سید میرمحمود موسوی در نشستی با عنوان "رابطه ایران و آمریکا کلاف سردرگم" که از سوی انجمن اسلامی دانشکده علوم پزشکی دانشگاه تهران برگزار شد، ضمن گرامیداشت ایام محرم، گفت: در ابتدای سخنان خود بر سالار شهیدان و تمام کسانی که جان خود را در راه عدالت، آزادی و آزادگی داده‌اند، سلام می‌کنم.
وی در ادامه درباره بحث این نشست اظهار کرد: در ابتدا باید دانست وقتی آمریکا سیاست خود را در مورد ایران تدوین می‌کند، صدها موسسه مطالعاتی و تحقیقاتی در این مورد کار می‌کنند و حاصل کارشان در چنین سیستمی تعریف می‌شود و در نهایت همه اینها جمع شده و به مرحله اجرا و عمل می‌رسد و آنچه که بر زبان اوباما یا وزیر خارجه آمریکا بیان می‌شود در واقع نظرات خودشان نیست، بلکه نظر یک سیستم و نظام است.
این کارشناس ارشد وزارت خارجه خاطرنشان کرد: تمام محققین و کسانی که اطلاعات لازم در این راستا را دارند در یک ساختار تعریف شده نظر موافق و مخالف خود را ارائه می‌دهند و با وجود چنین روندی نتیجه‌های بهتری گرفته می‌شوند و خطاهای کمتری دارند.
موسوی با بیان اینکه من هم قبول دارم رابطه ایران و آمریکا کلافی سردرگم است، اظهار کرد: بحث در مورد آمریکا فقط بحث ما و جامعه ما نیست. دستگاه‌های نظرسنجی در خود آمریکا وجود دارند که منظم در کشورهای مختلف نظرسنجی می‌کنند تا احساسات مردم آن جوامع نسبت به آمریکا و سایر مسائل را بسنجند و بدانند. حال می‌توان گفت آمریکا با شاخص‌هایی که در دنیا تعریف می‌شود از بسیاری جهات قوی‌ترین و با نفوذترین کشور دنیا قلمداد می‌شود.
وی در ادامه به بیان تاریخچه‌ای از رابطه ایران و آمریکا پرداخت و گفت: نقش آمریکا در کودتا علیه مصدق یکی از تلخ‌ترین برنامه‌های سیاسی بود که در کشور ما توسط خارجی‌ها اعمال شد و اگرچه هنوز اقلیت اندکی بر سر این موضوع منازعه می‌کنند که اتفاق رخ داده کودتا نبوده، اما به هر ترتیب نقش آمریکا در این راستا مسجل شده است.
این کارشناس ارشد وزارت خارجه با بیان اینکه روابط شاه و آمریکا یکی در چارچوب جهان دو قطبی در آن زمان و دیگری بر مبنای استفاده از ایران به خاطر انرژی که می‌توانست به غرب برساند، تعریف می‌شد، گفت: به هر ترتیب ما به انقلاب رسیدیم و با توجه به ظلم‌ها و زندان‌ها و اعدام‌هایی که وجود داشت می‌توان گفت آمریکا به عنوان یکی از حامیان اصلی رژیم شاه یکی از متهمان در این باره است.
موسوی در همین راستا ادامه داد: با توجه به همین ظلم و ستم‌ها همچنین با توجه به حضور نظامیان آمریکایی در ایران بخصوص امتیازاتی که برای مستشاران آمریکایی قائل شده بودند نفرتی در بین مردم ایجاد شد و کسانی از دوستان من هم بودند که به دلیل مخالفت با آمریکا و رژیم شاه به زندان رفتند و کشته شدند و اینها همه واقعیت‌هایی است که ما داشتیم و باید دیده شوند.
