمي افزود: من هم اگر اطلاعاتي ارائه دهم ممكن است با آخرين اطلاعات متفاوت باشد. ممكن است يكسري از اينها Crash و از رده خارج شده باشد و يكسري جديد آمده باشد. تعداد به طور دائم تغيير مي كند.
معاون رييس جمهوري در عين حال گفت: هر تعدادي از سانتريفيوژها را كه آژانس منتشر كند، مورد تاييد ما است.

*** تفاهم سازمان انرژي اتمي و وزارت خارجه براي تعيين سفير در آژانس

خبرنگار ايرنا سوال كرد: با توجه به اينكه آقاي رضا نجفي سفير جديد ايران در آژانس بين المللي انرژي اتمي را وزير امور خارجه منصوب كرده است، برخي معتقدند اين امر به منزله كاهش نقش سازمان انرژي اتمي در مذاكرات حتي مذاكرات فني ميان ايران و آژانس است. نظر شما چيست؟

صالحي در پاسخ گفت: من، آخرين فردي بودم كه در دولت آقاي خاتمي به عنوان نماينده دائم جمهوري اسلامي ايران در آژانس بين المللي انرژي اتمي منصوب شدم و پنج سال از سال ۱۹۹۸ تا سال ۲۰۰۳ فعاليت داشتم.
وي افزود: آن زمان در وين سه سفير يا نماينده داشتيم كه نماينده ايران در آژانس، لقب سفير نداشت بلكه عنوان نماينده دائم را داشت و من نماينده دائم بودم و عنوان سفير نداشتم.
رييس سازمان انرژي اتمي اضافه كرد: در آن زمان، سفير جمهوري اسلامي ايران در وين را داشتيم كه مسوول روابط دو جانبه بود؛ نماينده دائم در آژانس بين المللي انرژي اتمي و نيز نماينده دائم در ساير سازمان هاي بين المللي مستقر در وين را داشتيم چون در آنجا سازمان هاي بين المللي فراواني وجود دارد.

صالحي گفت: البته اغلب كشورها دو نمايندگي و برخي نيز يك سفير داشتند كه آن زمان به آقاي مهندس آقازاده رييس محترم وقت سازمان انرژي اتمي گفتم به مصلحت كشور نيست كه سه نماينده داشته باشيم و دو نماينده يا سفير كافي است. يك سفير براي روابط دو جانبه ميان ايران و اتريش و ديگري نيز سفير و نماينده ايران در آژانس بين المللي انرژي اتمي و ساير نهادهاي بين المللي در وين.

معاون رييس جمهوري تصريح كرد: بطور قانوني انتخاب نماينده ايران در آژانس بين المللي انرژي اتمي برعهده سازمان انرژي اتمي است و اين اختيار قانوني را داريم اما با وزارت امور خارجه تفاهم كرده ايم.
صالحي با بيان اينكه در مورد آقايان آخوندزاده و سلطانيه ميان سازمان انرژي اتمي و وزارت امور خارجه تفاهم صورت گرفت، اضافه كرد: آقاي نجفي از دو سال پيش كه آن زمان وزير امور خارجه بودم، تعيين شده بود تا جايگزين آقاي سلطانيه شود.
معاون رييس جمهوري با بيان اينكه سلطانيه هفت سال و نيم سفير ايران در آژانس بين المللي انرژي اتمي بود، افزود: طبق عرف، سفراي ما سه سال در يك كشور مي مانند كه يك سال وزير امور خارجه و يك سال نيز رييس جمهوري مي توانند ماموريت آنها را تمديد كنند اما بيش از ۵ سال و نيم، غيرقانوني است و تنها رهبر معظم انقلاب مي توانند اجازه دهند.

