چالش محرمانگی: آیا تیم ظریف می تواند سه هفته زیر فشار تندروها سکوت کند؟

با وجود آن که بعد از مذاکرات نسبتا موفق ژنو، هم ایران و هم گروه 1+5 از جدی و مفید و قوی بودن مذاکرات و فضای بسیار متفاوت آن با مذاکرات دوره های قبل سخن گفتند، نکته برجسته و مشترکی که بعد از مذاکرات هم از سوی ظریف و هم خانم اشتون، رئیس 1+5 بر آن تاکید شد، لزوم محرمانه ماندن پیشنهادها بود. اما با توجه به تجربه عهدشکنی انجام شده در کمیسیون امنیت ملی مجلس و اقدام روزنامه کیهان درباره سخنان وی، آیا ظریف و تیمش می توانند تا زمان مذاکرات بر این روش پای فشرند؟

به گزارش "آینده"، موضوع سیاست و دیپلماسی با موضوع "رسانه" این روزها به طرز عجیبی با هم گره خورده و در شرایط کنونی با توجه به وجود قدرت های مختلف هم در ایران، هم آمریکا و هم بازیگران دیگر نظیر صهیونیست ها، روسها، اعراب و... که موضوع پرونده هسته ای ایران را برای تامین منافع خود دنبال می کنند، نحوه انعکاس مذاکرات در رسانه ها می تواند نقش تعیین کننده در پیروزی یا شکست مذاکرات ایفا کند.

به ویژه که در هر یک از این طرف ها، چند گروه و فرقه و دارای منافع متفاوت و گاه متضاد فعالند و هر کدام هم رسانه های مربوط به خود را دارند.

قطعا هم در رژیم اسرائیل، هم آمریکا و هم در ایران و برخی کشورهای نامبرده، گروه هایی تمایل ندارند این مذاکرات به سرانجام برسد و بهترین راه برای بر هم زدن روند مذاکرات، انتشار اخبار نگران کننده برای بخشی از جامعه است تا فشار را بر مذاکره کنندگان افزایش داده و زمینه شکست را به وجود آورند.

شاید از همین رو بود که هم ظریف و هم اشتون بلافاصله بعد از پایان مذاکرات ژنو، بر محرمانه بودن محتوای آن تا حصول توافق تاکید کردند.
ظریف البته یک تجربه ناگوار دیگر هم دارد؛ تجربه ای که مربوط به حضورش در جلسه کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس بود و برخلاف توافق قبلی، بخشی از محتوای آن، به صورت تحریف شده در تیتر یک روزنامه افراطی قرار گرفت.

بلافاصله بعد از مذاکرات اخیر نیز همین روزنامه در کنار برخی گروه های دیگر، فشار شدیدی را آغاز کرده اند تا تیم مذاکره کننده، جزئیات محتوای مذاکرات را افشا کنند و پیش بینی می شود طی سه هفته باقی مانده تا دور بعدی مذاکرات در 15 آبان، همچنان این فشارها ادامه یابد. اما آیا ظریف و تیمش مقابل این فشارها تسلیم می شوند؟

در این زمینه کیهان فردای مذاکرات اخیر ژنو با اشاره به تاکید ظریف و اشتون بر محرمانه بودن مذاکرات، نوشت: " این ادعا در حالی مطرح شده که طرف های غربی معمولا محتوای مذاکرات را برای فضاسازی بیشتر در رسانه ها درز می دهند ضمن اینکه قبل و بعد از مذاکرات به لابیگری با مقامات رژیم صهیونیستی می پردازند.با این وجود و در حالی که معمولا صهیونیست ها و لابی ایپک و کنگره آمریکا و محافل مشابه در جریان جزئیات مذاکرات قرار می گیرند، از نگاه طرف ایرانی محرمانه تلقی کردن مذاکره چه مفهومی می تواند داشته باشد و نامحرم ماجرا جز افکار عمومی ایران و نمایندگان مجلس و رسانه های ایرانی چه کسانی دیگر می توانند باشند؟!"

در واقع استدلال و ادعای منتقدان این است که صهیونیست ها از محتوای این مذاکرات آگاهند و از این رو وزیر خارجه و همراهانش نیز باید رسما جزئیات گفت و شنودهایشان را علنی کنند.

از سوی دیگر تیم مذاکره کننده نیز معتقد است علنی کردن پیشنهادها و مباحث صورت گرفته درباره آن، می تواند باعث بحث های موافق و مخالف و پیامدهای سیاسی داخلی و خارجی شود و این حاشیه سازی ها می تواند میزان رسیدن به توافق را کاهش دهد.

صرف نظر از این که در روزهای آینده چه رخ می دهد و حق با کدام طرف است،  چند نکته در این زمینه قابل توجه است:

1- در گذشته رفتار مسوولان تیم مذاکره کننده هسته ای در خصوص نحوه اطلاع رسانی درباره این پرونده، معمولا کانالیزه و  کاملا کنترل شده بوده است و اگر رسانه هایی خلاف روش این مسوولان عمل می کردند، هزینه های زیادی باید می پرداختند.

2- تیم مذاکره کننده به هر حال باید یک راهبرد مشخص در زمینه اطلاع رسانی داشته باشد و تحت تاثیر این روزنامه و آن نماینده و دانشجو قرار نگیرد. در این زمینه البته باید توجه داشت که از هر دو ابزار اطلاع رسانی غیررسمی و رسمی نیز می توان استفاده کرد؛ اقدامی که معمولا طرف های غربی از آن بهترین استفاده را می کنند.
البته این راهبرد باید دوسویه باشد و هم بتواند اقدامات رسانه ای غربی ها و صهیونیست ها را خنثی کند و هم بتواند دربرابر فضاسازی مخالفین مذاکرات در داخل، اعتماد و روشنگری لازم را برای افکار عمومی داخل ایجاد کند.


3- رهبر انقلاب بعد از مذاکرات نیویورک تصریح کردند اگرچه به آمریکا اعتماد نداریم، اما به مسوولان دیپلماسی جمهوری اسلامی اعتماد داریم. به علاوه روشن است که رهبری در روند جزئیات این مذاکرات قرار می گیرند و حتی احتمالا تصمیم های اساسی در این زمینه نیز با نظر ایشان گرفته می شود. از همین رو برخی افراطیون که بیش از حد برای افشای جزئیات اصرار دارند و مدعی دفاع از منافع ملی هستند، اگر به رهبری اعتماد دارند و ایشان را هم مدافع حقوق هسته ای می دانند، دیگر نباید زیاد به خود فشار بیاورند و نگران باشند.