وی در بخش دیگری از سخنان خود به اظهارنظر اخیری از زیباکلام در این باره که ادبیات اول انقلاب به شدت مارکسیستی بوده است پرداخت و گفت: آنچه که در گذشته شاهد آن بوده‌ایم در یک بستر زمانی خاص اتفاق افتاده است و ما نباید فراموش کنیم که در دهه‌های 40 و 50 ادبیات لازم به دستمان نمی‌رسید و طبیعتا حرکت‌های ضددیکتاتوری و ضداستعماری که صورت می‌گرفت از روی ندانم‌کاری و یا نداشتن منابع دیگر بود، بنابراین به آن ادبیات مراجعه می‌شد. این در حالی است که ما باید بدانیم که در ابتدای انقلاب چه میزان ادبیات در اختیار دانشگاه‌هایمان وجود داشت این ادبیات عمدتا از منابع مارکسیستی بود، اگرچه ادبیات غربی هم در ترجمه‌ها به زبان فارسی وجود داشت.
این کارشناس ارشد وزارت خارجه در ادامه سخنان خود اصلی‌ترین مشکل در رابطه بین ایران و آمریکا را شناخت این رابطه دانست و گفت: این موضوع درست است که جنایت‌های آمریکا علیه ما بسیار گسترده است و خودشان هم به این موضوع اذعان دارند که در گذشته با ما رفتار درستی نداشتند.
وی در این بخش از سخنان خود به اشغال لانه جاسوسی از سوی دانشجویان اشاره و اظهار کرد: به هر حال این موضوع عکس‌العملی بود که در جای خود تعریف می‌شود. بسیاری این حرکت را نمی‌پسندند. به هر ترتیب در چارچوب قواعد دیپلماتیک این حرکت یک حرکت خلاف تعریف می‌شود، اما آنچه ما در آن زمان شاهد بودیم برآیند احساسات عمومی بود و باعث شد آن اتفاق بیفتد. هر کسی نظر خود را دارد که باید در جای خود مورد بحث قرار بگیرد منتهی در محیطی که به همدیگر انگ نزنیم. اگر این موضوع غلط بوده پس واقعه سال گذشته سفارت انگلیس نباید تکرار شود. اگر هم معتقدیم که درست بوده یعنی هر روز راه بیفتیم و این کار را انجام بدهیم.
موسوی با ابراز تاسف از اینکه شناخت ما نسبت به مسائل خارجی و سیاسی آلوده به مسائل ژورنالیستی و اغراض است، اظهارکرد: ما در مباحث مربوط به مسائل رابطه ایران و آمریکا و مسائل هسته‌ای که در رسانه‌های مختلف بیان می‌شود کمتر مطالب ناب سیاسی پیدا می‌کنیم که به درستی تحلیل کنند که مشکل چیست.
این کارشناس ارشد وزارت خارجه در همین راستا با بیان اینکه متاسفانه برخی به خاطر آگاهی نداشتن مذاکره را به جای رابطه به کار می‌برند، گفت: ببینید در طول هشت سال جنگی که ما با عراق داشتیم و هر روز شهدا را از جبهه‌ها می‌آوردیم اطلاع دارید که رابطه ما با عراق قطع نشد. برخی فکر می‌کنند اگر دو کشور وارد جنگ شدند یعنی اینکه ارتباط‌شان نیز قطع شده در صورتی که اینطور نیست. در دهه 60 یکی از شعارهایی که در نماز جمعه سر داده می‌شد مرگ بر شوروی بود، اما در آن زمان سفارت شوروی در تهران فعال بود بنابراین لازم است ما همه این موارد را باز کنیم و در جای خود ببینیم.
وی تاکید کرد: مذاکره، گفت‌وگو کردن است بدون اینکه امتیازی دهیم، اما رابطه یک چارچوب تعریف شده در حقوق بین‌الملل است مثل سیمی که قرار است از آن برق رد بشود و یا اینکه اینطور نشود.
موسوی گفت: برخی می‌گویند که آمریکایی‌ها، اروپا و دیگر کشورها را به سلطه خود در آوردند. باید به این دسته از افراد گفت شما می‌فرمایید این همه آدم باسوادی که در آلمان، فرانسه و ... هستند متوجه نیستند که تحت تاثیر سلطه آمریکا قرار دارند؟ کجا اروپا تحت سلطه آمریکاست؟ چرا ما دروغ می‌گوییم تا حرف خود را به کرسی بنشانیم. قطعا اروپا تحت سلطه آمریکا نیست.