در اين هنگام خبرنگار ايرنا پرسيد: يعني آقاي سلطانيه با اجازه مقام معظم رهبري بيش از ۵ سال در وين ماندند؟
صالحي پاسخ داد:چون ادامه حضور ايشان نياز به مجوز قانوني داشت و سازمان بازرسي كل كشور مي توانست اشكال بگيرد، لذا نامه اي به رهبر معظم انقلاب نوشتم كه چون نظر دبيرخانه شوراي عالي امنيت ملي اين است كه وي كار را ادامه دهد و از سويي نيز مشكل قانوني وجود دارد، معظم له اجازه دهيد؛ كه ايشان(رهبر معظم انقلاب) هم مخالفتي نكردند و فرمودند اگر نظر اين است كارشان را ادامه دهند و ما مخالفتي نداريم.


*** برخي از سربازي به سرداري رسيده اند

رييس سازمان انرژي اتمي گفت: وقتي كه دكتر ظريف وزير امور خارجه شد، تصميم گرفته شد آقاي سلطانيه برگردد و آقاي نجفي سفير شوند.
صالحي افزود: البته آقاي نجفي طي دو سال قبل به من مي گفت اين درست نيست كه معرفي شده ام اما بين زمين و آسمان معلقم.

وي اضافه كرد: از آنجا كه آقاي نجفي از آزادگان هستند و چند سال در عراق اسير بود، حتي يكبار گفت مرا به عنوان سركنسول نجف يا كربلا بفرستيد كه من به ايشان گفتم ان الله مع الصابرين شما صبر كنيد.
معاون رييس جمهوري اظهار داشت: چند روز پيش كه آقاي نجفي را ديدم به ايشان گفتم ببين خدا چه قدر شما را دوست دارد. آقاي سلطانيه در آنجا كارهايي انجام دادند كه زمينه كار شما راحت تر شده است. سفارت و دفتر نمايندگي را بازسازي كرد و يك ساختمان براي اقامت سفير خريد كه واقعا كار مهمي است.

صالحي افزود: جا دارد به سهم خود از تلاش هاي صادقانه، خالصانه و مجدانه دكتر سلطانيه تشكر كنم. وي در مدت بيش از هفت سال، نهايت تلاش خود را بكار گرفت و بروز و ظهور رسانه اي وي نيز مشهود بود و در ارتباط با رسانه هاي خارجي، با اقتدار و اعتماد به نفس با آنها صحبت مي كرد و به خاطر پيشينه تخصص هسته اي هم كه داشت، فرد مفيدي در پيشبرد امور بود.
رييس سازمان انرژي اتمي گفت: الحمدلله جمهوري اسلامي ايران برخوردار از نيروهاي مديريتي قوي در همه عرصه ها شده است كه البته متاسفانه برخي ناشناس مانده اند.

وي افزود: آقاي نجفي از كارشناسان با سابقه وزارت امور خارجه است و يقينا با موفقيت كار را ادامه خواهد داد. او به اعتبار توانايي و فعاليت هاي خود به اين نقطه رسيده است؛ يعني از سربازي به سرداري رسيده اما افرادي هم در كشور داريم كه يك دفعه سردار و مدير از آسمان نازل مي شوند.

صالحي گفت: در كشور ما پيش آمده كه يك دفعه، طرف به خاطر وصل بودن به اين و آن و لابي كردن، مدير مي شود و حتي دكتر نيست و دكتر خطابش مي كنند.
معاون رييس جمهوري تصريح كرد: آقاي سلطانيه نيز از سربازي به سرداري رسيد و سال ها در وزارت امور خارجه و سازمان انرژي اتمي بود و واقعا آدم پرتلاش، با تجربه و با پيشينيه خوبي است.
وي افزود: نجفي و سلطانيه واقعا به اعتبار ذات خود و شايستگي هايشان بالا آمدند نه به اعتبار اينكه وابسته به اين جناح يا آن جناح باشند و يا نسبت خويشاوندي با كسي داشته باشند.

*** مسووليت مذاكرات با آژانس به عهده سازمان انرژي اتمي است

خبرنگار ايرنا درباره نقش سازمان انرژي اتمي در مذاكرات آتي ميان ايران و آژانس بين المللي انرژي اتمي كه قرار است پنجم مهرماه در وين برگزار شود، پرسيد كه صالحي پاسخ داد: آقاي نجفي هم نماينده سازمان انرژي اتمي است و هم نماينده وزارت امور خارجه و با اعتمادي كه به او داريم با قوت و قدرت در آژانس بين المللي انرژي اتمي از منافع ما دفاع خواهند كرد.

در اين هنگام، خبرنگار پرسيد: منظورم اين است كه آيا بين سازمان انرژي اتمي و وزارت امور خارجه در مورد مذاكرات فني، حقوقي و سياسي تقسيم كاري صورت گرفته است؟
صالحي پاسخ داد: مسووليت مذاكرات پنجم مهرماه با آژانس بين المللي انرژي اتمي با سازمان انرژي اتمي است چون كه مذاكرات با آژانس، فني و حقوقي است و بخش ديگر مذاكرات را كه سياسي است با همكاري دوستان ديگري انجام مي گيرد.

*** اصول تغيير نكرده اما براي برون رفت، اصل ديگري را هم پذيرفته ايم

خبرنگار ايرنا از رييس سازمان انرژي اتمي پرسيد: با توجه به اينكه مذاكرات ميان ايران و آژانس در مورد مطالعات ادعايي تاكنون به نتيجه اي نرسيده است، آيا براي اين دور از مذاكرات كه نخستين دور مذاكره در دولت تدبير و اميد است و با توجه به اظهارات رييس جمهوري مبني بر شفاف بودن ايران، دستور كار ويژه اي وجود دارد؟

صالحي پاسخ داد: جمهوري اسلامي ايران در بحث مذاكرات هسته اي واقعا بر اساس خرد جمعي عمل كرده است. يعني اين گونه نبوده كه يك فرد بخواهد تصميمات مربوط به شيوه يا محتواي مذاكرات را عهده دار باشد. در واقع، كميته اي متشكل از سازمان انرژي اتمي، دبيرخانه شوراي عالي امنيت ملي و وزارت امور خارجه به يك جمع بندي مي رسيدند و فردي كه مسوول مذاكرات بود در چارچوب آن جمع بندي پيش مي رفت.

رييس سازمان انرژي اتمي تاكيد كرد: اصول ما تغيير نكرده و همواره مطالبه حق خودمان را براساس ان. پي . تي و اساسنامه آژانس داريم و از طرف ديگر به تعهدات خود نيز پايبند هستيم.
صالحي اظهار داشت: ليكن براي برون رفت از اين موضوع، اصل ديگري را پذيرفتيم و با وجود آنكه مي دانيم پرونده هسته اي، تصنعي است و خود آنها نيز مي دانند ما فعاليت غيرصلح آميز نداريم و اگر داشتيم در طول اين ۱۰ سال تناقض گويي ايجاد و موضوع عيان مي شد، به دنبال برون رفت از اين موضوع هستيم.

معاون رييس جمهوري تصريح كرد: ما نگراني هاي آنها را مي پذيريم و آمادگي داريم با استفاده از مجموعه كنوانسيون ها، مقررات، معاهدات و مكانيزم هاي بين المللي مورد قبول جامعه بين الملل، نگراني آنها را رفع كنيم.
رييس سازمان انرژي اتمي گفت: حالا ممكن است بپرسيد با پروتكل الحاقي و ترتيبات فرعي كد ۱/۳ ، نگراني آنها را رفع مي كنيم؟
صالحي تاكيد كرد: به فرض هم چنين باشد، متقابلا انتظار داريم آنها هم حق ما را آن گونه كه در ان.پي.تي و اساسنامه آژانس آمده است، به رسميت بشناسند.

وي افزود: سه سال متهم بوديم كه بالاي ۵۰ تا ۶۰ درصد در داخل كشور غني سازي كرده ايم و هرچه مي گفتيم اين آلودگي منشا خارجي دارد، قبول نمي كردند تا اينكه در نهايت پذيرفتند منشاء آلودگي از خارج است.
رييس سازمان انرژي اتمي با بيان اينكه اعتماد متقابل كمبود داريم، گفت: رويكرد ما در مذاكرات آينده اين است كه آماده حل موضوع به صورت برد-برد و رفع نگراني هاي غرب و كسب و تامين حقوق خود از طريق اذعان و اعتراف آنها به آن هستيم.