این کارشناس ارشد وزارت خارجه با اشاره به تماس تلفنی روحانی و اوباما، اظهار کرد: برخی گفتند که این کار امتیاز زیادی به طرف ما داد در حالیکه بحث امتیاز باید طی مذاکره مطرح شود.
وی افزود: با توجه به اینکه قضیه اسنودن و آن افشاگری‌ها مطرح شد و اتفاقاتی بین آمریکا و اروپا افتاد آیا اروپا باید در مقابل این کار لشکرکشی کند؟ آنها از طریق مذاکره سعی می‌کنند این مساله را در جهت منافع خودشان اداره کنند. آنها به دنبال این هستند که ببینند از این اتفاق برای کشورشان چه نفعی می‌توانند ببرند.
موسوی در ادامه خاطرنشان کرد: دو جریان در کشور هستند که در مورد هر قضیه‌ای مثل قضیه آمریکا و حتی فلسطین به شکل افراطی مباحثی را مطرح می‌کنند در حالیکه به نظر من ما وقتی به مسائل سیاسی می‌رسیم نه حق داریم خوشبین باشیم و نه حق داریم بدبین باشیم، ما باید واقع‌بین باشیم. باید با واقعیات حرف بزنیم نه اینکه شعار دهیم، جای شعار جای دیگری است.
این کارشناس ارشد وزارت خارجه گفت: در سیاست خارجی در کشورمان دو نوع برخورد وجود دارد؛ یکی سیاست خارجی که هدفش منافع ملی متکی بر عقلانیت مردم است که این نوع سیاست خارجی عاقلانه است. سیاست خارجی دیگر عوام‌فریبانه و متکی بر بخش‌هایی است که یا مردم از آن اطلاع ندارند یا پایه آن بر اساس اطلاعات دروغ گذاشته شده که اینها در جهت منافع ملی نیست بلکه در جهت منافع شخصی است.
موسوی در ادامه اظهار کرد: وقتی قرار بود جلسه هولوکاست را در وزارت خارجه پشت اتاق من برگزار کنند نظر من را خواستند و من گفتم که برگزاری چنین جلسه‌ای در اینجا قطعا غلط است. اولا این موضوع چه دردی را دوا می‌کند و ثانیا بسیاری از اسناد آن را تایید می‌کنند و همچنین وقتی اسم دولت و حکومت روی برگزاری چنین جلسه‌ای است این موضوع عوارض دارد، ولی متاسفانه گوش نکردند.
وی افزود: مجموعه تیمی که همراه با آقای احمدی‌نژاد این کار را کردند تا یک روز قبل از صدور قطعنامه معتقد بودند که قطعنامه‌ای علیه ایران صادر نمی‌شود، آیا اینها به غیر از بی‌سوادی و بی‌توجهی به منافع ملی است؟ چرا مردم باید هزینه بدهند؟ مسئول اینکه پیرمردی در آخر شب در بازار میوه و تره‌بار به دنبال میوه‌های مانده است چه کسی است؟ آیا اگر کسی چنین تصمیمی گرفت که هولوکاست را برگزار کند آیا هزینه‌اش را از جیب خودش داده یا اینکه مردم آن را می‌پردازند؟ کسانی که این بحث‌ها را به خیابان‌ها می‌کشند باید پاسخگو باشند.
این کارشناس ارشد وزارت خارجه با بیان اینکه اگر مظلومی نتوانست گریبان اینها را بگیرد معنی‌اش این نیست که در آن دنیا گریبان این افراد گرفته نخواهد شد، اظهار کرد: آقایان پوسته را گرفته‌اند و مغز را رها کرده‌اند و دلمان را به یکسری پوسته در مسائل داخلی و خارجی خوش کرده‌ایم.