*** مذاكره، داد و ستد است/شرايط و گزينه ها در مذاكره روشن مي شود

خبرنگار ايرنا از صالحي پرسيد: آقاي دكتر! شما در دولت آقاي خاتمي پروتكل الحاقي را امضا كرديد. آيا پيش بيني مي كنيد در اين دوره نيز شاهد چنين رخدادي باشيم؟
صالحي با خنده پاسخ داد: اگر هم اين اتفاق بيفتد، بنده ديگر آن را امضا نمي كنم و بايد سفير ما آن را امضا كند.
خبرنگار دوباره سوال كرد: آيا پيش بيني شما اين است كه براي جلب اعتماد غرب تا اين مرحله هم پيش رويم؟
رييس سازمان انرژي اتمي پاسخ داد: اينها ديگر جزئيات است و در مذاكرات روشن مي شود.

معاون رييس جمهوري تصريح كرد: در اينجا، مذاكره يك امر داد و ستدي است كه شرايط و گزينه ها طي آن روشن تر مي شود و نمي توانيم پيشاپيش درباره گزينه ها صحبت كنيم.

***مگر مي شود آلودگي هسته اي را با آسفالت كردن از بين برد؟

خبرنگار ايرنا سوال كرد: آيا مذاكرات سياسي ايران با ۱+۵ منوط به نتيجه مذاكرات با آژانس است؟
صالحي پاسخ داد: اينها دو مساله به موازات يكديگر است و الزاما اين نيست كه مذاكرات با ۱+۵ منوط به نتيجه مذاكرات ايران و آژانس باشد. آژانس يكسري سوالات دارد كه ما نيز با حفظ حقوق خود آماده رفع پاسخگويي به آن ها در يك چارچوب معين هستيم.

از رييس سازمان انرژي اتمي سوال شد: هر از گاهي درباره پارچين ادعاهايي مطرح مي شود. آيا در اين دور از مذاكرات با آژانس، موضوع پارچين را حل خواهيم كرد؟
صالحي پاسخ داد: عموم مردم كه در موضوع هسته اي متخصص نيستند. آنها با استفاده از شيوه هاي رسانه اي به گونه اي مطالب را مطرح مي كنند كه گويي اتفاقي افتاده است و عموم مردم هم كه تخصصي در مسائل فني ندارند، دچار ترديد مي شوند.

رييس سازمان انرژي اتمي افزود: به عنوان يك مسوول و كسي كه پيشينه فني دارد، ادعاهاي آنها درباره پارچين باطل است. مگر مي شود با آسفالت كردن و جابجايي خاك و شستن، آلودگي هسته اي را از بين برد؟

*** كاهش ذخاير اورانيوم با هدف سياسي نيست

خبرنگار ايرنا پرسيد: بر اساس گزارش هاي آژانس، ذخاير اورانيوم ۲۰ درصد ايران افزايش نيافته كه عده اي آن را چراغ سبزي به غرب مي دانند. نظر شما چيست؟
صالحي پاسخ داد: آژانس در گزارش اخير خود كاملا مشخص كرده است كه ما چه ميزان غني سازي۲۰ درصد انجام داده و چه قدر يو.اف شش ۲۰ درصد را تبديل به U۳O۸ بيست درصد كرده ايم كه براي صفحات سوخت استفاده شده است.
رييس سازمان انرژي اتمي تصريح كرد: اينكه چرا ذخاير اورانيوم ۲۰ درصد افزايش پيدا نمي كند به دليل آن است كه اورانيوم غني شده را به صفحات سوخت تبديل مي كنيم.
خبرنگار ايرنا پرسيد: پس اينكه ذخاير اورانيوم ۲۰ درصد افزايش نمي يابد، دليل سياسي ندارد؟

صالحي پاسخ داد: نه به هيچ وجه. اگر هدف سياسي داشتيم هيچ وقت نامه نمي نوشتيم كه شما ۲۰ درصد را براي ما تامين كنيد.
وي توضيح داد: در زمان رياست آقاي آقازاده بر سازمان انرژي اتمي، برنامه اي براي توليد ۲۰ درصد وجود نداشت و توليد صفحات سوخت را كه از توليد ميله هاي سوخت ۳ و نيم درصد سخت تر است، بلد نبوديم. چون تكنولوژي آن سخت تر است و براي ما آن زمان صرف نداشت و مي گفتيم كه اورانيوم ۲۰ درصد را از خارج مي خريم.