موسوی در ادامه تاکید کرد: درست است ما نباید تاریخ روابط‌مان را فراموش کنیم، باید آن را در حافظه تاریخی‌مان بسپاریم، اما اینکه بگوییم بین ما و آمریکا آنچه اتفاق افتاده را فقط تاریخ تعیین می‌کند، قطعا غلط است. اگر ما تصور کنیم که بدون رابطه داشتن می‌توانیم ادامه حیات دهیم بله اما مثل کشور بوتان.
وی گفت: در این دنیا حتما باید با کشورهای دیگر رابطه داشت، منتهی با در نظر گرفتن اصول و منافع خودمان می‌توان این کار را انجام داد و اینطور نیست که ما چشم‌مان را ببندیم و اینطور هم نباید تصور کرد که هر کس با هر کسی رابطه داشت اسمش جاسوسی است.
این کارشناس ارشد وزارت خارجه گفت: من به کسانی که هر نوع رابطه را به جاسوسی تعبیر می‌کنند می‌گویم این فکر را اصلاح کنید و منافع کشور را فدای این اشتباهات نکنید. این خیانت به کشور است که سیاست خارجی فضای درگیری‌های داخلی شود و این اصول را باید همه جناح‌ها بپذیرند. ما نباید منافع ملی را فدای درگیری‌های جناحی و فردی کنیم و این خیانت به کشور و آیندگان است.
موسوی همچنین با اشاره به مباحث هسته‌ای در کشورمان اظهار کرد: وقتی پاکستان به سمت هسته‌ای دست پیدا کردن حرکت کرد من آنجا سفیر بودم، چرا در آن زمان جنجال ایجاد نشد؟ قطعا یک جای کار ما اشکال داشته است. آیا ما کار درستی انجام دادیم که جریانات را وارد این مسائل سیاسی کردیم؟
وی گفت: مشاور اول رییس‌جمهور سابق در همین راستا گفته بود که وقتی ما وارد یک روستا می‌شویم مردم از آن طرف رودخانه شعار می‌دهند انرژی هسته‌ای حق مسلم ماست در حالیکه حق مسلم آن جماعت روستایی پل، جاده و راه است. البته قطعا روستاییان عزیز ما در حوزه‌های مربوط به خودشان دارای اطلاعات زیادی هستند اما آن جماعت روستایی پل، جاده و راه می‌خواهند.
این کارشناس ارشد وزارت خارجه در ادامه افزود: کسانی در مساله هسته‌ای حرکت‌های عوام‌فریبی انجام دادند، ما به عنوان شهروند حق اعتراض داریم و می‌توانیم بگوییم که مایل نیستیم هزینه‌های این سیاست‌های غلط را بپردازیم.
در ادامه این نشست یکی از دانشجویان از موسوی پرسید با در نظر گرفتن چه اقداماتی می‌توان بحث ارتباط با ایالات متحده آمریکا را عادی کرد؟ که این کارشناس عالی وزارت امور خارجه در پاسخ به این سوال اظهار کرد: این موضوع باید در محافل سیاسی و آکادمیک مورد بحث و بررسی قرار بگیرد و این طور نباید باشد که فقط یکی دو روزنامه حق تیتر زدن داشته باشند. رابطه و بحث مذاکره با آمریکا باید بازتعریف شود.
وی افزود: آنچه که در گذشته در این راستا وجود داشته به اغراض سیاسی جریانات مخلوط بوده است. ما برای پیدا کردن راه خود باید این نوع بازی‌ها را کنار بگذاریم و بدانیم تا زمانی که مسائل‌مان را در داخل کشور حل نکنیم امکان ندارد در زمینه تحریم‌ها و حل مسائل اقتصادی به جایی برسیم.
دانشجوی دیگری درباره بحث نظرسنجی دولت روحانی درباره رابطه با آمریکا از میرمحمود موسوی سوال کرد که وی در این باره گفت: ببینید یک جناح هستند که دائما از مردم صحبت می‌کنند و می‌گویند مردم این را می‌خواهند و آن را می‌خواهند. سوال من این است این مردم کجا هستند مگر بقیه مردم نیستند. عقل بشری می‌گوید نظرسنجی نشان می‌دهد که مردم کجا هستند. آقای روحانی هم همین موضوع را می‌خواسته پیگیری کند.