رييس سازمان انرژي اتمي با بيان اينكه در آن زمان، تمام هم و غم ما توليد سوخت سه و نيم درصد نيروگاه اتمي بوشهر و سوخت طبيعي نيروگاه اراك بود، گفت: وقتي نخستين بار مسووليت سازمان انرژي اتمي را به عهده گرفتم، تقريبا يك ماه بود كه آقاي آقازاده نامه خريد اورانيوم ۲۰ درصد از خارج از كشور را نوشته بودند.
صالحي يادآور شد: در آن زمان به منزل آقاي دكتر البرادعي در وين رفتيم كه گفت نامه جمهوري اسلامي ايران رسيد و اين نامه را با كشورهايي كه امكان توليد اورانيوم ۲۰ درصد را دارند، از جمله آمريكا و روسيه درميان گذاشتيم. آمريكا و روسيه با هم آمدند و يك پيشنهاد غير رسمي يا همان Non-paper ارائه كردند و شروطي گذاشته اند.
رييس سازمان انرژي اتمي گفت: اين پيشنهاد در اسناد ما هم هست و من وقتي شنيدم، شوكه شدم چرا كه آنها گفته بودند با شرايطي به شما اورانيوم ۲۰ درصد مي دهيم كه اورانيوم غني سازي شده سه و نيم درصدي خود را به خارج از ايران منتقل كنيد.

صالحي افزود: گفتم اين حرف ها چيست؟ ما ۲۰ سال قبل اورانيوم ۲۰ درصد از آرژانتين گرفته بوديم و پول آن را نيز داده بوديم. چه دليل دارد ما اين شرايط را بپذيريم. طبق چه قانون و مقرراتي و طبق چه معاهده اي؟ تازه يك شرط ديگري كه گفتند اين بود كه اگر شرايط ما را بپذيريد توليد سوخت دو سال و نيم طول خواهد كشيد.

رييس سازمان انرژي اتمي اضافه كرد: البته در اين مورد درست مي گفتند چون اورانيوم ۲۰ درصد، كالايي نيست كه آن را از سوپر ماركت تهيه كنيد.
وي اظهار داشت: موضوع را با دكتر احمدي نژاد در ميان گذاشتم و گفتم اينها به ما اورانيوم ۲۰ درصد نخواهند داد و بايد خودمان تحت نظارت آژانس اقدامات لازم را براي تامين اين سوخت انجام دهيم هر چند، كار بسيار مشكلي است و تا حالا برايش برنامه ريزي نشده است.

صالحي گفت: در واقع، ما در اين زمينه منهاي صفر بوديم و هيچ نمي دانستيم اما با توكل به خدا شروع كرديم. برآورد هزينه اي انجام داديم و ايشان هم فوري هزينه ها را تامين كردند. واقعا حمايت آقاي احمدي نژاد در اين زمينه، مثال زدني است.
وي افزود: ما هزينه را دريافت كريم و بصورت هفتگي در سازمان انرژي اتمي جلسه اي متشكل از كارشناسان زبده سازمان و كارشناسان رشته هاي متالوژي، مكانيك، مهندسي شيمي، مهندسي رآكتور و دوستاني كه قبلا روي رآكتور تهران كار كرده بودند و سوخت آن را مي شناختند از جمله شهيد مجيد شهرياري كه در زمينه محاسبات نوترونيك فعاليت داشت، برگزار كرديم.