وی گفت: کسانی که با لنگ کفش در فرودگاه به استقبال آقای روحانی رفتند قطعا بخشی از مردم هستند، اما اجازه دهیم که سایر مردم هم دیده شوند ما باید همه مردم را ببینیم و بدانیم اگر ملت را رها کنیم آنها با هم نمی‌جنگند این قدرت‌ها هستند که با هم سر جنگ دارند.
دانشجوی دیگری به این کارشناس عالی وزارت امور خارجه گفت به هر حال در زمان آقای احمدی‌نژاد نیز پیشرفت های زیادی وجود داشته و بحث هسته یی و فضایی و فناوری‌ها از زمان آقای احمدی‌نژاد شروع شده است و نباید آنها را نادیده گرفت که موسوی در این باره اظهار کرد: من نمی‌خواهم انکار کنم که در آن دوره کارهایی صورت گرفته، اما این بی‌انصافی است که ما زحمات دیگران را نادیده بگیریم شما بدانید که جریان فضایی و هسته یی از زمان قبل از ایشان شروع شده است. نباید این موضوعات را به نام خودشان تمام کنند.
وی افزود: از سوی دیگر چرا پروژه‌هایی که در عسلویه با آن زحمت ایجاد شد و تعطیل شد را نگاه نمی‌کنید. ما باید هم سفید و هم سیاه را با هم ببینیم. بالاخره از این 700 میلیاردی که دستشان را گرفته چند سکه بر زمین افتاده و به حساب‌های دیگر رفته است.
موسوی همچنین در ادامه در پاسخ به اظهارات یکی از دانشجویان که در مورد مباحث حقوق بشر مواردی را مطرح کرد، گفت: اگر ما تصور کنیم که دولت‌های غربی در مورد حقوق بشر در کشورمان دغدغه دارند حتما اشتباه کرده‌ایم. ما باید واقع‌بین باشیم و نباید دل ببندیم به این موضوع که آنها دلسوز وضعیت حقوق بشر در ایران هستند، اما باید بدانیم که ما در دنیایی زندگی می‌کنیم که به هم مرتبط است و این دنیا ما را رصد می‌کند.
وی افزود: ما هم باید نسبت به حقوق بشر حساس باشیم. ازجمله این که نسبت به سرنوشت فلسطینیان حساس باشیم. متاسفانه جو جامعه ما به جهتی حرکت کرد که در این راستا تعریف درستی ارائه نشد، در حالی که آنچه که بر سر فلسطینی‌ها آمده ظلم است و همچنین آنچه که بر سر مردم سوریه هم آمده ظلمی است که نمی‌توان از آن چشم بست. نتانیاهو بیشتر مسلمان کشت یا بشار اسد؟ باید این را در نظر بگیریم که اجداد نتانیاهو خیلی‌ها را کشتند.
دانشجوی دیگری درباره ضرورت تشکیل یک حزب واحد و توجه به جایگاه حزب در کشور از موسوی پرسید که وی در این باره با بیان این که تشکیل حزب ازجمله بحث‌های جدی است که در مجامع اصلاح‌طلبی و غیر از آن دنبال می‌شود، اظهار کرد: ما تا کی باید به دنبال یک فرد یا دو فرد بدویم بدون این که برنامه‌ها را بدانیم. البته سابقه‌یی که در طول شصت هفتاد سال گذشته وجود داشته یکی از عوامل نارسایی‌هاست و به نظر می‌رسد کسانی در مملکت موافق حزب و تشکیل آن نیستند.
وی با بیان این که یکی از بهترین جاهایی که می‌توان به آن پرداخت رسانه‌ها هستند، گفت: وقتی ما از مقوله دموکراسی صحبت می‌کنیم باید بدانیم که بدون حزب نمی‌توان به این مرحله رسید.
دانشجوی دیگری در مورد مسائل رخ داده در سوریه و ترکیه و نوع ارتباط کشورمان با این دو پرسید که موسوی با تاکید بر این که نباید ترکیه را فدای سوریه کرد،گفت: مگر اهمیت ترکیه کم از اهمیت مقاومت است. ترکیه بهترین رابطه را با ما ایجاد کرد و در زمانی که ما فشل‌ترین رابطه را داشتیم ترکیه رابطه خوبی با ما داشت. ما می‌توانیم راجع به سوریه حرف بزنیم، اما نباید ترکیه را فدای سوریه کنیم.
دانشجوی دیگری به موسوی گفت آیا شما هم معتقدید که تمام این فشارهای سیاسی علیه کشور ما بهانه و همه چیز تحت‌الشعاع اسرائیل است که این کارشناس ارشد وزارت امور خارجه در این باره تصریح کرد: مشکلات ما با آمریکا حتی در زمینه هسته‌یی به شدت تحت تاثیر موجودیت و حمایت اسرائیل است آنها لایه‌یی سنگین در اروپا و آمریکا دارند که همه جا فعالیند و کار ما را سخت می‌کند، اما ما می‌توانیم طوری حرکت کنیم که بدون به رسمیت شناختن اسرائیل خیلی از مسائل را خودمان حل کنیم.
وی در ادامه با بیان این که در صحنه سیاسی همه چیز به مرگ ختم نمی‌شود، گفت: همه چیز از زاویه تنگی که برخی روزنامه‌ها و جاها تعیین می‌کنند ختم نمی‌شود. ما کشور قدرتمندی هستیم و موقعیت سوق‌الجیشی داریم که بی‌نظیر است. همچنین نیروی انسانی قابل و توانایی در خارج از کشور داریم که خودمان را از آن محروم کرده‌ایم. ما خودمان را محروم می‌کنیم و بعد می‌گوییم هجمه وجود دارد.بهترین کارگردانانمان را خانه نشین می‌کنیم و بعد می‌گوییم چرا مردم ماهواره دارند. این در حالی است که آیا دیگران با سرمایه‌های خودشان این طور رفتار می‌کنند؟
وی گفت: هیچ نیازی به شناسایی اسرائیل نیست ما می‌توانیم بدون شناسایی اسرائیل رابطه خوبی با کلیه کشورهای دنیا برقرار کنیم.
وی در ادامه همچنین در پاسخ به این سوال که می‌توان به مذاکره با آمریکا خوشبین بود، اظهار کرد: ببینید اگر منافع آمریکا ایجاب کند او انگلیس را هم شنود می‌کند. اسرائیل هم آمریکا را شنود می‌کند. همه در جهت منافع خودشان گوش ایستاده‌اند و هر کس دنبال منفعت خودش است. براساس تعاریف در منطقه عربستان رابطه خود را با ما تنظیم می‌کند و ما رابطه‌مان را با افغانستان تنظیم می‌کنیم. حال اگر من در کشور خودم متکی بر عقلانیت جمعی باشم این منافع صحیح‌تر تعریف می‌شود.
موسوی افزود: من لفظ خیانت را در مورد آمریکا درباره انگلیس به کار نمی‌برم. آمریکا در حال رصد کردن همه دنیاست . تعریف دنیای سیاست این است. البته من در مورد آمریکا اعتقاد دارم که توانایی‌های ما کمتر از آنها نیست. ما می‌توانیم محیطی ایجاد کنیم که اجازه دهد نظرات مختلف بدون جنجال‌آفرینی جمع شود به شرط این که همه در این مسیر حرکت کنیم.
در انتهای این مراسم موسوی از تمام دانشجویان حاضر در این جلسه به خاطر حضورشان در این جمع تشکر کرد و گفت: من به نظرات مخالف خودم هم احترام می‌گذارم و حتی آن‌هایی که نظرات مخالف داشتند، اما آن را مطرح نکرده‌اند نیز برایم محترمند.