وي ادامه داد: پس از جلسات متعدد با توجه به نمونه هايي كه داشتيم، فرايند تهيه آن مشخص شد و فهرست تجهيزات را تعيين كرديم و سفارش داديم. ابتدا يك نمونه صفحه سوخت بدون اورانيوم ساختيم، يعني صفحه سوخت مجازي را تهيه كرديم كه به جاي اورانيوم، مس بكار برديم تا به دنيا بگوييم مي توانيم در مدت معقولي اين كار را انجام دهيم و اورانيوم ۲۰ درصد را هم توليد كنيم.

صالحي يادآور شد: يادم هست كه آن زمان مي گفتند ايران بلوف مي زند كه در مصاحبه اي به آنها گفتم شما صبر كنيد، ببينيد گزارش آژانس چيست؟ اگر آژانس اعلام كرد ايران اين فناوري را بدست نياورده، حتما دروغ گفته ايم و بي آبرو مي شويم و اگر گفت بدست آورده ايم، آنها بايد بيايند و عذرخواهي كنند.

وي اظهار داشت: به لطف خداوند و تلاش متخصصان بي بديل كشورمان از جمله شهيد شهرياري، اورانيوم ۲۰ درصد و صفحه سوخت را بدست آورديم و اكنون راكتور تهران با همين سوخت ساخت داخل كار مي كند.

***كيفيت در صنعت هسته اي، حرف اول را مي زند

خبرنگار ايرنا از صالحي پرسيد: با توجه به اينكه براي دومين بار رييس سازمان انرژي اتمي شده ايد اما در دو دولتي كه سياست هايشان متفاوت از يكديگر است، آيا توسعه كيفي را بر توسعه كمي در صنعت هسته اي ترجيح خواهيد داد؟
صالحي توضيح داد: هدف سازمان انرژي اتمي، توليد نيروي برق هسته اي است و اين سازمان، قبل از انقلاب نيز براي ساخت نيروگاه هاي اتمي تاسيس شد.
وي اضافه كرد: بنابراين، هدف ما توليد نيروي برق هسته اي است كه انرژي پاك است چون نه مثل برزيل كشور پرآبي هستيم كه توليد برق دائم از آب داشته باشيم و نه مي توان از انرژي هاي باد و خورشيد، انرزي متراكم و دائم( با راندمان بالا) توليد كرد.

وي گفت: انرژي هسته اي يك انتخاب و گزينه مناسبي براي توليد برق زياد و متراكم با قيمت مناسب است اما براي اينكه برق توليد كنيد، نياز داريد سوخت آن را هم توليد كنيد. شما نمي توانيد خودرو بخريد و به فكر بنزين آن نباشيد. از اين رو، وارد اكتشاف، غني سازي و تبديل اورانيوم شديم و حالا كه اين سرمايه گذاري ها را انجام داده ايم از اين فن آوري استفاده هاي جانبي در صنعت، كشاورزي و پزشكي نيز داريم.
رييس سازمان انرژي اتمي تاكيد كرد: هدف نهايي ما ارتقا كيفيت صنعت و فن آوري است چرا كه توسعه كمي بدون توجه به توسعه كيفي معني ندارد و كيفيت در صنعت هسته اي حرف اول را مي زند و اگر اين صنعت با كيفيت كارش انجام نشود، مي تواند مشكل آفرين باشد.

وي با توجه به فعاليت هاي هسته اي در دولت هاي مختلف گفت: اكنون در صنعت هسته اي موضوع مجهولي نداريم و هر چه جلوتر مي رويم، صنعت ما از وضعيت بهتري برخوردار مي شود.مثلا ضمن انجام عمل غني سازي، در حال تحقيقات هستيم تا فرآيند غني سازي را با راندمان بهتر و ارزان تر انجام دهيم چون هرچه قابليت ماشين هاي سانتريفيوژ بالاتر رود، قيمت توليدي اورانيوم غني سازي شده ما پايين تر مي آيد.

*** طراحي چهار رآكتور ۱۰ مگاواتي در مراحل آخر قرار دارد

از صالحي سوال شد: آيا رآكتور تهران كماكان به توليد راديو دارو مي پردازد؟ با توجه به اينكه گفته بوديد براي استفاده بيشتر از سوخت ۲۰ درصدي كنوني رآكتور، سرعت آن را پايين مي آوريد، اين رآكتور چند روز در هفته كار مي كند؟
آيا برنامه اي براي راه اندازي رآكتورهاي تحقيقاتي ۱۰ مگاواتي براي توليد راديودارو داريد؟

وي پاسخ داد: ما سوخت نيروگاه ها را كه مي سازيم، نياز است در رآكتور به صورت آزمايشي قرار بگيرد. يعني آنها را در معرض تشعشعات قرار مي دهيم تا ببينيم اين سوخت ها چه ميزان قابليت استقامت و مقاومت در برابر تشعشعات را دارند.
صالحي گفت: اكنون رآكتور تهران كمي از حالت توليد راديودارو به صورت انبوه فاصله گرفته است و هنگامي هم كه اين رآكتور ساخته شد در اصل براي تست مواد بود و براي همين هم به آن Material Testing Reactor يا MTR مي گويند.
رييس سازمان انرژي اتمي افزود: الان بخش عمده اي از كار رآكتور روي تست سوخت هاي توليدي است ولي توليد راديوداروها نيز داريم. كما اينكه اكنون راديوداروهاي خاص را كه سفارشي است، مانند ساماريوم توليد مي كنيم.

معاون رييس جمهوري اضافه كرد: ما به راحتي مي توانيم رآكتوري مانند رآكتور تهران را بسازيم اما رآكتور تهران ۵ مگاواتي است و ما گفتيم ۱۰ مگاواتي بسازيم تا هنگامي كه شارژ رآكتور بالاتر مي رود، امكانات بهتري براي فعال سازي پيدا كنيم كه قرار شد در چهار نقطه ايران يعني جنوبي ترين، شمالي ترين، شرقي ترين و غربي ترين نقطه كه در كنار مرزها باشد و صادرات راديودارو به كشورهاي اطراف نيز راحت باشد، چهار رآكتور بسازيم.
وي گفت: اكنون اين برنامه ها در حال پيگيري است و طراحي آنها در مراحل آخر قرار دارد و براي عملياتي شدن آن ها احتياج به بودجه داريم.

*** اتاق فكر هسته اي ايجاد نشده اما ايده خوبي است

خبرنگار ايرنا پرسيد: آيا درباره انتقال پرونده هسته اي از شوراي عالي امنيت ملي به وزارت امور خارجه تصميمي گرفته شده است ؟
صالحي پاسخ داد: رييس جمهوري تصميم گيرنده است و تا جايي كه اطلاع دارم ايشان هنوز تصميمي نگرفته اند.

از رييس سازمان انرژي اتمي سوال كرديم: اين روزها بحث اتاق فكر هسته اي مطرح است و از شما نيز به عنوان عضو آن ياد مي شود. آيا چنين اتاقي تشكيل خواهد شد و تشكيل آن را ضروري مي دانيد؟
صالحي پاسخ داد: موضوع هسته اي، يك بحث ميان بخشي است و متعلق به يك بخش نيست بلكه مجموعه سازمان انرژي اتمي، وزارت امور خارجه، دبيرخانه شوراي عالي امنيت ملي و كميسيون امنيت ملي مجلس با هم مشورت هايي دارند و وقتي به جمع بندي رسيدند، كار را پيش مي برند.

وي تصريح كرد: علت اينكه اين مساله تاكنون در دبيرخانه شوراي عالي امنيت ملي بوده به دليل فرابخشي بودن اين دبيرخانه است.اكنون، شرايط تغيير كرده است و ديگر ابهامات اوليه مطرح نيست و رييس جمهوري هم به اين كار اشراف كامل دارد و خود نيز چيدمان لازم را انجام خواهد داد.

صالحي گفت: تاكنون اتاق فكري كه مي فرماييد تشكيل نشده است و ما با هم صحبت مي كنيم ولي نه تحت عنوان اتاق فكر هسته اي.
رييس سازمان انرژي اتمي افزود: مشورت هميشه خوب است و اگر اتاق فكري هم تشكيل شود، ايده خوبي است ولي مسووليت تمام اين مسائل برعهده آقاي دكتر روحاني است و ايشان با هماهنگي با مقام معظم رهبري تصميم گيري خواهند كرد.

*** دكتر روحاني بهترين راهكار را انتخاب خواهد كرد

خبرنگار ايرنا پرسيد: شما از تعامل و حل موضوع هسته اي بصورت برد - برد سخن مي گوييد اما برخي معتقد به ديپلماسي تهاجمي و مقاومت دربرابر غرب هستند، نظرتان چيست؟
صالحي پاسخ داد: بايد تعريف كنيم كه منظور از مقاومت چيست؟ اگر مقاومت، تامين منافع ملي در چارچوب عزت، حكمت و مصلحت است، دولت هاي قبلي و فعلي، همگي تامين منافع ملي را در نظر داشتند. بحث هسته اي مربوط به نظام است و نه دولت ها چرا كه دولت ها جابجا مي شوند.

رييس سازمان انرژي اتمي افزود: بايد ببينيم كه منظور برخي از مقاومت و عدم مقاومت چيست؟ نظام از ابتدا تا امروز، يك رويه را پيش گرفته و حالا ممكن است كسي كه پشت اين فرمان مي نشيند، يك راننده كمتر ترمز بگيرد و ديگري بيشتر اما
همه امور تحت قاعده اي صورت مي گيرد.

صالحي تصريح كرد: آقاي دكتر روحاني كه نگفته اند ما نمي خواهيم مقاومت كنيم بلكه گفته اند كه مي خواهيم منافع و خواسته هاي ملي خود را كه نظام تعيين كرده است، تامين كنيم.
معاون رييس جمهوري افزود: آيا تاكنون كسي گفته است كه ما از حق غني سازي مان عبور خواهيم كرد؟ يا ديگر نيروگاه هسته اي نمي خواهيم و اكتشاف و ساير فعاليت ها را نمي خواهيم؟ هيچ كس چنين چيزي نگفته است و آنچه در دولت يازدهم اتخاذ خواهد شد، ادامه همان خواسته هايي است كه قبلا داشته ايم.

صالحي سپس مثالي زد و گفت: وقتي مي خواهيم تابلويي را نقاشي كنيم به نقاش، بوم، رنگ و قلم مو مي دهيد. حال يك نقاش، تصوير گل را بهتر مي كشد. اين بستگي به ظرافت كاري نقاش دارد ولي هيچ نقاشي، قلم مو را رها نمي كند و با انگشت نقاشي كند.
وي تاكيد كرد: موضوع هسته اي، بحث نظام است و متاسفانه انتقادهايي كه از يكديگر مي كنيم، درست نيست زيرا همه واقعا خيرخواهانه زحمت كشيده اند.
دكتر صالحي گفت: متاسفانه اين امر در داخل كشور، سياسي شده و مثلا بنده با شما كه مشكل دارم و مي خواهم شما را تخطئه كنم يا اينكه بالا ببرم از اين حربه استفاده مي كنم. يكبار از من سوال شد كه آقايان روحاني، لاريجاني و جليلي، كدام يك بهتر كار كردند؟ كه من گفتم همه زحمت كشيدند منتهي استراتژي آنها با يكديگر متفاوت بود.

رييس سازمان انرژي اتمي افزود: استراتژي آقاي روحاني اين بود كه پرونده ما شوراي امنيت سازمان ملل نرود و نرفتيم. استراتژي آقاي لاريجاني اين بود كه بحث فني پرونده هسته اي حل شود و با مداليته بخشي از اين مساله حل شد و بخش ديگري از آن در زمان آقاي جليلي حل شد. آقاي جليلي نيز بر روي بحث سياسي كار كرد و تلاش خود را بكار گرفت و حالا آقاي روحاني بايد بحث سياسي موجود را ادامه دهند كه با پيشينه و اشرافي كه دارند، قطعا تصميمات مقتضي را اتخاذ و بهترين راهكار را انتخاب خواهند كرد.